სა­ა­ხალ­წლო ნომ­რის სტუმ­რად სა­გან­გე­ბოდ ავირ­ჩი­ეთ - ხომ შე­სა­ნიშ­ნა­ვია, მეკვლედ ქვეყ­ნის ფი­ნანსთა მი­ნის­ტრი რომ გე­ყო­ლე­ბა, თა­ნაც ახა­ლი, "მე­ოც­ნე­ბე", იმე­დი­ა­ნი და თა­ნაც - ნო­დარ ხა­დუ­რი?! მარ­თა­ლია, სა­სა­უბ­როდ 2012 წლის მი­წუ­რულს შევ­ხვდით, მაგ­რამ თქვენს ოჯა­ხებს ხომ 2013 წლის და­სა­წყის­ში ეს­ტუმ­რა. ესე იგი, სრუ­ლუფ­ლე­ბი­ა­ნი და სა­გან­გე­ბო მეკვლეა, მარ­ჯვე­ნა ფე­ხით შე­მო­ვი­და, თი­თო­ე­ულ ოჯახ­ზე ფი­ნან­სურ ვალ­დე­ბუ­ლე­ბებს იღებს და იმე­დია, გა­ა­მარ­თლებს კი­დეც. მისი იმე­დი­ა­ნი გან­წყო­ბა ჩვენც რომ გად­მოგ­ვე­დოს, საქ­მი­ან ადა­მი­ანს, უპირ­ვე­ლე­სად, საქ­მი­ა­ნად მივ­მარ­თეთ.

- ორი თვეა, ფი­ნანსთა სა­მი­ნის­ტროს ხელ­მძღვა­ნე­ლობთ. რო­გო­რია სა­მი­ნის­ტროს ახა­ლი ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბის სა­ა­ხალ­წლო მო­სა­ვა­ლი?

- ვმუ­შა­ობ­დით ცა­იტ­ნოტ­ში და მა­ინც, პარ­ლა­მენ­ტის პირ­ვე­ლი­ვე შეკ­რე­ბა­ზე დე­პუ­ტა­ტებს უკვე ხელთ ჰქონ­დათ ძა­ლი­ან მოკ­ლე პე­რი­ოდ­ში ნაც­მოძ­რა­ო­ბის მიერ მომ­ზა­დე­ბუ­ლი ბი­უ­ჯე­ტის მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად კო­რექ­ტი­რე­ბუ­ლი, რა­დი­კა­ლუ­რად შეც­ვლი­ლი 2013 წლის ბი­უ­ჯე­ტის სა­ბო­ლოო ვა­რი­ან­ტი. ამ პრო­ექ­ტით სა­ქარ­თვე­ლოს ბი­უ­ჯე­ტი ერ­თე­უ­ლე­ბის ფუ­ფუ­ნე­ბის ბი­უ­ჯე­ტი­დან ხალ­ხის­თვის ზრუნ­ვის, მათი კე­თილ­დღე­ო­ბის ბი­უ­ჯე­ტად იქცა. გპირ­დე­ბით, რომ წელს სა­ქარ­თვე­ლო­ში, სულ ცოტა, 6-პრო­ცენ­ტი­ა­ნი ეკო­ნო­მი­კუ­რი ზრდა გვექ­ნე­ბა, ფა­სე­ბი მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად არ მო­ი­მა­ტებს, ინფლა­ცია 3 პრო­ცენტს არ გა­და­ა­ჭარ­ბებს, - ასე­თია სა­ვა­ლუ­ტო ფონ­დის გათ­ვლა. რაც მთა­ვა­რია, მაკ­რო­ე­კო­ნო­მი­კუ­რი სტა­ბი­ლუ­რო­ბი­სა­კენ კი­დევ ერთი სე­რი­ო­ზუ­ლი ნა­ბი­ჯი გა­დავ­დგით - მთლი­ა­ნი შიგა ბლო­კე­ბის მი­მართ ბი­უ­ჯე­ტის დე­ფი­ცი­ტი მხო­ლოდ 2,8 პრო­ცენ­ტი იქ­ნე­ბა.

მოკ­ლედ, ყვე­ლა­ფერს გა­ვა­კე­თებთ, რომ ჩვე­ნი მო­სახ­ლე­ო­ბის ყვე­ლა წი­ნა­სა­არ­ჩევ­ნო დაკ­ვე­თა შე­ვას­რუ­ლოთ.

- ოჯახ­მა არა­ფე­რი და­გიკ­ვე­თათ წი­ნა­სა­ა­ხალ­წლოდ?

- სა­ა­ხალ­წლო ფერ­ხულ­ში ჩა­საბ­მე­ლად ნაკ­ლე­ბად მქონ­და დრო, ასე რომ, ნაძ­ვის ხე აწყო­ბი­ლი დამ­ხვდა: მე­უღ­ლემ მორ­თო ჩვენს 8 წლის მა­რი­ამ­თან და 5 წლის ნი­კო­ლოზ­თან ერ­თად. საკ­მა­ოდ დიდი ნაძ­ვის ხე გვაქვს, ყო­ველ შემ­თხვე­ვა­ში - ჩემი სახ­ლის­თვის, ბავ­შვებ­ზე მა­ღა­ლიც კია (იცი­ნის). პა­ტა­რა ბი­ნაა და ოთა­ხის კუ­თხე­ში მი­ვამ­წყვდი­ეთ, გვერ­დით კი პა­ტა­რა თოვ­ლის ბა­ბუ­აც და­ვუ­ყე­ნეთ. მიყ­ვარს ახა­ლი წლის დად­გო­მა. სხვა ოჯა­ხე­ბის მსგავ­სად, რა­ღაც ტრა­დი­ცი­ე­ბი ჩვენც გვაქვს, თუნ­დაც ახა­ლი წლის ოჯახ­ში შეხ­ვედ­რის, მეკვლე­ო­ბის და ა.შ. ვი­სურ­ვებ, რომ არც ჩემ­მა შვი­ლებ­მა მო­შა­ლონ ეს ტრა­დი­ცი­ე­ბი.

- თქვენ იმ­დენ ციფრ­სა და მო­ნა­ცემს იმახ­სოვ­რებთ, სა­ა­ხალ­წლო ლექ­სე­ბიც გე­მახ­სოვ­რე­ბათ. "ყვე­ლა სი­ახ­ლის" ნაძ­ვის ხეს­თან არა­ფერს იტყვით?

- ლექ­სე­ბი კარ­გად მახ­სოვს და შვი­ლებ­საც ვას­წავ­ლი, თუ დრო მაქვს. სხვა­თა შო­რის, მა­რი­ამს უყ­ვარს წიგ­ნე­ბი და მეც ყო­ველ­თვის ვყი­დუ­ლობ მის­თვის სა­ინ­ტე­რე­სო ლი­ტე­რა­ტუ­რას. ნი­კო­ლოზს კი მან­ქა­ნე­ბი უყ­ვარს, თუმ­ცა მა­მა­ჩე­მის მო­ყო­ლილ ზღაპ­რებს და სა­გან­გე­ბოდ მის­თვის და­წე­რილ ლექ­სებს სი­ა­მოვ­ნე­ბით ის­მენს ხოლ­მე. გგო­ნი­ათ, ლექ­სებს მეც ვწერ? გა­დაჭ­რით ვამ­ბობ, - არა! თუმ­ცა გა­რითმვა, ცხა­დია, შე­მიძ­ლია. "ბა­ლა­ხი" და "ტა­ლა­ხი" რომ ერით­მე­ბა ერ­თმა­ნეთს, ნო­დარ დუმ­ბა­ძის არ იყოს, კი ვიცი, მაგ­რამ პო­ე­მა რომ დავ­წე­რო ფი­ნან­სებ­ზე ან სხვა თე­მა­ზე - არა... არას­დროს არა­ფე­რი და­მი­წე­რია... აი, წიგ­ნის კი­თხვა კი ძა­ლი­ან მიყ­ვარს.

- მე მა­ინც ლექ­სის წა­კი­თხვას გთხოვთ, თუნ­დაც, ერთი სტრო­ფის. ახა­ლი წე­ლია, მეკვლე ხართ...

- მაგ­რამ, ბავ­შვი აღარ ვარ და არა მგო­ნია, აუ­ცი­ლე­ბე­ლი იყოს, ახ­ლაც წა­გი­კი­თხოთ (იცი­ნის, მე კი არ ვეშ­ვე­ბი - ი.ხ.)...

მა­ინ­ცდა­მა­ინც უნდა მათ­ქმე­ვი­ნოთ, არა?...

- ის მა­ინც მი­თხა­რით, პო­ე­ტუ­რი უფრო ხართ თუ...

- უფრო ბი­უ­ჯე­ტუ­რი (იცი­ნის და უცებ იწყებს - ი.ხ.)... "...უსიყ­ვა­რუ­ლოდ მზე არ სუ­ფევს ცის კა­მა­რა­ზე,/ სიო არ დაჰ­ქ­რის, ტყე არ კრთე­ბა სა­სი­ხა­რუ­ლოდ./ უსიყ­ვა­რუ­ლოდ არ არ­სე­ბობს არც სი­ლა­მა­ზე,/ არც უკ­ვდა­ვე­ბა არ არ­სე­ბობს უსიყ­ვა­რუ­ლოდ..." მა­ინც მათ­ქმე­ვი­ნეთ, ხომ (იცი­ნის)? "ო, ენავ ჩემო, დე­დაო ენავ..." ძა­ლი­ან მიყ­ვარს ირაკ­ლი აბა­ში­ძის "ხმა კა­ტა­მონ­თან"... და სა­ერ­თო­დაც, პო­ე­ზია მიყ­ვარს ძა­ლი­ან, მერე რა, რომ ეკო­ნო­მის­ტი ვარ...

- ისე, ეკო­ნო­მის­ტე­ბი ეკო­ნო­მი­უ­რე­ბი ხართ?

- ეგ ლე­ო­ნიდ ბრეჟნევ­მა თქვა და, მგო­ნი, თვი­თო­ნაც არ იცო­და, რას გუ­ლის­ხმობ­და. სი­ნამ­დვი­ლე­ში, ეკო­ნო­მი­კა არის მეც­ნი­ე­რე­ბა შე­ზღუ­დუ­ლი რე­სურ­სე­ბით ჩვე­ნი შე­უ­ზღუ­და­ვი მო­თხოვ­ნი­ლე­ბე­ბის დაკ­მა­ყო­ფი­ლე­ბის შე­სა­ხებ. ასე რომ, ეკო­ნო­მი­კა­ში ყვე­ლა რე­სურ­სი არის შე­ზღუ­დუ­ლი და ამ ჩვე­ნი შე­ზღუ­დუ­ლი რე­სურ­სე­ბით მაქ­სი­მა­ლუ­რად უნდა შე­ვე­ცა­დოთ, ეფექ­ტი­ა­ნად მო­ვიქ­ცეთ. ასე­ვეა ბი­უ­ჯე­ტიც - რა დიდი და ძლი­ე­რი ქვეყ­ნი­საც უნდა იყოს, მა­ინც შე­ზღუ­დუ­ლია. ამი­ტომ ბი­უ­ჯეტ­ში პრი­ო­რი­ტე­ტე­ბი უნდა გა­მო­ძებ­ნო და შე­ზღუ­დუ­ლი რე­სურ­სი ისე და­ხარ­ჯო, რომ სა­ზო­გა­დო­ე­ბამ, ეკო­ნო­მი­კამ და ქვე­ყა­ნამ მაქ­სი­მა­ლუ­რი სარ­გე­ბე­ლი ნა­ხოს.

- ოჯახ­ში რო­გო­რი ფი­ნან­სის­ტი ხართ?

- ოჯახ­ში ფი­ნანსთა მი­ნის­ტრი სხვა არის. მიხ­ვდით, ხომ? - ჩემს მე­უღ­ლე­ზე ვამ­ბობ, რად­გან არას­დროს მქონ­და დრო, სა­ო­ჯა­ხო ფი­ნან­სე­ბით დავ­კა­ვე­ბუ­ლი­ყა­ვი. ჩემი სა­ხელ­ფა­სო ბა­რა­თი აქვს მე­უღ­ლეს... გიკ­ვირთ, ასე რომ ვენ­დო­ბი? - მე­უღ­ლეს შვი­ლებს ვან­დობ და ფი­ნან­სებს არ ვან­დობ (იცი­ნის)? სხვა­თა შო­რის, ძა­ლი­ან ეფექ­ტი­ა­ნი სა­ო­ჯა­ხო ფი­ნანსთა მი­ნის­ტრია. შე­ზღუ­დუ­ლი რე­სურ­სე­ბით ხან­და­ხან შე­უძ­ლე­ბელ­საც კი აკე­თებს... ისიც გა­ინ­ტე­რე­სებთ, ფი­ნან­სუ­რი კრი­ზი­სი­სას ალ­ტერ­ნა­ტი­ულ გზებს რო­გორ პო­უ­ლობს? კი ბა­ტო­ნო, გე­ტყვით. რამ­დე­ნი­მე წლის წინ ბუ­ნებ­რი­ვი აირი რომ შე­მოგ­ვეყ­ვა­ნა ბი­ნა­ში, ბან­კი "რეს­პუბ­ლი­კი­დან" კრე­დი­ტი ავი­ღეთ და მგო­ნი, ბოლო გა­დახ­და ახლა მი­წევს. ასე რომ, ყვე­ლა­ფე­რი ხდე­ბა ცხოვ­რე­ბა­ში. ხელ­ფა­სი ყო­ველ­თვის ნორ­მა­ლუ­რი მქონ­და, თუმ­ცა ზედ­მე­ტი ფუ­ფუ­ნე­ბის უფ­ლე­ბას თავს არას­დროს ვაძ­ლევ­დით.

- ბა­ტო­ნო ნო­დარ, თქვენც მი­გაჩ­ნი­ათ, რომ ახა­ლი წლის ღამე ჯა­დოს­ნუ­რია?

- ზუს­ტად არ მახ­სოვს, 1982 წელი იყო თუ 1983, იმ პე­რი­ოდ­ში სა­ბავ­შვო გა­ზე­თი გა­მო­დი­ო­და, "ნორ­ჩი ლე­ნი­ნე­ლი". ჩემი ფოტო სწო­რედ იმ გა­ზე­თის ფურ­ცელ­ზე და­ი­ბეჭ­და პირ­ვე­ლად - აე­რო­პორ­ტში, თვითმფრი­ნა­ვის ტრაპ­ზე გა­დაგ­ვი­ღეს ბავ­შვებს, სტა­ტი­ას კი ერ­ქვა: "იოც­ნე­ბეთ, ყმაწ­ვი­ლე­ბო, იოც­ნე­ბეთ გა­ბე­დუ­ლად!" აი, შარ­შან მეც "ვი­ოც­ნე­ბე", თუმ­ცა იმ­ხა­ნად, ახა­ლი წლის ღა­მეს პო­ლი­ტი­კო­სო­ბა­ზე არ მი­ფიქ­რია, მაგ­რამ ოც­ნე­ბე­ბის ახ­დე­ნა მა­ინც და­ი­წყო - 2012 წელს ერთი ნა­წი­ლი ახდა, ამ საქ­მე­ში მეც ჩა­ვერ­თე და ახლა და­ნარ­ჩე­ნი ოც­ნე­ბის რე­ა­ლო­ბად ქცე­ვის­თვის ვზრუ­ნავთ...

- რად­გან სა­ო­ჯა­ხო ტრა­დი­ცი­ე­ბის დამ­ცვე­ლი ხართ, მეკვლეც მუდ­მი­ვი გე­ყო­ლე­ბათ.

- ასეც არის - მეკვლე ჩემი მე­უღ­ლეა, რო­მელ­საც ახა­ლი წლის დად­გო­მამ­დე სა­დარ­ბა­ზო­ში ან ეზო­ში ვუშ­ვებთ და შემ­დეგ კან­ფე­ტე­ბი­თა და ხან­და­ხან ხურ­დით ხელ­ში პირ­ვე­ლად სწო­რედ ის შე­მო­დის შინ. ახა­ლი წელი სა­ო­ჯა­ხო დღე­სას­წა­უ­ლია, ამი­ტომ ოჯა­ხის ყვე­ლა წევ­რი შინ უნდა შეხ­ვდეს ამ დღეს. ჩვენ მრა­ვალ­რი­ცხო­ვა­ნი ოჯა­ხი გვყავს. სამი თა­ო­ბა ერ­თად ვცხოვ­რობთ: ჩემი მშობ­ლე­ბი, ჩვენ და შვი­ლე­ბი. ახა­ლი წლის ღა­მეს მამა და­ი­ლო­ცე­ბა, დედა თაფლსა და გო­ზი­ნაყს მოგ­ვაწ­ვდის, - ასე ტკბი­ლად და­მი­ბერ­დი­თო და ეს არის ჩვე­ნი ტრა­დი­ცია. მერე კი სტუმ­რად წას­ვლაც შე­იძ­ლე­ბა თუმ­ცა მა­ინც შინ, ჩემს ოჯახ­თან ვარ­ჩევ ყოფ­ნას. მერე ვუ­ყუ­რებთ ტე­ლე­ვი­ზორს, გა­სარ­თობ გა­და­ცე­მებს და ფილ­მებს, თუნ­დაც ქარ­თულს ან და­უ­ვი­წყარ ფილ­მს - "ბე­დის ირო­ნია, ანუ გა­ა­მოთ".

- სხვა­თა შო­რის, მაგ ფილმში ერთი სა­ა­ხალ­წლო ტრა­დი­ცია ყვე­ლა­ფერს თავ­და­ყი­რა აყე­ნებს... წარ­მო­გიდ­გე­ნი­ათ, თქვენ­თა­ნაც რომ და­ირ­ღვეს ტრა­დი­ცია და ვთქვათ, თქვე­ნი მე­უღ­ლის ნაც­ვლად მეკვლედ მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვი­ლი გეწ­ვი­ოთ?

- ცუდ სიზ­მარ­შიც არ მინ­და, ეგ მოხ­დეს, მაგ­რამ თუ მოვა, სტუ­მა­რი ღვთი­საა. ახალ წელ­საც სა­ხელ­მწი­ფო მო­ხე­ლე ხომ არ ვარ? ამ დღეს, უპირ­ვე­ლე­სად, ჩემი ოჯა­ხის შვი­ლი ვარ: ჩემი შვი­ლე­ბის მამა, ჩემი მშობ­ლე­ბის შვი­ლი, ჩემი ბე­ბი­ის შვი­ლიშ­ვი­ლი და ჩემი მე­უღ­ლის მე­უღ­ლე, ასე რომ, აუ­ცი­ლებ­ლად გა­ვუ­მას­პინ­ძლდე­ბი. თუმ­ცა... მე კი ვიცი, რო­გორ მო­ვიქ­ცე­ვი და რას ვე­ტყვი, მაგ­რამ არ ვიცი, თვი­თონ სა­ა­კაშ­ვილ­მა რა უნდა მი­თხრას.

- აი, თურ­მე რო­გო­რი ხართ ბა­ტო­ნი ნო­და­რი, ხა­დუ­რი... უი, მარ­თლა, ბა­ტო­ნო ნო­დარ, ვანო ჯა­ვა­ხიშ­ვი­ლის ხუმ­რო­ბე­ბი ხომ არ გაბ­რა­ზებთ?

- არა, რა­ტომ უნდა ვბრა­ზობ­დე (იცი­ნის)? რაკი ხში­რად მახ­სე­ნებს, ეს ნიშ­ნავს, რომ ყო­ველ­თვის ვახ­სო­ვარ.

- მა­ინც რო­გო­რია ნო­დარ ხა­დუ­რი? დაგ­ვი­ხა­სი­ა­თეთ.

- აქვს უზარ­მა­ზა­რი პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბა, არის ძა­ლი­ან მშრო­მე­ლი და ყვე­ლა და­წყე­ბულ საქ­მეს ბო­ლომ­დე მი­იყ­ვანს.

- რას ელით 2013 წლის­გან?

- ჩემი ოჯა­ხის წევ­რე­ბის მხარ­ში დგო­მას, რად­გან მათი მხარ­და­ჭე­რა - შვი­ლე­ბის სით­ბო და მო­ფე­რე­ბა, მე­უღ­ლის გვერ­დით ყოფ­ნა, მშობ­ლე­ბის რჩე­ვა-და­რი­გე­ბა, ბე­ბი­ის ჯან­მრთე­ლად ყოფ­ნა - ეს ყვე­ლა­ფე­რი ძა­ლი­ან მჭირ­დე­ბა. მო­ვე­ლი ჩემს ქვე­ყა­ნა­ში ბევ­რი პრობ­ლე­მის გა­დაჭ­რას. ბავ­შვო­ბა­ში ბევ­რს ვმოგ­ზა­უ­რობ­დი სა­ქარ­თვე­ლოს კუ­თხე­ებ­ში, ახ­ლაც ვა­პი­რებ, ხში­რად ვეწ­ვიო ამ კუ­თხე­ებს, იმა­საც, რო­მელ­იც არ მი­ნა­ხავს, ვა­პი­რებ, კა­მე­რე­ბის გა­რე­შე მო­ვი­ნა­ხუ­ლო და მო­ვუს­მი­ნო ხოლ­მე ადა­მი­ა­ნებს,­ რომ­ლე­ბიც შე­იძ­ლე­ბა სა­მი­ნის­ტრო­ე­ბამ­დე ვერ გვაწ­ვდე­ნენ ხმას, არა­და, ჩვე­ნი დახ­მა­რე­ბა სჭირ­დე­ბათ. ამი­სათ­ვის თვე­ში ერთ დღეს მა­ინც გა­მოვ­ძებ­ნი. სა­ზო­გა­დო­ე­ბა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის­გან მეტ ტყუ­ილს ვე­ღარ აი­ტანს და რაც პრე­მი­ერ­მა ბრძა­ნა, მეც იმა­ვეს გა­ვი­მე­ო­რებ: ჩვენ გა­ვა­კე­თებთ იმა­ზე მეტს, ვიდ­რე დაგ­პირ­დით! ამი­ტომ "იოც­ნე­ბეთ, ყმაწ­ვი­ლე­ბო, იოც­ნე­ბეთ გა­ბე­დუ­ლად" და თქვე­ნი ოც­ნე­ბე­ბი აუ­ცი­ლებ­ლად შეს­რულ­დე­ბა. გი­ლო­ცავთ ყვე­ლას ახალ წელს და მერ­წმუ­ნეთ, 2013 წელი აუ­ცი­ლებ­ლად ოც­ნე­ბე­ბის ას­რუ­ლე­ბის წელი იქ­ნე­ბა!

ირმა ხარ­ში­ლა­ძე

ყო­ველკ­ვი­რე­უ­ლი გა­ზე­თი "ყვე­ლა სი­ახ­ლე"

(გა­მო­დის ოთხშა­ბა­თო­ბით)