"შვრია ერთ-ერთი მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი მარ­ცვლო­ვა­ნი კულ­ტუ­რაა, რო­მე­ლიც დიდი რა­ო­დე­ნო­ბით ბოჭ­კოს შე­ი­ცავს. გა­მო­ირ­ჩე­ვა ბევ­რი და­დე­ბი­თი თვი­სე­ბით. მდი­და­რია უჯრე­დი­სით და შე­სა­ბა­მი­სად მოქ­მე­დებს კუჭ-ნაწ­ლა­ვის ტრაქ­ტზე, გან­სა­კუთ­რე­ბით, ნაწ­ლა­ვურ მიკროფ­ლო­რა­ზე, ანუ ბაქ­ტე­რი­ებ­ზე, რომ­ლე­ბიც ორ­გა­ნიზ­მის­თვის ბევრ საქ­მეს აკე­თებს. ზე­მოქ­მე­დე­ბენ რო­გორც იმუ­ნურ სის­ტე­მა­ზე, ასე­ვე ნივ­თი­ე­რე­ბა­თა ცვლა­ზე, კუ­ჭის მო­ნე­ლე­ბა­ზე, შე­წო­ვა­ზე და ა.შ." - გვე­უბ­ნე­ბა ენ­დოკ­რი­ნო­ლო­გი ლაშა უჩა­ვა.

• შვრი­ით ჩვე­ნი და­ინ­ტე­რე­სე­ბა გა­მო­იწ­ვია, სო­ცი­ა­ლურ ქსელ­ში და არა მარ­ტო სო­ცი­ა­ლურ ქსელ­ში, ბოლო დროს გა­ჩე­ნილ­მა პო­ლე­მი­კამ. მარ­თლაც უნდა მი­ვი­ღოთ თუ არა შვრია, აქვს თუ არა მას და­დე­ბი­თი თვი­სე­ბე­ბი, გა­მო­დევ­ნის თუ არა ორ­გა­ნიზ­მი­დან კალ­ცი­უმს, ამ თე­მებ­ზე ექი­მი-ენ­დოკ­რი­ნო­ლო­გი, ლაშა უჩა­ვა გვე­სა­უბ­რე­ბა.

- დღეს­დღე­ო­ბით შვრი­ის ფან­ტე­ლი მო­თხოვ­ნა­დი პრო­დუქ­ტია, ბევ­რი ადა­მი­ა­ნი სხვა­დას­ხვა მიზ­ნით მო­იხ­მარს...

- ასეა, რად­გან ერთ-ერთი მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი კომ­პო­ნენ­ტი, რაც მას­ში შე­დის, რო­გორც ვთქვით, არის ბოჭ­კო. შე­ი­ცავს ასე­ვე ბევრ მი­ნე­რალს, - მაგ­ნი­უმს, სე­ლე­ნი­უმს, რო­მე­ლიც ორ­გა­ნიზ­მში დიდი როლს ას­რუ­ლებს. მას­ში შე­დის ასე­ვე ისე­თი ნივ­თი­ე­რე­ბა, რო­გო­რიც არის ფი­ტი­ნი, - ის ხელს უშ­ლის ორ­გა­ნიზ­მში კალ­ცი­უ­მის შე­წო­ვას, გარ­და ამი­სა, ხელს უწყობს კალ­ცი­უ­მის გა­მო­დევ­ნას. თუმ­ცა შვრი­ა­ში ის იმ­დე­ნად მცი­რე რა­ო­დე­ნო­ბი­თაა, რომ ორ­გა­ნიზმს დიდ ზი­ანს ვერ მი­ა­ყე­ნებს... .

- ანუ თუნ­დაც ერთი ულუ­ფის ყო­ველ­დღი­უ­რი გა­მო­ყე­ნე­ბა ორ­გა­ნიზმს დიდ ზი­ანს არ აყე­ნებს?

- არა, ასეა. მით უმე­ტეს, თუ დი­ლის სა­უზ­მე­ზე, შვრი­ას­თან ერ­თად, ვი­ღებთ რძის ნე­ბის­მი­ერ პრო­დუქტს - ხა­ჭოს, რძეს, ყველს და ა.შ. ის მო­საზ­რე­ბა, რომ შვრი­ამ შე­იძ­ლე­ბა ჩვე­ნი ორ­გა­ნიზ­მი­დან კალ­ცი­უ­მი გა­მო­დევ­ნოს, გა­მო­რე­ცხოს (რო­გორც ამას სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში უწო­დე­ბენ), მსგავ­სი საფრ­თხე არ არ­სე­ბობს. თუმ­ცა გარ­და ბოჭ­კო­სი, შვრი­ას ორ­გა­ნიზ­მის­თვის ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი ფუნ­ქცია აქვს, რად­გან შე­ი­ცავს ე.წ. მრთმი­ლავ ნივ­თი­ე­რე­ბებს. მათ შე­უძ­ლია კუ­ჭის ლორ­წო­ვან­ზე ამო­ფე­ნა, ერ­თგვა­რი გარ­სის შექ­მნა, რაც და­დე­ბი­თად მოქ­მე­დებს სხვა­დას­ხვა ტი­პის საკ­ვე­ბის­გან კუ­ჭის ლორ­წო­ვა­ნის დაც­ვა­ზე. ესეც მისი ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი ფუნ­ქცი­აა. შვრი­ა­ში, რო­გორც სხვა მარ­ცვლო­ვა­ნი კულ­ტუ­რა­ში არის ნახ­შირ­წყლე­ბი, აქვს თვი­სე­ბა მარ­ტი­ვად და­ა­ნაყ­როს ორ­გა­ნიზ­მი. რო­დე­საც ვლა­პა­რა­კობთ შვრი­ის და­დე­ბით და უარ­ყო­ფით მხა­რე­ებ­ზე, უნდა გა­ვით­ვა­ლის­წი­ნოთ მის რა სა­ხე­ო­ბა­ზეა ლა­პა­რა­კი და რო­გო­რი მომ­ზა­დე­ბის წეს­ზე. ამას გა­დამ­წყვე­ტი მნიშ­ვნე­ლო­ბა აქვს.

- ბოლო დროს სო­ცი­ა­ლურ ქსე­ლებ­ში აქ­ტუ­ა­ლუ­რია შვრი­ის გარ­შე­მო დის­კუ­სია...

- კი, აქ­ტი­უ­რად გა­ნი­ხი­ლა­ვენ და პო­ლე­მი­კაც მოჰ­ყვა ამ ამ­ბავს - ზოგი და­დე­ბი­თა­დაა გან­წყო­ბი­ლი, ზოგი - უარ­ყო­ფი­თად. წე­რენ, რომ აბა, რა­ტომ გვაჭ­მე­ვენ და გვირ­ჩე­ვენ ექი­მე­ბი შვრი­ის ფა­ფას?! ძი­რი­თა­დად ასა­ხე­ლე­ბენ იმას, რომ ორ­გა­ნიზ­მი­დან კალ­ცი­უმს გა­მო­დევ­ნის და რომ ეს უარ­ყო­ფი­თად მოქ­მე­დებს ჩვენს ორ­გა­ნიზ­მზე... მოკ­ლედ, აქ გა­სათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბე­ლია შვრი­ის რამ­დე­ნი­მე სა­ხე­ო­ბა, რო­მე­ლიც ჩვენს ბა­ზარ­ზე მრავ­ლა­დაა. შვრი­ის ფან­ტე­ლე­ბი, რო­მე­ლიც რამ­დე­ნი­მე წუთ­ში მზად­დე­ბა და ხარ­შვას არ სა­ჭი­რო­ებს, ზოგს მხო­ლოდ წყლის დას­ხმა უნდა, ზოგს წყლის დას­ხმა მხო­ლოდ 2 წუთი ყოფ­ნის...

ეს იმას­თა­ნაა და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი, რომ რა­ფი­ნი­რე­ბა კარ­გად შე­ვის­წავ­ლეთ. სა­ერ­თოდ რა­ფი­ნი­რე­ბა სხვა­დას­ხვა ტი­პის პრო­დუქტზე იმი­სათ­ვის ხდე­ბა, რომ ისი­ნი ბა­ზარ­ზე გამ­ყა­რე­ბუ­ლი საკ­ვე­ბი პრო­დუქ­ტი იყოს. ასეა მა­გა­ლი­თად, რა­ფი­ნი­რე­ბუ­ლი შაქ­რის შემ­თხვე­ვა­შიც, რო­მე­ლიც თეთ­რი შე­ფე­რი­ლო­ბი­საა და რო­მელ­საც აქ­ტი­უ­რად ვი­ყე­ნებთ. ეს შა­ქა­რი ბევ­რად მავ­ნე­ბე­ლია, ვიდ­რე ყა­ვის­ფე­რი... არ­სე­ბობს რა­ფი­ნი­რე­ბუ­ლი მა­რი­ლიც. ბუ­ნებ­რი­ვი მა­რი­ლი კი მუქი შე­ფე­რი­ლო­ბი­საა, მაგ­რამ სუფ­რის მა­რი­ლი თეთ­რი ფე­რის გვაქვს, რაც ასე­ვე მის რა­ფი­ნი­რე­ბას უკავ­შირ­დე­ბა. არ­სე­ბობს რა­ფი­ნი­რე­ბუ­ლი ზე­თიც...

- რა­ფი­ნი­რე­ბაც ავ­ხსნათ, რას ნიშ­ნავს...

- პრო­დუქ­ტის გა­სა­ყი­დად მომ­ზა­დე­ბაა იმი­სათ­ვის, რომ მისი ვი­ზუ­ა­ლუ­რი მხა­რე ბევ­რად მიმ­ზიდ­ვე­ლი იყოს. შე­სა­ბა­მი­სად, ამის გამო მათ­ში სხვა­დას­ხვა ქი­მი­უ­რი ნივ­თი­ე­რე­ბე­ბის და­მა­ტე­ბა ხდე­ბა. მა­გა­ლი­თად, თეთ­რი შა­ქა­რი რომ მი­ი­ღონ, სხვა­დას­ხვა ქი­მი­ურ ნივ­თი­ე­რე­ბას იყე­ნე­ბენ, რომ ყა­ვის­ფე­რი შა­ქა­რი თეთ­რი გახ­დეს და შემ­დგომ ასე გა­ი­ყი­დოს. ასე­ვე ამუ­შა­ვე­ბენ შვრი­ა­საც, რომ სწრა­ფად მო­სამ­ზა­დე­ბე­ლი იყოს. ეს ხშირ შემ­თხვე­ვა­ში პა­ცი­ენ­ტე­ბის­თვის ძა­ლი­ან კომ­ფორ­ტუ­ლია, იმი­ტომ, რომ ხარ­შვა არ სჭირ­დე­ბა.

- ამის გამო ხდე­ბა მისი რა­ფი­ნი­რე­ბა, და­მუ­შა­ვე­ბა სხვა­დას­ხვა სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბით?

- დიახ, მათ შო­რის, ქი­მი­უ­რი... იმის­თვის, რომ ძა­ლი­ან სწრა­ფად მომ­ზად­დეს. ეს შვრი­ის და­დე­ბით ეფექ­ტებ­ზე უარ­ყო­ფი­თად მოქ­მე­დებს. რო­დე­საც შვრია სწრა­ფად მზად­დე­ბა, ის და­დე­ბი­თი ეფექ­ტე­ბი, რაც ორ­გა­ნიზ­მზე უნდა ჰქონ­დეს, ფაქ­ტობ­რი­ვად აღარ აქვს. აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე არის ფი­ტი­ნი, რა­ზეც ვი­სა­უბ­რეთ და ქი­მი­უ­რი ნივ­თი­ე­რე­ბე­ბი, რო­ლებ­მაც მისი რა­ფი­ნი­რე­ბა მო­ახ­დი­ნა. ამას ორ­გა­ნიზ­მზე უარ­ყო­ფი­თი გავ­ლე­ნა აქვს. გარ­და ამი­სა, არ­სე­ბობს სწრა­ფად მო­სამ­ზა­დე­ბე­ლი შვრი­ის ფან­ტე­ლე­ბიც, რომ­ლებ­ზეც და­მა­ტე­ბუ­ლია სხვა­დას­ხვა სა­გე­მოვ­ნო თვი­სე­ბე­ბი - კონ­სერ­ვან­ტი, ემულ­გან­ტე­ბი, რაც გე­ნუ­რი ინ­ჟი­ნე­რი­ით არის მი­ღე­ბუ­ლი. ასე­ვეა შვრია, რო­მელ­საც და­მა­ტე­ბუ­ლი აქვს სხვა­დას­ხვა ტი­პის და­მატ­კბო­ბე­ლი და სა­გე­მოვ­ნო თვი­სე­ბე­ბი, რომ შვრია უფრო გემ­რი­ე­ლი მი­სა­ღე­ბი იყოს. ესეც, და­მა­ტე­ბით, უარ­ყო­ფით თვი­სე­ბებს ანი­ჭებს შვრი­ას. რო­დე­საც პა­ცი­ენ­ტე­ბი მე­კი­თხე­ბი­ან - შე­იძ­ლე­ბა, ყავა დავ­ლიო? ყავა შე­იძ­ლე­ბა დავ­ლი­ოთ, მაგ­რამ უნდა დავ­ლი­ოთ ყავა და არა შაქ­რი­ა­ნი ყავა. ყვე­ლა­ფერს თა­ვის სა­ხე­ლი უნდა და­ვარ­ქვათ. კი, შვრია უნდა მი­ვი­ღოთ, ოღონდ, არა ქი­მი­უ­რად და­მუ­შა­ვე­ბუ­ლი, არა რა­ფი­ნი­რე­ბუ­ლი.

- არა­რა­ფი­ნი­რე­ბუ­ლი შვრია სად შე­ვი­ძი­ნოთ?

- იყი­დე­ბა მარ­კე­ტებ­ში. ბევ­რს ემახ­სოვ­რე­ბა, 90-იან წლებ­ში სა­ქარ­თვე­ლოს ბა­ზა­რი რა­ფი­ნი­რე­ბუ­ლი პრო­დუქ­ტე­ბით ასე გა­ნე­ბივ­რე­ბუ­ლი არ იყო და ბუ­ნებ­რი­ვი პრო­დუქ­ტე­ბი იყი­დე­ბო­და. მათ შო­რის იყო შვრია, რო­მე­ლიც მხო­ლოდ ცხე­ლი წყლის დას­ხმით ვერ მომ­ზად­დე­ბო­და. მო­ხარ­შვა სჭირ­დე­ბო­და 10-15 წუ­თის გან­მავ­ლო­ბა­ში. დღეს­დღე­ო­ბი­თაც იყი­დე­ბა ბიო შვრია. რო­დე­საც ამა თუ იმ პრო­დუქტს ვყი­დუ­ლობთ, აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა წა­ვი­კი­თხოთ მისი ეტი­კე­ტი. სა­ნამ ვი­ყი­დით, უმ­ჯო­ბე­სი იქ­ნე­ბა მისი ეტი­კე­ტი მო­ვი­თხო­ვოთ, რათა გა­ვი­გოთ და ვი­ცო­დეთ, რას ვყი­დუ­ლობთ. ეს არის ბი­ო­ლო­გი­უ­რად სუფ­თა თუ მას­ზე სხვა­დას­ხვა ნივ­თი­ე­რე­ბაა და­მა­ტე­ბუ­ლი.

თუ ვყი­დუ­ლობთ ბიო შვრი­ას, მა­საც ისე­თი­ვე სჭირ­დე­ბა ხარ­შვა, რო­გორც ნე­ბის­მი­ერ მარ­ცვლე­ულს. ხარ­შვი­სას ერ­თი­ა­ნი მასა უნდა მი­ი­ღოს, რომ კუჭ-ნაწ­ლა­ვის ტრაქ­ტის­თვის მისი გა­და­მუ­შა­ვე­ბა დიდი სტრე­სი არ იყოს და გა­და­მუ­შა­ვე­ბა მარ­ტი­ვად მოხ­დეს. ის ამო­ფე­ნის ფუნ­ქცი­აც, რაც მას აქვს, მარ­ტი­ვი იყოს. ასე რომ, არ­ჩე­ვა­ნი ყო­ველ­თვის გვაქვს, უბ­რა­ლოდ, ხშირ შემ­თხვე­ვა­ში, სხვა­დას­ხვა ფაქ­ტო­რის გამო, ცუდ არ­ჩე­ვანს ვა­კე­თებთ ხოლ­მე... არა­და, ამ პრო­დუქტს თუ სწო­რად მო­ვამ­ზა­დებთ, მისი და­დე­ბი­თი ეფექ­ტე­ბი ორ­გა­ნიზ­მის­თვის ბევ­რად უკე­თე­სი იქ­ნე­ბა. შვრი­ის მიკ­რო-მაკ­რო ელე­მენ­ტე­ბი, რაც მას­შია, შე­ნარ­ჩუნ­დე­ბა და იმ და­დე­ბით ეფექ­ტებს მი­ვი­ღებთ, რაც ამ პრო­დუქტს აქვს. ასე რომ, ამ პრო­დუქ­ტის რა­ცი­ო­ნი­დან ამო­ღე­ბა არ შე­იძ­ლე­ბა, იმ მო­ტი­ვით, რომ უარ­ყო­ფით ზე­გავ­ლე­ნას ახ­დენს ორ­გა­ნიზ­მზე.

- გლუ­ტე­ი­ნი (წე­ბო­ვა­ნა) რას აკე­თებს მას­ში?

- მას­ში რო­გორც ყვე­ლა მარ­ცვლე­ულ­ში არის გლუ­ტე­ნი. თუ ვინ­მეს გლუ­ტე­ნის მი­მართ აუ­ტან­ლო­ბა აქვს, ამ შემ­თხვე­ვა­ში შვრი­ის მი­ღე­ბა, ისე­ვე რო­გორც სხვა მარ­ცვლე­უ­ლის (ფეტვი გა­მო­ნაკ­ლი­სია), რე­კო­მენ­დე­ბუ­ლი არ არის. სა­ერ­თოდ შვრი­ის მი­ღე­ბა სა­სურ­ვე­ლია დღის პირ­ველ ნა­ხე­ვარ­ში..

- შვრი­ას სხვა­დას­ხვა კუ­ლი­ნა­რი­უ­ლი რე­ცეპ­ტში ერთ-ერთ ინ­გრე­დი­ენ­ტად იყე­ნე­ბენ... ამ­ზა­დე­ბენ ნამ­ცხვრებს, კატ­ლე­ტებს და ა.შ. ეს რამ­დე­ნად რე­კო­მენ­დე­ბუ­ლია?

- მა­შინ, რო­დე­საც ვსა­უბ­რობთ შვრი­ის ნამ­ცხვარ­ზე, რო­მელ­შიც შე­იძ­ლე­ბა იყოს შა­ქა­რი, ეს ჯან­სა­ღი პრო­დუქ­ტი ვე­რაფ­რით იქ­ნე­ბა. თუ ვსა­უბ­რობთ შვრი­ა­ზე, სა­დაც და­მა­ტე­ბუ­ლი იქ­ნე­ბა თაფ­ლი, ან ბუ­ნებ­რი­ვი სხვა და­მატ­კბო­ბე­ლი, ამ შემ­თხვე­ვა­ში მას და­დე­ბი­თი თვი­სე­ბე­ბი შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბუ­ლი ექ­ნე­ბა.

- ერთ-ერთ გვერ­დზე კო­მენ­ტა­რებ­ში ამო­ვი­კი­თხე, რომ შვრია ნაღ­ველ-კენ­ჭო­ვა­ნი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის წარ­მოქ­მნას ხელს უწყობ­სო...

- რო­დე­საც ვსა­უბ­რობთ მას­ში ფი­ტი­ნის არ­სე­ბო­ბა­ზე და ძვლე­ბი­დან კალ­ცი­უ­მის გა­მო­დევ­ნა­ზე, ამ შემ­თხვე­ვა­ში ფი­ტი­ნის დიდი რა­ო­დე­ნო­ბა შე­საძ­ლე­ბე­ლია ერთ-ერთი მაპ­რო­ვო­ცი­რე­ბე­ლი ფაქ­ტო­რი იყოს კენ­ჭო­ვა­ნი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის­თვის. თუმ­ცა უკვე ვი­სა­უბ­რეთ იმა­ზე, რომ შვრია არ შე­ი­ცავს იმ­დენ ფი­ტინს, რომ ამის უარ­ყო­ფით მხა­რე­ებ­ზე ვი­სა­უბ­როთ.

- გა­მო­დის, უნდა ვე­ცა­დოთ, მი­ვი­ღოთ ისე­თი შვრია, რო­მე­ლიც რა­ფი­ნი­რე­ბუ­ლი არ არის...

- დიახ. სწო­რი კვე­ბის პრინ­ცი­პე­ბის დროს ენ­დოკ­რი­ნო­ლო­გე­ბი შვრი­ას იმის გამო ვრთავთ, რომ აქვს და­დე­ბით თვი­სე­ბე­ბი. მოქ­მე­დებს რო­გორც ნივ­თი­ე­რე­ბა­თა ცვლის მო­წეს­რი­გე­ბა­ზე, ისე კუჭ-ნაწ­ლა­ვის ტრაქ­ტზე. რაც შე­სა­ბა­მი­სად გვეხ­მა­რე­ბა პა­ცი­ენ­ტის სწორ მკურ­ნა­ლო­ბა­ში. მთა­ვა­რი სწო­რი მიდ­გო­მაა.