სტეფან ბანდერა: "სიმართლეს, რომელსაც არავინ გადმოსცემს, ბუმერანგის ეფექტი აქვს"

ცნობილი კანადელი ჟურნალისტი სტეფან ბანდერა საქართველოში წინასაარჩევნო პერიოდში მედიაზე დასაკვირვებლად "ღია დემოკრატიის კომიტეტის" მოწვევით ჩამოვიდა. როგორც აღმოჩნდა, სტეფან ბანდერას იმაზე შემაშფოთებელი ვითარება დახვდა, ვიდრე წარმოედგინა, რაზეც საინფორმაციო სააგენტო "ინტერპრესნიუსის" ოფისში გამართულ პრესკონფერენციაზე ისაუბრა.

- საქართველოში 2008 წელსაც ვიყავი. მაშინ საპრეზიდენტო არჩევნების წინ სულ სხვა ვითარება იყო. საზოგადოების ნაწილი მაშინაც ეწინააღმდეგებოდა ხელისუფლებას, მაგრამ არ იყო გაერთიანებული. ახლა გაერთიანებულან ბიძინა ივანიშვილის გარშემო. სიმართლე გითხრათ, ველოდი, რომ საქართველოშიც ისეთივე პროცესები დაიწყებოდა 2004 წლიდან, როგორიც უკრაინაში "ნარინჯისფერი რევოლუციის" შემდგომ. შეიძლება ითქვას, მაშინ იქ "მედიარევოლუციაც" მოხდა.

- "მედიარევოლუციაში" რა იგულისხმეთ?

- უკრაინაში სახელისუფლებო არხებზე მომუშავე ჟურნალისტები ცდილობდნენ დახმარებოდნენ სხვა ჟურნალისტებს. ქართული წარმოშობის უკრაინელი ჟურნალისტი ვახტანგ ყიფიანი "ნარინჯისფერ რევოლუციამდე" სამთავრობო ტელევიზიაში მუშაობდა. მას ერთი პოლიტიკური სტრატეგიის მქონე ჯგუფი პერიოდულად აძლევდა მითითებას, შემდეგი დღისთვის რა ინფორმაცია უნდა გასულიყო "ახალ ამბებში". ვახტანგ ყიფიანი ამ ინსტრუქციებს ორი წელი აგროვებდა და ოპოზიციას უზიარებდა. შესაბამისად, ჟურნალისტებს ექმნებოდათ წარმოდგენა, თუ როგორ მიმდინარეობდა პოლიტიკური პროცესები ქვეყანაში, იცოდნენ, რას ებრძოდნენ და თავად რა უნდა ეკეთებინათ. ვახტანგ ყიფიანმა რევოლუციის შემდეგ გამოაქვეყნა კიდეც წიგნი, რომელშიც ამ ინსტრუქციებიდან "საუკეთესოები" მოხვდა. საქართველოში ეს არ იგრძნობა, ჟურნალისტები არ არინ სოლიდარული ერთმანეთის მიმართ.

- დღევანდელ ვითარებაში სიტუაციას ძაბავს ისიც, რომ თუ სახელისუფლებო მედიასაშუალების ჟურნალისტს თავს დაესხმებიან, მაშინ აუცილებლად დასჯიან დამნაშავეებს, ხოლო თუ არასახელისუფლებო მედიასაშუალების ჟურნალისტი აღმოჩნდება იმავე ვითარებაში, ფაქტს რეაგირება არ მოჰყვება.

- ერთადერთი გამოსავალი არსებობს, - ჟურნალისტების თავში უნდა მოხდეს რევოლუცია, რათა გააცნობიერონ, თუ რა როლი აქვთ საზოგადოებაში. შეიძლება გამოსავალი იყოს ისიც, რომ ნაკლებად ფორმალურ გარემოში ხშირად შეხვდნენ სახელისუფლებო და არასახელისუფლებო მედიიის მუშაკები, რათა იკამათონ, იმსჯელონ. როცა ჟურნალისტი მარტო არ ხარ, იცი, რომ შენისთანა სხვაც ბევრია, მაშინ ძლიერი ხარ. აზროვნების ამ ცვლილებით უნდა დაიწყოს ყველაფერი.

- როდესაც არასახელისუფლებო მედიის, მით უფრო, ბიძინა ივანიშვილის სახელთან ასოცირებული მედიასაშულებების წარმომადგენლები ჩადიან რეგიონებში, მათ პროსახელისუფლებოდ განწყობილი ჟურნალისტები ხვდებიან და მუშაობის საშუალებას არ აძლევენ.

- გავეცანი ეკატერინე დუგლაძესთან, ნათია როყვასა და სხვა ჟურნალისტებთან დაკავშირებულ შემთხვევებს. ჩანაწერები ადასტურებს, რომ "კოლეგებმა" მუშაობის საშუალება არ მისცეს. ასეთი ფაქტები გულისამრევია. მე ასე რომ მომქცეოდნენ, რას მოვიმოქმედებდი, არც კი ვიცი. ისეთი ორგანიზაციები, როგორიცაა "რეპორტიორები საზღვრებს გარეშე" და მათი მსგავსი, აუცილებლად უნდა დაინტერესდნენ ამ ფაქტებით და დაგმონ! საქართველოში უკვე არის შემთხვევები, როცა ჟურნალისტები ძალადობის მსხვერპლი ხდებიან. ვფიქრობ, საქართველოს მთავრობის ინტერესებშიც უნდა იყოს ამის აღკვეთა.

იხილეთ ვრცლად