კი­ნოს­თან შე­ხე­ბამ ჯერ კი­დევ 5 წლის ასაკ­ში მო­უ­წია, რო­დე­საც ლეო ესა­კია "შა­ქირს" იღებ­და. პა­ტა­რა ბიჭს ეპი­ზო­დუ­რი როლი მის­ცეს, ხის სა­თა­მა­შო ცხენ­ზე იჯდა და მღე­რო­და. ალ­ბათ კი­ნო­სად­მი სიყ­ვა­რუ­ლი სწო­რედ მა­შინ გაჩ­ნდა. მოგ­ვი­ა­ნე­ბით რე­ჟი­სო­რის პრო­ფე­სი­ას და­უფ­ლე­ბუ­ლი, სხვა­დას­ხვა წელს რამ­დე­ნი­მე თე­ატ­რში მუ­შა­ობ­და. თე­ატ­რში ევ­რო­პულ პი­ე­სებ­საც დგამ­და და კლა­სი­კა­საც, მაგ­რამ უპი­რა­ტე­სო­ბას მა­ინც ქარ­თულ ლი­ტე­რა­ტუ­რა­სა და დრა­მა­ტურ­გი­ას ანი­ჭებ­და. პა­რა­ლე­ლუ­რად ქარ­თუ­ლი კი­ნოს ის­ტო­რი­ა­ში თა­ვი­სი წვლი­ლი შეჰ­ქონ­და და მისი ფილ­მე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბით სა­ქარ­თვე­ლოს კი­ნო­წარ­მო­ე­ბა არა­ერთ ქვე­ყა­ნა­ში ით­ქვამ­და სა­ხელს. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ თავს შე­უძ­ლოდ გრძნობ­და, ინ­ტერ­ვი­უ­ზე უარი არ უთ­ქვამს. მას­თან სახ­ლში მი­სულ­მა მი­თხრა, ცოტა ხან­ში ოთარ მეღ­ვი­ნე­თუ­ხუ­ცე­სი და გუ­რან­და გა­ბუ­ნია უნდა მეს­ტუმ­რო­ნო. სა­უ­ბა­რი რამ­დე­ნი­მე წუ­თის და­წყე­ბუ­ლი გვქონ­და, როცა კარ­ზე ზარი გა­ის­მა. სტუმ­რე­ბი მი­სა­ღებ ოთახ­ში გვე­ლოდ­ნენ, სა­ნამ რე­ჟი­სო­რი გიგა ლორ­თქი­ფა­ნი­ძე თა­ვის ლი­ტე­რა­ტუ­რულ გე­მოვ­ნე­ბა­ზე გვე­სა­უბ­რე­ბო­და...

- დედა ძა­ლი­ან გა­ნათ­ლე­ბუ­ლი და წიგ­ნი­ე­რი ქალი იყო. დღე და ღამე კი­თხუ­ლობ­და. არ მახ­სოვს ხელ­ში წიგ­ნის გა­რე­შე. მე ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი თბი­ლი­სე­ლი ბიჭი ვი­ყა­ვი, არა­სო­დეს ვყო­ფილ­ვარ შინ ჩა­კე­ტი­ლი. ქუ­ჩა­ში გა­სუ­ლი ვთა­მა­შობ­დი ფეხ­ბურთს, დროს მე­გობ­რებ­თან ერ­თად ვა­ტა­რებ­დი. მოკ­ლედ, არა­ფე­რი იყო ჩემ­თვის უცხო, რაც მა­შინ­დელ ბავ­შვებს ახა­სი­ა­თებ­და. თუმ­ცა, წიგ­ნის კი­თხვა ყო­ველ­თვის მიყ­ვარ­და.

ერთ ფსი­ქო­ლო­გი­ურ მო­მენტზე მინ­და შევ­ჩერ­დე. ქუ­ჩა­ში ბი­ჭებ­თან ერ­თად როცა ვი­ყა­ვი, მა­ში­ნაც სულ მახ­სოვ­და, რომ შინ წიგნ­ში ერთ-ერთ ად­გი­ლას ფურ­ცე­ლი მქონ­და გა­და­კე­ცი­ლი და სახ­ლში რომ დავ­ბრუნ­დე­ბო­დი, კი­თხვა უნდა გა­მეგ­რძე­ლე­ბი­ნა.

რა თქმა უნდა, პირ­ვე­ლი პე­რი­ო­დი გა­სარ­თობ, სა­თავ­გა­და­სავ­ლო ლი­ტე­რა­ტუ­რას ვკი­თხუ­ლობ­დი. მომ­წონ­და ისე­თი წიგ­ნე­ბიც, სა­დაც მოვ­ლე­ნა­თა გან­ვი­თა­რე­ბას დე­ტექ­ტი­უ­რი ხა­სი­ა­თი ჰქონ­და. თუმ­ცა, არ შე­მიძ­ლია, არ ვთქვა, რომ ყო­ველ­თვის გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლად მიყ­ვარ­და ვაჟა-ფშა­ვე­ლა. რაც მე ხელ­ში წიგ­ნი ავი­ღე, მას შემ­დეგ ჩე­მე­უ­ლი შე­ხე­დუ­ლე­ბა მაქვს ვა­ჟა­ზე, რო­გორც გე­ნი­ოს­ზე. ამ სი­მაღ­ლის პო­ე­ტი და შე­მოქ­მე­დი მსოფ­ლიო ლი­ტე­რა­ტუ­რა­ში არ წა­მი­კი­თხავს. ვაჟა ფა­ნა­ტი­კუ­რად მიყ­ვარს, რად­გან მას­ში ქარ­თულ სულს ვგრძნობ. არ­სე­ბუ­ლი მო­საზ­რე­ბის მი­ხედ­ვით, ის ხალ­ხურ პო­ე­ტად მო­ი­აზ­რე­ბა, მაგ­რამ ვი­საც წა­კი­თხუ­ლი აქვს ვაჟა-ფშა­ვე­ლას ფი­ლო­სო­ფი­უ­რი წე­რი­ლე­ბი, დარ­წმუნ­დე­ბო­და, რომ ვაჟა უაღ­რე­სად გა­ნათ­ლე­ბუ­ლი და მო­აზ­როვ­ნე კა­ცია. მისი ნა­წარ­მო­ე­ბე­ბი ყო­ველ­თვის გან­მსჭვა­ლუ­ლია სა­ო­ცა­რი ობი­ექ­ტუ­რო­ბით. იმავდრო­უ­ლად ის არ არის ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რად შე­ზღუ­დუ­ლი ადა­მი­ა­ნი. მის­თვის ერ­თნა­ი­რად საყ­ვა­რე­ლია რო­გორც მშობ­ლი­უ­რი სის­ხლის, ისე მო­წი­ნა­აღ­მდე­გე პი­როვ­ნე­ბა. მისი ფიქ­რე­ბი და ტკი­ვი­ლი მსოფ­ლიო მნიშ­ვნე­ლო­ბი­საა. ვა­ჟას ძალა პო­ე­ზი­ა­სა და მის პო­ე­ტუ­რო­ბა­შია. ის ყვე­ლა­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვან სა­კი­თხებ­ზე სა­უბ­რობს, რო­გორც უდი­დე­სი პო­ე­ტი და დიდი მო­აზ­როვ­ნე. ის სა­ოც­რად ობი­ექ­ტუ­რი იყო და არ მი­აჩ­ნდა, რომ არ­სე­ბობს ცუდი და კარ­გი კაცი. მი­აჩ­ნდა, რომ ადა­მი­ანს ყვე­ლა თვი­სე­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე უნდა გა­უ­გო. მგო­ნია, რომ ვაჟა ჯერ კი­დევ არ არის შეს­წავ­ლი­ლი და "გახ­სნი­ლი" ქარ­თუ­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რათმცოდ­ნე­ო­ბის მიერ. ვაჟა-ფშა­ვე­ლა ჩვე­ნი ჰო­მე­რო­სია. მგო­ნი, ის ყო­ველ­თვის უს­წრებ­და თა­ვი­სი დრო­ის ლი­ტე­რა­ტუ­რულ და ფი­ლო­სო­ფი­ურ აზ­როვ­ნე­ბას.

სხვა­თა შო­რის, მე კარ­გად ვიც­ნობ­დი ვაჟა-ფშა­ვე­ლას უკა­ნას­კნელ ცოლს. თა­მა­რი ძა­ლი­ან ახალ­გაზ­რდა შე­ირ­თო ვა­ჟამ და მე ის სერ­გო ზა­ქა­რი­ა­ძემ გა­მაც­ნო. სერ­გო ჩემი უახ­ლო­ე­სი ადა­მი­ა­ნი იყო. მა­შინ მე ვა­ჟას სამ­შობ­ლო ჩარ­გალ­ში ნამ­ყო­ფი არ ვი­ყა­ვი და პირ­ვე­ლად იქ სერ­გომ წა­მიყ­ვა­ნა. ვა­ჟას და­სა­მუ­შა­ვე­ბე­ლი მიწა სახ­ლი­დან ძა­ლი­ან შორს ჰქონ­და, ყა­ნამ­დე მი­საღ­წე­ვად მთე­ლი ღამე უნდა ევ­ლოთ. ერთხელ თა­მარს უთ­ქვამს, ლუკა, წა­ვი­დეთ, მი­წას მივ­ხე­დოთ, თო­რემ მო­სავ­ლის გა­რე­შე დავ­რჩე­ბი­თო. და­ღამ­დე­ბა თუ არა, წა­ვი­დეთ, რომ გამ­თე­ნი­ი­სას იქ ვი­ყოთ და მუ­შა­ო­ბას შე­ვუდ­გე­თო, - უპა­სუ­ხა თურ­მე. ასეც მოქ­ცე­უ­ლან. გა­რიჟ­რაჟ­ზე მუ­შა­ო­ბა და­უ­წყი­ათ, მაგ­რამ ვაჟა მა­ლე­ვე გა­ჩე­რე­ბუ­ლა, თოხზე დაყ­რდნო­ბი­ლი გატ­რუ­ნუ­ლი მდგა­რა, ბუ­ნე­ბის გაღ­ვი­ძე­ბას, ჩი­ტე­ბის ჭი­კ­ჭიკს და "გა­თე­ნე­ბას უს­მენ­და". მერე უცებ თოხი გვერ­დით მი­აგ­დო და დაღ­მარ­თზე სირ­ბი­ლით და­ეშ­ვა. მის­მა ცოლ­მა თქვა, ვე­ძახ­დი, მაგ­რამ არ მობ­რუ­ნე­ბუ­ლა. რაღა მექ­ნა, მთე­ლი დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში მარ­ტო ვი­მუ­შა­ვე და როცა შინ დავ­ბრუნ­დი, ის ცე­ცხლთან იჯდა და წერ­და. საჭ­მე­ლი შევ­თა­ვა­ზე, მაგ­რამ ხელი ამიქ­ნია, თავი და­მა­ნე­ბეო. ძა­ლი­ან დაღ­ლი­ლი ვი­ყა­ვი, ვჭა­მე და და­ვი­ძი­ნე. დი­ლით, როცა გა­ვიღ­ვი­ძე, ვაჟა იმა­ვე ად­გი­ლას დამ­ხვდა და წერ­და. ლუკა, აღა­რა გშია-მეთ­ქი? - მივ­მარ­თე, მაგ­რამ ისევ გა­მა­ჩუ­მა, - და­მა­ცა, ქალო, და­მა­ცაო. მერე ადგა, ნა­წე­რე­ბი დადო და გა­რეთ გა­ვი­და. ლუ­კას ჩვე­ვად ჰქო­ნია, როცა რო­მე­ლი­მე ნა­წარ­მო­ე­ბის წე­რას და­ამ­თავ­რებ­და, ერთი კვი­რა ან ათი დღე სახ­ლი­დან მი­დი­ო­და და იკარ­გე­ბო­და. რო­გორც ჩანს, იმ დროს მარ­ტო დარ­ჩე­ნა სურ­და და ნა­წერს აა­ნა­ლი­ზებ­და. როცა ვა­ჟას მე­უღ­ლე იმ ნა­წე­რებ­თან მი­სუ­ლა, "სტუ­მარ-მას­პინ­ძე­ლი" დახ­ვედ­რია. ვკი­თხუ­ლობ­დი და ვტი­რო­დიო, - გვიყ­ვე­ბო­და ის ქალი. შე­იძ­ლე­ბა, მან პო­ე­მა ბო­ლომ­დე ვერ გა­ი­გო, მაგ­რამ ტრა­გი­კუ­ლად აღიქ­ვა მთა­ვა­რი აზრი და გა­ნი­ცა­და.

- თა­ნა­მედ­რო­ვე ავ­ტო­რებ­ზეც გკი­თხავთ. არა­ერ­თს პი­რა­დად იც­ნობ­დით და იც­ნობთ. რაც შე­ე­ხე­ბა ახალ თა­ო­ბას, თუ ადევ­ნებთ თვალს მათ შე­მოქ­მე­დე­ბას?

- ბოლო პე­რი­ოდ­ში შექ­მნილ ნა­წარ­მო­ე­ბებს არ ვკი­თხუ­ლობ, რად­გან რაც წა­მი­კი­თხავს, არ მომ­წო­ნე­ბია. ჩემ­თვის დას­რუ­ლე­ბუ­ლია ქარ­თუ­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რი­სა და პო­ე­ზი­ის ის დიდი ეტა­პი, რო­მე­ლიც წლე­ბის წინ იყო. მგო­ნია, რომ ახალ­გაზ­რდე­ბის მიერ შექ­მნი­ლი ლი­ტე­რა­ტუ­რა დროს ემ­სა­ხუ­რე­ბა, შე­მოქ­მე­დე­ბა­ში გა­რე­უ­ლია პო­ლი­ტი­კა და მსგავ­სი უაზ­რო­ბე­ბი. ბოლო პო­ე­ტი, რო­მე­ლიც ჩემს დიდ ინ­ტე­რესს იმ­სა­ხუ­რებ­და, მურ­მან ლე­ბა­ნი­ძე იყო. გა­სა­ო­ცა­რი კაცი გახ­ლდათ და მგო­ნია, რომ მის აზ­როვ­ნე­ბა­ში ბევ­რი რამ იყო ვა­ჟა­სე­უ­ლი. ილი­აც მიყ­ვარ­და, აკა­კიც, ბავ­შვო­ბა­ში ალექ­სან­დრე ყაზ­ბე­გი­თაც ვი­ყა­ვი გა­ტა­ცე­ბუ­ლი, მაგ­რამ ვა­ჟას გვერ­დით ვე­რა­ვის და­ვა­ყე­ნებ. ამ­დე­ნი ხნის კაცი და რე­ჟი­სო­რი ვარ, 160 სპექ­ტაკ­ლი მაქვს დად­გმუ­ლი და მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, რამ­დე­ნი ფილ­მი გა­და­ღე­ბუ­ლი, მაგ­რამ ვაჟა-ფშა­ვე­ლას შე­მოქ­მე­დე­ბის­თვის ხე­ლის ხლე­ბა ვე­რა­სო­დეს გავ­ბე­დე, რად­გან ის მე ზე­ა­და­მი­ა­ნი მგო­ნია.

- პო­ე­ტებს შო­რის მურ­მან ლე­ბა­ნი­ძე გა­მო­არ­ჩი­ეთ და რაც შე­ე­ხე­ბა პრო­ზა­ი­კო­სებს, მათ­გან ვის გა­მო­ყოფთ?

- ჭა­ბუა ამი­რე­ჯიბს, რო­მე­ლიც ჩემ­თვის სა­ო­ცა­რი მწე­რა­ლია. რო­გორც თა­ვად შე­ეს­წა­რით, ახლა მეს­ტუმრნენ ჩემი უსაყ­ვარ­ლე­სი მსა­ხი­ო­ბი ოთარ მეღ­ვი­ნე­თუ­ხუ­ცე­სი და მისი მე­უღ­ლე გუ­რან­და გა­ბუ­ნია. მათ გვერ­დით მთე­ლი ცხოვ­რე­ბა გა­ვა­ტა­რე. ოთარს არა­ერთ ჩემს სპექ­ტაკლში უთა­მა­შია და ჩემს ფილმში "დათა თუ­თაშ­ხია" ფან­ტას­ტი­კუ­რად შე­ას­რუ­ლა მთა­ვა­რი როლი. ჩემ­თვის ეს არის მსა­ხი­ო­ბის იდე­ა­ლი.

სა­ერ­თოდ, ღმერ­თმა მარ­გუ­ნა ბედ­ნი­ე­რე­ბა, ძა­ლი­ან დიდ მწერ­ლებს შევ­ხე­ბო­დი. დად­გმუ­ლი მაქვს პო­ლი­კარ­პე კა­კა­ბა­ძის, ნო­დარ დუმ­ბა­ძის და სხვა არა­ერ­თი ავ­ტო­რის ნა­წარ­მო­ე­ბე­ბი. ნო­და­რი ჩემი უსაყ­ვარ­ლე­სი ძმა და მე­გო­ბა­რი იყო. მე და ნო­და­რი ერთ უბან­ში ვცხოვ­რობ­დით და ბავ­შვო­ბი­დან ვმე­გობ­რობ­დით. ნო­დარს უკავ­შირ­დე­ბა მთე­ლი ჩემი ბავ­შვო­ბა და ახალ­გაზ­რდო­ბა. ბე­დიც თით­ქმის სა­ერ­თო გვქონ­და - ორი­ვეს რეპ­რე­სი­რე­ბუ­ლი მშობ­ლე­ბი გვყავ­და. სა­ბედ­ნი­ე­როდ, თუ შე­იძ­ლე­ბა, ეს ბედ­ნი­ე­რე­ბა იყოს, დე­და­ჩე­მი არ და­უ­პა­ტიმ­რე­ბი­ათ, მხო­ლოდ მამა. თავ­და­პირ­ვე­ლად მა­მა­ჩე­მის და­სა­პა­ტიმ­რებ­ლად რომ მო­ვიდ­ნენ, ის უკვე წა­სუ­ლი იყო სახ­ლი­დან, რად­გან წი­ნას­წარ ხვდე­ბო­და, მა­საც მო­ა­კი­თხავ­დნენ. 6-7 თვის გან­მავ­ლო­ბა­ში დე­დას ყო­ველ­დღე იბა­რებ­დნენ "კა­გე­ბე­ში" და ეკი­თხე­ბოდ­ნენ სად იყო მისი ქმა­რი. დედა ატყუ­ებ­და, ერ­თმა­ნეთს და­შო­რე­ბუ­ლე­ბი ვართ და მისი ად­გილ­სამ­ყოფ­ლის შე­სა­ხებ არა­ფე­რი ვი­ციო. მამა დიდი ხნის გან­მავ­ლო­ბა­ში იმა­ლე­ბო­და, მაგ­რამ ბო­ლოს მა­ინც და­ი­ჭი­რეს. ჩვენ სა­ში­ნელ 1937 წელს მოს­წრე­ბუ­ლი თა­ო­ბა, ერთი ბე­დის ბავ­შვე­ბი ვი­ყა­ვით. თქვენ­თვის ალ­ბათ ეს ძნე­ლი წარ­მო­სად­გე­ნია, მაგ­რამ 1937 წელს, უკვე 10 წლის ასაკ­ში, კარ­გად მახ­სოვს, როცა ქუ­ჩა­ში მან­ქა­ნის ხმა გვეს­მო­და, ყვე­ლა და­ძა­ბუ­ლი რო­გორ ელო­და, სად გა­ჩერ­დე­ბო­და ის და ვისი ოჯა­ხის კარ­ზე და­ა­კა­კუ­ნებ­დნენ...

ერთხე­ლაც ნო­დარ­მა "მე, ბე­ბია, ილი­კო და ილა­რი­ო­ნის" ხელ­ნა­წე­რი წა­სა­კი­თხად მომ­ცა. მა­შინ ქე­თი­ნო ცო­ლად ახა­ლი შერ­თუ­ლი მყავ­და, ჩემი და მა­რი­კა კი უკვე ცალ­კე იყო გა­და­სუ­ლი. მე და ქე­თი­ნო დე­და­ჩემ­თან ერ­თად ვცხოვ­რობ­დით. კი­თხვა რომ და­ვი­წყე, არ გავ­ჩე­რე­ბულ­ვარ, მთე­ლი ღამე ვტი­რო­დი და თან ვი­ცი­ნო­დი. წარ­მო­უდ­გე­ნე­ლია, ერთი წიგ­ნის კი­თხვის დროს თან ტი­რო­დე და თან იცი­ნო­დე, ამი­ტომ ორი­ვეს უფიქ­რია, ეტყო­ბა, გა­აფ­რი­ნა ამ კაც­მაო. დი­ლით კი­თხვა რომ და­ვამ­თავ­რე, ქე­თი­ნო და­ინ­ტე­რეს­და, რას ვკი­თხუ­ლობ­დი. ვუ­თხა­რი, ასე ცხოვ­რე­ბა­ში პირ­ვე­ლად და­მე­მარ­თა და ეს რომ არ დავ­დგა, მოვ­კვდე­ბი-მეთ­ქი. ქე­თი­ნომ ხელ­ნა­წე­რი რომ წა­ი­კი­თხა, მი­თხრა, ბრწყინ­ვა­ლე ნა­წარ­მო­ე­ბია, მაგ­რამ სცე­ნა­ზე ეს რო­გორ უნდა გა­ნა­ხორ­ცი­ე­ლოო. მა­შინ მარ­ჯა­ნიშ­ვი­ლის თე­ატ­რში ვმუ­შა­ობ­დი და რო­დე­საც იქ ვთქვი ამ ნა­წარ­მო­ე­ბის დად­გმის შე­სა­ხებ, იფიქ­რეს, გი­გამ გა­აფ­რი­ნა, ამის სცე­ნა­ზე გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბა რო­გორ მო­ხერ­ხდე­ბაო. მე გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა არ შე­მიც­ვლია და მუ­შა­ო­ბა მა­ინც და­ვი­წყე. ჩემი ერთ-ერთი პირ­ვე­ლი დიდი გა­მარ­ჯვე­ბა სწო­რედ სპექ­ტაკლმა "მე, ბე­ბია, ილი­კო და ილა­რი­ონ­მა" მო­მი­ტა­ნა. მას­ში სა­ოც­რა­დაა გად­მო­ცე­მუ­ლი ქარ­თვე­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბის ბუ­ნე­ბა და ბავ­შვის ფსი­ქო­ლო­გია. თან, მე მქონ­და ბედ­ნი­ე­რე­ბა, წიგ­ნის პერ­სო­ნა­ჟე­ბი პი­რა­დად გა­მეც­ნო. გუ­რი­ა­ში ვი­ყა­ვი და ამ წიგ­ნი­დან "ნამ­დვი­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბი" გა­ვი­ცა­ნი. ისი­ნი სიყ­ვა­რულს იუ­მო­რით გა­მო­ხა­ტავ­დნენ. ვფიქ­რობ, ამ ნა­წარ­მო­ებ­ში ყვე­ლა­ზე სა­ინ­ტე­რე­სო ისაა, რომ ფი­ნა­ლის გარ­და იქ ერთი წუ­თი­თაც კი არ ჩანს სენ­ტი­მენ­ტა­ლიზ­მი. ფი­ნა­ლი ტრა­გი­კუ­ლია და სპექ­ტაკლზე მუ­შა­ო­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში, სულ ვფიქ­რობ­დი, ის რო­გორ და­მედ­გა. დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი ვი­ყა­ვი, რომ მთე­ლი სპექ­ტაკ­ლი სი­ცი­ლი და ხორ­ხო­ცი იქ­ნე­ბო­და, მაგ­რამ ფი­ნალ­ში ბე­ბი­ის სიკ­ვდი­ლის სცე­ნაა და ამას გვერდს ვერ ავუვ­ლი­დით. ფი­ნა­ლის რე­პე­ტი­ცი­ებს არ გავ­დი­ო­დი და თან, გე­ნი­ა­ლუ­რი ქარ­თვე­ლი მსა­ხი­ო­ბი სე­სი­ლია თა­ყა­იშ­ვი­ლიც სულ მთხოვ­და, სპექ­ტაკ­ლის იმ ნა­წი­ლის რე­პე­ტი­ცი­ე­ბი მო­მავ­ლის­თვის გა­დაგ­ვე­დო. რო­გორც ჩანს, სე­სი­ლია ში­ნა­გა­ნად მზად არ იყო, ზღვა იუ­მო­რის შემ­დეგ ტრა­გი­კუ­ლი წუ­თე­ბი ეთა­მა­შა. ერთ დღე­საც მი­თხრა, ხვალ ფი­ნა­ლის რე­პე­ტი­ცია გა­ვი­ა­რო­თო. სიკ­ვდი­ლის სცე­ნას წინ უძღვის პა­ტა­რა ეპი­ზო­დი: ბე­ბია წევს, ზუ­რი­კე­ლა შე­მორ­ბის, ილი­კო და ილა­რი­ო­ნი ეუბ­ნე­ბი­ან, რომ ბე­ბია ცუ­და­დაა და შვი­ლიშ­ვი­ლი მო­მაკ­ვდავ­თან შე­დის. სე­სი­ლია თა­ყა­იშ­ვი­ლი სპექ­ტაკ­ლის რე­პე­ტი­ცი­ებს ჯვა­ლოს კა­ბით გა­დი­ო­და და ერთხელ მი­თხრა, "ტრუ­სი­კი" გა­მო­ვიც­ვა­ლე და ნი­ფხა­ვი ჩა­ვიც­ვი. ბე­ბი­ას არ შე­იძ­ლე­ბა, "ტრუ­სი­კი" ეც­ვას, ნი­ფხავს უნდა ატა­რებ­დე­სო. ზე­მოხ­სე­ნე­ბუ­ლი სცე­ნა რომ გა­ვი­ა­რეთ და სე­სი­ლი­ას და­ვუ­ძა­ხეთ, მოხ­და სას­წა­უ­ლი. საგ­რი­მი­ო­რო­დან გა­მო­სულ სე­სი­ლი­ას თეთ­რი პე­რან­გი ეცვა, ან­გე­ლო­ზი­ვით იყო. დაწ­ვა სა­წოლ­ზე და ისე გა­ი­ა­რა რე­პე­ტი­ცია, ერთი არ და­უკვნე­სია, ხუმ­რო­ბა­ში გა­ა­ტა­რა ის წუ­თე­ბი და ბო­ლოს ილი­კო და ილა­რი­ო­ნი ოთა­ხი­დან "გა­ყა­რა", დამ­ტი­ეთ მარ­ტო ჩემს ზუ­რი­კე­ლას­თა­ნო. მერე წარ­მოთ­ქვა სი­ტყე­ბი, ღმერ­თო ძლი­ე­რო, შენ მო­უ­მარ­თე ხელი ჩემს ზუ­რი­კე­ლას (თვალ­ზე ცრემ­ლი ერე­ვა, - ავტ).

- ბა­ტო­ნო გიგა, დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი ვარ, არა­ერ­თი ნა­წარ­მო­ე­ბის კი­თხვი­სას გი­ტი­რი­ათ...

- რო­გორ არ მი­ტი­რია, სა­ერ­თოდ, მე ცრემ­ლი­ა­ნი კაცი ვარ, ახ­ლაც ცრემ­ლე­ბი მაქვს თვა­ლებ­ზე მომ­დგა­რი. სხვა­თა შო­რის, ყვე­ლა­ზე ძა­ლი­ან ნო­დარ­ში ის მიყ­ვარს, რომ ცრემ­ლი და იუ­მო­რი ერ­თა­დაა. მის ყვე­ლა ნა­წარ­მო­ებ­ში ერ­თმა­ნეთს ლი­რიზ­მი და იუ­მო­რი ენაც­ვლე­ბა. ნო­და­რის შე­მოქ­მე­დე­ბა­ზე დღემ­დე შეყ­ვა­რე­ბუ­ლი ვარ და მისი არა­ერ­თი ნა­წარ­მო­ე­ბი მაქვს დად­გმუ­ლი: თბი­ლის­ში, რუს­თავ­ში, მოს­კოვ­ში, ბულ­გა­რეთ­ში. ჩემს შე­მოქ­მე­დე­ბით გზა­ზე უდი­დე­სი გავ­ლე­ნა მო­ახ­დი­ნა პო­ლი­კარ­პე კა­კა­ბა­ძემ. მე მისი "ყვარ­ყვა­რე თუ­თა­ბე­რი" არ და­მიდ­გამს, მაგ­რამ დავ­დგი ფან­ტას­ტი­კუ­რი ნა­წარ­მო­ე­ბი "კა­ხა­ბე­რის ხმა­ლი" და მი­მაჩ­ნია, რომ ჩემი ერთ-ერთი სა­ინ­ტე­რე­სო სპექ­ტაკ­ლია. რო­გორც ჩანს, ჩემ­ში ბუ­ნებ­რი­ვად იყო მო­თხოვ­ნი­ლე­ბა, ერ­თმა­ნეთ­თან შე­თავ­სე­ბუ­ლი სე­რი­ო­ზუ­ლი თემა და იუ­მო­რი მე­კი­თხა და და­მედ­გა. უბ­რა­ლოდ სი­ცი­ლი არა­სო­დეს მაკ­მა­ყო­ფი­ლებ­და, არც მხო­ლოდ დრა­მა­ტუ­ლი თემა.

- და­სას­რულ ისიც მი­თხა­რით, რის წა­კი­თხვას ურ­ჩევთ ახალ­გაზ­რდო­ბას?

- იცით რა, შე­იძ­ლე­ბა, ეს შე­ზღუ­დუ­ლო­ბად ჩა­მო­მარ­თვათ, მაგ­რამ ახალ­გაზ­რდებს ვურ­ჩევ­დი, რომ, პირ­ველ რიგ­ში, მშობ­ლი­უ­რი ლი­ტე­რა­ტუ­რა უყ­ვარ­დეთ. ჩვე­ნი ლი­ტე­რა­ტუ­რა ისე­თი მდი­და­რია, რომ შეგ­ვიძ­ლია, ნე­ბის­მი­ერ ერს გვერ­დით თა­მა­მად და­ვუდ­გეთ. ვგიჟ­დე­ბი რუ­სულ ლი­ტე­რა­ტუ­რა­ზე, ჩემ­თვის უსაყ­ვარ­ლე­სი მწერ­ლე­ბი არი­ან დოს­ტო­ევ­სკი, ჩე­ხო­ვი, ტოლსტოი, მაგ­რამ ქარ­თულ ლი­ტე­რა­ტუ­რას თა­ვი­სი გა­ნუ­მე­ო­რე­ბე­ლი ხიბ­ლი, ძალა აქვს და სწო­რედ ამი­ტომ, პირ­ველ რიგ­ში, იკი­თხონ ქარ­თვე­ლი ავ­ტო­რე­ბის შე­მოქ­მე­დე­ბა.

ანა კა­ლან­და­ძე

ჟურ­ნა­ლი "რე­ი­ტინ­გი"

(გა­მო­დის ორ­შა­ბა­თო­ბით)