მე-19 სა­უ­კუ­ნის და­სას­რულ­სა და მე-20 სა­უ­კუ­ნის და­სა­წყის­ში სა­ქარ­თვე­ლო­ში, ალ­ბათ, ვე­რა­ვინ ხე­დავ­და ეროვ­ნუ­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბის აუ­ცი­ლებ­ლო­ბას ისე, რო­გორც ილია ჭავ­ჭა­ვა­ძე. მან იცო­და, რომ მხო­ლოდ ეროვ­ნულ სა­ზო­გა­დო­ე­ბას შე­ეძ­ლო თა­ვის თავ­ზე აეღო ეროვ­ნუ­ლი „ვი­ნა­ო­ბის“ აღ­დგე­ნა­ზე პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბა. ეს კი მამა-პა­პა­თა­გან მი­ღე­ბუ­ლი სა­უნ­ჯის“ მნიშ­ვნე­ლო­ბის გაც­ნო­ბი­ე­რე­ბას და მისი დაც­ვის თა­ვის­თავ­ზე აღე­ბას გუ­ლის­ხმობ­და. ილი­ას მიერ და­არ­სე­ბუ­ლი წერა-კი­თხვის გა­მავ­რცე­ლე­ბე­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბა იყო ის სკო­ლა, სა­დაც ქარ­თვე­ლი მისი წი­ნაპ­რე­ბის სუ­ლი­ერ და ეროვ­ნულ კულ­ტუ­რას ეზი­ა­რე­ბო­და, მათ პა­ტი­ვის­ცე­მას სწავ­ლობ­და მათი მი­ბაძ­ვის სურ­ვი­ლი უჩ­ნდე­ბო­და.

აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ წერა-კი­თხვის გა­მავ­რცე­ლე­ბე­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბა ხალ­ხის შე­მო­წი­რუ­ლო­ბით ახორ­ცი­ე­ლებ­და საქ­მი­ა­ნო­ბას. დღეს ამა­ვე მიზ­ნი­თა და პრინ­ცი­პით მოქ­მე­დებს „სა­ზო­გა­დო­ე­ბა ივე­რი­ი­სა“, რო­მელ­მაც საქ­მი­ა­ნო­ბა მა­ხ­ა­თას მთა­ზე ყოვ­ლად­წ­მინ­და ღვთის­მშობ­ლის ხა­ტის სა­ხე­ლო­ბის ტაძ­რის გარ­შე­მო ხალ­ხის გა­ერ­თი­ა­ნე­ბით და­ი­წყო. „სა­ზო­გა­დო­ე­ბა ივე­რი­ი­სა“ დღე­საც აგ­რძე­ლებს თან­ხის შეგ­რო­ვე­ბას ქვეყ­ნის­თვის მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი პრო­ექ­ტე­ბის გან­სა­ხორ­ცი­ე­ლებ­ლად.

მისი საქ­მი­ა­ნო­ბის მთა­ვა­რი მი­ზა­ნია ხელი შე­უ­წყოს ეროვ­ნუ­ლი ფა­სე­უ­ლო­ბე­ბის წარ­მო­ჩე­ნას, გაც­ნო­ბი­ე­რე­ბა­სა და ფარ­თო სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში მათ კო­მუ­ნი­კა­ცი­ას, რაც ძა­ლი­ან ახ­ლოს არის ილია ჭავ­ჭა­ვა­ძის მიზ­ნებ­თან. რო­გორ შეძ­ლო ილია ჭავ­ჭა­ვა­ძემ ქარ­თუ­ლი ეროვ­ნუ­ლი იდენ­ტო­ბის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბა და რო­გორ შეგ­ვიძ­ლია მისი მა­გა­ლი­თის გა­მო­ყე­ნე­ბა დღეს? - ამ თე­მა­ზე თე­ო­ლო­გი, ჟურ­ნალ „გული გო­ნი­ე­რის“ მთა­ვა­რი რე­დაქ­ტო­რი თე­ი­მუ­რაზ ბუ­ა­ძე გვე­სა­უბ­რე­ბა.

რო­გორ და­ა­ხა­სი­ა­თებთ ილია ჭავ­ჭა­ვა­ძის მოღ­ვა­წე­ო­ბის პე­რი­ოდს? რა გა­მოწ­ვე­ვე­ბის წი­ნა­შე იდგა მა­შინ ქარ­თუ­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბა და რამ­დე­ნად მწვა­ვე იყო ეროვ­ნუ­ლი იდენ­ტო­ბის სა­კი­თხი?

ეს კი­თხვა რამ­დე­ნი­მე კომ­პო­ნენტს შე­ი­ცავს, თი­თო­ე­უ­ლი მათ­გა­ნი საკ­მა­ოდ ვრცელ პა­სუხს მო­ი­თხოვს. და­ვი­წყებ უკა­ნას­კნე­ლით. თა­ვად ილია ჭავ­ჭა­ვა­ძე თვლი­და, რომ ხალ­ხის, რო­გორც ორ­გა­ნუ­ლი ერ­თო­ბის, სი­ჯან­სა­ღეს უპირ­ვე­ლეს ყოვ­ლი­სა სა­კუ­თა­რი ეროვ­ნუ­ლი იდენ­ტო­ბის, მი­სი­ვე სი­ტყვე­ბით რომ ვთქვათ, „ვი­ნა­ო­ბის“ გაც­ნო­ბი­ე­რე­ბა გან­სა­ზღვრავ­და. დიდი მა­მუ­ლიშ­ვი­ლის აზ­რით, ქარ­თვე­ლი ხალ­ხის უპირ­ვე­ლე­სი ამო­ცა­ნა „და­ცე­მუ­ლი ვი­ნა­ო­ბის“ აღ­დგე­ნა იყო, რომ­ლის გა­დაჭ­რა­საც ერ­თი­ა­ნი ეროვ­ნუ­ლი „ძალ-ღონე“ უნდა მოხ­მა­რე­ბო­და. ამ სა­კი­თხზე სა­ყო­ველ­თაო კონ­ცენ­ტრა­ცი­ის გა­და­უ­დე­ბელ აუ­ცი­ლებ­ლო­ბას ის შემ­დე­გი სი­ტყვე­ბით გა­მო­ხა­ტავს: „ჩვე­ნე­ბუ­რი ლი­ბე­რა­ლო­ბა სულ სხვა რა­მე­ზედ უნდა მო­იქ­ცეს მთე­ლის თა­ვი­სი ძალ-ღო­ნი­თა... ის „სხვა რამე“ უნდა იყოს ჩვე­ნის და­ცე­მუ­ლის ვი­ნა­ო­ბის აღ­დგე­ნა, ფეხ­ზედ და­ყე­ნე­ბა და დაც­ვა ყოვ­ლის მო­სა­ლოდ­ნე­ლის ფა­თე­რა­კი­სა­გან... ყვე­ლამ, ვი­საც რამ შე­უძ­ლი­ან, ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბის ქვეშ უნდა მო­ი­ყა­როს თავი - სკო­ლაა, ბან­კია თუ თე­ატ­რი. ყვე­ლა­ფერს სულ მა­გის­კენ უნდა მი­ვუბ­რუ­ნოთ თავი“. ილი­ას, სა­ქარ­თვე­ლოს მარ­თლმა­დი­დე­ბე­ლი ეკ­ლე­სი­ის მიერ წმინ­და­ნად შე­რა­ცხულ და ტრა­დი­ცი­უ­ლი ქრის­ტი­ა­ნუ­ლი ფა­სე­უ­ლო­ბე­ბით გამ­სჭვა­ლუ­ლი მა­მუ­ლიშ­ვილს, კარ­გად ეს­მო­და, რომ „და­ცე­მუ­ლი ვი­ნა­ო­ბის აღ­დგე­ნა“ ეროვ­ნულ­თან ერ­თად რე­ლი­გი­უ­რი ამო­ცა­ნა­ცაა. მას, ისე­ვე რო­გორც ყვე­ლა სხვა ქრის­ტი­ანს, სწამ­და, რომ ღმერ­თი ყვე­ლა­ფერს რა­ღაც და­ნიშ­ნუ­ლე­ბით, ფუნ­ქცი­ით ქმნის. აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, ეროვ­ნუ­ლი ორ­გა­ნიზ­მი მხო­ლოდ მა­შინ იწყებს ჯან­საღ ცხოვ­რე­ბას და სწო­რად ავ­ლენს მის­თვის ბო­ძე­ბულ პო­ტენ­ცი­ას, რო­დე­საც იმის გაც­ნო­ბი­ე­რე­ბულ მსა­ხუ­რე­ბას შე­უდ­გე­ბა რის­თვი­საც არის შექ­მნი­ლი. ამ უკა­ნას­კნე­ლის გა­სა­გე­ბად კი იმის ცოდ­ნაა სა­ჭი­რო, რას და რო­გორ ემ­სა­ხუ­რე­ბოდ­ნენ შენი წი­ნაპ­რე­ბი და რის­თვის იყ­ვნენ მზად თავი გა­ე­წი­რათ. სწო­რედ ამის გამო აცხა­დებ­და ილია, რომ და­კარ­გუ­ლი ეროვ­ნუ­ლი იდენ­ტო­ბის აღ­დგე­ნა შე­უძ­ლე­ბე­ლი გახ­დე­ბო­და „მამა-პა­პა­თა­გან მი­ღე­ბუ­ლი სა­უნ­ჯის“ („მა­მუ­ლი, ენა, სარ­წმუ­ნო­ე­ბის“) სა­თა­ნა­დო მოვ­ლა-პატ­რო­ნო­ბის გა­რე­შე.

ილია ჭავ­ჭა­ვა­ძის „მოღ­ვა­წე­ო­ბის პე­რი­ო­დის და­სა­ხა­სი­ა­თებ­ლად“ და იმის გა­სარ­კვე­ვად „რა გა­მოწ­ვე­ვე­ბის წი­ნა­შე იდგა მა­შინ­დე­ლი ქარ­თუ­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბა“, აუ­ცი­ლე­ბე­ლია ამ ტრი­ა­დის („მა­მუ­ლი, ენა, სარ­წმუ­ნო­ე­ბის“) თი­თო­ე­უ­ლი კომ­პო­ნენ­ტის მდგო­მა­რე­ო­ბა გან­ვი­ხი­ლოთ რუ­სე­თის იმ­პე­რი­ა­ში, რო­მე­ლიც მი­ზან­მი­მარ­თუ­ლად აკ­ნი­ნებ­და ქარ­თუ­ლი ეროვ­ნუ­ლი იდენ­ტო­ბის მა­ფორ­მი­რე­ბელ ყვე­ლა ფაქ­ტორს. მარ­თლაც:

რუ­სე­თის იმ­პე­რი­ა­ში ქარ­თულ ენას არა­თუ არ შე­ეძ­ლო ჰქო­ნო­და და არ ჰქონ­და სა­ხელ­მწი­ფო სტა­ტუ­სი, არა­მედ მას წარ­თმე­უ­ლი ჰქონ­და ხალ­ხის იდენ­ტო­ბის მა­ფორ­მი­რე­ბე­ლი ყვე­ლა სხვა ფუნ­ქცი­აც. სა­ქარ­თვე­ლოს ყვე­ლა კუ­თხე­ში ხალ­ხი ამ კუ­თხის­თვის და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბელ, არა­ლი­ტე­რა­ტუ­რულ ენა­ზე ან დი­ა­ლექ­ტზე სა­უბ­რობ­და. ქარ­თუ­ლი ენა მოკ­ლე­ბუ­ლი იყო სა­ერ­თო ქარ­თუ­ლი კულ­ტუ­რუ­ლი და პო­ლი­ტი­კუ­რი ექ­სპრე­სი­ის, გა­ნათ­ლე­ბის, ღვთის­მსა­ხუ­რე­ბის, სო­ცი­ა­ლუ­რი ურ­თი­ერ­თო­ბი­სა და ად­მი­ნის­ტრი­რე­ბის ფუნ­ქცი­ებს.

მა­მუ­ლი - რუ­სე­თის იმ­პე­რი­ამ ქარ­თველ ხალ­ხს არა­მარ­ტო სა­ხელ­მწი­ფო­ებ­რი­ო­ბა და­ა­კარ­გვი­ნა, არა­მედ პო­ლი­ტი­კუ­რი და კულ­ტუ­რუ­ლი ავ­ტო­ნო­მი­ის გა­მოვ­ლე­ნის ყვე­ლა ლე­გი­ტი­მუ­რი ინ­სტრუ­მენ­ტი წა­არ­თვა. სა­ქარ­თვე­ლო გუ­ბერ­ნი­უ­ლი ად­მი­ნის­ტრა­ცი­უ­ლი ერ­თე­უ­ლე­ბის სა­ხით იყო შე­სუ­ლი რუ­სე­თის იმ­პე­რი­ა­ში.

სარ­წმუ­ნო­ე­ბა - სა­ქარ­თვე­ლოს მარ­თლმა­დი­დე­ბე­ლი ეკ­ლე­სია ად­მი­ნის­ტრა­ცი­უ­ლად დაქ­ვემ­დე­ბა­რე­ბუ­ლი იყო რუ­სუ­ლი იმ­პე­რი­უ­ლი სუ­ლის­კვე­თე­ბით გამ­სჭვა­ლულ ობერპრო­კუ­რორ­სა და სი­ნოდ­ზე, ამი­ტომ ქარ­თვე­ლი ხალ­ხი ოფი­ცი­ა­ლურ სა­ეკ­ლე­სიო ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ა­ში ჩვე­ნი ქვეყ­ნის რუ­სი­ფი­კა­ცი­ის და სა­ბო­ლოო ასი­მი­ლა­ცი­ის ინ­სტრუ­მენტს ხე­დავ­და. ამან გა­ნა­პი­რო­ბა ის, რომ ქარ­თვე­ლი ხალ­ხის დიდი ნა­წი­ლი გა­უ­ცხო­ე­ბუ­ლი იყო ეკ­ლე­სი­ის­გან. მთა­ში ისევ გა­მო­ცო­ცხლდა ძვე­ლი წარ­მარ­თუ­ლი რე­ლი­გი­უ­რო­ბის ელე­მენ­ტე­ბი, ინ­ტე­ლი­გენ­ცი­ის დიდი ნა­წი­ლი მო­ნა­წი­ლე­ო­ბას არ იღებ­და ეკ­ლე­სი­ურ ცხოვ­რე­ბა­ში და ყველ­გან ფეხს იკი­დებ­და სიმ­პა­თია რე­ვო­ლუ­ცი­უ­რად გა­აქ­ტი­უ­რე­ბუ­ლი სო­ცი­ა­ლის­ტუ­რი მოძ­რა­ო­ბე­ბი­სად­მი.

რა მსგავ­სე­ბა არ­სე­ბობს მა­შინ­დელ და ახ­ლან­დელ პე­რი­ო­დებს შო­რის? რა სა­ერ­თო გა­მოწ­ვე­ვე­ბის წი­ნა­შე დგას მა­შინ­დე­ლი და დღე­ვან­დე­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბა?

მარ­თა­ლია სა­ქარ­თვე­ლო აღარ არის რუ­სე­თის იმ­პე­რი­ის გუ­ბერ­ნია, მაგ­რამ ეროვ­ნუ­ლი იდენ­ტო­ბის გაც­ნო­ბი­ე­რე­ბი­სა და მისი გან­მტკი­ცე­ბის ამო­ცა­ნა ახ­ლან­დე­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბის წი­ნა­შეც დგას და ყვე­ლა მო­მა­ვა­ლი გე­ნე­რა­ცი­ის წი­ნა­შეც იდ­გე­ბა. ყვე­ლა თა­ო­ბის მო­ვა­ლე­ო­ბაა უერ­თგუ­ლოს ტრა­დი­ცი­ულ რე­ლი­გი­ურ რწმე­ნა­სა და ფა­სე­უ­ლო­ბებს, გა­უფრ­თხილ­დეს მშობ­ლი­ურ ენას და მის წი­აღ­ში და­ვა­ნე­ბულ ეროვ­ნულ კულ­ტუ­რას და იზ­რუ­ნოს მა­მულ­ზე იმის მსგავ­სად, რო­გორც ამას ილია აკე­თებ­და.

რა იყო ის ძი­რი­თა­დი ნა­ბი­ჯე­ბი და საქ­მე­ე­ბი, რო­მელ­თა სა­შუ­ა­ლე­ბი­თაც ილია ჭავ­ჭა­ვა­ძემ ქარ­თუ­ლი ეროვ­ნუ­ლი იდენ­ტო­ბის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბა შეძ­ლო?

ილია მტკი­ცედ იყო დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი, რომ ეროვ­ნულ იდენ­ტო­ბა­ზე ზრუნ­ვა თა­ვად ხალ­ხის საქ­მე იყო. ის ლი­ბე­რა­ლიზ­მში ხე­დავ­და პო­ლი­ტი­კურ და იდე­ო­ლო­გი­ურ ინ­სტრუ­მენტს, რო­მე­ლიც ქარ­თველ ხალ­ხს ამ ამო­ცა­ნის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბას მის­ცემ­და თვითმყო­ფა­დი ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი სა­ხელ­მწი­ფოს აშე­ნე­ბის გზით. მარ­თლაც, რო­გორც პო­ლი­ტი­კუ­რი იდე­ო­ლო­გი­ე­ბის ცნო­ბი­ლი და­სავ­ლე­ლი მკვლე­ვა­რი ენ­დრიუ ჰე­ი­ვუ­დი აღ­ნიშ­ნავს, XIX სა­უ­კუ­ნის მე­ო­რე ნა­ხე­ვარ­ში, ანუ იმ ეპო­ქა­ში, როცა ილია მოღ­ვა­წე­ობ­და, ლი­ბე­რა­ლიზ­მი მჭიდ­როდ უკავ­შირ­დე­ბო­და ნა­ცი­ო­ნა­ლიზმს. იგი წერს: „ლი­ბე­რა­ლუ­რი ნა­ცი­ო­ნა­ლიზ­მი უმ­თავ­რე­სად იმ გა­რე­მო­ე­ბას ეყ­რდნო­ბა, რომ კა­ცობ­რი­ო­ბა ბუ­ნებ­რი­ვა­დაა და­ყო­ფი­ლი მრა­ვალ ერად და ყო­ველ მათ­განს სა­კუ­თა­რი მე­ო­ბა გა­აჩ­ნია“. ამი­ტომ არის, რომ ილია თა­ვის პუბ­ლი­კა­ცი­ებ­ში იმე­დის თვა­ლით და სი­ხა­რუ­ლით ეხ­მა­უ­რე­ბა ევ­რო­პა­ში ნა­ცი­ო­ნა­ლიზ­მის და­ბა­დე­ბა­სა და ლი­ბე­რა­ლიზ­მის გაძ­ლი­ე­რე­ბას. ისიც უნდა ით­ქვას, რომ მას ლი­ბე­რა­ლიზ­მი მხო­ლოდ პო­ლი­ტი­კუ­რი მიზ­ნე­ბის მი­საღ­წე­ვად არ ჭირ­დე­ბა. ის ღრმა­დაა დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი, რომ ხალ­ხი, რო­მე­ლიც სა­კუ­თა­რი პო­ლი­ტი­კუ­რი და­მო­უ­კი­დებ­ლო­ბა­სა და ეროვ­ნუ­ლი იდენ­ტო­ბა­ზე ზრუნ­ვის შე­საძ­ლებ­ლო­ბა­საა მოკ­ლე­ბუ­ლი სწრა­ფად დეგ­რა­დირ­დე­ბა. ის ხომ ჯერ კი­დევ „მგზავ­რის წე­რი­ლებ­ში“ გვე­უბ­ნე­ბა, სა­ქარ­თვე­ლოს ცუდი მდგო­მა­რე­ო­ბის მთა­ვა­რი მი­ზე­ზი ის არის, რომ „ჩვე­ნი თავი აღარ გვე­ყუდვ­ნის“ და, რომ „აწი­ნა რუ­სო­ბა­ჩი ვართ“; ხალ­ხი გა­ირ­ყვნა და ადრე თერ­გი­ვით „მოღ­რი­ა­ლე“ და მუ­დამ მოძ­რა­ო­ბა­ში მყო­ფი ქარ­თვე­ლი კაცი რუ­სულ­მა როზ­გ­მა და ჯილ­დო­ებ­მა და­ი­მო­ნა და ბა­ყა­ყე­ბით და­სახ­ლე­ბულ გუ­ბეს და­ამ­სგავ­სა. უფუნ­ქცი­ოდ დარ­ჩე­ნი­ლი ქარ­თვე­ლი გა­ირ­ყვნა მრუ­შო­ბა და მე­ძა­ო­ბა გამ­რავ­ლდა, მთის კაცი სო­მე­ხი მო­ვახ­შის­გან თავს ვერ იცავს და ყვე­ლა­ფე­რი „სას­ყი­დე­ლი“ გახ­და. ილი­ამ იცის, რომ სა­ქარ­თვე­ლოს საქ­მე მა­შინ წავა კარ­გად, რო­დე­საც ქარ­თვე­ლე­ბი პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბას იგ­რძნო­ბენ მისი ქვეყ­ნის წი­ნა­შე და თა­ვად იზ­რუ­ნე­ბენ მას­ზე. მისი აზ­რით პო­ლი­ტი­კუ­რი ლი­ბე­რა­ლიზ­მი ქარ­თვე­ლებს ამის შე­საძ­ლებ­ლო­ბას, ინ­სტი­ტუ­ცი­ურ გა­რან­ტი­ებ­სა და ინ­სტრუ­მენ­ტებს მის­ცემს. „მგვრა­ლი ლი­ბე­რა­ლი“ ილია თა­ვად იძ­ლე­ვა ამის მა­გა­ლითს. მან ხალ­ხის ფა­სე­უ­ლო­ბი­თი გა­ნათ­ლე­ბი­სა და ქარ­თუ­ლი ენის ეროვ­ნუ­ლი სტა­ტუ­სის აღ­დგე­ნის ფუნ­ქცია და­ა­კის­რა „არა­სამ­თავ­რო­ბო“ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებს: „ქარ­თველ­თა შო­რის წერა-კი­თხვის გა­მავ­რცე­ლე­ბელ სა­ზო­გა­დო­ე­ბას“, გა­ზეთ „ივე­რი­ას“, ქარ­თულ ეროვ­ნულ თე­ატრს და ა. შ. ის მა­მულ­ზე ზრუნ­ვის პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბას მხო­ლოდ პო­ლი­ტი­კურ ელი­ტას კი არ აკის­რებ­და, არა­მედ ფა­სე­უ­ლო­ბი­თი გა­ნათ­ლე­ბით გა­ერ­თი­ა­ნე­ბულ მთელ სა­ზო­გა­დო­ე­ბას. ის ყო­ველ­ნა­ი­რად მხარს უჭერ­და ისეთ ქარ­თველ სა­სუ­ლი­ე­რო პი­რებს და ახლო ურ­თი­ერ­თო­ბა ჰქონ­და მათ­თან (ეპის­კო­პო­სე­ბი გაბ­რი­ელ ქი­ქო­ძე და ალექ­სან­დრე ოქ­რო­პი­რი­ძე, მღვდე­ლი ალექ­სი შუ­შა­ნია და სხვა), რომ­ლე­ბიც ფიქ­რობ­დნენ, რომ სა­სუ­ლი­ე­რო გა­ნათ­ლე­ბა, სა­ქარ­თვე­ლო­ში გამ­სჭვა­ლუ­ლი უნდა ყო­ფი­ლი­ყო ეროვ­ნუ­ლი ღი­რე­ბუ­ლე­ბე­ბი­სა და ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი ინ­ტე­რე­სე­ბი­სად­მი ღრმა პა­ტი­ვის­ცე­მით.

უაღ­რე­სად მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია აღი­ნიშ­ნოს, რომ ილი­ას­თვის ლი­ბე­რა­ლიზ­მი სა­ინ­ტე­რე­სო იყო არა რო­გორც იდე­ო­ლო­გია, არა­მედ პო­ლი­ტი­კუ­რი ინ­სტრუ­მენ­ტი (პო­ლი­ტი­კუ­რი და ეკო­ნო­მი­კუ­რი თა­ვი­სუფ­ლე­ბა), რო­მე­ლიც ტრა­დი­ცი­ულ რე­ლი­გი­ურ და ეროვ­ნულ ფა­სე­უ­ლო­ბებ­ზე ზრუნ­ვი­სა და აქ­ტუ­ა­ლუ­რი ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი ინ­ტე­რე­სე­ბის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბას მის­ცემ­და. ამ აზრს ილი­ას მოღ­ვა­წე­ო­ბის და­სა­წყი­სი­დან­ვე ვხე­დავთ, კერ­ძოდ „მგზავ­რის წე­რი­ლებ­ში“ ლელთ ღუ­ნი­ას­თან სა­უბ­რი­სას ავ­ტო­რი აღ­ნიშ­ნავს, რომ ნამ­დვი­ლი ქარ­თვე­ლი ხარ თუ არა ამას „გული“ (ფა­სე­უ­ლო­ბე­ბი) გან­სა­ზღვრავს და არა ტან­საც­მე­ლი, „პო­ვოს­კა“, რომ­ლი­თაც გა­და­ად­გილ­დე­ბი ან პო­ლი­ტი­კუ­რი ინ­სტი­ტუ­ცი­ე­ბი. ქარ­თვე­ლი კაცი თვა­ლის ჩი­ნი­ვით უნდა უფრთხილ­დე­ბო­დეს თა­ვის რე­ლი­გი­ურ და ეროვ­ნულ ფა­სე­უ­ლო­ბებს, ხოლო პო­ლი­ტი­კუ­რი ინ­სტი­ტუ­ტე­ბი და ინ­სტრუ­მენ­ტე­ბი კი მათი ეფექ­ტუ­რო­ბი­სა და ეპო­ქის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით აირ­ჩი­ოს.

რო­გორ შეგ­ვიძ­ლია ილია ჭავ­ჭა­ვა­ძის მა­გა­ლი­თი დღეს გა­მო­ვი­ყე­ნოთ?

რო­გორც უკვე აღ­ვნიშ­ნეთ, ილი­ას მოღ­ვა­წე­ო­ბის პა­თო­სი და ბუ­ნე­ბა არ­სე­ბი­თად გან­სა­ზღვრა ღრმა რწმე­ნამ, რომ ეროვ­ნუ­ლი „ვი­ნა­ო­ბის“ გან­მტკი­ცე­ბა და დაც­ვა სწო­რი ფა­სე­უ­ლო­ბე­ბით გა­ერ­თი­ა­ნე­ბუ­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბის საქ­მეა. ამ ამო­ცა­ნის გა­და­საჭ­რე­ლად სა­ზო­გა­დო­ე­ბას ლი­ბე­რა­ლუ­რი დე­მოკ­რა­ტი­ის­თვის და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლი ინ­სტრუ­მენ­ტე­ბი ანუ არა­სამ­თავ­რო­ბო, თა­ვი­სუ­ფა­ლი ასო­ცი­ა­ცი­ე­ბი სჭირ­დე­ბა. ილი­ას მა­გა­ლით­ზე კარ­გად ჩანს, რომ ეროვ­ნუ­ლი იდენ­ტო­ბის ფა­სე­უ­ლო­ბი­თი სა­ფუძ­ვლე­ბის გაც­ნო­ბი­ე­რე­ბა და მათ­ზე სა­თა­ნა­დოდ ზრუნ­ვა დიდი მა­მუ­ლიშ­ვი­ლე­ბის გარ­შე­მო თა­ვი­სუ­ფა­ლი ასო­ცი­ა­ცი­ე­ბით გა­ერ­თი­ა­ნე­ბუ­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბის საქ­მეა და არა „ერ­თმორ­წმუ­ნე“ იმ­პე­რი­ის ად­გი­ლობ­რი­ვი ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ის. რო­გორც ვი­ცით, ილი­ას ბევ­რი გა­მო­ჩე­ნი­ლი თა­ნა­მედ­რო­ვე ფიქ­რობ­და, რომ ქრის­ტი­ა­ნუ­ლი კულ­ტუ­რის მა­ტა­რე­ბელ ქარ­თველ ხალ­ხს სა­კუ­თა­რი იდენ­ტო­ბის შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბა, მხო­ლოდ ერ­თმორ­წმუ­ნე ცა­რის­ტუ­ლი რუ­სუ­ლი იმ­პე­რი­ის ფარ­გლებ­ში შე­ეძ­ლო. მსგავ­სი ცდუ­ნე­ბა შე­იძ­ლე­ბა გა­უჩ­ნდეს თა­ნა­მედ­რო­ვე ადა­მი­ან­საც, მან ად­გი­ლობ­რი­ვი იმ­პე­რი­უ­ლი ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ის ად­გილ­ზე ჩვე­ნი იდენ­ტო­ბის „მცვე­ლად“ შე­იძ­ლე­ბა მო­ი­აზ­როს „ერ­თმორ­წმუ­ნე“ ჩრდი­ლო­ე­ლი მე­ზო­ბე­ლი, და­სავ­ლუ­რი პო­ლი­ტი­კუ­რი ის­ტებ­ლიშ­მენ­ტი ან, თუნ­დაც, ჩვე­ნი ქვეყ­ნის სა­ხელ­მწი­ფო ბი­უ­როკ­რა­ტი­უ­ლი აპა­რა­ტი. ასე­თი მიდ­გო­მა არა­მარ­ტო ილი­ა­სე­უ­ლი მა­მუ­ლიშ­ვი­ლუ­რი მოღ­ვა­წე­ო­ბის სულს ეწი­ნა­აღ­მდე­გე­ბა, არა­მედ ქრის­ტი­ა­ნულ­საც. თუ ჩვე­ნი ეროვ­ნუ­ლი იდენ­ტო­ბის დაც­ვა შე­უძ­ლე­ბე­ლია ტრა­დი­ცი­უ­ლი ქრის­ტი­ა­ნუ­ლი ფა­სე­უ­ლო­ბე­ბი­სად­მი ერ­თგუ­ლე­ბის გა­რე­შე, მა­შინ ეროვ­ნულ იდენ­ტო­ბა­ზე ზრუნ­ვა არა­მარ­ტო პატ­რი­ო­ტუ­ლი, არა­მედ ქრის­ტი­ა­ნუ­ლი მო­ვა­ლე­ო­ბა­ცაა. ქვეყ­ნის ქრის­ტი­ა­ნუ­ლი მსა­ხუ­რე­ბა კი სიყ­ვა­რუ­ლით გა­ერ­თი­ა­ნე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბის პი­როვ­ნულ ღვაწლს ეფუძ­ნე­ბა და არა პო­ლი­ტი­კურ ძა­ლა­უფ­ლე­ბას. ილია მარ­თა­ლი, რო­გორც წმინ­და­ნი ჩვე­ნი ქვეყ­ნი­სად­მი ქრის­ტი­ა­ნუ­ლი პი­როვ­ნუ­ლი პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბი­სა და აქ­ტი­უ­რი მოღ­ვა­წე­ო­ბის მა­გა­ლითს გვაწ­ვდის.

"სა­ზო­გა­დო­ე­ბა ივე­რი­ი­სას" პრო­ექ­ტე­ბის­თვის შე­მო­წი­რუ­ლე­ბის გა­ღე­ბა შე­საძ­ლე­ბე­ლია სხვა­დას­ხვა ბან­კის ან­გა­რიშ­ზე ნე­ბის­მი­ე­რი ოდე­ნო­ბის თან­ხის გა­და­რი­ცხვით ან მი­თი­თე­ბულ ნო­მერ­ზე 0901777777 და­რეკ­ვით. ზა­რის ღი­რე­ბუ­ლე­ბა 1 ლა­რია.

გი­ზი­ა­რებთ ან­გა­რი­შის ნომ­რებს:

• სს „ლი­ბერ­თი ბან­კი": LBRTGE22 ან­გა­რი­შის ნო­მე­რი: GE35LB0775555555555555
• სს „სა­ქარ­თვე­ლოს ბან­კი“: BAGAGE22 ან­გა­რი­შის ნო­მე­რი: GE35BG0000000555555555
• სს „თი ბი სი ბან­კი“: TBCBGE22 ან­გა­რი­შის ნო­მე­რი: GE96TB7005555555555555

R