"თბილისში ბინის პრობლემა ჯერ ვერ მოვაგვარე... მცხეთაში ჩემთან ახლოს ცხოვრობს ვიცე-სპიკერი და მისი მეუღლე" - იმედია კახიანი ოჯახზე, წარსულსა და როლებზე

ამ ხნის მანძილზე სტუდენტი ვყოფილვარ. ეკასაც და ნინისაც თეატრალურის დიპლომი აქვთ და ორივეს ვეუბნები, - ოთხ წელიწადში რა უნდა გესწავლათ? აგერ, მე 68 წელი ვსწავლობდი-მეთქი“, - იუმორით ამბობს აღიარებული მსახიობი იმედა კახიანი... მან თავის საინტერესოდ განვლილ გზას ჩვენთან ერთად გადაავლო თვალი...

- ბევრ რამეს მოვესწარი. ოთხმოცდამერვე წელში ვარ, სასაყვედურო რა მაქვს, ჩემზე ნაკლები ასაკის ამ ქვეყნიდან არავინ წასულიყოს... როცა მეკითხებიან, განვლილი ცხოვრებიდან ყველაზე კარგად რომელი დრო გახსოვთო? უკვირთ, როცა ვამბობ, ჩემთვის საუკეთესო დრო დიდი სამამულო ომის წლები იყო-მეთქი... სოფელში ვიზრდებოდი. მამა თავის დროზე ციმბირში გახლდათ გადასახლებული და ქალაქის ტიპის დასახლებაში ცხოვრების უფლება არ ჰქონდა. ავადმყოფობდა, სამსახურსაც არ აძლევდნენ, როგორც პოლიტიკურად არასაიმედოს. სამტრედიის რაიონის სოფელ პატარა ეწერში, ბაბუაჩემის სახლში ვცხოვრობდით, ათ წლამდე იქ ვიზრდებოდი. დედა სკოლაში მუშაობდა, პედაგოგი გახლდათ. ბოლოს პენსიაში გავიდა, როგორც დამსახურებული პედაგოგი. მართლაც ძალიან მოწესრიგებული და კარგი მასწავლებელი იყო. მეც დედასთან ვსწავლობდი, ოთხი კლასი ამ სკოლაში დავამთავრე... მახსოვს, სოფელში როგორ უჭირდათ. კაცები ომში იყვნენ, ირგვლივ მხოლოდ მოხუცები, ქალები და ბავშვები გახლდნენ. მამას კოლექტივში არ ამუშავებდნენ. პატარა მიწა გვქონდა და ძირითადი შემოსავალი მხოლოდ დედას ხელფასი იყო. ძალიან მძიმე პერიოდი იყო. ქალები დღე და ღამე მუშაობდნენ, ოჯახებსაც ინახავდნენ და ქალაქში ქათამს, კვერცხს, მჭადის ფქვილს ნათესავებს უგზავნიდნენ... დღეს რომ იძახიან, გვიჭირსო, არ შრომობენ და აბა, რა იქნება?! სოფელში რომ ჩავდივარ, გული მისკდება... აქაც, მცხეთაში ბალახს მიაქვს ეზო. ფულს ვიხდი, პატივს ვცემ, მაგრამ ვერავინ ვერ ვნახე, ვინც გამითიბავს.

- პატარა იყავით, როცა ქალაქში, მამიდასთან გადმოხვედით...

- დიახ, ომი ახალი დამთავრებული იყო. ყველაფერი ჭირდა, თეთრი პური არ არსებობდა, შავი პური ტალონებით იყიდებოდა. მთელი დღე რიგში უნდა მდგარიყავი, ჯერ სამასი გრამის ტალონის, შემდეგ - პურის რიგში... თქვენ წარმოიდგინეთ, მაინც სულ ამას ვამბობ, როცა ძალიან გვიჭირდა, ის პერიოდი მინდა იყოს-მეთქი...

- როგორ გახსენდებათ ის პერიოდი, როცა დიდ ხელოვნებაში შედგით ფეხი?

- სასაცილოდ! თეატრალურ ინსტიტუტში 1955 წელს, შემთხვევით მოვეწყვე, მსახიობობაზე არ ვფიქრობდი, ვერც გავბედავდი... მე მახსოვდა ძველი დრო, დიდი სპარტაკ ბაღაშვილი და რას წარმოვიდგენდი, მეც თუ კინოში ვიქნებოდი, სპარტაკ ბაღაშვილი კი მამაჩემის როლს ითამაშებდა... ჩემს მშობლებს სურდათ, ექიმი გამოვსულიყავი, მეც ძალიან მომწონს, დიდებული პროფესიაა, მაგრამ მიუხედავად იმისა, რომ ქიმიაში, ფიზიკაში მომამზადეს, გამოცდებზე ქულები არ მეყო და ჩავიჭერი. ახლა არ ვიცი, როგორაა, მაგრამ მაშინ, რაც უნდა მაღალი ნიშანი მიგეღო, ვერ მოეწყობოდი, პატრონი თუ არ გყავდა... შემდეგ ჩემმა მეზობელმა, ცხონებულმა ნოდარ ფირანიშვილმა მირჩია, თეატრალურ ინსტიტუტში ჩააბარეო... თავიდან მკაცრი უარი ვთქვი. ლექსი ხმამაღლა არასდროს წამიკითხავს და იქ რამეს რომ დამავალებენ, ვერ შევასრულებ-მეთქი... დამპირდა, მე მოგამზადებო. შემომიჩნდა, - წამო, ჩააბარეო. თან საბუთების მიღების ბოლო დღე იყო. იმდენი ქნა, გავიქეცით, საბუთები თეატრალურ ინსტიტუტში შევიტანეთ. მეორე დღეს უკვე ტურები იწყებოდა (თეატრალურ სასწავლებელში გამოცდებამდე სამი ტურია, ეს თუ გადალახე, მერე იწყება ნიშნის დასმა და გამოცდაზე მიღება)...

- საქართველოსა თუ უცხოეთში, მართლა ბევრ ფილმში ხართ გადაღებული და მოსაგონარიც ბევრი გაქვთ...

- პარიზში შემხვდა ცხონებული რეზო თაბუკაშვილი, სადაც გადაღებაზე ვიყავი. ფილმს ფრანგები იღებდნენ, მე ერთ-ერთ როლს ვთამაშობდი... რეზო თაბუკაშვილი ჩამოსული იყო, მან ხომ საფრანგეთში საოცარი დოკუმენტური მასალები აღმოაჩინა... ერთმანეთის ნახვა გაგვიხარდა. მითხრა, ეს შენ ჩემგანო. შევხედე, რეზო ფულს მაძლევდა. ვკითხე, ეს რა ფულია-მეთქი?.. - პარიზი ჩემი ქალაქია. როგორც თბილისში, ისე პარიზში, ყველაფერი ზეპირად ვიცი და აქ თუ თბილისიდან ჩემი ნაცნობი ვნახე, ჩვევა მაქვს, ხუთას ფრანკს ვჩუქნი, ჩემს სახელზე რაც უნდა, იყიდოსო. ვუთხარი, - ბატონო რეზო, არ გეწყინოთ, მაგრამ აქ ვმუშაობ და მე თქვენზე მეტი მაქვს, ამიტომ ჩემი ფულით ვიყიდი და თქვენს სახელზე-მეთქი... არაფრით არ გადაიფიქრა, ეს ჩემი წესიაო და ასე ძალით ხუთასი ფრანკი მაჩუქა... რეზომ გამაცნო შალიკო თაყაიშვილი, რომელიც ექვთიმეს შორეული ნათესავი იყო.

საფრანგეთში დაბადებულ-გაზრდილი. ნაღდი ქართველი გახლდათ. ფრანგი ცოლი ჰყავდა, მაგრამ შვილებმაც ქართული საუკეთესოდ იცოდნენ. რეზოს თუ შორ მანძილზე გადაადგილება სჭირდებოდა, შალიკოს მანქანას თხოულობდა... ერთ დღესაც რეზომ მითხრა, თუ დღეს გადაღება არ გაქვს, წამოდი, რაღაცას გაჩვენებო. წავყევი. ჯერ ბაზარში მივგრიალდით, აუარებელი ყვავილი იყიდა, მანქანაში ძლივს ჩავტენეთ, იმდენი იყო; შემდეგ ღვინო, ღვინის შესაფერისი პურ-მარილიც შეიძინა და წავედით... სადღაც სოფელში ჩავედით, შემდეგ საკმაოდ მოზრდილ სასაფლაოს მივადექით, რომელსაც გალავანი ჰქონდა და კარგად გასუფთავებული იყო. იქ მარტო ქართველები იყვნენ დასაფლავებული... იქ გახლდათ დაკრძალული: ნოე ჟორდანია, ქაქუცა ჩოლოყაშვილი, ექვთიმე თაყაიშვილის ცოლი ნინო პოლტორაცკაია-თაყაიშვილი... ყველა საფლავი შემოვიარეთ, თითო ყვავილი ყველა საფლავზე დავდეთ. შემდეგ წავედით, სადღაც დიდ ეზოს მივადექით და რომ შევედით, იქაურობა ისეთი იყო, როგორც კარგი იმერელი თავადის ეზო. კოინდარი, დიდი ცაცხვის ხეები და დიდი ორსართულიანი კაპიტალური სახლი. როცა ვიკითხე, სად ვართ-მეთქი? რეზომ მითხრა, ეს არის სოფელი ლევილიო... იქ დაგვხვდა ნოე ჟორდანიას სიძე ლევან ფაღავა. უკვე ასაკში იყო, მაგრამ გვიმასპინძლა, სახლი დაგვათვალიერებინა და გვიამბო, ვინ სად ცხოვრობდა... ერთი დარბაზივით არის, სადაც კრებებს ატარებდნენ. მინისტრებს, მთავრობის წევრებს ირჩევდნენ, ამზადებდნენ. საქართველოში რომ ჩავალთ, მთავრობა არჩეული გვეყოლებაო...

შემდეგ გამოვედით, იქვე ცაცხვის ძირში პატარა სუფრა გავშალეთ, ბატონი ლევანი თამადობდა. იმ დროს, იქვე პირველ სართულზე კარი გაიღო და მოხუცი კაცი გამოვიდა. ჩვენს მაგიდას რომ მოუახლოვდა, გაჩერდა, კარგა ხანს გვაკვირდებოდა, მერე შებრუნდა და წავიდა.... ლევან ფაღავას ვკითხე: ქართველი თუ იყო, ჩვენთან რატომ არ მოვიდა ან რატომ არ მოიწვიეთ-მეთქი?.. - ეს ჩვენთან არაფრით მოვა, სოციალ-ფედერალისტია, ჩვენ სოციალ-დემოკრატები ვართო... აი, მაშინ ვთქვი, რომ ქართველის გამოსწორებას საშველი არა აქვს! რა დროს სოციალ-ფედერალისტობა იყო, როცა დამლაპარაკებელი არავინ ჰყავდა?! გავგიჟდი კაცი, მაგრამ დღევანდელ ქართველებს რომ ვუყურებ, აღარაფერი მიკვირს...

- რას ნიშნავს თქვენთვის ოჯახი, ლამაზი და წარმატებული ქალბატონები გყავთ გვერდით...

- ასე მგონია, ჩემი ოჯახის ყველა წევრს გამორჩეულად უყვარს ქვეყანა... ჩემი მშობლები სოფელში არიან დაკრძალულები, სააღდგომოდ იქ რომ არ ჩავიდე და მათ საფლავზე კვერცხი არ გავაგორო, არაფრით შეიძლია. ორი უმცროსი ძმა მყავდა და სამწუხაროდ, დღეს აღარც ერთია ცოცხალი. მათი შვილები აქ, მცხეთაში, ჩემთან ახლოს ცხოვრობენ, მათ შორის ვიცე-სპიკერი გიორგი კახიანი. მისი მეუღლე - ტატა აბაშიძე ირაკლი აბაშიძის შვილიშვილია. ყველაფერი მიატოვა და სამ ვაჟკაცს ზრდის. ასეა მეორე, მესამე რძალიც. ბიჭებს, გადასარევ კახიანებს ზრდიან.

რაც შეეხება ჩემს შვილიშვილებს, საქართველოში კარგი და განათლებული არავის უკვირს, ესენიც კარგი შესახედავები არიან, კარგადაც სწავლობენ... ჩემთან მცხეთაში ხშირად არიან. შეიძლება რაღაცაში ვერ შევთანხმდეთ, სხვადასხვანაირი ხედვა გვქონდეს, მაგრამ ქვეყანა რომ უყვართ, ამაში ეჭვი არ მეპარება... ჩემი მეუღლე პროფესორია. ის კია წარმატებული, მაგრამ მე დამჩაგრა. გურული, არაბული ენის სპეციალისტია და როგორია, გურული ქალი რომ არაბულად გელაპარაკება?! წარმოიდგინეთ, რა დღეში ვარ, მაგრამ ვუძლებ (იცინის)... მე მგონია, ერთი ნორმალური, ქართული ოჯახი წამოვიდა ჩემგან. ანასტასია ახლა ლონდონშია. გუშინ დამირეკა, მაგისტრი გავხდიო. ქეთომ ესპანეთში დაამთავრა სწავლა. ნინი აქ არის და აქტიურად ჩართულია თავის საქმეში.

- მცხეთაში ცხოვრება მოგწონთ?

- სულ ვოცნებობდი, მცხეთაში ფეხის დასადგმელი ადგილი მქონოდა... მახსოვს, სოფელში მატარებლით რომ მივდიოდი, ფანჯრიდან სულ ვათვალიერებდი და მცხეთა ჩემთვის სალოცავი იყო... ისე მოხდა, საბედნიეროდ, სამივე ძმა აქ ვიყავით. ახლა ჩემ გვერდით ჩემი ძმისშვილები არიან, წესიერი, კარგი ბიჭები, კარგი ოჯახების პატრონები... წაიკითხეთ სრულად