მა­უ­წყებ­ლის მიერ ახა­ლი ამ­ბე­ბის პროგ­რა­მა­ში, ასე­ვე სხვა სა­ჯა­რო პო­ლი­ტი­კის სა­კი­თხე­ბის გა­შუ­ქე­ბი­სას პო­ზი­ცი­ის გა­მო­ხატ­ვა იზღუ­დე­ბა. გარ­და ამი­სა, კა­ნო­ნით სა­ავ­ტო­რო გა­და­ცე­მის სტან­დარ­ტე­ბი გა­ნი­სა­ზღვრე­ბა.

ამ და სხვა სი­ახ­ლე­ებს “მა­უ­წყებ­ლის შე­სა­ხებ“ კა­ნონ­ში და­გეგ­მი­ლი ცვლი­ლე­ბე­ბი ით­ვა­ლის­წი­ნებს, რო­მე­ლიც “ქარ­თუ­ლი ოც­ნე­ბის“ და “ხალ­ხის ძა­ლის“ დე­პუ­ტა­ტებ­მა ერ­თობ­ლი­ვად მო­ამ­ზა­დეს და პარ­ლა­მენტს გან­სა­ხილ­ვე­ლად წა­რუდ­გი­ნეს.

• პარ­ლა­მენ­ტში გან­სა­ხილ­ვე­ლად დევს პრო­ექ­ტი, რო­მე­ლიც შემ­დეგ სი­ახ­ლე­ებს ით­ვა­ლის­წი­ნებს:

მა­უ­წყე­ბე­ლი ვალ­დე­ბუ­ლი ხდე­ბა ახა­ლი ამ­ბე­ბი და ფაქ­ტებ­ზე და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცია ჯე­რო­ვა­ნი სი­ზუს­ტით და მი­უ­კერ­ძო­ებ­ლად გა­დას­ცეს. მა­უ­წყე­ბე­ლი ვალ­დე­ბუ­ლი იქ­ნე­ბა მი­ი­ღოს ყვე­ლა გო­ნივ­რუ­ლი ზომა, რათა არ და­უშ­ვას ცრუ ან შეც­დო­მა­ში შემყვა­ნი ინ­ფორ­მა­ცი­ის გავ­რცე­ლე­ბა.

პრო­ექ­ტის თა­ნახ­მად, მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი ფაქ­ტობ­რი­ვი შეც­დო­მე­ბის შეს­წო­რე­ბა უნდა მოხ­დეს ღიად და და­უ­ყოვ­ნებ­ლივ, თა­ნა­ზო­მი­ე­რი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი­თა და ფორ­მით სა­თა­ნა­დო სა­ე­თე­რო დროს, მას შემ­დეგ რაც მა­უ­წყებ­ლი­სათ­ვის ცნო­ბი­ლი გახ­დე­ბა შეც­დო­მის შე­სა­ხებ.

სტა­ტის­ტი­კუ­რი ინ­ფორ­მა­ცი­ის მი­წო­დე­ბი­სას მა­უ­წყე­ბელ­მა უნდა მი­უ­თი­თოს ინ­ფორ­მა­ცი­ის წყა­რო.

პრო­ექ­ტის თა­ნახ­მად, და­უშ­ვე­ბე­ლი იქ­ნე­ბა ახალ ამ­ბე­ბის გა­და­ცე­მი­სას დად­გმე­ბი­სა და ინ­სცე­ნი­რე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბა. სა­ზო­გა­დო­ებ­რივ-პო­ლი­ტი­კურ ან სხვა სა­ხის გა­და­ცე­მა­ში დად­გმის ან ინ­სცე­ნი­რე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბი­სას ნათ­ლად უნდა გა­ნი­მარ­ტოს, რომ ეს არის დად­გმა ან ინ­სცე­ნი­რე­ბა. დო­კუ­მენ­ტუ­რი ან რე­ა­ლუ­რი ფაქ­ტე­ბის ყო­ვე­ლი სა­მა­უ­წყებ­ლო რე­კონ­სტრუქ­ცია უნდა იყოს ნათ­ლად მი­თი­თე­ბუ­ლი.

მა­უ­წყე­ბელ­მა უნდა მო­ახ­დი­ნოს ინ­ფორ­მა­ცი­ის წყა­როს იდენ­ტი­ფი­ცი­რე­ბა. ანო­ნი­მურ წყა­რო­ზე დაყ­რდნო­ბით ინ­ფორ­მა­ცი­ის გა­შუ­ქე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში კი, მა­უ­წყე­ბელ­მა ნათ­ლად უნდა მი­უ­თი­თოს წყა­როს ანო­ნი­მუ­რო­ბის შე­სა­ხებ.

პრო­ექ­ტის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, და­ინ­ტე­რე­სე­ბულ პირს, რომ­ლის კა­ნო­ნი­ე­რი ინ­ტე­რე­სე­ბი (მათ შო­რის, რე­პუ­ტა­ცია და სა­ხე­ლი) შე­საძ­ლოა შე­ი­ლა­ხოს მა­უ­წყებ­ლის პროგ­რა­მა­ში არას­წო­რი (მცდა­რი) ფაქ­ტის მოყ­ვა­ნით (გა­და­ცე­მით) სა­ჩივ­რის შე­ტა­ნის უფ­ლე­ბა აქვს. და­ინ­ტე­რე­სე­ბულ პირს ასე­ვე უფ­ლე­ბა აქვს, სა­წყი­სი გან­ცხა­დე­ბის გა­კე­თე­ბი­დან (მათ შო­რის, ფაქ­ტის მოყ­ვა­ნი­დან) 10 დღის ვა­და­ში შე­სა­ბა­მის მა­უ­წყე­ბელს მოს­თხო­ვოს, მის­ცეს მას შე­საძ­ლებ­ლო­ბა, თა­ვად უზ­რუნ­ველ­ყოს სა­წყის გან­ცხა­დე­ბა­ში (მცდა­რი) ფაქ­ტის შეს­წო­რე­ბა ან უარ­ყო­ფა მა­უ­წყებ­ლის ეთერ­ში თა­ნა­ზო­მი­ე­რი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი­თა და ფორ­მით, სა­წყი­სი გან­ცხა­დე­ბის ხან­გრძლი­ვო­ბით და და­ახ­ლო­ე­ბით იმ დროს, რო­დე­საც სა­წყი­სი გან­ცხა­დე­ბა გა­კეთ­და.

პა­სუ­ხის უფ­ლე­ბა­ზე მა­უ­წყებ­ლის უარი შე­იძ­ლე­ბა მა­რე­გუ­ლი­რე­ბელ კო­მი­სი­ა­ში ან სა­სა­მარ­თლო­ში გა­სა­ჩივ­რდეს.

“მა­უ­წყებ­ლო­ბის შე­სა­ხებ“ კა­ნონ­ში ჩა­ი­წე­რე­ბა, რომ ახა­ლი ამ­ბე­ბის გა­და­ცე­მი­სას მა­უ­წყე­ბე­ლი ვალ­დე­ბუ­ლია უზ­რუნ­ველ­ყოს სა­მარ­თლი­ა­ნო­ბი­სა და მი­უ­კერ­ძო­ებ­ლო­ბის პრინ­ცი­პის დაც­ვა. ახა­ლი ამ­ბე­ბის პროგ­რა­მა­ში მა­უ­წყე­ბე­ლი ასე­ვე ვალ­დე­ბუ­ლია უზ­რუნ­ველ­ყოს ფაქ­ტი­სა და კო­მენ­ტა­რის მკა­ფიო გა­მი­ჯვნა.

პრო­ექ­ტის თა­ნახ­მად, და­უშ­ვე­ბე­ლია პო­ლი­ტი­კუ­რი თა­ნამ­დე­ბო­ბის პი­რის ან პო­ლი­ტი­კუ­რი პარ­ტი­ის წევ­რის მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა ახა­ლი ამ­ბე­ბის ან სა­ინ­ფორ­მა­ციო პროგ­რა­მა­ში წამ­ყვა­ნის, ინ­ტერ­ვი­უ­ე­რის ან ჟურ­ნა­ლის­ტის სა­ხით.

ახა­ლი ამ­ბე­ბის პროგ­რა­მა­ში პო­ლი­ტი­კუ­რი ან სხვა სა­ხის და­ვის გა­შუ­ქე­ბი­სას მა­უ­წყე­ბელ­მა უნდა უზ­რუნ­ველ­ყოს ბა­ლან­სის დაც­ვა თი­თო­ე­ულ პროგ­რა­მა­ში ან პროგ­რა­მე­ბის ციკ­ლის გან­მავ­ლო­ბა­ში. იმ შემ­თხვე­ვა­ში, თუ პროგ­რა­მის ფორ­მა­ტი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, ბა­ლან­სის დაც­ვა და­გეგ­მი­ლია პროგ­რა­მე­ბის ციკ­ლის გან­მავ­ლო­ბა­ში, ამის შე­სა­ხებ აუ­დი­ტო­რი­ას უნდა ეც­ნო­ბოს პროგ­რა­მის და­წყე­ბის პირ­ვე­ლი­ვე დღეს.

კა­ნონ­ში იწე­რე­ბა, რომ და­უშ­ვე­ბე­ლი იქ­ნე­ბა მა­უ­წყებ­ლის მიერ ახა­ლი ამ­ბე­ბის პროგ­რა­მა­ში პო­ლი­ტი­კუ­რი ან სხვა სა­ხის და­პი­რის­პი­რე­ბის ამ­სახ­ვე­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ის ან სა­ჯა­რო პო­ლი­ტი­კის მიმ­დი­ნა­რე სა­კი­თხე­ბის გა­შუ­ქე­ბა მა­უ­წყებ­ლის პი­რა­დი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბის ან მო­საზ­რე­ბის სა­ფუძ­ველ­ზე. და­უშ­ვე­ბე­ლი იქ­ნე­ბა პროგ­რა­მა­ში რო­მე­ლი­მე პო­ლი­ტი­კუ­რი პარ­ტი­ის, სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი, რე­ლი­გი­უ­რი გა­ერ­თი­ა­ნე­ბის ან სხვა ინ­ტე­რეს­თა ჯგუ­ფის მხარ­დამ­ჭე­რი ან სა­წი­ნა­აღ­მდე­გო პო­ზი­ცი­ის გა­მო­ხატ­ვა.

სა­ავ­ტო­რო პროგ­რა­მის გა­და­ცე­მი­სას, უშუ­ა­ლოდ პროგ­რა­მის და­წყე­ბის წინ, აუ­დი­ტო­რი­ას უნდა ეც­ნო­ბოს, რომ პროგ­რა­მა სა­ავ­ტო­როა. სა­ავ­ტო­რო პროგ­რა­მა­ში ადეკ­ვა­ტუ­რად უნდა იყოს წარ­მოდ­გე­ნი­ლი ყვე­ლა სა­გუ­ლის­ხმო ალ­ტერ­ნა­ტი­უ­ლი მო­საზ­რე­ბა. თა­ვი­დან უნდა იქ­ნეს აცი­ლე­ბუ­ლი ფაქ­ტის ან აზ­რის და­მა­ხინ­ჯე­ბა და გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი აზ­რის არას­წო­რი ინ­ტერპრე­ტი­რე­ბა.

მა­უ­წყე­ბე­ლი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბად ეკის­რე­ბა პროგ­რა­მა­ში მო­ნა­წი­ლე თი­თო­ე­ულ პირს ჯე­რო­ვა­ნი სა­მარ­თლი­ა­ნო­ბი­სა და პა­ტი­ვის­ცე­მის დაც­ვით მო­ე­პყროს.

პირს, რომ­ლის მი­მართ პროგ­რა­მა­ში ბრალ­დე­ბე­ბი გა­მო­ით­ქვა, დრო­უ­ლი და ჯე­რო­ვა­ნი პა­სუ­ხის გა­ცე­მის სა­შუ­ა­ლე­ბა უნდა მი­ე­ცეს.

კა­ნო­ნის პრო­ექ­ტის თა­ნახ­მად, პროგ­რა­მა­ში მხო­ლოდ ერთი და­ინ­ტე­რე­სე­ბუ­ლი მხა­რის მოწ­ვე­ვა აქ­ტუ­ა­ლურ სა­კი­თხზე კონ­კრე­ტუ­ლი პო­ზი­ცი­ის სრულ­ყო­ფი­ლად გა­მოკ­ვლე­ვის მიზ­ნით, არ შე­იძ­ლე­ბა გა­მო­ყე­ნე­ბულ იქ­ნეს იმ ჯგუ­ფებ­ზე თავ­დას­ხმის სა­შუ­ა­ლე­ბად, რომ­ლე­ბიც პროგ­რა­მა­ში არ მო­ნა­წი­ლე­ო­ბენ.

პირ­და­პირ ეთერ­ში შე­მო­სუ­ლი ზა­რე­ბი უნდა იქ­ნეს შერ­ჩე­უ­ლი სა­მარ­თლი­ა­ნო­ბის პრინ­ცი­პის დაც­ვით - და­უშ­ვე­ბე­ლი იქ­ნე­ბა მხო­ლოდ ერთი შე­ხე­დუ­ლე­ბის გა­მო­ხატ­ვა, რათა თა­ვი­დან იქ­ნეს აცი­ლე­ბუ­ლი ამ ზა­რე­ბით სა­ზო­გა­დო­ებ­რივ აზ­რზე მა­ნი­პუ­ლი­რე­ბა.

• მა­უ­წყებ­ლის მიერ ფა­რუ­ლი მე­თო­დის გა­მო­ყე­ნე­ბით ინ­ფორ­მა­ცი­ის მო­პო­ვე­ბა/გა­და­ცე­მის წე­სე­ბი კა­ნო­ნით გა­ნი­სა­ზღვრე­ბა. ამას­თან, ეთერ­ში გან­თავ­სე­ბის მიზ­ნით ინ­ტერ­ვი­უს ან სა­ტე­ლე­ფო­ნო სა­უბ­რის ჩა­წე­რა წი­ნას­წა­რი გაფრ­თხი­ლე­ბის გა­რე­შე და­უშ­ვე­ბე­ლი იქ­ნე­ბა.

“ქარ­თუ­ლი ოც­ნე­ბი­სა“ და “ხალ­ხის ძა­ლის“ მიერ პარ­ლა­მენ­ტში ინი­ცი­რე­ბუ­ლი პრო­ექ­ტის თა­ნახ­მად, ფა­რუ­ლი მე­თო­დის გა­მო­ყე­ნე­ბით ინ­ფორ­მა­ცი­ის მო­პო­ვე­ბა და გა­და­ცე­მა მხო­ლოდ შემ­დეგ შემ­თხვე­ვებ­ში იქ­ნე­ბა გა­მარ­თლე­ბუ­ლი:

• ა) რო­დე­საც მოვ­ლე­ნა სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი ინ­ტე­რე­სის სა­გა­ნია, არ­სე­ბობს სა­ფუძ­ვლი­ა­ნი ვა­რა­უ­დი, რომ ახა­ლი მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბე­ბი იქ­ნე­ბა მო­პო­ვე­ბუ­ლი და ამას­თა­ნა­ვე, ეს აუ­ცი­ლე­ბე­ლია პროგ­რა­მის სი­ზუს­ტის უზ­რუნ­ველ­სა­ყო­ფად;

• ბ) სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი ინ­ტე­რე­სის შემ­ცველ სა­კი­თხებ­ზე სო­ცი­ო­ლო­გი­უ­რი კვლე­ვის ჩა­სა­ტა­რებ­ლად, რო­დე­საც სხვა გზით შე­უძ­ლე­ბე­ლია იმ და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბი­სა თუ შე­ხე­დუ­ლე­ბის გა­მოვ­ლე­ნა, რო­მე­ლიც კვლე­ვის სა­გა­ნია;

• გ) კო­მე­დი­უ­რი და გა­სარ­თო­ბი პროგ­რა­მე­ბის მო­სამ­ზა­დებ­ლად, სა­დაც ფა­რუ­ლი ჩა­წე­რა ერთ-ერთი ჩვე­უ­ლი მე­თო­დია, იგი არ წარ­მო­ად­გენს პი­რის პი­რად ცხოვ­რე­ბა­ში უხეშ ჩა­რე­ვას და არ იწ­ვევს მნიშ­ვნე­ლო­ვან გა­ღი­ზი­ა­ნე­ბას, და­ძა­ბუ­ლო­ბას ან უხერ­ხუ­ლო­ბას. გა­სარ­თობ და კო­მე­დი­ურ პროგ­რა­მებ­ში ფა­რუ­ლი მე­თო­დე­ბით მო­პო­ვე­ბუ­ლი მა­სა­ლა ჩა­წე­რი­ლი პი­რის/პი­რე­ბის თან­ხმო­ბის გა­რე­შე არ უნდა იქ­ნეს გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი. თან­ხმო­ბა არ არის სა­ჭი­რო, თუ შე­უძ­ლე­ბე­ლია ასეთ მა­სა­ლა­ში აღ­ბეჭ­დი­ლი პი­რის/პი­რე­ბის იდენ­ტი­ფი­ცი­რე­ბა.

პრო­ექ­ტი თა­ნახ­მად, კერ­ძო სა­კუთ­რე­ბა­ში არ­სე­ბულ ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე მა­უ­წყებ­ლის მიერ ფა­რუ­ლი ჩა­წე­რა უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლი პი­რის თან­ხმო­ბის გა­რე­შე, შე­იძ­ლე­ბა გა­მარ­თლე­ბუ­ლი იყოს მხო­ლოდ მა­ღა­ლი სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი ინ­ტე­რე­სით - მათ შო­რის სა­ფუძ­ვლი­ა­ნი ვა­რა­უ­დის არ­სე­ბო­ბი­სას, რომ აღ­მო­ჩე­ნი­ლი იქ­ნე­ბა და­ნა­შა­უ­ლის მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბა.

ფა­რუ­ლი მე­თო­დე­ბით მა­სა­ლის გა­და­ღე­ბა ან ჩა­წე­რად ჩა­ით­ვლე­ბა ჩამ­წე­რი აპა­რა­ტუ­რის ან ჩარ­თუ­ლი ვი­დე­ო­კა­მე­რის გა­მო­ყე­ნე­ბა ან და­ტო­ვე­ბა კერ­ძო სა­კუთ­რე­ბა­ში არ­სე­ბულ ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე მო­ბი­ნად­რის ან მისი წარ­მო­მად­გენ­ლის სრუ­ლი და ინ­ფორ­მი­რე­ბუ­ლი თან­ხმო­ბის გა­რე­შე. აღ­ნიშ­ნუ­ლი მე­თო­დე­ბის რი­ცხვს შე­საძ­ლოა ასე­ვე გა­ნე­კუთ­ვნე­ბო­დეს სა­ტე­ლე­ფო­ნო სა­უბ­რის ჩა­წე­რა რეს­პონ­დენ­ტის ინ­ფორ­მი­რე­ბის გა­რე­შე ან ჩა­წე­რის გან­გებ გაგ­რძე­ლე­ბა, რო­დე­საც მე­ო­რე მხა­რე ფიქ­რობს, რომ პრო­ცე­სი უკვე დას­რუ­ლე­ბუ­ლია.

ამა­ვე პრო­ექ­ტის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, ფა­რუ­ლი მე­თო­დე­ბით გა­და­ღე­ბუ­ლი ან ჩა­წე­რი­ლი მა­სა­ლის ეთერ­ში გაშ­ვე­ბა მხო­ლოდ იმ შემ­თხვე­ვა­ში იქ­ნე­ბა შე­საძ­ლე­ბე­ლია, თუ ამ­გვა­რი მოქ­მე­დე­ბა გა­მარ­თლე­ბუ­ლია.

მა­უ­წყე­ბელს მე­ო­რე მხა­რეს­თან სა­ტე­ლე­ფო­ნო სა­უბ­რის ჩა­წე­რის უფ­ლე­ბა იმ შემ­თხვე­ვა­ში ექ­ნე­ბა, თუ სა­ტე­ლე­ფო­ნო სა­უბ­რის ჩა­წე­რამ­დე რეს­პონ­დენტს თავი წა­რუდ­გი­ნა, ზა­რის მი­ზა­ნი გა­ნუ­მარ­ტა და აუხ­სნა, რომ ზარი იწე­რე­ბა და შე­საძ­ლოა გა­მოქ­ვეყ­ნდეს. იმ შემ­თხვე­ვა­ში, თუ ზა­რის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბი­სას მა­უ­წყებ­ლის­თვის არ იყო ცნო­ბი­ლი სა­უბ­რის შე­საძ­ლო გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბის შე­სა­ხებ, მა­უ­წყე­ბელ­მა რეს­პონ­დენ­ტის­გან მა­სა­ლის გაშ­ვე­ბამ­დე თან­ხმო­ბა უნდა მი­ი­ღოს, თუ სხვაგ­ვა­რად მოქ­მე­დე­ბა გა­მარ­თლე­ბუ­ლი არ არის.

კა­ნო­ნის პრო­ექ­ტის თა­ნახ­მად, და­უშ­ვე­ბე­ლი ხდე­ბა ეთერ­ში გან­თავ­სე­ბის მიზ­ნით ინ­ტერ­ვი­უს ან სა­ტე­ლე­ფო­ნო სა­უბ­რის ჩა­წე­რა წი­ნას­წა­რი გაფრ­თხი­ლე­ბის გა­რე­შე, გარ­და იმ შემ­თხვე­ვი­სა, რო­დე­საც არ­სე­ბობს ვა­რა­უ­დი, რომ ღიად ჩა­წე­რა ხელს შე­უშ­ლის ჟურ­ნა­ლის­ტუ­რი გა­მო­ძი­ე­ბის მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბას. ეს წესი არ მოქ­მე­დებს შემ­თხვე­ვი­თი შერ­ჩე­ვის პრინ­ცი­პით სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი აზ­რის გა­მო­კი­თხვი­სას.