"როცა მო­ვიც­ლი, დუ­შეთ­ში, ჩემს სახ­ლში ავ­დი­ვარ. გა­რე­მოს შეც­ვლა მეხ­მა­რე­ბა, რომ სა­კუ­თა­რი თა­ვის­ნა­ი­რი ვიყო. თუმ­ცა, დღეს სხვა როლ­ში ვარ, ვიდ­რე 44 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში ვი­ყა­ვი. მომ­წონს თა­ვი­სუფ­ლე­ბა, მაგ­რამ, რად­გან ავი­ღე ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა და სა­ხელ­მწი­ფო მო­ხე­ლე ვარ, მი­ვი­ღე თა­მა­შის ის წე­სე­ბიც, რომ რო­დე­საც სა­ხელ­მწი­ფო ძა­ლას წარ­მო­ად­გენ, ფრთხი­ლად უნდა იყო, რათა ვი­ღა­ცას შემ­თხვე­ვით არ ავნო. რო­დე­საც ძა­ლა­უფ­ლე­ბა არა გაქვს, თა­ვი­სუფ­ლე­ბა იო­ლია, მაგ­რამ თა­ვი­სუფ­ლე­ბა იმ კონ­ტექ­სტში, რო­დე­საც ძა­ლა­უფ­ლე­ბა გაქვს, ბევ­რად რთუ­ლია. ვსწავ­ლობ, არ დავ­კარ­გო თა­ვი­სუფ­ლე­ბა და ამა­ვე დროს არ გა­და­ვი­დე ანარ­ქი­ა­ში და ვი­ღა­ცის უფ­ლე­ბე­ბი არ შევ­ლა­ხო", - მე­უბ­ნე­ბა გა­ნათ­ლე­ბი­სა და მეც­ნი­ე­რე­ბის მი­ნის­ტრი გი­ორ­გი მარ­გვე­ლაშ­ვი­ლი.

- უამ­რა­ვი პრობ­ლე­მაა გა­და­საჭ­რე­ლი და სე­რი­ო­ზუ­ლი საქ­მე­ე­ბი გა­სა­კე­თე­ბე­ლი. რო­დე­საც ახალ როლ­ში ხარ, ცდი­ლობ, მას მო­ერ­გო, ეს კი თა­ვი­სუფ­ლე­ბას გი­ზღუ­დავს. ტან­საც­მე­ლიც კი გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი მაც­ვია, ვიდ­რე აქამ­დე ვიც­ვამ­დი, და ამა­საც შეჩ­ვე­ვა უნდა.

- 2004 წლი­დან გა­ნათ­ლე­ბის მი­ნის­ტრე­ბის ცვლი­ლე­ბას­თან ერ­თად იც­ვლე­ბო­და მათი სა­მუ­შაო კა­ბი­ნე­ტიც. კახა ლო­მა­ი­ას დროს მი­ნის­ტრის კა­ბი­ნე­ტი იყო სადა. კე­დელ­ზე თა­ვი­სი ვა­ჟის ნა­ხა­ტი ჰქონ­და გაკ­რუ­ლი, უამ­რა­ვი კომ­პაქტდის­კი ჰქონ­და. მუ­სი­კა უყ­ვარ­და და ხში­რად უს­მენ­და; გია ნო­დი­ას დროს მი­ნის­ტრის კა­ბი­ნე­ტი­დან კომ­პაქტდის­კე­ბი გაქ­რა. შაშ­კინ­მა, გარ­და იმი­სა, რომ კა­ბი­ნე­ტი სა­ფუძ­ვლი­ა­ნად გა­ა­რე­მონ­ტა, მი­ნის­ტრის ოთა­ხი ძვირ­ფა­სი ავე­ჯი­თაც გა­ა­წყო. თქვენ რა შეც­ვა­ლეთ?

- ხელი არაფ­რის­თვის მიხ­ლია, ყვე­ლა სკა­მი ისე დგას, რო­გორც იდგა. კა­ბი­ნე­ტი დი­დია და, ჩემი აზ­რით, მდიდ­რუ­ლი.

- კახა ლო­მა­ია ამ­ბობ­და, სკო­ლა­ში მთა­ვა­რი მოს­წავ­ლე­აო, შაშ­კი­ნის დროს კი გაჩ­ნდა გან­ცდა, რომ სკო­ლა­ში მთა­ვა­რი მან­და­ტუ­რი იყო. თქვენ­თვის ვინ (ან რა) არის მთა­ვა­რი?

- წლე­ბის წინ გა­ნათ­ლე­ბის სის­ტე­მა­ში იყო ანარ­ქია რე­გუ­ლი­რე­ბის გა­რე­შე, ნაც­მოძ­რა­ო­ბის დროს - დიქ­ტა­ტი და ძა­ლი­ან მკაც­რი რე­გუ­ლი­რე­ბა. ახლა იწყე­ბა თა­ვი­სუფ­ლე­ბა, რო­დე­საც კომ­პე­ტენ­ტუ­რი ადა­მი­ა­ნე­ბი იღე­ბენ კომ­პე­ტენ­ტურ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბებს. ჩემი მი­ზა­ნია ხა­რის­ხი­ა­ნი გა­ნათ­ლე­ბა, გა­ნათ­ლე­ბის სის­ტე­მის დე­პო­ლი­ტი­ზა­ცია სა­ზო­გა­დო­ე­ბის გა­აქ­ტი­უ­რე­ბის ხარ­ჯზე, რა­საც დიდი დრო დას­ჭირ­დე­ბა და მყი­სი­ე­რად ვერ მი­ვაღ­წევთ. აქამ­დე სის­ტე­მა პო­ლი­ტი­კუ­რი ბერ­კე­ტე­ბით მუ­შა­ობ­და, ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ულ-ბრძა­ნე­ბი­თი ფორ­მით და მისი ხერ­ხე­მა­ლი პო­ლი­ტი­კუ­რი მმარ­თვე­ლო­ბა იყო. ჩვენ ამას შევ­ცვლით, მაგ­რამ რო­დე­საც სის­ტე­მის მე­ნე­ჯმენტს ცვლი, სი­ცა­რი­ე­ლე ჩნდე­ბა. ადა­მი­ა­ნე­ბი შეჩ­ვე­უ­ლი არი­ან ბრძა­ნე­ბას, ჩვენ ბრძა­ნე­ბის გა­ცე­მას კი არა, მხო­ლოდ ძი­რი­თა­დი მი­მარ­თუ­ლე­ბე­ბის გან­სა­ზღვრას ვა­პი­რებთ. ასეთ დროს ბევ­რი რამ და­მო­კი­დე­ბუ­ლი ხდე­ბა აღ­მას­რუ­ლე­ბელ­ზე. ადრე თუ სა­მი­ნის­ტრო ამ­ბობ­და, გა­ივ­ლი 5 მეტრს პირ­და­პირ და მერე 3 მეტრს მარ­ცხნი­ვო, ახლა ვე­ტყვით - ა წერ­ტი­ლი­დან B წერ­ტი­ლამ­დე მი­დით და რო­გორ მიხ­ვალთ, ეს თვი­თონ გა­და­წყვი­ტეთ სის­ტე­მის ყვე­ლა წევ­რმა. ამის­თვის კი შე­საძ­ლოა ადა­მი­ა­ნე­ბი მზად არ აღ­მოჩ­ნდნენ. ჩვენ უნდა და­ვეხ­მა­როთ, რომ არ და­იბ­ნენ და სის­ტე­მა­ში ანარ­ქია არ და­ი­წყოს. სა­მი­ნის­ტროს როლი იმი­თაა მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი, რომ თა­ვი­სუფ­ლე­ბის ხა­რისხს მოჰ­ყვეს კომ­პე­ტენ­ცი­ის ზრდა. ახლა ადა­მი­ა­ნებს გა­ცი­ლე­ბით მეტი პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბა და­ე­კის­რე­ბათ, ვიდ­რე მა­შინ, რო­დე­საც მათ სის­ხლის და­ლე­ვით ემუქ­რე­ბოდ­ნენ, რო­დე­საც ეუბ­ნე­ბოდ­ნენ, თქვენს სის­ხლს დავ­ლევ, თუ სამ ნა­ბიჯს წინ არ გა­დად­გამთ და 2 ნა­ბიჯს მარ­ცხნი­ვო. დიქ­ტა­ტი­დან თა­ვი­სუფ­ლე­ბა­ში გა­დას­ვლა სა­სი­ა­მოვ­ნო და იმავდრო­უ­ლად, მძი­მეა ჩვენ­თვი­საც და იმ ადა­მი­ა­ნე­ბის­თვი­საც, ვინც ეს უნდა აღას­რუ­ლოს. მო­ვე­ლი, რომ ის ადა­მი­ა­ნე­ბი, ვინც ასე­თი თა­ვი­სუფ­ლე­ბის­თვის მზად არ არი­ან, ვის­თვი­საც თა­ვი­სუფ­ლე­ბა ბუ­ნებ­რი­ვი არ არის, შე­ეც­დე­ბი­ან, ეს ყვე­ლა­ფე­რი ანარ­ქი­ა­სა და ქა­ოს­ში გა­და­ი­ტა­ნონ და თქვან, ეს ყვე­ლა­ფე­რი სი­სუ­ლე­ლეა და ამის გა­კე­თე­ბა არ შე­მიძ­ლი­აო.

ჩვენ არ ვი­ტყვით, ვი­საც რა გინ­დათ, ის აკე­თე­თო, არა­მედ, ვი­ტყვით, აი, ეს არის მი­ზა­ნი და თუ სხვა­ზე უკე­თე­სი ხარ, უკეთ მი­აღ­წი­ეო. თუ ვერ მი­აღ­წევ და A-დან B პუნ­ქტში მის­ვლის ნაც­ვლად სულ სხვა მი­მარ­თუ­ლე­ბით წახ­ვალ, მა­შინ ვერ იქ­ნე­ბი სის­ტე­მა­ში.

- მო­ვის­მი­ნე თქვე­ნი გან­ცხა­დე­ბა, სა­ა­ხალ­წლოდ 500 ლა­რის და­რი­გე­ბას არ ვა­პი­რებ და ძვი­რად ღი­რე­ბუ­ლი მან­ქა­ნა არ შე­მი­ძე­ნი­აო. მე­დი­ი­ა­ში გავ­რცე­ლე­ბულ ინ­ფორ­მა­ცი­ას ყო­ველ­თვის უპა­სუ­ხებთ?

- ალ­ბათ, პე­რი­ო­დუ­ლად დამ­ჭირ­დე­ბა პა­სუ­ხე­ბის გა­ცე­მა. გავ­რცელ­და ყალ­ბი ინ­ფორ­მა­ცია, რომ თით­ქოს სტუ­დენ­ტე­ბის­თვის ვა­პი­რებ­დით 500-500 ლა­რის და­რი­გე­ბას, რა­საც არ ვა­პი­რებთ. მე­დი­ით ასე­ვე გავ­რცელ­და ხმა, რომ ძვი­რად ღი­რე­ბუ­ლი მან­ქა­ნა შე­ვი­ძი­ნე და თან თურ­მე ისე­თი შტე­რი ვარ, მან­ქა­ნა ჩემს მე­გო­ბარ­ზე გა­ვა­ფორ­მე. მან­ქა­ნა არ შე­მი­ძე­ნია და არც მყავს. მყავს სამ­სა­ხუ­რის მან­ქა­ნა, რო­მე­ლიც სა­მი­ნის­ტრო­ში მის­ვლი­სას დამ­ხვდა. არა მყავს მძღო­ლი და სა­ჭეს­თან თვი­თონ ვზი­ვარ. ეტყო­ბა, სამ­სა­ხუ­რის მან­ქა­ნა­ზე რომ და­მი­ნა­ხეს, გა­და­წყვი­ტეს, რომ ჩე­მია. ასე­თი რა­მე­ე­ბის და­წე­რა უხა­რის­ხო ჟურ­ნა­ლის­ტი­კაა, თა­ნაც ვა­რა­უ­დი კი არ გა­მოთ­ქვეს, მტკი­ცე­ბი­თი ფორ­მით ჰყვე­ბოდ­ნენ, რომ ახალ­შე­ძე­ნი­ლი მან­ქა­ნა მე­გო­ბარ­ზე გა­ვა­ფორ­მე. ეს უკვე ცი­ლის­წა­მე­ბაა. კერ­ძო პირი რომ ვიყო, ამით არც და­ვინ­ტე­რეს­დე­ბო­დი, მაგ­რამ რად­გან გარ­კვე­ულ პო­ლი­ტი­კურ ვალ­დე­ბუ­ლე­ბებს ვა­ტა­რებ, ამი­ტო­მაც გა­დავ­წყვი­ტე ამ ცი­ლის­წა­მე­ბის გა­ბა­თი­ლე­ბა.

- შაშ­კინს არა­თუ მძღო­ლი, რამ­დე­ნი­მე კაცი (სა­ვა­რა­უ­დოდ, დაც­ვის წევ­რე­ბი) ახ­ლდა ყო­ველ­თვის.

- დაც­ვა ჰყავ­და? არ ვი­ცო­დი. მძი­მე ტვირ­თია, როცა ადა­მი­ანს, ვინც არ გიც­ნობს, ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა აქვს, და­გიც­ვას. ისე­დაც ბევ­რი რამ შევ­ცვა­ლე ჩემს ცხოვ­რე­ბა­ში, მაგ­რამ რაც სა­ვალ­დე­ბუ­ლო არ არის, ისეთ რა­მე­ებს არ შევ­ცვლი. მძღო­ლი­სა და დაც­ვის ყოლა არ არის ის ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა, რო­მე­ლიც ავი­ღე.

- რამ­დე­ნი­მე დღის წინ სკო­ლის მოს­წავ­ლე გარ­და­იც­ვა­ლა კალ­მის სა­ხუ­რა­ვის გა­დაყ­ლაპ­ვის გამო. ამ შემ­თხვე­ვამ, ალ­ბათ, გი­კარ­ნა­ხათ, რომ ასე­თი მო­უ­ლოდ­ნე­ლო­ბე­ბის­თვი­საც მზად­ყოფ­ნაა სა­ჭი­რო...

- გა­სუ­ლი კვი­რა ძა­ლი­ან მძი­მე იყო. ჯერ პირ­ველკ­ლა­სე­ლი მოს­წავ­ლე გარ­და­იც­ვა­ლა იმის გამო, რომ კალ­მის თავ­სა­ხუ­რი გა­და­ეყ­ლა­პა. ამ კოშ­მა­რულ ფაქტს მე­ო­რე მოჰ­ყვა - მე­ო­რეკ­ლა­სე­ლებ­თან გაკ­ვე­თილ­ზე შე­სუ­ლი მას­წავ­ლე­ბე­ლი ინ­სულ­ტით და­ი­ღუ­პა.

ამ ტრა­გი­კუ­ლი ფაქ­ტის შემ­დეგ ჯან­დაც­ვის მი­ნის­ტრი და­მი­კავ­შირ­და და მი­თხრა, - ასე­თი შემ­თხვე­ვე­ბი­სათ­ვის რომ მზად ვი­ყოთ, ერ­თობ­ლი­ვი ღო­ნის­ძი­ე­ბე­ბია გა­სა­ტა­რე­ბე­ლიო. უახ­ლო­ეს დღე­ებ­ში შევ­ხვდე­ბი მი­ნის­ტრ სერ­გი­ენ­კოს და მის­გან ველი კომ­პე­ტენ­ტურ მო­საზ­რე­ბას.

- არის მო­საზ­რე­ბა, მან­და­ტუ­რე­ბი გა­და­ამ­ზა­დონ ისე, რომ მათ შეძ­ლონ პირ­ვე­ლა­დი სა­მე­დი­ცი­ნო დახ­მა­რე­ბის აღ­მო­ჩე­ნა.

- მან­და­ტუ­რე­ბის გა­დამ­ზა­დე­ბა ვერ მო­აგ­ვა­რებს ამ სა­კითხს. სის­ტე­მა უნდა იყოს მზად ასე­თი შემ­თხვე­ვე­ბის სა­პა­სუ­ხოდ.

ასე­თი ტრა­გე­დი­ე­ბის წი­ნა­შე რომ დავ­დე­ქი, შო­კი­რე­ბუ­ლი ვი­ყა­ვი.

სა­სი­ა­მოვ­ნოა, რომ მძი­მე დროს გა­მოჩ­ნდნენ ადა­მი­ა­ნე­ბი, რო­მელ­თაც დახ­მა­რე­ბა შე­მომ­თა­ვა­ზეს. მხო­ლოდ ჯან­დაც­ვის მი­ნის­ტრმა კი არა, რამ­დე­ნი­მე ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ და­მი­რე­კა და მი­თხრა, მზად ვართ ასე­თი პრობ­ლე­მე­ბის რე­ა­ლის­ტუ­რი გა­და­წყვე­ტა შე­მოგ­თა­ვა­ზო­თო.

თა­ვი­დან, რო­დე­საც მან­და­ტუ­რის ინ­სტი­ტუ­ტი შე­მო­ი­ღეს, მისი აბრა იყო უსაფრ­თხო სკო­ლა, რაც სავ­სე­ბით მი­სა­ღე­ბი და გა­სა­ზი­ა­რე­ბე­ლია, მაგ­რამ ისე მოხ­და, რომ მან­და­ტუ­რის სამ­სა­ხუ­რი გახ­და სა­მი­ნის­ტროს სა­დაზ­ვერ­ვო სამ­სა­ხუ­რი სკო­ლა­ში. მან­და­ტუ­რე­ბი გარ­კვე­ულ როლს კი ას­რუ­ლებ­დნენ, მაგ­რამ ძა­ლი­ან ინ­ტენ­სი­უ­რად ას­რუ­ლებ­დნენ მას­წავ­ლებ­ლე­ბი­სა და დი­რექ­ტო­რე­ბის მი­მართ სა­დაზ­ვერ­ვო-სა­დამ­სჯე­ლო ფუნ­ქცი­ას. აღ­მოჩ­ნდა, რომ ეს იყო კარ­გი აბრა გამ­რუ­დე­ბუ­ლი ში­ნა­არ­სით. მან­და­ტურს ჩა­მო­ვარ­თვით მას­წავ­ლებ­ლებ­ზე ზე­მოქ­მე­დე­ბის ფუნ­ქცია. ისი­ნი მხო­ლოდ ბავ­შვე­ბის და­ცუ­ლო­ბას უზ­რუნ­ველ­ყო­ფენ. ამ ინ­სტი­ტუ­ტის რე­ფორ­მი­რე­ბა და­ვი­წყეთ და ვთქვით, ნამ­დვი­ლად გვინ­და შე­ვი­ნარ­ჩუ­ნოთ უსაფრ­თხო სკო­ლა და ამი­ტომ შე­ვი­ნარ­ჩუ­ნებთ ამ ინ­სტი­ტუტს, მაგ­რამ წინა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის დროს ამ ინ­სტი­ტუ­ტის დის­კრე­დი­ტა­ცია მოხ­და. რო­გორც კი ვთქვით, რომ ამ ინ­სტი­ტუტს ვი­ნარ­ჩუ­ნებ­დით, წა­მო­ვი­და კრი­ტი­კა ლო­ზუნ­გე­ბით, სხვა საქ­მე არა გაქვთ, რომ მან­და­ტუ­რის ინ­სტი­ტუტს, რო­მე­ლიც ცუ­დია, ფორ­მას უც­ვლი­თო? იმა­ზე მსჯე­ლო­ბა კი არ და­ი­წყეს, რო­გორ აჯო­ბებ­და ამ ინ­სტი­ტუ­ტის გარ­დაქ­მნა, მაგ­რამ კრი­ტი­კას მოჰ­ყვა შე­ხე­დუ­ლე­ბე­ბი, მო­საზ­რე­ბე­ბი, თუ რო­გო­რი უნდა იყოს ეს ინ­სტი­ტუ­ტი. ადა­მი­ა­ნე­ბი ნელ-ნელა სწავ­ლო­ბენ თა­ვი­სუფ­ლე­ბას და ამ კონ­ტექ­სტში იღე­ბენ პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბას, შენ­თან ერ­თად რო­გორ ამუ­შა­ონ უკეთ ეს სამ­სა­ხუ­რი. მან­და­ტუ­რე­ბი იმ შემ­თხვე­ვა­ში და­წე­რენ ოქმს, რო­დე­საც სკო­ლა­ში იქ­ნე­ბა კრი­მი­ნა­ლუ­რი შემ­თხვე­ვე­ბი, ცივი ია­რა­ღის გა­მო­ყე­ნე­ბა, ფი­ზი­კუ­რი შე­უ­რა­ცხყო­ფა ან თუ ვინ­მე მთვრა­ლი მივა სკო­ლა­ში. ასეთ ბავ­შვებს დი­რექ­ტორ­თან შე­თან­ხმე­ბით მის­ცე­მენ სი­ტყვი­ერ ან წე­რი­ლო­ბით გაფრ­თხი­ლე­ბას.

რო­დე­საც სკო­ლის დამ­ცავ მე­ქა­ნიზ­მებს ქმნი და სა­ზო­გა­დო­ე­ბა გეხ­მა­რე­ბა გარ­კვე­ვა­ში, რა უნდა გა­კეთ­დეს სა­ა­მი­სოდ, ძა­ლი­ან კარ­გია. თან­და­თან მცირ­დე­ბა ისე­თი ადა­მი­ა­ნე­ბის რი­ცხვი, რომ­ლე­ბიც ლო­ზუნ­გუ­რი კრი­ტი­კით იყ­ვნენ და­კა­ვე­ბულ­ნი და ამ­ბობ­დნენ, მეტი საქ­მე არა გაქ­ვთო.

იხი­ლეთ ინ­ტერ­ვი­უს სრუ­ლი ვერ­სია