ყო­ფი­ლი ში­ნა­გან საქ­მე­თა მი­ნის­ტრი 2001-2003 წლებ­ში, კობა ნარ­ჩე­მაშ­ვი­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბას მხო­ლოდ იმის გა­მოც უნდა ახ­სოვ­დეს, რომ შე­ვარ­დნა­ძის მი­ნის­ტრთა კა­ბი­ნეტ­ში ერ­თა­დერ­თი სა­ხელ­მწი­ფო მო­ხე­ლე აღ­მოჩ­ნდა, ვინც ქვეყ­ნის პირ­ვე­ლი პირი ხა­ვერ­დო­ვა­ნი რე­ვო­ლუ­ცი­ის დღეს ან მა­ნამ­დე არ მი­ა­ტო­ვა. რე­ვო­ლუ­ცი­ის მერე, სამი თვე ცი­ხე­შიც დაჰ­ყო, ში­გა­და­შიგ, სა­ზო­გა­დო­ე­ბას სა­კუ­თარ პო­ზი­ცი­ა­საც უზი­ა­რებ­და და ად­გი­ლობ­რი­ვი არ­ჩევ­ნე­ბის დრო­საც გა­მოჩ­ნდა 2010 წელს, რო­გორც ახა­ლი პო­ლი­ტი­კუ­რი ძა­ლის, სო­ცი­ალ-დე­მოკ­რა­ტე­ბის ერთ-ერთი დამ­ფუძ­ნე­ბე­ლი. თუმ­ცა მა­შინ არც ოპო­ზი­ცი­უ­რი ნიშა იყო ძლი­ე­რი და არც ამომ­რჩე­ვე­ლი იყო მზად ახა­ლი იდე­ო­ლო­გი­ის მქო­ნე პარ­ტი­ის მი­სა­ღე­ბად. დღეს, როცა ქვე­ყა­ნა­ში სხვა რე­ა­ლო­ბაა და ხა­ვერ­დო­ვა­ნი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბაც, ერთი შე­ხედ­ვით, ხა­ვერ­დოვ­ნად ჩა­ნაც­ვლდა, ექსმი­ნის­ტრი, კობა ნარ­ჩე­მაშ­ვი­ლი "ვერ­სი­ას" ექ­სკლუ­ზი­ურ ინ­ტერ­ვი­უს აძ­ლევს. სა­უ­ბარს კი სწო­რედ რე­ვო­ლუ­ცი­ამ­დე­ლი პე­რი­ო­დის ანა­ლი­ზით ვი­წყებთ, რად­გან "ვარ­დე­ბის რე­ვო­ლუ­ცი­ის", რო­გორც მოვ­ლე­ნის, შე­ფა­სე­ბის გა­რე­შე ერი­ცა და აწ უკვე მოქ­მე­დი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბაც იგი­ვე შეც­დო­მე­ბის დაშ­ვე­ბის საფრ­თხის წი­ნა­შე დგას:

- ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა, რო­მე­ლიც 2003 წელს მო­ვი­და, ოპო­ზი­ცი­ურ ძა­ლად ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ში­ვე ჩა­ი­სა­ხა. 1995 წელი, რო­მე­ლიც გარ­დამ­ტე­ხი პე­რი­ო­დი იყო ქვეყ­ნის სტა­ბი­ლუ­რო­ბის­თვის, სწო­რედ ედუ­არდ შე­ვარ­დნა­ძის გავ­ლე­ნი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე­ობ­და, რად­გან მას მხედ­რი­ო­ნი და სხვა კრი­მი­ნა­ლუ­რი ანკლა­ვე­ბი უნდა და­ე­მარ­ცხე­ბი­ნა. 1995-ში უკვე კონ­სტი­ტუ­ცია იქნა მი­ღე­ბუ­ლი, ამა­ვე წელს და­ი­ბეჭ­და ლარი, 1997 წელი კი, ხმა­მაღ­ლა შე­იძ­ლე­ბა ით­ქვას, პირ­ვე­ლი აღ­მავ­ლო­ბის წელი იყო ეკო­ნო­მი­კა­ში. აი, სწო­რედ ამ დროს, ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის შიგ­ნით­ვე ჩნდე­ბა ჯგუ­ფი, რო­მე­ლიც არ­სე­ბუ­ლი მთავ­რო­ბის გა­და­ყე­ნე­ბა­ზე იწყებს მუ­შა­ო­ბას. ეს ჟვა­ნია-სა­ა­კაშ­ვი­ლის, წმინ­და ჯგუ­ფურ-კორ­პო­რა­ცი­უ­ლი ინ­ტე­რე­სით მოქ­მე­დი ჯგუ­ფია, რომ­ლის ყვე­ლა ქმე­დე­ბა იმ დროს ძა­ლი­ან კარ­გად ინიღ­ბე­ბა დე­მოკ­რა­ტი­ის მან­ტი­ით - ისი­ნი გა­მო­დი­ოდ­ნენ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის კრი­ტი­კით, ოღონდ თვი­თონ იყ­ვნენ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ში და ისე ჩან­და, თით­ქოს ოპო­ზი­ცი­ას წარ­მო­ად­გენ­დნენ: აპე­ლი­რებ­დნენ სა­გა­რეო ფაქ­ტო­რით და ყვე­ლა­ფე­რი "და­დე­ბი­თი", რა­საც აკე­თებ­დნენ, გათ­ვლი­ლი იყო არა ში­და­მოხ­მა­რე­ბა­ზე, არა­მედ სა­გა­რეო ფაქ­ტორ­ზე. თა­ვაშ­ვე­ბუ­ლი პი­არ­ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბით შექ­მნეს სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი აზრი, რაც, ვა­ღი­ა­რებ, კარ­გად გა­მო­უ­ვი­დათ. რე­ა­ლუ­რად, ეს ჯგუ­ფი მი­დი­ო­და ამე­რი­კა­ში, ლან­ძღავ­და შე­ვარ­დნა­ძეს და ემიჯ­ნე­ბო­და ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას. პა­რა­ლე­ლუ­რად, და­ი­წყეს მთავ­რო­ბის უუ­ნა­რო მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში გა­დაყ­ვა­ნა. ხელ­ში ჩა­იგ­დეს და შეც­ვა­ლეს სა­კა­ნონ­მდებ­ლო ბაზა და სა­სა­მარ­თლო ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა, ე.წ. რე­ფორ­მი­რე­ბით, რი­თაც მი­აღ­წი­ეს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის თით­ქმის სრულ უუ­ნა­რო­ბას.

- თუმ­ცა მათ გაჰ­ქონ­დათ ეს კა­ნო­ნე­ბი სწო­რედ თქვე­ნი უმ­რავ­ლე­სო­ბის პი­რო­ბებ­ში პარ­ლა­მენ­ტში.

- რა თქმა უნდა. პარ­ლა­მენ­ტის თავ­მჯდო­მა­რე ჟვა­ნია იყო, იუს­ტი­ცი­ის მი­ნის­ტრი კი მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვი­ლი. იუს­ტი­ცი­ის საბ­ჭოს წევ­რე­ბიც მათ და­ა­კომ­პლექ­ტეს. მათ მი­ი­ღეს ზო­გა­დი ად­მი­ნის­ტრა­ცი­უ­ლი კო­დექ­სი, სის­ხლის სა­მარ­თლის კა­ნონ­მდებ­ლო­ბა. ანუ, ყვე­ლა პი­რო­ბა შე­იქ­მნა იმის­თვის, რომ მიგ­ვე­ღო ცვე­და­ნი სა­ხელ­მწი­ფო, რო­მელ­საც აღა­რაფ­რის ძალა შეს­წევ­და, მათ შო­რის, არც ელე­მენ­ტა­რუ­ლი კრი­მი­ნა­ლის წი­ნა­აღ­მდეგ გა­ლაშ­ქრე­ბა. ამ ჯგუფ­მა გა­ი­ლაშ­ქრა ეროვ­ნუ­ლი ბან­კის მა­შინ­დე­ლი პრე­ზი­დენ­ტის, შემ­დეგ ფი­ნანსთა მი­ნის­ტრის წი­ნა­აღ­მდეგ და თა­ნამ­დე­ბო­ბებ­ზე თა­ვი­ან­თი კად­რე­ბი და­ნიშ­ნეს. 1998 წელს ქვე­ყა­ნა­ში უკვე კრი­ზი­სი და­ი­წყო. 1999 წელს სა­პარ­ლა­მენ­ტო არ­ჩევ­ნე­ბი მო­დი­ო­და, ამი­ტომ მათ შე­ვარ­დნა­ძე ჯერ კი­დევ სჭირ­დე­ბო­დათ, რათა სა­პარ­ლა­მენ­ტო უმ­რავ­ლე­სო­ბა შექ­მნი­ლი­ყო. 2000 წელს კი შე­ვარ­დნა­ძე იმ­დე­ნად უნდა და­სუს­ტე­ბუ­ლი­ყო, რომ არა­და­მა­ჯე­რებ­ლად გა­ე­მარ­ჯვა საპ­რე­ზი­დენ­ტო არ­ჩევ­ნებ­ში, ან მე­ო­რე ტური ჩა­ტა­რე­ბუ­ლი­ყო. ამი­ტომ 1999-ში შე­ვარ­დნა­ძე პი­რა­დად ახ­ლდა სა­ა­კაშ­ვილს ვა­კის არ­ჩევ­ნებ­ზე, ალ­ბათ, ყვე­ლას ახ­სოვს, ხელ­საც რო­გორ ურტყამ­და მხარ­ზე, ეს თქვე­ნი მო­მა­ვა­ლი პრე­ზი­დენ­ტი­აო.

მოკ­ლედ, ამ და­პი­რის­პი­რე­ბას ძა­ლი­ან კარ­გად ნიღ­ბა­ვენ, მაგ­რამ უკვე 2000 წლის აპ­რილ­ში, რო­გორც კი შე­ვარ­დნა­ძე მე­ო­რე ვა­დით აირ­ჩი­ეს, მა­შინ­ვე გაჩ­ნდა გა­და­ცე­მა 60 წუთი. ამის მერე იწყე­ბა სა­ბო­ტა­ჟი, ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის ჩან­გალ­ზე წა­მოც­მა, მისი მარ­გი­ნა­ლი­ზე­ბა და მო­ფამ­ფა­ლე­ბა. ეს ჯგუ­ფი იწყებს შე­ვარ­დნა­ძის გა­რე­მოც­ვი­სა და სა­კუ­თა­რი თა­ვის ერ­თმა­ნე­თის­გან გა­მი­ჯვნას. ამ თე­მა­ზე პირ­ვე­ლი ცნო­ბი­ლი და­პი­რის­პი­რე­ბა უშიშ­რო­ე­ბის საბ­ჭო­ზე ხდე­ბა - პირ­ველ­მა სწო­რედ უშიშ­რო­ე­ბის საბ­ჭოს მდი­ვან­მა, ნუგ­ზარ სა­ჯა­ი­ამ უთხრა ჟვა­ნი­ას, მი­ზან­მი­მარ­თუ­ლად აკე­თებ­დით ყვე­ლა­ფერს, რათა შე­ვარ­დნა­ძეს არ გა­ე­მარ­ჯვა ამ არ­ჩევ­ნებ­შიო. ეს იყო პირ­ვე­ლი კონ­ფლიქ­ტი, მე კი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის შიგ­ნით მო­ვი­აზ­რე­ბო­დი, რო­გორც სა­ჯა­ი­ას კად­რი.

- არა მარ­ტო თქვენ, სა­ჯა­ი­ას კად­რე­ბით იყო და­კომ­პლექ­ტე­ბუ­ლი ლა­მის მთე­ლი ძა­ლო­ვა­ნი სის­ტე­მა - თქვენ, სულ­ხან მო­ლაშ­ვი­ლი, ვა­ლე­რი ხა­ბუ­რძა­ნია. ეს სე­რი­ო­ზუ­ლი ძალა არ იყო ამ გეგ­მის ჩა­საგ­დე­ბად?

- იცით, ჩვენ­თვის 2003 წელს უცხო და ახა­ლი არა­ფე­რი ყო­ფი­ლა, რად­გან მთე­ლი ამ წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში, ძა­ლი­ან კარ­გად ვი­ცო­დით, ვის რა ინ­ტე­რე­სი ამოძ­რა­ვებ­და. პრინ­ციპ­ში, ჩვენ ჩაბ­მუ­ლი ვი­ყა­ვით ყო­ველ­დღი­ურ რუ­ტი­ნულ მუ­შა­ო­ბა­ში, ისი­ნი კი ჩვე­ნი პი­არ­სა­ბო­ტა­ჟით და­კავ­დნენ!

- თუმ­ცა ალ­ბათ, ქვე­ყა­ნა­ში არ­სე­ბობ­და რა­ღაც ნი­ა­და­გი, რაც ამ ადა­მი­ა­ნებ­მა თა­ვი­ან­თი პო­ლი­ტი­კის გა­სა­ტა­რებ­ლად გა­მო­ი­ყე­ნეს. ახ­ლან­დე­ლი გად­მო­სა­ხე­დი­დან, რა მი­გაჩ­ნი­ათ მა­შინ­დელ მთა­ვარ პრობ­ლე­მად?

- მომ­ხდა­რი არ იყო ეკო­ნო­მი­კუ­რი კრი­ზი­სის შე­დე­გი, მთე­ლი კა­ტე­გო­რი­უ­ლო­ბით ვა­ცხა­დებ - ეს ქვეყ­ნის პო­ლი­ტი­კურ­მა კრი­ზის­მა მო­ი­ტა­ნა. ეს იყო მი­ზან­მი­მარ­თუ­ლი სა­ბო­ტა­ჟი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის შიგ­ნით. იცით, ჟვა­ნია თუ რა­ი­მეს მსხვერ­პლი გახ­და, მა­შინ, შე­იძ­ლე­ბა ით­ქვას, სწო­რედ იგი­ვე პო­ლი­ტი­კას შე­ე­წი­რა, რა პო­ლი­ტი­კა­საც თა­ვად ახორ­ცი­ე­ლებ­და შე­ვარ­დნა­ძის წი­ნა­აღდმეგ.

- რას გუ­ლის­ხმობთ?

- გა­იხ­სე­ნეთ, ზუ­რაბ ჟვა­ნია გარ­დაც­ვა­ლე­ბის წინ აშშ-ში იმ­ყო­ფე­ბო­და. იქ რა მოხ­და, რაზე ისა­უბ­რა, ვის შეხ­ვდა და ა.შ. ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სოა. ჩვენ არ ვი­ცით, რე­ა­ლუ­რად, ზუ­რამ იქ რაზე ილა­პა­რა­კა. მე კი დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი ვარ, მან ძა­ლი­ან მწვა­ვედ ისა­უბ­რა სა­ა­კაშ­ვი­ლის ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ზე. თუმ­ცა ეს ახლა ცალ­კე თე­მაა.

- მა­ნამ­დე სა­ჯა­ი­ას "თვით­მკვლე­ლო­ბას" და­ვუბ­რუნ­დეთ. ლო­გი­კუ­რად, სა­ჯა­ია ამ გუნ­დის­თვის საფრ­თხეს ქმნი­და, სა­ინ­ტე­რე­სოა, ამ და­პი­რის­პი­რე­ბის შემ­დეგ, რო­გორ გაგ­რძელ­და ურ­თი­ერ­თო­ბა მათ შო­რის? თან მა­შინ იმა­საც ამ­ბობ­დნენ, სა­ჯა­ი­ას თვი­თონ უნდა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ში მოს­ვლაო.

- სა­ჯა­ი­ა­სა­ვით სა­ხელ­მწი­ფო­ებ­რი­ვად მო­აზ­როვ­ნე ადა­მი­ა­ნი, ამ­დე­ნად მო­წეს­რი­გე­ბუ­ლი და სრულ­ყო­ფი­ლი მე არც შემ­ხვედ­რია! ეს იყო ადა­მი­ა­ნი, რომ­ლის­თვის ქვე­ყა­ნა უპირ­ვე­ლე­სი იყო. მას არას­დროს ღა­ლა­ტობ­და ტაქ­ტი და ბრალს კო­რუფ­ცი­ა­შიც ვე­რა­ვინ სდებ­და, სწო­რედ ამი­ტომ უპი­რის­პირ­დე­ბოდ­ნენ მხო­ლოდ სიც­რუ­ი­თა და სი­ბინ­ძუ­რით. სა­ქარ­თვე­ლოს მის­ნა­ი­რი 3-4 კაცი რომ ჰყავ­დეს, ამ ქვე­ყა­ნას არა­ფე­რი უჭირს.

შე­ვარ­დნა­ძემ ძა­ლი­ან კარ­გად იცო­და, რე­ა­ლუ­რად, ვინ უპი­რის­პირ­დე­ბო­და, ამი­ტომ მო­საჩ­ვე­ნებ­ლად, რა­ღაც თა­ნამ­დე­ბო­ბებს ამ ე.წ. რე­ფორ­მა­ტო­რებს აძ­ლევ­და, მაგ­რამ ძა­ლო­ვა­ნებს არ თმობ­და. შე­იძ­ლე­ბა, სა­ჯა­ია ჩრდილ­ში იყო, მაგ­რამ მე ვიცი, რამ­ხე­ლა იყო მისი რე­ა­ლუ­რი გავ­ლე­ნა. არ შე­იძ­ლე­ბა არ აღ­ვნიშ­ნოთ ის ფაქ­ტიც, რომ რე­ფორ­მა­ტო­რე­ბის გუნ­დი შე­ე­ცა­და, გი­ორ­გი სა­ნა­ი­ას მკვლე­ლო­ბა სწო­რედ შე­ვარ­დნა­ძის წი­ნა­აღ­მდეგ - რე­ვო­ლუ­ცი­ის და­სა­წყე­ბად გა­მო­ე­ყე­ნე­ბი­ნა, მაგ­რამ ეს ვერ მო­ა­ხერ­ხეს. წლე­ბის მან­ძილ­ზე გა­მომ­ძი­ებ­ლად ვი­მუ­შა­ვე, სხვა­ნა­ი­რად ვუ­ყუ­რებ ბევრ რა­მეს და ფაქ­ტია, სა­ჯა­ი­ას წი­ნა­აღ­მდეგ დიდი პი­არ­კამ­პა­ნია მის სი­ცო­ცხლე­ში­ვე აგორ­და, რა­საც თა­ვა­დაც კი მო­რა­ლურ ტე­რორს უწო­დებ­და! წყა­ლი იმა­საც არ გა­უ­ვა, რომ ეს გუნ­დი სწო­რედ სა­ჯა­ი­ას გავ­ლე­ნის ნე­იტ­რა­ლი­ზე­ბას ცდი­ლობ­და, რაც ავ­ტო­მა­ტუ­რად ანე­იტ­რა­ლებ­და სა­ჯა­ი­ას მიერ და­ნიშ­ნულ ადა­მი­ა­ნებს, მათ შო­რის, მეც.

სა­ჯა­ია ცო­ცხა­ლი რომ ყო­ფი­ლი­ყო, მე და შე­ვარ­დნა­ძეს ურ­თი­ერ­თნ­დო­ბის­თვის ამ­დე­ნი დრო არ დაგ­ვჭირ­დე­ბო­და. შე­ვარ­დნა­ძე არ არის ის პო­ლი­ტი­კო­სი, ვინ­მეს უცებ ენ­დოს, ხოლო როცა მენ­დო, უკვე გვი­ა­ნი იყო.

- აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა შე­ვე­ხოთ ჟვა­ნია-თარ­გა­მა­ძის გა­დად­გო­მა­საც, რაც ჟვა­ნი­ას მხრი­დან მო­რი­გი პო­ლი­ტი­კუ­რი ნა­ბი­ჯი იყო.

- ნამ­დვი­ლად, ეს იყო ჟვა­ნი­ას წმინ­და პო­ლი­ტი­კუ­რი ნა­ბი­ჯი, რა­მაც ქვე­ყა­ნა­ში პო­ლი­ტი­კუ­რი კრი­ზი­სი შექ­მნა. სხვა­თა შო­რის, ჟვა­ნია ოპო­ზი­ცი­ა­ში იმ გან­ცდით გა­და­ვი­და, რომ აუ­ცი­ლებ­ლად სხვა სტა­ტუ­სით დაბ­რუნ­დე­ბო­და. ეს მე­თო­დი და ფორ­მა ასე­თი ჯგუ­ფე­ბის­თვის ძა­ლი­ან კარ­გა­დაა ნაც­ნო­ბი. ამა­ში ჟვა­ნია შე­უ­და­რებ­ლად მა­ღა­ლი კლა­სის მო­თა­მა­შე იყო. იმა­საც პირ­და­პირ ვი­ტყვი, რომ ჩემს ბო­ლომ­დე პო­ლი­ტი­კო­სად ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბას შე­ვარ­დნა­ძემ არ შე­უ­წყო ხელი. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ სა­ხელ­მწი­ფო პო­ლი­ტი­კუ­რი თა­ნამ­დე­ბო­ბის პირი ვი­ყა­ვი, ჩემი ყვე­ლა პო­ლი­ტი­კუ­რი გან­ცხა­დე­ბა შოკ­ში აგ­დებ­და რო­გორც ოპო­ზი­ცი­ას, ისე ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას. ამას არც შე­ვარ­დნა­ძე უჭერ­და მხარს და რაკი ამას ვგრძნობ­დი, მაქ­სი­მა­ლუ­რად ვე­რი­დე­ბო­დი პო­ლი­ტი­კუ­რი გან­ცხა­დე­ბე­ბით გა­მოს­ვლას. სამ­წუ­ხა­როდ, ვე­რას­დროს ვიგ­რძე­ნი, რომ ზურ­გი მქონ­და ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ში, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ თუ ვინ­მეს შე­ეძ­ლო მთავ­რო­ბის დაც­ვა, ეს სწო­რედ მე ვი­ყა­ვი!

- ბუ­ნებ­რი­ვია, თქვენ არ გყავ­დათ და­საყ­რდე­ნი, პა­რა­ლე­ლუ­რად კი, ეს ე.წ. რე­ფორ­მა­ტო­რე­ბის გუნ­დი მუ­შა­ობ­და შე­ვარ­დნა­ძის მთავ­რო­ბის სხვა წევ­რებ­ზე. მა­გა­ლი­თად, გახ­მა­უ­რე­ბუ­ლი ფაქ­ტი იყო, რომ სა­ა­კაშ­ვი­ლი სა­ხელ­მწი­ფო მი­ნის­ტრ ავ­თან­დილ ჯორ­ბე­ნა­ძეს კან­ცე­ლა­რი­ა­ში ხვდე­ბო­და და მისი მთა­ვა­რი მო­თხოვ­ნა სწო­რედ თქვე­ნი გა­დად­გო­მა იყო.

- სა­ა­კაშ­ვილ­სა და ჯორ­ბე­ნა­ძეს 2 ნო­ემ­ბრი­დან 22 ნო­ემ­ბრამ­დე ხში­რი შეხ­ვედ­რე­ბი ჰქონ­დათ. 2003 წლის 6 ნო­ემ­ბრის ღა­მეს კი, ჟვა­ნია მი­იყ­ვა­ნეს შე­ვარ­დნა­ძეს­თან. აქ სა­კი­თხი ასე იდგა - ამ ჯგუფს არ­ჩევ­ნებ­ში იმა­ზე უა­რე­სი ად­გი­ლი არ უნდა და­ე­კა­ვე­ბი­ნა, ვიდ­რე "აღორ­ძი­ნე­ბას" ჰქონ­და. შეხ­ვედ­რის მე­ო­რე დი­ლას პრე­ზი­დენ­ტმა თა­ვად და­მი­რე­კა და მე­უბ­ნე­ბა, იცი, შენს გა­დად­გო­მას ითხოვს ჟვა­ნია და ამ­ბობს, რომ ამის მერე ყვე­ლა­ფე­რი და­წყნარ­დე­ბაო. ვუ­თხა­რი, მა­გა­ზე ად­ვი­ლი რა არის, ახ­ლა­ვე მოვ­დი­ვარ და გან­ცხა­დე­ბას ვწერ-მეთ­ქი, მაგ­რამ უარი გა­ნა­ცხა­და. მთე­ლი 2003 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში ეს შე­თა­ვა­ზე­ბა მას რამ­დენ­ჯერ­მე გა­ვუ­კე­თე:

2003 წლის იან­ვარ­ში, როცა მივ­ხვდი, რომ უმოქ­მე­დო­ბა სე­რი­ო­ზულ ჩიხ­ში შეგ­ვიყ­ვან­და, მე კი სი­ტუ­ა­ცი­ის მძე­ვა­ლი ვხდე­ბო­დი. მე­ო­რე - 2003 წლის 4 თე­ბერ­ვალს, როცა შე­ვარ­დნა­ძის წი­ნა­აღ­მდეგ შეთ­ქმუ­ლე­ბა და­მაბ­რა­ლეს. 7 ნო­ემ­ბერ­საც შევ­თა­ვა­ზე, გა­დავ­დგე­ბი, იქ­ნებ, ამით მარ­თლა დას­ტა­ბი­ლურ­დეს სი­ტუ­ა­ცია მეთ­ქი. ნუ ცხა­რობ, უშიშ­რო­ე­ბის საბ­ჭოს სხდო­მა­ზე ვი­ლა­პა­რა­კო­თო, მი­პა­სუ­ხა. იმ სხდო­მა­ზე მთე­ლი უშიშ­რო­ე­ბა დამ­ხვდა, მათ­გან ზოგი უკვე გა­და­ბი­რე­ბუ­ლი იყო, ზო­გიც - გა­და­ბი­რე­ბის პრო­ცეს­ში. შე­ვარ­დნა­ძემ სხდო­მა­ზე ასე და­ი­წყო, კო­ბას გა­დად­გო­მას ითხო­ვენ და რა აზ­რის ხარ­თო. ყვე­ლა გა­იტ­რუ­ნა, ამის გა­დად­გო­მით თუ გა­დავ­რჩე­ბით, კარ­გი ამ­ბა­ვი­აო, მაგ­რამ ხმა კა­ციშ­ვილ­მა არ ამო­ი­ღო. ფიქ­რობ­დნენ, რომ ჩემი სა­კი­თხი უკვე გა­და­წყვე­ტი­ლი იყო და შვე­ბით ამო­ი­სუნ­თქეს, როცა შე­ვარ­დნა­ძემ თქვა - თვი­თო­ნაც მზა­დაა, წა­ვი­დე­სო. ყვე­ლა მის ბოლო სი­ტყვას ელო­და, შე­ვარ­დნა­ძემ კი მა­გი­და­ზე ხელი და­არ­ტყა და გა­ნა­ცხა­და, არა, ეს კაცი არ გა­დად­გე­ბაო. პა­სუ­ხად კი იქვე ვთქვი და შე­გიძ­ლი­ათ, იმ სხდო­მის ოქ­მიც ამო­ი­ღოთ - აქ მყოფ­თა­გან ბევ­რი ადა­მი­ა­ნის სის­ხლის სა­მარ­თლის პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბის სა­კი­თხი უნდა დად­გეს-მეთ­ქი!

- რო­გორ ფიქ­რობთ, რო­დის გა­უშ­ვა თქვენ­მა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბამ ხე­ლი­დან მარ­თვის სა­და­ვე­ე­ბი და რაში იყო თქვე­ნი გუნ­დის სი­სუს­ტე?

- შე­იძ­ლე­ბა, საქ­მე ისე წა­სუ­ლი­ყო, რომ ნო­ემ­ბრის რე­ვო­ლუ­ცია აგ­ვე­რი­დე­ბი­ნა თა­ვი­დან. თუნ­დაც, შე­ვარ­დნა­ძეს შე­ეძ­ლო, სხვა­ნა­ი­რად ემოქ­მე­და. ბოლო მო­მენ­ტამ­დე, სა­ა­კაშ­ვილ-ჟვა­ნი­ას გუნ­დი მზად იყო და­ემ­თავ­რე­ბი­ნათ აქ­ცი­ე­ბიsalesland.ge - ფას­დაკ­ლე­ბე­ბის სამ­ყა­რო!, თუ მთავ­რო­ბა გა­დად­გე­ბო­და, ძა­ლო­ვა­ნე­ბის გა­მოკ­ლე­ბით.

შე­ვარ­დნა­ძის ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ში ზო­გი­ერ­თმა ნა­რის გლე­ჯა ჩემი ხე­ლით მო­ინ­დო­მა - უნ­დო­დათ, ჩემს თავ­ზე ის პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბა ამე­ღო, რა­საც შთა­მო­მავ­ლო­ბა არ მა­პა­ტი­ებ­და, თან თვი­თონ არ უნდა გა­დამ­დგა­რიყ­ვნენ. 2-დან 22 ნო­ემ­ბრამ­დე ბევ­რჯერ შე­იძ­ლე­ბო­და სი­ტუ­ა­ცი­ის და­ლა­გე­ბა, ბოლო დღე­საც, 22-23 ნო­ემ­ბრის ღა­მეს შე­იძ­ლე­ბო­და ყვე­ლაფ­რის შეც­ვლა, რომ არა დიდი ღა­ლა­ტი და ქვე­ყა­ნა თა­ვი­დან ამ 9-წლი­ან კოშ­მარს აი­ცი­ლებ­და "ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მოძ­რა­ო­ბის" სა­ხით!

შე­ვარ­დნა­ძის ბოლო გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბას წას­ვლის შე­სა­ხებ კი, დათ­მო­ბად რომ აფა­სე­ბენ, ასე არ იყო - ეს იყო მისი სურ­ვი­ლი, "თქვენ რომ გინ­დათ, ისე არ იქ­ნე­ბა. მინ­და დღეს წა­ვი­დე სახ­ლში და არა 6 თვის მერე, რო­გორც თქვენ გსურ­თო".

- რუ­სე­თის როლ­ზეც ვი­სა­უბ­როთ "ხა­ვერ­დო­ვა­ნი ჩა­ნაც­ვლე­ბის" პრო­ცეს­ში. ვი­ცით, რომ ჟვა­ნი­ას სწო­რედ რუ­სე­თის ბან­კმა მის­ცა 102 მი­ლი­არ­დი სეს­ხად, რის შემ­დე­გა­დაც გაძ­ლი­ერ­და "რუს­თა­ვი 2", და­ი­წყო გო­გი­ჩა­იშ­ვი­ლის "60 წუთი", და­ფი­ნანსდა გა­მო­ძი­ე­ბე­ბი შე­ვარ­დნა­ძის წი­ნა­აღ­მდეგ, რე­ვო­ლუ­ცი­ის დღეს კი სა­ერ­თოდ ბო­რის ივა­ნო­ვი ჩა­მო­ვი­და სა­ქარ­თვე­ლო­ში. რო­გორ შე­გიძ­ლი­ათ ახ­სნათ ეს ყვე­ლა­ფე­რი?

- რუ­სეთს 2017 წელს სე­ვას­ტო­პო­ლი­დან ბა­ზე­ბის გაყ­ვა­ნა უწევს და შავ ზღვა­ში ფლო­ტი არ რჩე­ბა. აგერ, ოჩამ­ჩი­რე­ში უზარ­მა­ზარ ბა­ზას აშე­ნებს და მი­თხა­რით, რო­მე­ლი მდგო­მა­რე­ო­ბა სჯობს - ის, რაც 2008 წლის მერე 4 წლის შემ­დეგ, რაც რუ­სეთ­მა აღი­ა­რა? მაგ­რამ ახლა ნა­ხეთ, რუ­სე­თი რას გვე­ტყვის - 2008 წლის მერე 4 წელი გა­ვი­და, მას მი­ლი­არ­დე­ბი აქვს და­ხარ­ჯუ­ლი აფხა­ზეთ­სა და სამ­ხრეთ ოსეთ­ში და სა­კითხს მარ­ტი­ვად და­ა­ყე­ნებს: მო­დით, იმა­ზე ვი­ლა­პა­რა­კოთ, ამ ფუ­ლის კომ­პენ­სა­ცია რო­გორ შე­იძ­ლე­ბაო.

რუ­სეთს სა­ქარ­თვე­ლოს­თან უბ­რად ყოფ­ნის დრო ჰა­ე­რი­ვით სჭირ­დე­ბო­და, რაც მი­ი­ღო კი­დეც ამ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის პი­რო­ბებ­ში. ივა­ნო­ვის ჩა­მოს­ვლა კი მარ­ტი­ვი ასახ­სნე­ლია - ისი­ნი მიხ­ვდნენ, რომ ძა­ლი­ან მყი­ფე ვი­თა­რე­ბა იყო ქვე­ყა­ნა­ში, სა­თა­ვე­ში ახა­ლი ადა­მი­ა­ნი მო­დი­ო­და. იფიქ­რეს, ამ პრო­ცე­სებ­მა ჩვენს მიღ­მა არ ჩა­ი­ა­როს, მოდი, ამ ახალ კაცს ხელს წა­ვუკ­რავ­თო. შე­ვარ­დნა­ძემ მას უთხრა, აჭა­რა არ უნდა დავ­კარ­გოთ. ამა­სო­ბა­ში, სწო­რედ ბა­თუ­მის­კენ მი­მა­ვალ თვითმფრი­ნავ­ში მჯდომ­მა ივა­ნოვ­მა გა­ი­გო, რომ შე­ვარ­დნა­ძე გა­დად­გა. მოკ­ლედ, ედუ­არდ შე­ვარ­დნა­ძემ, იმ მო­მენ­ტში თა­ვი­სი გა­დად­გო­მით, დე­მარ­ში გა­ა­კე­თა რუ­სე­თი­სა და ამე­რი­კის მი­მართ!

თვი­თონ 23 ნო­ემ­ბე­რი, როცა სა­ა­კაშ­ვილ­თან შეხ­ლა-შე­მოხ­ლა მოხ­და, პარ­ლა­მენ­ტში შე­მო­მიშ­ვიო, იმ­დე­ნად მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი არ იყო, მაგ­რამ არის წმინ­და ადა­მი­ა­ნუ­რი მო­მენ­ტე­ბი, რის გა­მოც დე­ტა­ლებ­ზე სა­უ­ბა­რი არ მინ­და.

- რა­ტომ?

- იმი­ტომ, რომ მა­შინ იუს­ტი­ი­ის შე­მობ­რუ­ნე­ბა კი­დევ შე­იძ­ლე­ბო­და, მაგ­რამ ზო­გი­ერ­თმა ადა­მი­ან­მა ძა­ლი­ან ცუდი როლი ითა­მა­შა. შე­ვარ­დნა­ძემ მკი­თხა კი­დეც: რო­გორ გგო­ნია, რის ხარ­ჯზე შე­იძ­ლე­ბა და­კა­ვე­ბუ­ლი პარ­ლა­მენ­ტი­სა და კან­ცე­ლა­რი­ის შე­ნო­ბის გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბას მი­ვაღ­წი­ო­თო. ვუ­თხა­რი, რომ აუ­ცი­ლებ­ლად იქ­ნე­ბო­და მსხვერ­პლი, რად­გან შიგ­ნით შე­ი­ა­რა­ღე­ბუ­ლი ხალ­ხი და­ი­ხო­ცე­ბო­და, ამი­ტომ შე­ვარ­დნა­ძეს ვუ­თხა­რი - ეს ყვე­ლა­ფე­რი თქვენს ხა­სი­ათ­ზეა გათ­ვლი­ლი და იცი­ან, რომ გა­დად­გე­ბით-მეთ­ქი. რა მნიშ­ვნე­ლო­ბა აქვს, თქვე­ნით წახ­ვალთ, თუ ჩვენს ხალ­ხს დავ­ხო­ცავთ, წას­ვლა მა­ინც მო­გი­წევთ მეთ­ქი. ამ დროს, სა­ა­კაშ­ვი­ლი და მისი გა­რე­მოც­ვა და­ინ­ტე­რე­სე­ბუ­ლი იყო იმით, რომ ჩვენ სის­ხლი დაგ­ვეღ­ვა­რა. რა თქმა უნდა, ჩემი პრინ­ცი­პუ­ლი პო­ზი­ცია იყო, ეს არ დაგ­ვეშ­ვა. თან ორი აზრი არ არ­სე­ბობს, რომ დარ­ბე­ვის შემ­თხვე­ვა­შიც, ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას ვერ შე­ვი­ნარ­ჩუ­ნებ­დით.

- მაგ­რამ მუდ­მი­ვად ვრცელ­დე­ბო­და ინ­ფორ­მა­ცია, რომ თქვენ გა­ე­ცით რამ­დე­ნი­მე დარ­ბე­ვის ბრძა­ნე­ბა.

- რა ბრძა­ნე­ბა გა­ვე­ცი? მე დარ­ბე­ვის არც ერთი ბრძა­ნე­ბა არ გა­მი­ცია, მაგ­რამ რომ გა­მე­ცა, შეს­რულ­დე­ბო­და!

- პირ­და­პირ გკი­თხავთ - რო­გორ ფიქ­რობთ, და­კარ­გეთ თუ არა კონ­ტრო­ლი სტრუქ­ტუ­რა­ზე? ხალ­ხი აღ­ფრთო­ვა­ნე­ბუ­ლი უკ­რავ­და ტაშს პო­ლი­ცი­ის კორ­დო­ნებს და ამ­ბობ­და, რომ პო­ლი­ცია ხალ­ხის მხა­რეს გა­და­ვი­და. თქვენ ბო­ლომ­დე გა­ნე­იტ­რალ­დით, რო­გორც ძა­ლო­სა­ნი მი­ნის­ტრი?

- არა, პო­ლი­ცი­ის დიდი ნა­წი­ლი ბრძა­ნე­ბას ემორ­ჩი­ლე­ბო­და. მხო­ლოდ ის ერთი კორ­დო­ნი გა­და­ვი­და, ასე ვთქვათ, "რე­ვო­ლუ­ცი­ო­ნე­რე­ბის" მხა­რეს. სი­ტუ­ა­ცია იქამ­დე ნამ­დვი­ლად არ მი­სუ­ლა, რომ ვინ­მე ვერ დაგ­ვე­მორ­ჩი­ლე­ბი­ნა, ამას მთე­ლი პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბით ვა­ცხა­დებ! გარ­და ამი­სა, ხალ­ხზე კონ­ტრო­ლი ძა­ლა­დო­ბით რომ მო­მე­პო­ვე­ბი­ნა, მა­ინც მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი და დრო­ე­ბი­თი იქ­ნე­ბო­და, თან ჩემი პერ­სო­ნის სრულ მარ­გი­ნა­ლი­ზე­ბას გა­მო­იწ­ვევ­და.

- როცა ამ ყვე­ლა­ფერს წლე­ბის მერე აფა­სებთ და პო­ლი­ტი­კუ­რად გა­აქ­ტი­უ­რე­ბა გა­და­წყვი­ტეთ, თქვენს სა­კუ­თარ და­ნა­შა­ულს, რო­გორც ძა­ლო­სა­ნი უწყე­ბის მი­ნის­ტრი, ვე­რა­ფერ­ში ხე­დავთ?

- ალ­ბათ, ჩემი მხრი­დან მეტი პრინ­ცი­პუ­ლო­ბა იყო სა­ჭი­რო ყვე­ლა­ფერ­თან, გან­სა­კუთ­რე­ბით, პო­ლი­ტი­კურ ვი­თა­რე­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბით მეტი სი­ცხა­დე და სიმწვა­ვე უნდა გა­მო­მე­ჩი­ნა. ეს რა შე­დე­გებს მო­ი­ტან­და, სა­ბო­ლოო ჯამ­ში, კაც­მა არ იცის, მაგ­რამ მეტი პრინ­ცი­პუ­ლო­ბის გა­მო­ჩე­ნა, რა თქმა უნდა, აჯო­ბებ­და! ვხე­დავ ბევრ შეც­დო­მას ჩემს თავ­ში, თუნ­დაც სა­კად­რო თვალ­საზ­რი­სით, იგი­ვე, ზო­გი­ერთ მო­ად­გი­ლეს­თან, ქა­ლა­ქის პო­ლი­ცი­ის მთა­ვარ სამ­მარ­თვე­ლოს­თან მი­მარ­თე­ბა­ში. თუმ­ცა ხში­რად, შეც­დო­მე­ბის მთე­ლი წილი, ვი­თა­რე­ბა­ზე იყო და­მო­კი­დე­ბუ­ლი, როცა რა­ღა­ცის ფა­სად, რა­ღა­ცის შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბა მი­წევ­და. რაც შე­ე­ხე­ბა სტრა­ტე­გი­ულ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბებს, მი­მაჩ­ნია, აქ შეც­დო­მა არ და­მიშ­ვია. იყო ტაქ­ტი­კუ­რი შეც­დო­მე­ბი, რა­საც ვა­ღი­ა­რებ, მაგ­რამ აქვე ვამ­ბობ, ხშირ შემ­თხვე­ვა­ში, ვი­თა­რე­ბის მძევ­ლე­ბი ვი­ყა­ვით.

- ნე­ბის­მი­ერ შემ­თხვე­ვა­ში, ის, რა­საც ვერ წა­მო­გა­ძა­ხე­ბენ, ღა­ლა­ტია - რო­გორც შს მი­ნის­ტრი ბო­ლომ­დე შე­ვარ­დნა­ძის გვერ­დით იდე­ქით, რა­ტომ? რა­ღაც გა­რან­ტი­ე­ბი გქონ­დათ?

- ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვილ­მა ამას წი­ნათ კარ­გი რა­ღაც თქვა - ვინც რა­ღა­ცას აკე­თებს, სა­კუ­თარ თავს უკე­თებ­სო. არც მე მინ­დო­და, ოდეს­მე ნა­ღა­ლა­ტე­ვი ვყო­ფი­ლი­ყა­ვი და პრე­ზი­დენტს ამი­ტომ არ ვუ­ღა­ლა­ტე! მა­შინ ძა­ლი­ან ბევ­რმა ადა­მი­ან­მა ძა­ლი­ან ცუდი როლი შე­ას­რუ­ლა. იყო ჩემი გა­და­ბი­რე­ბის არა­ერ­თი მცდე­ლო­ბაც, იმარ­თე­ბო­და შეხ­ვედ­რე­ბი, იყო შე­მო­თა­ვა­ზე­ბე­ბიsalesland.ge - ფას­დაკ­ლე­ბე­ბის სამ­ყა­რო!, ახლა, უბ­რა­ლოდ, კონ­კრე­ტუ­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბის და­სა­ხე­ლე­ბის აუ­ცი­ლებ­ლო­ბას ვერ ვხე­დავ, თო­რემ ერთ-ერ­თმა მათ­გან­მა იმ ზო­მამ­დეც მი­მიყ­ვა­ნა, ლა­მის ვეს­რო­ლე! ახლა ამ ყვე­ლაფ­რის მნიშ­ვნე­ლო­ბა იმ­დე­ნად და­ბა­ლია, გვა­რებ­ზე სა­უ­ბარს აზრი აღარ აქვს... ვი­ცო­დი, იოლი გზა არ მექ­ნე­ბო­და გა­სავ­ლე­ლი, მაგ­რამ არც და­ნა­შა­უ­ლი მქონ­და ჩა­დე­ნი­ლი და ვე­რა­ფერს და­მაბ­რა­ლებ­დნენ. იმა­საც ვხვდე­ბო­დი, რომ ჩემს ცხოვ­რე­ბა­ში ძა­ლი­ან რთუ­ლი ეტა­პი იწყე­ბო­და, მაგ­რამ სუ­ლი­ე­რი წო­ნას­წო­რო­ბა შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბუ­ლი მქონ­და. რაც შე­ე­ხე­ბა გა­რან­ტი­ებს, არა­ნა­ი­რი გა­რან­ტია, არც ერთ ეტაპ­ზე, არა­ვის­გან მქო­ნია!

- მა­შინ რო­გორ მოხ­და, რომ "ვარ­დე­ბის რე­ვო­ლუ­ცი­ი­დან" ერთი წლის მერე 2-3 თვით და­გი­ჭი­რეს და არა მა­ნამ­დე?

- მე რომ და­მა­კა­ვეს, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ სის­ხლის სა­მარ­თლის სპე­ცი­ა­ლის­ტი ვი­ყა­ვი და გა­მომ­ძი­ე­ბე­ლი ვარ, ჩემი ბრალ­დე­ბა ხელ­შიც არ ამი­ღია. გინდ წა­მე­კი­თხა, გინდ არა - აზრი არ ჰქონ­და. ბრალ­დე­ბა ის იყო, ვი­თომ ქვე­ყა­ნა­ში უკა­ნო­ნოდ შე­მო­ვი­ტა­ნე რე­ზი­ნის ტყვი­ე­ბი და მომ­წამ­ლა­ვი გაზი. ამ დროს, გაზი ოფი­ცი­ა­ლუ­რად გად­მოგ­ვცა აზერ­ბა­ი­ჯა­ნულ­მა მხა­რემ, რომ­ლის შე­მო­სა­ტა­ნად სა­მე­ურ­ნეო სამ­მარ­თვე­ლოს უფ­რო­სი გავ­გზავ­ნე, მაგ­რამ ჩანს, ამა­ზე უკე­თე­სი ვე­რა­ფე­რი მო­ი­ფიქ­რეს. სხვა­თა­შო­რის, კა­ნონ­მდებ­ლო­ბის გა­უ­კუღ­მარ­თე­ბა­ზეც მინ­და გი­თხრათ: კონ­სტი­ტუ­ცი­ას ამ დღე­ებ­შიც ჩავ­ხე­დე და ასე­თი შე­და­რე­ბის გა­კე­თე­ბა შე­მიძ­ლია - გლ­და­ნის მერ­ვე სა­პყრო­ბი­ლე კონ­სტი­ტუ­ცი­ა­შია გა­და­ტა­ნი­ლი! ეს არის ძა­ლა­დო­ბა კა­ნონ­ზე, რომ­ლის მი­ხედ­ვით არც ერ­თის სა­კა­ნონ­მდებ­ლო სის­ტე­მის მიმ­დევ­რე­ბი არ ვართ. არც სა­პარ­ლა­მენ­ტო რეს­პუბ­ლი­კას მი­ვე­კუთ­ვნე­ბით, არც - საპ­რე­ზი­დენ­ტოს. მა­შინ ბრა­ლი არ მი­ღი­ა­რე­ბია და შევ­თან­ხმდით, თან­ხა გა­და­ვი­ხა­დე და გა­მო­ვე­დი, რათა ჯან­მრთე­ლო­ბა და სი­ცო­ცხლე არ და­მე­კარ­გა. მი­ზე­ზი, რა­ტო­მაც რე­ვო­ლუ­ცი­ი­დან ერთი წლის მერე და­მი­ჭი­რეს ისაა, რომ ის 1 წელი სა­ერ­თოდ არ ვჩან­დი და ერთი წლის მერე გა­მოვ­ჩნდი ნა­ნუ­ლი შე­ვარ­დნა­ძის დაკ­რძალ­ვა­ზე. ის ვერ მა­პა­ტი­ეს, რა­ტომ გა­მოვ­ჩნდი წელ­ში გა­მარ­თუ­ლი, რა­ტომ არ ვი­ყა­ვი და­ბე­ჩა­ვე­ბუ­ლი, უკა­ნა კა­რი­დან რა­ტომ არ შე­ვი­პა­რე და ჩუ­მად რა­ტომ არ მი­ვუ­სამ­ძი­მე შე­ვარ­დნა­ძეს. მერე ხში­რად იმე­ო­რებ­დნენ ხოლ­მე ჩემ­ზე, ჩვე­ნი მო­წი­ნა­აღ­მდე­გეა, არ უნდა გაგ­ვეშ­ვა, უნდა დაგ­ვე­სა­ჯა, იქ­ნებ კი­დევ რამე მო­ვი­ფიქ­რო­თო. არაფ­რის ფა­სად არა­ნა­ი­რი გა­რან­ტი­ე­ბი არ ამი­ღია, ზუს­ტად ვი­ცო­დი, რაზე მივ­დი­ო­დი! მეს­მო­და, რომ იყო და­ჭე­რე­ბი, ტე­რო­რი, ხალ­ხი აღ­ფრთო­ვა­ნე­ბუ­ლი იყო "ვარ­დე­ბის ხე­ლი­სუფ­ლე­ბით", ხალ­ხი სის­ხლს ითხოვ­და. მი­დი­ო­და თა­ვე­ბის დაყ­რა, ადა­მი­ა­ნებს კონ­ვე­ი­რე­ბით აგ­ზავ­ნიდ­ნენ ცი­ხე­ში და ეს და­პა­ტიმ­რე­ბუ­ლე­ბი ტა­შის კო­რი­დო­რებ­ში გა­დი­ოდ­ნენ. მერე პრო­ლე­ტა­რი­ა­ტის აღ­ტკი­ნე­ბას ტაშს უკ­რავ­და ჟურ­ნა­ლის­ტი­კა - მოკ­ლედ, იყო სა­ნა­ხა­ო­ბა, არ იყო პური და მა­შინ ვთქვი ფრა­ზა, რო­მე­ლიც დიდ­ხანს ატ­რი­ა­ლეს - უხერ­ხუ­ლიც კია, სა­ა­კაშ­ვილ­მა ცი­ხე­ში არ ჩაგ­სვას მეთ­ქი. თუ ეს ტენ­დენ­ცია ამ მას­შტა­ბებს მი­აღ­წევ­და, მარ­თლა ვერ წარ­მო­ვიდ­გენ­დი. ამას მთე­ლი პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბით ვა­ღი­ა­რებ და არ ვე­კუთ­ვნი იმათ რი­ცხვს, ვი­საც თავი ყვე­ლაფ­რის განმჭვრე­ტად მო­აქვს.

- ამ­ბობთ, რომ არ ელო­დე­ბით რე­ჟი­მის ასეთ ქმე­დე­ბას, მას მერე, რაც იმა­ზე ყვე­ბით, 1999 წლი­დან 2003 წლამ­დე აკე­თეს?

- არ ვე­ლო­დი ასეთ მას­შტა­ბებს. არ ვე­ლო­დი, თუ უსა­მარ­თლო­ბა ასეთ ხა­რისხში ავი­დო­და და ასეთ სო­ცი­ო­პა­თი­ურ მოვ­ლე­ნას­თან გვექ­ნე­ბო­და საქ­მე. მა­ღი­ზი­ა­ნე­ბენ ადა­მი­ა­ნე­ბი, ვინც რა­ღაც იცის და ამით მა­ნი­პუ­ლი­რებს, ამ როლს არას­დროს მო­ვირ­გებ. მა­შინ ზუს­ტად ვი­ცო­დი, რომ ეს დღე მო­ვი­დო­და და მთე­ლი ეს წლე­ბი მო­ლო­დინ­ში გა­ვა­ტა­რე. არას­დროს შემ­პარ­ვია ეჭვი, რომ სწო­რად მო­ვი­ქე­ცი, არც ერთი წა­მით არ გა­და­მიხ­ვე­ვია სა­ხელ­მწი­ფოს ინ­ტე­რე­სე­ბი­დან. ზუს­ტად ვი­ცო­დი, რომ სა­ზო­გა­დო­ე­ბას ამ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ზე მალე ასე­თი შე­ფა­სე­ბა ექ­ნე­ბო­და, რაც დღეს აქვს!

- თქვენც კარ­გად გა­გი­მე­ტე­ბი­ათ სა­ზო­გა­დო­ე­ბა, შე­ვარ­დნა­ძი­სა არ იყოს. თან ამ­ბობთ, ზუს­ტად იგი­ვე სცე­ნა­რი შე­იძ­ლე­ბა ახ­ლაც გან­ვი­თარ­დე­სო. კი­დევ რას ელო­დე­ბით, ბა­ტო­ნო კობა?

- დროს კი არ ვე­ლო­დე­ბო­დი, ხმა­მაღ­ლა ვამ­ბობ, რომ ძვე­ლი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა მის­თვის ხელ­საყ­რელ მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში გა­და­დის, როცა სურს, ახა­ლი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა ჩან­გალ­ზე ჰყავ­დეს წა­მო­გე­ბუ­ლი. ახ­ლან­დელ მთავ­რო­ბას მინ­და ვუ­თხრა - იცო­დეთ, რომ სა­ა­კაშ­ვი­ლი გა­ი­მე­ო­რებს 1999 წელს ტე­ლე­ვი­ზი­ებ­ში, მოქ­მე­დე­ბებ­ში, სა­კა­ნონ­მდებ­ლო ოარ­გა­ნო­ში, გა­ცი­ლე­ბით მეტი რე­სურ­სით, კო­მუ­ნი­კა­ცი­ე­ბის მეტი სა­შუ­ა­ლე­ბით უცხო­ე­ლებ­თან, მეტი ლო­ბის­ტუ­რი კომ­პა­ნი­ე­ბით, მეტი სტრუქ­ტუ­რე­ბით!

- სა­მა­გი­ე­როდ, ახლა ხალ­ხის მხარ­და­ჭე­რა არ აქვთ ძვე­ლე­ბუ­რი.

- ეგ ერთი, და იცით კი­დევ რაში უჭირთ? სა­ერ­თოდ, ორი მო­მენ­ტია, რის გა­მოც რე­ვო­ლუ­ცი­ე­ბი ეწყო­ბა: მში­ე­რი ბუნ­ტი და უსა­მარ­თლო­ბა. 2003-ში, ხალ­ხი მში­ე­რი კი იყო, მაგ­რამ ახლა, ამ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის შეც­ვლა­ში, გა­დამ­წყვე­ტი როლი მა­ინც უსა­მარ­თლო­ბამ ითა­მა­შა. იმ წლე­ბის­გან გან­სხვა­ვე­ბით, სახე, რო­მე­ლიც აწ უკვე ყო­ფილ­მა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბამ სა­ზო­გა­დო­ე­ბას აჩ­ვე­ნა, წლე­ბის მან­ძილ­ზე ვერ მი­ე­ცე­მა და­ვი­წყე­ბას. ამ წლებს, რე­ვო­ლუ­ცი­ამ­დელ და რე­ვო­ლუ­ცი­ის პე­რი­ოდს, სე­რი­ო­ზუ­ლი შე­ფა­სე­ბა სჭირ­დე­ბა. "ნა­ცი­ო­ნა­ლე­ბის" მოღ­ვა­წე­ო­ბა არ უნდა იქ­ნას დაყ­ვა­ნი­ლი სის­ხლის სა­მარ­თლის ცალ­კე­ულ და­ნა­შა­უ­ლე­ბამ­დე, ცალ­კე­ულ პერ­სო­ნე­ბამ­დე, ეს, რო­გორც მოვ­ლე­ნა, ისე უნდა შე­ფას­დეს!

ნინო კო­მა­ხი­ძე

გა­ზე­თი "ვერ­სია"