კუჭის კიბოს გარკვეულ შემთხვევებში მისი სრული ამოკვეთა და რეკონსტრუქციაა შესაძლებელია  - ონკო-ქირურგი ნოდარ ჩხიკვაძე

ყოველწლიურად კუჭის კიბოთი მსოფლიოში ერთ მილიონამდე ადამიანი ავადდება. მამაკაცები ქალებთან შედარებით, ორჯერ უფრო ხშირად ავადდებიან. დაავადებას მამაკაცებში მეოთხე ადგილი უკავია, ხოლო ქალბატონებში - მეექვსე ადგილი. ყველა ონკოლოგიურ დაავადებათა შორის კუჭის კიბოს სიკვდილიანობით მესამე ადგილი უკავია.

როგორც „ნიუ ჰოსპიტალსის“ ონკო-ქირურგი, ლაპაროსკოპისტი ნოდარ ჩხიკვაძე განმარტავს, კუჭის კიბოს ადრეულ ეტაპზე მკვეთრად გამოხატული სიმპტომები არ ახასიათებს, რაც ართულებს მის გამოვლენას ადრეულ ეტაპზე. დაავადების განვითარებისა და მკურნალობის შესახებ ნოდარ ჩხიკვაძე გვესაუბრება.

რა ტიპის დაავადებაა კუჭის კიბო და როგორ ვითარდება ის?

კუჭის კიბო არის ავთვისებიანი სიმსივნე, რომელიც იზრდება კუჭის ლორწოვან გარსში. სტატისტიკურად ყველაზე ხშირად ვითარდება კუჭის სხეულის მიდამოში, თუმცა სიმსივნური წარმონაქმნი შესაძლოა განვითარდეს კუჭის ნებისმიერ მონაკვეთზე. კუჭში სიმსივნის ზუსტი ლოკალიზაციის ცოდნას დიდი მნიშვნელობა აქვს სწორი მკურნალობის შერჩევისა და ქირურგიული დაგეგმარებისთვის.

როგორია კუჭის კიბოს ადრეული სიმპტომები და ნიშნები?

როგორც წესი, კუჭის კიბოს ადრეულ ეტაპზე მკვეთრად გამოხატული სიმპტომები არ ახასიათებს. ეს კი მის ადრეულ ეტაპზე გამოვლენას ართულებს. დაავადების პროგრესირებას თან სდევს შემდეგი სიმპტომების განვითარება: სიმძიმე, დისკომფორტი და ტკივილი შეგრძნება კუჭის საპროექციო მიდამოში, მადის დაკარგვა, წონაში კლება, ყლაპვის გაძნელება, გულისრევა/ღებინება, გულძმარვა, ზოგადი სისუსტე.

დაავადების შორს წასულ ფორმებს შესაძლოა თან ახლდეს სისხლიანი ღებინება, მელენა, სიყვითლე, პერიტონეუმის ღრუში სითხის ჩადგომა.

აქვე აღსანიშნავია, რომ ეს სიმპტომები შეიძლება გამოწვეული იყოს სხვადასხვა დაავადებითაც. ამიტომ აუცილებელია დროული და ზუსტი დიაგნოსტირება. კუჭის კიბოს დაგვიანებულ შემთხვევებში მკურნალობა ნაკლებად ეფექტიანია.

როგორ ხდება კუჭის კიბოს სკრინინგი დაავადების ადრეულ ეტაპზე გამოსავლენად?

კუჭის კიბოს სკრინინგი მოიცავს ენდოსკოპიურ გამოკვლევას. ამ დროს ვიდეოგამოსახულების საშუალებით ხდება საყლაპავის, კუჭის და 12-გოჯა ნაწლავის ვიზუალური დათვალიერება, საეჭვო უბნიდან ბიოფსიური მასალის აღება და შემდგომში მისი მორფოლოგიური შესწავლა. სკრინინგული გამოკვლევა უნდა ჩაიტარონ ადამიანებმა, ვისაც კუჭის კიბოს განვითარების რისკფაქტორები და კიბოსწინარე დაავადებები აქვს.

რომელია კუჭის კიბოს განვითარების რისკფაქტორები? არის თუ არა დაავადება მემკვიდრეობითი?

კუჭის კიბოს მულტიფოკალური ეტიოლოგია აქვს და რა თქმა უნდა, მისი ერთ-ერთი გამომწვევი ფაქტორია გენეტიკურ მემკვიდრეობითობა. შემთხვევათა დაახლოებით 10%-ში სწორედ გენეტიკურ ფაქტორთან გვაქვს საქმე. სწორედ ამიტომ, ადამიანები, რომლებთანაც ოჯახურ ხაზში ფიქსირდება კუჭის კიბოს ანამნეზი, ყურადღებით უნდა იყვნენ ამ დაავადების მიმართ.

ასევე, ყურადღებით უნდა იყვნენ ადამიანები, რომლებიც:

• ინფიცირებული არიან ჰელიკობაქტერ პილორით;
• აწუხებთ ქრონიკული ატროფიული გასტრიტი და ნაწლავური მეტაპლაზია;
• იკვებებიან არაჯანსაღი და ხშირად არიან დიეტაზე. კვლევებმა აჩვენა რომ ხილის და ბოსტნეულის მოხმარებას აქვს დამცავი ეფექტი კუჭის კიბოს განვითარებისგან;
• არიან თამბაქოს აქტიური მომხმარებლები;
• არიან მძიმე ალკოჰოლის ან ალკოჰოლის ჭარბი მომხმარებლები;
• აწუხებთ ჭარბი წონა და სიმსუქნე;
• უჭზე ჩატარებული აქვთ ქირურგიული ჩარევა ნებისმიერი არაონკოლოგიური პათოლოგიის გამო.

აღსანიშნავია, რომ კუჭის კიბოთი ყველაზე ხშირად ავადდებიან 50-დან 70 წლამდე ადამიანები.

როგორ და რა მეთოდებით ხდება კუჭის კიბოს მკურნალობა „ნიუ ჰოსპიტალში“?

„ნიუ ჰოსპიტალსში“ კუჭის კიბოს მკურნალობის თითქმის სრული სპექტრია წარმოდგენილი. ამ დაავადების მკურნალობა კომპლექსურია და იგი მოიცავს ქირურგიულ მკურნალობას, ქიმიოთერაპიას, იმუნოთერაპიას. აღნიშნული მეთოდები განსხვავებულია. კუჭის კიბოს საწყის სტადიაზე მკურნალობის ძირითადი მეთოდი ქირურგიულია, ხოლო გავრცელებული ფორმის დროს მკურნალობის მეთოდი კომბინირებულია. მინდა აღვნიშნო, რომ ონკოლოგიურ დეპარტამენტში ხდება თითოეული ონკოლოგიური პაციენტის მდგომარეობის განხილვა, მათი დიაგნოსტიკისა და მკურნალობის ტაქტიკის განსაზღვრა მულტიდისციპლინური ონკობორდის მიერ, რაც საერთაშორისოდ მიღებული პრაქტიკაა.

რაც შეხება ქირურგიულ მკურნალობას, კლინიკაში ყოველდღიურად კეთდება ყველა სირთულის და მასშტაბის ოპერაცია, როგორც ტრადიციული მუცელკვეთით, ასევე ლაპაროსკოპიული მეთოდით. ქირურგიული მეთოდის შერჩევა ხდება ჩვენების მიხედვით, ინდივიდუალურად.

ფართო საზოგადოებაში დაავადების შესახებ არსებობს თუ არა მითები, რომელთა შესახებაც სწორი ინფორმაციის გავრცელება მნიშვნელოვანია?

ყოველდღიურ პრაქტიკაში ხშირად ვხვდებით მითს, რომ „კუჭის გარეშე ცხოვრება შეუძლებელია“. კუჭის კიბოს მქონე ზოგიერთ პაციენტს უტარდება ტოტალური გასტრექტომია, რაც ნიშნავს კუჭის სრულ ამოკვეთას და რეკონსტრუქციას. ოპერაციის შემდეგ პაციენტები ცხოვრებას ჩვეულებრივად აგრძელებენ.

როგორია თქვენი რეკომენდაციები დაავადების პრევენციასთან დაკავშირებით?

კუჭის კიბოს განვითარების რისკის შესამცირებლად აუცილებელია ჯანსაღი ცხოვრების წესის დაცვა. კვებიდან უნდა ამოვიღოთ ან მინიმუმამდე შევამციროთ ისეთი არაჯანსაღი საკვების გამოყენება, როგორიცაა: დამარილებული, შებოლილი, ნახევარფაბრიკატები, თერმულად დამუშავებული საკვები, წითელი ხორცი. მივიღოთ უფრო მეტი რაოდენობის ხილი და ბოსტნეული.

არამხოლოდ მხოლოდ კუჭის, სხვა ონკოლოგიური დაავადებების პრევენციისთვისაც მნიშვნელოვანია, უარი ვთქვათ თამბაქოს და მძიმე ალკოჰოლური სასმელების მოხმარებაზე.

აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს, რომ კუჭის კიბო ადრეულ ეტაპზე განკურნებადია და სწორედ ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია მისი ადრეული დიაგნოსტირება. მეტი ყურადღებით უნდა მოვეკიდოთ ჩვენს ჯანმრთელობას და პერიოდულად ჩავიტაროთ პროფილაქტიკური კვლევები. მცირე ჩივილების გამოვლენისასაც კი დროულად უნდა მივმართოთ შესაბამის ექიმს.

R