რა ბრალდებას უყენებს მთავრობას კობა ხაბაზი და ვის ამხელს საშინელ დანაშაულში მურმან დუმბაძე

ერთი წინა მოწვევის პარლამენტის წევრია, მეორე კი - მოქმედის. პირველი თუ პოლიტიკურ უმცირესობაშია, მეორეს უმრავლესობა უმაგრებს ზურგს. თუმცა ორივე მზიანი აჭარის შვილია. კობა ხაბაზი და მურმან დუმბაძე "კონტრაში" საკუთარ პოზიციებს იცავენ...

- ბოლო დროს ქვეყანაში განვითარებულ მოვლენებს, ყოფილ მაღალჩინოსანთა დაკავების ფაქტებს როგორ შეაფასებთ? ეს არის პოლიტიკურად მოტივირებული ნაბიჯი თუ მართლმსაჯულების აღდგენის მაგალითი?

კობა ხაბაზი, "ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის" წევრი:

- ეს დაკავებები თავიდან ბოლომდე პოლიტიკურად მოტივირებულია და ორ ძირითად მიზანს ემსახურება: პირველი - მოხდეს იმ შეუსრულებელი დაპირებების გადაფარვა, რაც "ქართულ ოცნებას" წინასაარჩევნოდ ჰქონდა. ლაპარაკი არ არის იმაზე, რომ ერთ თვეში მათგან ვინმე რაიმე სასწაულს ელოდა, მაგრამ არ არსებობს კონკრეტული გეგმა, თუ როგორ უნდა გაიაფდეს ბენზინი 1.50 ლარამდე, როგორ უნდა შემცირდეს ბუნებრივი აირის და ელექტროენერგიის ტარიფი, როგორ გახდება პენსია 240 ლარი და როგორ მოხდება უამრავი სხვა შეღავათის დაწესება. ეს ყველაფერი რომ გადაეფარათ, მოსახლეობას სანაცვლოდ, დაჭერები შესთავაზეს. ჩვენმა ხელისუფლებამ მოახერხა და საქართველოში დაამკვიდრა ის, რომ კვირა არ გავიდოდა, ახალი ობიექტი, ახალი გზა, ახალი მშენებლობა არ გახსნილიყო. ამ ხელისუფლების ხელში კი ერთი სიახლეც არ არის, რითაც ხალხის წინაშე წარდგებოდნენ. აქვე ვერ გამოვრიცხავთ იმას, რომ ეს ადამიანების ბოღმის გამოვლენაა, ვინც "ქართულ ოცნებაში" მოიყარა თავი.

მურმან დუმბაძე, საქართველოს პარლამენტის ვიცე-სპიკერი, კოალიცია "ქართული ოცნების" წევრი:

- ეს ქმედებები არც პოლიტიკურად მოტივირებულია და არც სამართლიანობის აღდგენაზეა ლაპარაკი. არსებობს ეჭვი და ამ ადამიანებს აპატიმრებენ ამ ეჭვის საფუძველზე. სასამართლო გაარჩევს, მიუძღვით თუ არა ამ ადამიანებს ბრალი კანონის წინაშე. დაჭერა, დაპატიმრება ხდებოდა ახალი ხელისუფლების მოსვლამდეც და ახალი ხელისუფლების დროსაც ასე იქნება. თუ ეჭვი ჩნდება, პროკურატურა იჭერს, ხოლო სასამართლო ასამართლებს. ასე რომ, დაველოდოთ სასამართლოს გადაწყვეტილებას. ვფიქრობ, რომ პროცესი, რომელიც ამ ეტაპზე მიმდინარეობს, არ გადის კანონის მიღმა.

- როგორ ფიქრობთ - არის ქვეყნისთვის ხიფათის შემცველი "ოპოზიციონერი" პრეზიდენტის და ახალი ხელისუფლების ერთობლივი მმართველობა?

კობა ხაბაზი:

- რთული კითხვაა და ყველაზე ნაკლებად გვეხება ჩვენ, რადგან არჩევნების დღიდან მოყოლებული ყველაფერი გავაკეთეთ, რომ ხელისუფლების გადაბარება ნორმალურ სამუშაო პროცესში მომხდარიყო და არა კონფრონტაციულ რეჟიმში. ჯერი იყო მათზე, თუ როგორ გააგრძელებდნენ და როგორ შეეგუებოდნენ ამ ფაქტს. ბევრ ქვეყანაში ხდება, რომ ხელისუფლების სხვადასხვა შტოს სხვადასხვა პოლიტიკური ძალა ხელმძღვანელობს. ამათ კი მოინდომეს სრული ძალაუფლების უზურპაცია, დაიწყეს შეტევა ყველა მიმართულებით: საკრებულოზე, მერიაზე, სასამართლოსა და გენშტაბზე. მეტსაც გეტყვით, არნახული ზეწოლა მიმდინარეობს ყველა დეპუტატზე, მოსყიდვით დაწყებული და დაშინებით დამთავრებული, რომ საკონსტიტუციო უმრავლესობა ჩაიგდონ ხელში და კანონები საკუთარ თავზე მოირგონ.

მურმან დუმბაძე:

- ვფიქრობ, რომ ასეთი მმართველობა დასაშვებია დემოკრატიულ ქვეყანაში. მაგალითად, ცენტრალურ ხელისუფლებას შესაძლოა აკონტროლებდეს სხვა პოლიტიკური ძალა, ხოლო თვითმმართველობას - სხვა. მთავარია, ქვეყნის სტრატეგიულ კურსს არ გადავუხვიოთ, ანუ არსებობდეს შეთანხმება პოლიტიკურ ძალებს შორის ქვეყნის სტრატეგიულ კურსთან დაკავშირებით. არსებულ რეალობაში ეს შეთანხმება ფაქტობრივად არსებობს. თუმცა, მინდა გითხრათ, რომ თვითმმართველ ერთეულებშიც უახლოეს მომავალში "ქართული ოცნება" გაიმარჯვებს, რადგან რაიონული თუ ქალაქის საკრებულოების წევრთა უმეტესობა დღევანდელი ხელისუფლების მხარდამჭერია.

- იყო თუ არა აუცილებელი პრეზიდენტისთვის განკუთვნილი ხარჯების შემცირება?

კობა ხაბაზი:

- როცა ბიუჯეტში ხარჯების შემცირების აუცილებლობა არსებობს, ეს უნდა შეეხოს ყველას. ზოგადად, ამას "ქამრების შემოჭერის" პოლიტიკა ჰქვია. მაგრამ როცა ეს პოლიტიკა ცალკეულ მიმართულებებს ეხება - მაგალითად, საზოგადოებრივ მაუწყებელს, პრეზიდენტის ადმინისტრაციას, - ეს არის პირდაპირი ზეწოლა იმ ადამიანებზე, უწყებებზე, რომლებსაც სხვაგვარად ვერ აკონტროლებენ. პრეზიდენტს პირადად დისკომფორტი არ შეექმნება, მაგრამ პრეზიდენტის სასახლეც, პრემიერის სამუშაო ადგილიც და სხვა დაწესებულებებიც უნდა იყოს მიმზიდველი, ლამაზი და მოსწონდეს ყველას, ვინც ჩვენს ქვეყანაში დააპირებს შემოსვლას და ინვესტიციის განხორციელებას.

მურმან დუმბაძე:

- ხარჯების არაგონივრული და არაგამჭვირვალე ხარჯვა კანონის მიღმა მოქმედებაა და ამ თემაზე სასამართლომ თავისი სიტყვა უნდა თქვას. პრეზიდენტისთვის ხარჯების შემცირება გარდაუვალი აუცილებლობა იყო.

- ღონისძიებების დიდი ნაწილი, რომელიც პრეზიდენტის ფონდიდან ფინანსდებოდა, ბათუმში იმართებოდა, მათ შორის - კონცერტები უცხოელი ვარსკვლავების მონაწილეობით. რამდენად გამართლებული იყო ასეთი ხარჯების გაღება?

კობა ხაბაზი:

- არ ვიცი, როგორ შეიძლება მოგიბრუნდეს ენა ადამიანს ამის სათქმელად, როცა ყველაფერს ვაკეთებდით, რომ ჩვენი კუთხეების პოპულარიზაცია მომხდარიყო მსოფლიოში. როცა ბათუმში ბოჩელი და სხვა ცნობილი მომღერლები ჩამოდიოდნენ, ეს ხომ ჩვენი სიამოვნებისთვის არ კეთდებოდა. ეს ემსახურებოდა იმასაც, რომ მაგალითად, აფხაზეთში მცხოვრებ ადამიანებს ენახათ, საქართველოსთან თანაცხოვრებით რა ლამაზი შეიძლება იყოს სოხუმი. ერთი ფაქტი მახსოვს, რასაც ოპოზიციის მხრიდან ქილიკი მოჰყვა. პრეზიდენტი შევიდა ზღვაში და ჩამოთვალა, იმ დროს რა ტემპერატურა იყო სხვადასხვა ქვეყანაში და აღნიშნა, რომ ბათუმში საბანაო ამინდი იყო. ვინმეს ჰგონია, რომ პრეზიდენტს წყალში შესვლა და იქ ინტერვიუს მიცემა უხარია? არა, ბატონო, ეს კეთდებოდა ჩვენი კუთხეების პოპულარიზაციისთვის.

მურმან დუმბაძე:

- საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტის პროექტი 5 ოქტომბერს შემოვიდა პარლამენტში განსახილველად და გარწმუნებთ, რომ ასეთ ხარჯებს სახელმწიფო ბიუჯეტში ვეღარ ნახავთ ჩვენი ხელისუფლების პირობებში. კარერასის კონცერტების დაფინანსება, რესტორნებში ღრეობა და რესტორნების აშენება სახელმწიფო ბიუჯეტით დასრულებულია.

- პარლამენტში განსახილველად შევიდა კანონპროექტი "ამნისტიის შესახებ", რომელიც გულისხმობს უსამართლო განაჩენების გადახედვას. როგორ შეაფასებთ უმრავლესობის ამ ინიციატივას?

კობა ხაბაზი:

- მე ვეკუთვნი იმ ადამიანებს, ვისაც გულწრფელად მიაჩნია, რომ ამნისტია ჰუმანური აქტია. ხელისუფლება ამნისტიას უნდა იყენებდეს და ათავისუფლებდეს პატიმრებს, მაგრამ ამავე დროს, პასუხისმგებლობას უნდა იღებდეს იმაზე, რომ ქვეყანაში კრიმინოგენული ვითარება არ გაუარესდეს.

მურმან დუმბაძე:

- საქართველოში 4,5 მილიონი ადამიანი ცხოვრობს, მათ შორის 40000 პატიმარია. ბუნებრივია, მათ შორის ბევრი, პოლიტიკური ნიშნით არის დაკავებული. ასეც რომ არ იყოს, მაინც ძალიან ბევრი პატიმარი გვყავს, მოსახლეობის საერთო რაოდენობასთან შეფარდებით. ამიტომ, ფართომასშტაბიანი ამნისტია გარდაუვალი აუცილებლობაა. ათასობით ადამიანი უახლოეს ხანში დატოვებს საპატიმროს და ეს სამართლიანი გადაწყვეტილება იქნება.

- შექმნილი პოლიტიკური ვითარებიდან გამომდინარე, რამდენად შესაძლებლად მიგაჩნიათ, რომ კონფლიქტების მოგვარების საკითხში საქართველომ გარკვეულ წარმატებებს მიაღწიოს?

კობა ხაბაზი:

- დღევანდელი ხელისუფლებისგან ჯერჯერობით ვხედავ მხოლოდ დათმობის მზადყოფნას. გავიხსენოთ შევარდნაძის დრო - იმასაც კი უთანხმებდა კრემლს, თუ ვინ იქნებოდა საქართველოში თავდაცვის, შინაგან საქმეთა მინისტრები და ა.შ. ყველანაირ დათმობაზე წავიდა შევარდნაძე და სანაცვლოდ ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენა მივიღეთ? მე არ მჯერა, რომ რუსეთთან დამთმობი პოლიტიკით საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენა იქნება შესაძლებელია. ამისთვის არსებობს ერთადერთი გზა - ძლიერი საქართველოს ჩამოყალიბება, როგორც სამხედრო, ისე ეკონომიკური თვალსაზრისით, რათა აფხაზებსა და ოსებს გაუჩნდეთ ერთიან საქართველოში ცხოვრების სურვილი.

მურმან დუმბაძე:

- აუცილებლად მივაღწევთ. ჩვენი ამოცანაა, საქართველოს სახელმწიფოს, მოქალაქეების, ოჯახების ეკონომიკურ წარმატებას მივაღწიოთ. ქვეყანა ეკონომიკურად უნდა განვითარდეს და მიმზიდველი გახდეს. როცა საქართველო იქცევა შვეიცარიის ტიპის ქვეყნად, ის მოქალაქეები, რომლებიც საქართველოს იურისდიქციის მიღმა ცხოვრობენ, ჩვენთან დაბრუნებაზე იფიქრებენ. ჩვენ ტერიტორიები კი არ უნდა დავიბრუნოთ, უნდა დავიბრუნოთ ხალხი, ადამიანები. ამიტომ ამ პრობლემების მოგვარებაც შესაძლებელია, თუ სწორი ხედვა და სტრატეგია გვექნება ამ საკითხთან დაკავშირებით. იარაღის ჟღარუნით პრობლემის მოგვარება ფაქტობრივად შეუძლებელია. ძლიერ ეკონომიკასა და ურთიერთხელსაყრელი პირობების შექმნაზე უნდა გავაკეთოთ აქცენტი.

- როგორ ფიქრობთ - უნდა ჩატარდეს თუ არა გამოძიება ლაფანყურის სპეცოპერაციასთან დაკავშირებით?

კობა ხაბაზი:

- ნებისმიერ საკითხზე უნდა ჩატარდეს გამოძიება. მე იმ გუნდს წარმოვადგენ, რომლის ქმედებებშიც დარწმუნებული ვარ. 1987 წლიდან ჩართული ვარ პოლიტიკურ პროცესებში, ბევრ რამესაც შემიძლია, ინტუიციურად მივხვდე. როდესაც ამ სპეცოპერაციაზე ლაპარაკობენ, ერთი მარტივი კითხვა მიჩნდება: რომ გადასულიყო ეს შეიარაღებული ჯგუფი რუსეთის ტერიტორიაზე და რამე ტერაქტი მოეწყოთ, შემდეგ ამას დამთხვეოდა არჩევნები საქართველოში და ჩვენს გუნდს გაემარჯვა, იქნებოდა თუ არა ეს საბაბი, რომ რუსებს შეიარაღებული ძალები შემოეყვანათ საქართველოს ტერიტორიაზე? დარწმუნებული ვარ, რომ ეს ამ მიზანს ემსახურებოდა. ბევრჯერ შესთავაზეს ჩვენმა სამართალდამცავებმა დანებება, რაზეც უარი თქვეს. ჩვენს ქვეყანას საფრთხის ქვეშ ვერ დავაყენებდით.

მურმან დუმბაძე:

- აუცილებლად და არა მარტო ლაფანყურის სპეცოპერაცია. ბევრი სხვა სპეცოპერაციაც უნდა იყოს გამოძიებული, რომლებსაც 2004 წლიდან მოყოლებული ატარებდა "ნაციონალური მოძრაობა". მე მახსენდება 2005 წელს, მეტრო "სამგორთან" დახვრეტილი სამი ახალგაზრდა მამაკაცის საქმე. ისინი ბათუმელები იყვნენ და მათ დახვრეტას დათა ახალაია ხელმძღვანელობდა. ამ ბიჭების მშობლებმა უკვე შეიტანეს საჩივარი პროკურატურაში.

- ქალი პოლიტიკაში მოგწონთ?

კობა ხაბაზი:

- არასდროს დამიყვია ადამიანები ამ ნიშნით. ქალები და მამაკაცები ვართ აბსოლუტურად ერთნაირები - ერთნაირად გვიყვარს, გვძულს, ვაკეთებთ ან ვაფუჭებთ რამეს. მთავარია, ვინ ხარ და როგორი ადამიანი ხარ. მარგარეტ ტეთჩერიდან დაწყებული, თამარით დამთავრებული, არაერთი ქალი შემიძლია ჩამოვთვალო, ვინც თავისი ქვეყნის წარმატებაში დიდი წვლილი შეიტანა.

მურმან დუმბაძე:

- სიტყვა "გენდერული" არ მომწონს. იმის გამო, რომ ქალია და უპირატესობა უნდა მიენიჭოს, ან იმის გამო, რომ მამაკაცია, ქალს უნდა დაუთმოს - ჩემთვის გაუგებარია. მთავარია, მისი უნარები, შესაძლებლობები და ნიჭი. ვფიქრობ, ქალბატონები კარგ ნიჭს ავლენენ პოლიტიკაში და ამიტომ ბევრი პოლიტიკოსი ქალი გვყავს. ქალია საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრი. მაგალითად, ნინო ბურჯანაძე ორჯერ იყო პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი.

- ადამიანებს იოლად ენდობით?

კობა ხაბაზი:

- ამას ნაკლად მითვლიან, მაგრამ მე ასე არ ვფიქრობ. მიმაჩნია, რომ ყველა ადამიანს უნდა ენდო, რადგან უფლება არ გვაქვს, უნდობლად მოვეკიდოთ მათ, ხოლო ამის შემდეგ, მოქმედებით უნდა შეაფასო, როგორ ამართლებს ის ამ ნდობას.

მურმან დუმბაძე:

- ადამიანებთან ურთიერთობის დიდი გამოცდილება დამიგროვდა - ნახევარი საუკუნის ასაკის ვარ. გარდა იმისა, რომ პოლიტიკოსი ვარ, სპეციალობით მათემატიკოსი და პედაგოგი გახლავართ. ადამიანები შემიძლია დავახასიათო თმის ფერის მიხედვით. რამდენიმე წუთიც კი საკმარისია, ადამიანს ველაპარაკო და გითხრათ, რას წარმოადგენს.

ემა ტუხიაშვილი

ჟურნალი ”გზა”

(გამოდის ხუთშაბათობით)