კარიერის დასაწყისში ბრძოლა უნგრეთიდან საბჭოთა ჯარების გაყვანის მოთხოვნით, დღეს მეგობრობა პუტინთან და გატაცება ფეხბურთით - რა არის ცნობილი ვიქტორ ორბანზე, რომელიც მრავალშვილიანი მამაა

საპარლამენტო არჩევნების მე-2 დღეს ცნობილი გახდა, რომ 28-29 ოქტომბერს უნგრეთის პრემიერ-მინისტრი ვიქტორ ორბანი საქართველოს ოფიციალური ვიზიტით ეწვეოდა. ამის შესახებ ინფორმაცია მთავრობის ადმინისტრაციამ გაავრცელა. POLITICO უნგრეთის მთავრობის პრესსპიკერზე, ზოლტან კოვაჩზე დაყრდნობით წერს, რომ ეს ვიზიტი ქართული მხარის მოთხოვნით შედგება.

"ვიქტორ ორბანის საქართველოში ვიზიტი უნდა იქნას გაგებული მხოლოდ როგორც ორბანის მორიგი სოლო მცდელობა, რომელიც მოგზაურობს ეროვნული უფლებამოსილების ფარგლებში და, არა როგორც ევროპული საბჭოს თავმჯდომარე", - ამის შესახებ გამოცემას ევროკავშირის მაღალი რანგის დიპლომატმა განუცხადა. მისი თქმით, თუ მოგზაურობის დროს ორბანმა განაცხადა, რომ ის ევროკავშირს წარმოადგენს, ეს იქნება ტყუილი.

შეგახსენებთ, ორბანი ერთ-ერთი პირველი ლიდერი იყო, ვინც "ქართულ ოცნებას" გამარჯვება ტელეკომპანია "იმედის“ ჩატარებული ეგზიტპოლის შედეგების გამოცხადების შემდეგ მიულოცა. მან ამის შესახებ განცხადება პლატფორმა X-ზე გამოაქვეყნა.

"ვულოცავ პრემიერ-მინისტრ კობახიძეს და "ქართულ ოცნებას“ უდიდესი უპირატესობით მოპოვებულ გამარჯვებას საპარლამენტო არჩევნებში. საქართველოში ხალხმა იცის, რა არის მათი ქვეყნისთვის საუკეთესო და დღეს მათი ხმა გაისმა!“

საინტერესოა, რომ 2012 წელს, საპარლამენტო არჩევნებამდე ოთხი დღით ადრე, ორბანი ასევე ორდღიანი ვიზიტით იმყოფებოდა საქართველოში და ქუთაისის სტადიონზე "ნაციონალური მოძრაობის" კამპანიის აქციის მონაწილეებს მიმართა და მოუწოდა საქართველოს, არ დაეშვა "შეცდომა“ და არ დაბრუნებულიყვნენ წარსულში. სტადიონზე გამოსვლისას, უნგრეთის პრემიერ-მინისტრმა, რომელსაც გვერდით პრეზიდენტი მიხეილ სააკაშვილი ედგა, განაცხადა: "ნება მომეცით, გამოვიყენო ეს შესაძლებლობა და უნგრელი ხალხის მოსალმება გადმოგცეთ თავისუფლების მოყვარული ქართველი ხალხის მიმართ“.

ვიქტორ ორბანის საქართველოში ვიზიტი უნდა იქნას გაგებული მხოლოდ როგორც ორბანის მორიგი სოლო მცდელობა, რომელიც მოგზაურობს ეროვნული უფლებამოსილების ფარგლებში და, როგორც ევროპული საბჭოს თავმჯდომარე, პირდაპირ არ საუბრობს გარე სამყაროსთან, - Politico-ს ინფორმაციით, ამის შესახებ გამოცემას ევროკავშირის მაღალი რანგის დიპლომატმა განუცხადა.

ორბანი საკმაოდ არაორდინალურ პოლიტიკოსად მიიჩნევა და ბოლო ხანს განსაკუთრებულად დაუახლოვდა "ქართული ოცნების" ხელისუფლებას, გადავხედოთ უნგრეთის პრემიერის ბიოგრაფიას.

• ახალგაზრდობა და განათლება

ვიქტორ ორბანი 1963 წლის 31 მაისს, უნგრეთის ქალაქ სეკეშფეჰერვარში დაიბადა. მან ბავშვობა იქვე მდებარე ორ სოფელში გაატარა. მამა მუშაობდა აგრონომად, დედამისი კი სპეციალური პედაგოგი და მეტყველების თერაპევტი იყო სკოლაში. ოჯახში სამი ვაჟი იზრდებოდა, ვიქტორი შუათანა იყო და როგორც ერთ-ერთ ინტერვიუში ამბობს, მამა ვაჟებს საკმაოდ მკაცრად ექცეოდა და ზოგჯერ ქამრითაც სცემდა. ის იხსენებს, რომ იზრდებოდა ბებია-ბაბუასთან და ფეხბურთიც განსაკუთრებულად ბაბუის გავლენით შეუყვარდა.

მომავალი პრემიერი 1981-1982 წლებში მსახურობდა ჯარში, რის შემდეგაც ჩაირიცხა ბუდაპეშტის უნივერსიტეტის იურიდიულ ფაკულტეტზე.

1987 წელს უნივერსიტეტის დამთავრების შემდეგ დაიწყო მუშაობა სოფლის მეურნეობის სამინისტროსთან არსებულ სამეცნიერო ინსტიტუტში სოციოლოგად.

1989 წელს მიიღო სოროსის ფონდის სტიპენდია და სტაჟირება გაიარა ოქსფორდის ბრიტანულ პემბროკის კოლეჯში.

• პოლიტიკური კარიერა

1988 წელს ორბანმა სხვებთან ერთად დააფუძნა პარტია " ახალგაზრდა დემოკრატთა კავშირი" (Fiatal Demokratak Szovetsege, FIDES).

1989 წლის 16 ივნისს ერთბაშად მოიპოვა პოპულარობა იმრე ნადისა და 1956 წლის უნგრეთის აჯანყების სხვა ლიდერების გადასვენების ცერემონიაზე სიტყვით გამოსვლის შემდეგ. მან მოითხოვა თავისუფალი არჩევნები და საბჭოთა ჯარების უნგრეთიდან გაყვანა.

1990 წელს ორბანი აირჩიეს სახელმწიფო ასამბლეაში (ერთპალატიანი პარლამენტი).]

1998 წლის არჩევნებში FIDES-მა გაიმარჯვა ხმების 28,18%-ით და მიიღო პარლამენტის 386 ადგილიდან 148. ორ სხვა პარტიასთან ერთად, მან ჩამოაყალიბა კოალიციური მთავრობა და ვიქტორ ორბანი პრემიერ-მინისტრი გახდა. თანამდებობის დაკავების დროს ის მხოლოდ 35 წლის იყო.

2002 წლის არჩევნებში FIDES მეორე ადგილზე გავიდა, მცირე უპირატესობით დამარცხდა სოციალისტურ პარტიასთან და ორბანმა პრემიერ-მინისტრის თანამდებობა დატოვა.

2006 წელს ორბანის პარტია კვლავ წააგო სოციალისტებთან.

2010 წლის არჩევნებში მისმა პარტიამ, ქრისტიან-დემოკრატიულ სახალხო პარტიასთან კოალიციაში, მიიღო 52,7% და პარლამენტში 263 ადგილი. ორბანი კვლავ პრემიერ-მინისტრი გახდა.

ვიქტორ ორბანი მხარდამჭერებთან შეხვედრისას 2014 წლის საპარლამენტო არჩევნებში Fidess-ის პარტიის გამარჯვების შემდეგ. ორბანის პარტიამ საპარლამენტო არჩევნები კიდევ სამჯერ მოიგო: 2014, 2018 და 2022 წლებში. ამგვარად, ის პრემიერ-მინისტრის პოსტს 2010 წლიდან ინარჩუნებს.

ორბანი ხშირად ეწინააღმდეგება ევროკავშირის გადაწყვეტილებებს და ეჭვქვეშ აყენებს ბრიუსელის პოლიტიკის ეფექტურობას.

• უთანხმოება ევროკავშირთან მიგრანტებთან დაკავშირებით

2014-2015 წლებში ევროპაში მიგრაციული კრიზისის დაწყების შემდეგ, უნგრეთის ხელისუფლებამ დაიწყო მკაცრი პოლიტიკის განხორციელება მიგრანტებისა და ლტოლვილების მიმართ, რომლებიც კვეთდნენ ქვეყნის საზღვრებს.

2015 წელს ევროკავშირმა შემოიღო კვოტების სისტემა, რომლის მიხედვითაც ევროპის სასაზღვრო ქვეყნებში ჩასული ლტოლვილები ნაწილდებიან კავშირის სხვა სახელმწიფოებს შორის მოსახლეობის რაოდენობის პროპორციულად. რამდენიმე ქვეყანა, მათ შორის უნგრეთი, შეეწინააღმდეგა ასეთ სისტემას.

• დამოკიდებულება რუსეთთან

უნგრეთი მხარს უჭერს რუსეთის წინააღმდეგ სანქციებს 2014 წლიდან, მაგრამ ორბანმა ეჭვქვეშ დააყენა ასეთი პოლიტიკის ეფექტიანობა. 2014 წელს მან გამოთქვა მოსაზრება, რომ შეზღუდვები უფრო მეტად აზიანებს ევროკავშირს, ვიდრე რუსეთს.

2022 წლის 24 თებერვალს ორბანმა დაგმო სამხედრო ოპერაცია უკრაინაში, მაგრამ, ამავდროულად, ახალი ანტირუსული სანქციების შემოღების წინააღმდეგ წავიდა და განაცხადა, რომ ისინი ეფექტიანია "მხოლოდ ქაღალდზე“. მან ისაუბრა ევროკავშირის ემბარგოს წინააღმდეგ რუსულ ნავთობზე და შეადარა აკრძალვა "ატომურ ბომბს, რომელიც მათ სურთ, რომ უნგრეთის ეკონომიკაზე ჩამოაგდონ“. შედეგად, უნგრეთმა მიიღო დროებითი ნებართვა რუსეთიდან ნავთობის იმპორტისთვის.

ორბანმა არაერთხელ მოითხოვა ანტირუსული სანქციების გაუქმება ევროპაში რეცესიის თავიდან ასაცილებლად.

2024 წლის 5 ივლისს ორბანი ეწვია რუსეთს, სადაც სამსაათიანი მოლაპარაკებები გამართა ვლადიმერ პუტინთან. თავად ორბანმა თქვა, რომ მოსკოვში "სამშვიდობო მისიის" ფარგლებში ჩავიდა.

• გატაცება ფეხბურთით

როგორც ირკვევა, ორბანი ფეხბურთს ადრეული ბავშვობიდან თამაშობდა. იყო კლუბ FC Felcsút-ს პროფესიონალი ფეხბურთელი. საფეხბურთო კარიერის დასრულებისა და პოლიტიკური წარმატების შემდეგ, იგი გახდა უნგრული ფეხბურთის ერთ-ერთი მთავარი ფინანსისტი და მისი მშობლიური კლუბის ბაზაზე შექმნა საფეხბურთო აკადემია, რომელსაც უნგრული ფეხბურთის ლეგენდის ფერენც პუშკაშის სახელი დაარქვა.

როგორც ამბობენ, ის ხშირად უყურებს საფეხბურთო დაპირისპირებებს და ესწრება მსოფლიო ჩემპიონატისა და ჩემპიონთა ლიგის მატჩებს. ამბობენ იმასაც, რომ ბოლო 30 წლის განმავლობაში მას ამ პირველობების არცერთი ფინალი არ გამოუტოვებია. აღსანიშნავია, რომ მისი ვაჟი გასპარიც პროფესიონალი ფეხბურთელი იყო.

• პირადი ცხოვრება

1986 წლიდან ორბანი დაქორწინებულია პროფესიით იურისტ ანიკო ლევაისზე.

წყვილს ხუთი შვილი ჰყავს: ქალიშვილები - რეიჩელი, შარა, როზა და ფლორა, ვაჟი - გასპარი. უფროსი დაიბადა 1989 წელს, ხოლო უმცროსი 2004 - ში. მათ ასევე ჰყავთ ექვსი შვილიშვილი.

მათი უფროსი ქალიშვილი, რაჰელი დაქორწინებულია მეწარმე ისტვან ტიბორჩზე , რომლის კომპანია "ელიოსს" ბრალი დასდეს საჯარო ტენდერებში გამარჯვების დროს უსამართლო უპირატესობებით სარგებლობაში. მისი ვაჟი კი ამჟამად საეკლესიო მსახურია.