სხვებივით მეც ბევრჯერ მიხსენებია სიტყვა "კოშმარი", მაგრამ როცა ძაღლის ბუდრუგანაში (ამ სიტყვის პირდაპირი მნიშვნელობით!) შეყრილი თურმანიძეების შვიდი შვილი ვნახე, შინ მისულმა ლექსიკონი გადავშალე და სიტყვა "კოშმარის" განმარტება კიდევ ერთხელ წავიკითხე ("კოშმარი" - სულის შემხუთავი სიზმარი; რაღაც საზარელი, საშინელი), მივხვდი, რომ თურმანიძეების ცხოვრება უარესია და მას მისადაგებულ ეპითეტს ვერასოდეს ვიპოვი. ამიტომ უბრალოდ მოვყვები, როგორ მივედი ნავთლუღის ბაზართან ერთ ატალახებულ ეზოში, როგორ შევაღე ბუდრუგანის კარი და როცა ტალახიან ცემენტის იატაკზე, ძონძების გროვაში აბობღებული ბავშვები დავინახე, ჩემდა უნებურად ვიყვირე, - აქ როგორ ცხოვრობთ-მეთქი?!
შევყურებდი დახვრეტილ-დაცხავებულ, 7-კვადრატულმეტრიან ქოხში ჭუჭყიან ტახტებზე დაწოლილ ჩვილებს და თავში გამუდმებით მიტრიალებდა კითხვები: რას ჭამენ, როგორ სძინავთ, რითი თბებიან? ტახტზე დაყრილ თხელ, ჭუჭყიან საბნებს ფერი ისე დაჰკარგოდათ, რომ მასში გახვეული ბავშვებივით ნაცრისფერნი გამხდარიყვნენ. თუმცა ეს ყველაფერი მაინც ვერ ჩრდილავდა თურმანიძეების სილამაზეს (ოთხი - მიყოლებით ხუთ წლამდე, სამი - ათის, თერთმეტის და თორმეტისა). მათ სახეები დროდადრო უნათდებოდათ, - ცხადია, ვერ ხვდებოდნენ რატომ ჩაწიხლა ცხოვრებამ და როდის დამთავრდება მათი უბედურება.
...13 წლის წინ გომელი უსახლკარო მამუკა თურმანიძე გურჯაანში ნათესავს ესტუმრა. იქ მეზობლად, ბავშვთა სახლის ეზოში 13 წლის ქეთევან მთიულიშვილი დაინახა, გაიცნო და ცოლადაც შეირთო. ასე დაიწყო კიდევ ერთი ღატაკი ოჯახის ცხოვრება. მართალია, უქონლობა არც ერთს უკვირდა, მაგრამ რეალობამ მაინც თავისი გაიტანა - ახალშექმნილ ოჯახს ერთმანეთის მიყოლებით ორი პატარა გაუჩნდა, გომის მიწურ ქოხში ვეღარ დაეტია და თბილისში გადაბარგდა... ცხადია, სამუშაოდ. მერე ნაქირავებ ბინაში დანარჩენი ხუთი ბავშვი ერთიმეორის მიყოლებით გაჩნდა. ასეთ გადაწყვეტილებას გაბედულება სჭირდება?! მეც ასე ვიფიქრე, მაგრამ ქეთევანმა აი რა მითხრა:
- როცა გომიდან მოვდიოდით, გაბედულებაზე არ გვიფიქრია, უბრალოდ, თავშესაფარი და შვილების გაზრდა გვინდოდა.
- მაგრამ შვილებს ასეთ გაჭირვებაში რომ აჩენთ, მათი მომავლის არ გეშინიათ?
- ბავშვთა სახლში უარეს გაჭირვებაში ვცხოვრობდი, თანაც არავინ მყავდა. ჩემს შვილებს კი ერთმანეთი ეყოლებათ, ამიტომაც გავაჩინე ბევრი.
- რასაც აქ ვხედავ, მზარავს, - აი, ერთს ფეხი დასწვია, შეგიხვევიათ, მაგრამ სახვევი ჭუჭყად და ნაფლეთებად ქცეულა, ბავშვი კი ამ შიშველი ფეხით ცემენტის ჭუჭყიან იატაკზე თამაშობს.
- ყველასთვის ფეხსაცმელი არ გვაქვს. ჩემი ქმარი უსაქმოდ არ ჩერდება, ავარიაში მოყვა და დაინვალიდდა, მაგრამ მაინც მუშაობს. რასაც იღებს, ბავშვებისთვის ტანსაცმელს კი ვყიდულობთ, მაგრამ იმდენად ძველია, რამდენიმე დღეში იფლითება. უფროსები სკოლაშიც ვეღარ დაგვყავს უფეხსაცმლოდ. თანაც ბინის ქირაც ხომ უნდა გადავიხადოთ.
იხილეთ ვიდეო: "საკვების გარეშე, მიწურში გატარებული დღეები - 7-შვილიანი ოჯახის უმძიმესი ყოფა"