რუბრიკა "წიგნის თაროს" სტუმარია ანსამბლ "ქართული ხმების" დამაარსებელი თემურ ჭკუასელი. მართალია, ბატონი თემური საზოგადოებამ სიმღერით შეიყვარა, მაგრამ სჯერა, რომ ოდესმე ლიტერატურული ნაწარმოებებითაც დააფასებენ...
- წიგნის კითხვა ყოველთვის ჩემი საყვარელი საქმიანობა იყო, მაგრამ დღეს ისეთი განრიგით ვცხოვრობ, წიგნისთვის დრო აღარ მრჩება. ამ მხრივ განსაკუთრებით ნაყოფიერი შარშანდელი ზაფხული იყო - თანამედროვე რუს ავტორებს გავეცანი. რამდენიმე მომეწონა, დანარჩენებისა რა მოგახსენოთ...
- ამ ზაფხულს რის წაკითხვას გეგმავთ?
- ამ ზაფხულს, არა მგონია, წიგნისთვის მოვიცალო, რადგან მე და ჩემს მეგობრებს უამრავი საქმე გვაქვს გასაკეთებელი. ახლაც გურიაში ვიყავი და ჩანთაში ჩემი წიგნი ვიპოვე. საღამოობით ვკითხულობდი და საკუთარი ნაწერი მომწონდა, ცოტა მეღიმებოდა კიდეც...
- კითხვა ვინ შეგაყვარათ?
- არ მახსოვს... ერთხელ სოფელში ვიპოვე წიგნი, რომელსაც არც თავი ჰქონდა და არც ბოლო. გადავირიე, ისე მომეწონა, მაგრამ ავტორი ვერაფრით დავადგინე. მოგვიანებით, როდესაც წამოვიზარდე, შევიტყვე, რომ ხელთ ჩვენი უდიდესი ნოველისტის, ნიკო ლორთქიფანიძის კრებული მქონია. განსაკუთრებით მისმა "რაინდებმა" გამაოცა.
ახლა ისეთი ლიტერატურა მიზიდავს, რომელშიც ცნობიერების ნაკადი ჭარბობს. ასეთ სტილს რუსეთში დოსტოევსკიმ ჩაუყარა საფუძველი, დასავლეთში - ედგარ პომ. ძალიან მომწონს დოკუმენტური ნაწარმოებებიც.
წლების წინ შემძრა ჩინგიზ აიტმატოვმა, სოლჟენიცინის "გულაგის არქიპელაგმა"... ძალიან მიყვარს მარკესის "მარტოობის ასი წელიწადი". ბოლო ხანს კოელიოს "მეხუთე მთა" წავიკითხე და მომეწონა. თუმცა ჩემი უსაყვარლესი მწერალი მაინც სელინჯერია. "თამაში ჭვავის ყანაში" ლიტერატურის მწვერვალად მიმაჩნია და ძალიან ახლობელია ჩემთვის. ჩემს პირველ წიგნში ("წინაპრები" - დ. ო.) შევეცადე, ეს რომანი ჩემებურად ამეხსნა... დიდ პატივს ვცემ ოთარ ჭილაძეს. მიყვარს გურამ დოჩანაშვილის ადრინდელი ნაწარმოებები. მიუხედავად იმისა, რომ ბოლო ხანს წერის მანერა შეიცვალა, მაინც გენიალურ მწერლად რჩება.
რაც შეეხება პოეზიას, ძალიან მიყვარს გალაკტიონი... ისე კი, ამ საქმესთან ცოტა მწყრალად ვარ. ქართულ პოეზიაში იმდენი მაკულატურაა, უკვე ძალიან მაღიზიანებს. საქართველოში რატომღაც ყველას აქვს ამბიცია, ლექსი დაწეროს... მომწონს ბაადურ ბალარჯიშვილის, მარიამ წიკლაურის, დათო მაღრაძისა და რატი ამაღლობელის ლექსები.
- ჩვენი სინამდვილე რომელ ნაწარმოებს გაგონებთ?
- კოელიოს "მეხუთე მთა" ელია წინასწარმეტყველზეა, რომელიც ჩადის ფინიკიელებთან, იბრძვის ასურელთა წინააღმდეგ და ფინიკიელებს მოუწოდებს, ქალაქი აღადგინონ. ჩვენი ქვეყანაც ასეა დანგრეული და აღსადგენია ფერფლიდან.
- დღეს წიგნი ხელმისაწვდომია?
- დღეს, სამწუხაროდ, ჩვენი საზოგადოება ორგვარი ადამიანებისგან შედგება: იმათგან, ვისაც წიგნი უნდა, აიღებს, ათვალიერებს, მაგრამ ვერ ყიდულობს და იმათგან, ვისაც ფული აქვს, მაგრამ წიგნი არაფერში სჭირდება.
ადრე, როცა პირველი წიგნი გამოვეცი, ვინმეს რომ ვაჩუქებდი, ბედნიერი ვიყავი; მეორე წიგნის გამოცემისას ცოტა თავი შევიკავე და ბოლოს მივხვდი, რომ შენი წიგნი არავის უნდა აჩუქო; თუ ვინმეს წაკითხვა უნდა, თვითონ მოძებნის. ისევე როგორც ნამდვილი მწერალი, კარგი მკითხველიც ცოტაა ქვეყანაში. მე სხვა კუთხით ვარ აღიარებული და დაფასებული - ყველა მომღერალს მიწოდებს. არადა, მე რომ მკითხოთ, გაცილებით უკეთესად ვწერ, ვიდრე ვმღერი.
- საქართველოში წიგნიერება დაფასებულია?
- თუ თანამედროვე საქართველოზე მეკითხებით, წიგნიერების დაფასებაზე ლაპარაკიც ზედმეტია. ნიჭიერი ადამიანი ისეთი დაუფასებელი, როგორც დღეს არის, არასოდეს ყოფილა. დაფასებას ვინ ჩივის, ასეთ ხალხს ზიზღით უყურებენ და ეს ყველაფერი ზემოდან მოდის.
- წიგნიერების ნაკლებობა პოლიტიკაშიც თვალსაჩინოა?
- განსაკუთრებით - ხელისუფლებაში. თუმცა არიან პოლიტიკოსები, რომელთა აზროვნებითაც მოხიბლული ვარ. ერთ-ერთი ასეთი პოლიტიკოსია "თავისუფალი დემოკრატების" წარმომადგენელი ლევან იზორია.
P.S. 17 ივნისს ოზურგეთში გამართულ ხალხმრავალ აქციაზე ჩოხატაურში "ქართული ოცნების" მაჟორიტარ კანდიდატად ბატონი თემურ ჭკუასელი დასახელდა.
დავით ოქრუაშვილი
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)