სო­ხუ­მის კონ­სტან­ტი­ნე გამ­სა­ხურ­დი­ას სა­ხე­ლო­ბის სა­ხელ­მწი­ფო დრა­მა­ტულ თე­ატრს, სო­ხუმ­ში ბოლო პრე­მი­ე­რა 1991 წლის 25 ნო­ემ­ბერს ჰქონ­და. ეს იყო ბექა ქავ­თა­რა­ძის სპექ­ტაკ­ლი „მარ­ტო­ო­ბის დღე­სას­წა­უ­ლი“- (სპექ­ტაკ­ლი 2 მოქ­მე­დე­ბის­გან შედ­გე­ბო­და: „რა მოხ­და სამ­ხე­ცე­ში“ და "ადა­მი­ა­ნის ხმა“).

მას შემ­დეგ, რაც აფხა­ზეთ­ში და­წყე­ბუ­ლი შე­ი­ა­რა­ღე­ბუ­ლი და­პი­რის­პი­რე­ბის შე­დე­გად სხვებ­თან ერ­თად თე­ატ­რი და მისი თა­ნამ­შრომ­ლე­ბი დევ­ნი­ლო­ბა­ში აღ­მოჩ­ნდნენ, თბი­ლის­ში სხვა­დას­ხვა ად­გი­ლას იკ­რი­ბე­ბოდ­ნენ, შე­სა­ბა­მი­სად რამ­დე­ნი­მე სა­მუ­შაო სივ­რცის გა­მოც­ვლა მო­უ­წი­ათ. დღეს­დღე­ო­ბით დ. უზ­ნა­ძის ქ.N 68 ის ად­გი­ლია, სა­დაც სო­ხუ­მის თე­ატ­რი მა­ყუ­რე­ბელს მას­პინ­ძლობს. სო­ხუმ­ში გა­ტა­რე­ბულ წლებ­ზე, რე­ჟი­სორ მა­მა­სა და თა­ვის საქ­მი­ა­ნო­ბის 3 მთა­ვარ სფე­რო­ზე, რო­გო­რი­ცაა: რე­ჟი­სუ­რა, მსა­ხი­ო­ბო­ბა და მხატ­ვრო­ბა, ბექა ქავ­თა­რა­ძე გვე­სა­უბ­რე­ბა:

ბექა ქავ­თა­რა­ძე:

- შე­იძ­ლე­ბა ით­ქვას, რომ ჩემი ბავ­შვო­ბის სა­უ­კე­თე­სო წლე­ბი სო­ხუმ­ში გა­ვა­ტა­რე. ვფიქ­რობ, იქ იდე­ა­ლურ დროს ჩა­ვე­დი. ჩემი ოჯა­ხი­სა და მა­მა­ჩე­მის სა­მუ­შაო რე­ჟი­მის გამო, სულ „წო­წი­ა­ლი“ მი­წევ­და. სკო­ლა­ში სწავ­ლა ჯერ თბი­ლის­ში და­ვი­წყე, მერე ქუ­თა­ის­ში გა­ვაგ­რძე­ლე, VII კლას­ში კი სო­ხუმ­ში გა­და­ვე­დი და იქვე და­ვამ­თავ­რე. სო­ხუმ­ში ყოფ­ნა იმ დროს მო­მი­წია, როცა ადა­მი­ა­ნის აზ­როვ­ნე­ბა ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბას იწყებს, იზ­რდე­ბი, კა­ცობ. ქუ­თა­ის­ში ძა­ლი­ან კარ­გი სა­მე­გობ­რო მყავ­და, ერ­თმა­ნეთს დღემ­დე ვხვდე­ბით, ამი­ტომ სა­პორ­ტო ქა­ლაქ­ში, უცხო გა­რე­მო­ში გა­დას­ვლა არ მინ­დო­და, მაგ­რამ სო­ხუმ­შიც კლას­ში ძა­ლი­ან გა­მი­მარ­თლა. ზო­გა­დად, ჯგუ­ფებ­ში მი­მარ­თლებს. ისე­ვე რო­გორც, გა­და­ღე­ბებ­ზე, ან სო­ხუ­მის თე­ატ­რში დად­გმულ სპექ­ტაკლში „მარ­ტორ­ქე­ბი“, სა­დაც არაჩ­ვე­უ­ლებ­რივ შე­მად­გენ­ლო­ბას­თან ერ­თად მი­წევს მუ­შა­ო­ბა. ამ მხრივ იღ­ბლი­ა­ნი ვარ (იღი­მის). სო­ხუმ­ში სულ უფ­რო­სი ასა­კის ძმა­კა­ცე­ბი მყავ­და. მათ შო­რის სო­ხუ­მის თე­ატ­რის აწ გარ­დაც­ვლი­ლი მსა­ხი­ო­ბი გიზო სი­რა­ძე, რო­მელ­მაც ბევ­რი რამ მას­წავ­ლა...

რე­ჟი­სო­რი, მსა­ხი­ო­ბი და თვით­ნას­წავ­ლი მხატ­ვა­რი ბექა ქავ­თა­რა­ძე ბავ­შვო­ბი­დან თე­ატ­რში იზ­რდე­ბო­და. მი­უ­ხე­და­ვად ამი­სა, არ აპი­რებ­და თა­ვის ცხოვ­რე­ბა ამ სფე­როს­თვის და­ე­კავ­ში­რე­ბი­ნა და სამ­ხატ­ვრო აკა­დე­მი­ა­ში ჩა­ბა­რე­ბა­ზე ფიქ­რობ­და. თუმ­ცა, ჯერ კი­დევ სკო­ლის მოს­წავ­ლე იყო, როცა რე­ჟი­სო­რი მა­მის - გოგი ქავ­თა­რა­ძის ორი სპექ­ტაკ­ლის მთა­ვარ პერ­სო­ნა­ჟებს ისე­თი შთამ­ბეჭ­და­ვი გრი­მი გა­უ­კე­თა, რო­მე­ლიც მსა­ხი­ო­ბებს „რო­ლის გა­თა­ვი­სე­ბა­ში“ და­ეხ­მა­რა და გრი­მი­ო­რის ნა­მუ­შე­ვა­რი არც მა­ყუ­რე­ბელს დარ­ჩე­ნია ყუ­რა­დღე­ბის გა­რე­შე.

მა­მა­მი­სი გი­ორ­გი (გოგი) ქავ­თა­რა­ძე 1982 – 1992 წლებ­ში სო­ხუ­მის თე­ატ­რის სამ­ხატ­ვრო ხელ­მძღვა­ნე­ლი და დი­რექ­ტო­რი გახ­ლდათ. ამ პე­რი­ოდ­ში დად­გმუ­ლი სპექ­ტაკ­ლე­ბი თე­ატ­რის­თვის სა­ე­ტა­პო მნიშ­ვნე­ლო­ბის იყო, არა მხო­ლოდ პო­ლი­ტი­კუ­რი თვალ­საზ­რი­სით, არა­მედ მათი მა­ღალ­მხატ­ვრუ­ლი ღი­რე­ბუ­ლე­ბი­თაც. გოგი ქავ­თა­რა­ძის მოღ­ვა­წე­ო­ბის პე­რი­ო­დი შე­ფა­სე­ბუ­ლია რო­გორც თე­ატ­რის „ოქ­როს ხანა“.

შე­სა­ბა­მი­სად ბექა არამ­ხო­ლოდ აქ­ტი­უ­რი მა­ყუ­რე­ბე­ლი, არა­მედ შე­იძ­ლე­ბა ით­ქვას, იმ პე­რი­ო­დის ცნო­ბი­ლი სპექ­ტაკ­ლე­ბის და­ბა­დე­ბის თა­ნა­მო­ნა­წი­ლე­ცაა და თვითმხილ­ვე­ლიც.

- სო­ხუ­მის თე­ატ­რში „დი­დოს­ტა­ტის მარ­ჯვე­ნა“ რომ იდ­გმე­ბო­და, გიზო სი­რა­ძე თა­მა­შობ­და არ­სა­კი­ძის, ფარსმა­ნი­სა და მეფე გი­ორ­გის ორე­ულს. არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი მსა­ხი­ო­ბი იყო, სა­ოც­რად იცო­და სცე­ნა­ზე პარტნი­ო­რის მოს­მე­ნა. ამ სპექ­ტაკლზე მუ­შა­ო­ბის დროს, ჩვენ უკვე ვძმა­კა­ცობ­დით. როცა მი­თხრა, იქ­ნებ, და­მეხ­მა­რო, რამე სა­ხა­სი­ა­თო გა­ა­კე­თოო, ბევ­რი ვი­ფიქ­რე და ინ­ტუ­ი­ცი­ით შე­ვე­ცა­დე, მის სა­ხე­ზე მკვდრის ფე­რის გრი­მი და­მე­დო. მოვ­სინ­ჯა­ვო და პრე­მი­ე­რის წინა წარ­მოდ­გე­ნა­ზე, სცე­ნა­ზე ასე­თი გრი­მით გა­ვი­და. გო­გის ძა­ლი­ან მო­ე­წო­ნა და თა­ვა­დაც კმა­ყო­ფი­ლი იყო: ეს გრი­მი პერ­სო­ნა­ჟე­ბის სა­ხის გახ­სნა­ში და­მეხ­მა­რაო. მერე იყო „ფსკე­რი“, სა­დაც ნანა ხუ­რითს დამ­წვრო­ბის გრი­მი გა­ვუ­კე­თე და მას შემ­დეგ უკვე არა­ერ­თხელ მო­მი­წია გრიმ­ზე მუ­შა­ო­ბა.

მა­მა­ჩემს უნ­დო­და რე­ჟი­სო­რი გავმხა­რი­ყა­ვი, სულ მი­კე­თებ­და პრო­ვო­ცი­რე­ბას, რე­ჟი­სო­რუ­ლი ხედ­ვა გაქ­ვსო. მე კი ვპა­სუ­ხობ­დი, არ მინ­და, თე­ატ­რში შენი ყოფ­ნაც მე­ყო­ფა, მა­ქა­უ­რო­ბა ჩემ­თვის „გა­რე­და­ნაც“ საკ­მა­რი­სია-მეთ­ქი, მაგ­რამ სა­ბო­ლო­ოდ მა­ინც თე­ატ­რში აღ­მოვ­ჩნდი.

სკო­ლას რომ ვამ­თავ­რებ­დი, იმ პე­რი­ოდ­ში რა­ღა­ცე­ბი მეტ­კი­ნა, მე­წყი­ნა და ემო­ცი­ებ­მა წერა და­მა­წყე­ბი­ნა. ჩემ­თვის ვჯღაბ­ნი­დი, რამ­დე­ნი­მე ტექ­სტმა სცე­ნა­რის სა­ხეც მი­ი­ღო. მა­მას რომ წა­ვა­კი­თხე, მი­თხრა, ამის გა­და­ღე­ბაც შე­იძ­ლე­ბაო. ვი­ფიქ­რე, კარ­გი, ტე­ლე­სა­რე­ჟი­სო­რი ფა­კულ­ტეტ­ზე ჩა­ბა­რე­ბას ვცდი და მერე ვნა­ხოთ-მეთ­ქი. და რაც მთა­ვა­რია, იმა­ვე პე­რი­ოდ­ში წა­ვი­კი­თხე ან­ტონ ჩე­ხო­ვის „თო­ლია“. პი­ე­სამ ჩემ­ზე იმ­დე­ნად დიდი გავ­ლე­ნა მო­ახ­დი­ნა, რომ დად­გმა მო­მინ­და და ეს სა­ბო­ლოო ბიძ­გი აღ­მოჩ­ნდა თე­ატ­რა­ლურ ინ­სტი­ტუ­ტში ჩა­სა­ბა­რებ­ლად. მოგ­ვი­ა­ნე­ბით დრა­მის ფა­კულ­ტე­ტის კურ­სიც გა­ვი­ა­რე. იმ დროს ვერა, მაგ­რამ წლე­ბის მერე უკვე თბი­ლის­ში, რუს­თა­ვე­ლის თე­ატ­რში დავ­დგი „თო­ლია“. ხოლო მა­ნამ­დე, ჩემი პირ­ვე­ლი სა­მუ­შაო ად­გი­ლი სო­ხუ­მის თე­ატ­რი იყო, სა­დაც მე­ო­რე კურ­სზე სწავ­ლი­სას გი­ორ­გი გამ­სა­ხურ­დი­ას „მუნ­ჯის სიზ­მრებ­ზე“ ვი­მუ­შა­ვე. წარ­მა­ტე­ბუ­ლი გა­მოდ­გა და ისე­თი გა­მოხ­მა­უ­რე­ბა ჰქონ­და, თა­ვა­დაც არ ვე­ლო­დი.

ზო­გა­დად მე და მა­მას ერ­თმა­ნეთ­თან ძა­ლი­ან გახ­სნი­ლი ურ­თი­ერ­თო­ბა გვქონ­და. რა­მე­ზე აზრს რომ მე­კი­თხე­ბო­და, ზოგ­ჯერ ზო­მა­ზე მე­ტად გულ­წრფე­ლი ვი­ყა­ვი, მაგ­რამ იცო­და, რომ არ მო­ვა­ტყუ­ებ­დი. თა­ვად აზრს რომ ვკი­თხავ­დი, ვამ­ჩნევ­დი უფრო მზო­გავ­და, თუმ­ცა ძა­ლი­ან უხა­რო­და რა­მეს რომ ვდგამ­დი. ბოლო დროს, რო­გორც რე­ჟი­სორს, რამ­დე­ნი­მე წე­ლია არ მი­მუ­შა­ვია. დიდი ხა­ნია ერთ პი­ე­სა­ზე ვფიქ­რობ, რო­მე­ლიც მინ­და სო­ხუ­მის თე­ატ­რში გან­ვა­ხორ­ცი­ე­ლო, თუმ­ცა, დე­ტა­ლებს ჯერ არ ვი­ტყვი.

ბექა ქავ­თა­რა­ძე დღეს­დღე­ო­ბით კონ­სტან­ტი­ნე გამ­სა­ხურ­დი­ას სა­ხე­ლო­ბის სო­ხუ­მის დრა­მა­ტუ­ლი თე­ატ­რი­სა და და სან­დრო მრევ­ლიშ­ვი­ლის სა­ხე­ლო­ბის თე­ატ­რე­ბის მსა­ხი­ო­ბია. ამ­ბობს, რომ ახლა უფრო მე­ტად არ­ტის­ტო­ბა უწევს; რო­გორც რე­ჟი­სო­რი სპექ­ტა­ლებ­ზე იშ­ვი­ა­თად მუ­შა­ობს და თით­ქოს, ამ პრო­ფე­სი­ამ მის­თვის ჰო­ბის დო­ნე­ზე გა­და­ი­ნაც­ვლა.

- სო­ხუ­მის თე­ატრს ყო­ველ­თვის სა­ინ­ტე­რე­სო და მე­გობ­რუ­ლი დასი ჰყავ­და. „კა­ცე­ბის თე­ატ­რი­აო“, ასე ამ­ბობ­დნენ, რა­შიც გუ­ლის­ხმობ­დნენ ურ­თი­ერ­თო­ბებს, მას­პინ­ძლო­ბას, ახალ მსა­ხი­ობ­თან მე­გობ­რუ­ლად დახ­ვედ­რას... თბი­ლი, გულ­ღია ადა­მი­ა­ნე­ბის­გან შემ­დგა­რი დასი იყო, რო­მე­ლიც ჩემ­თვის ძა­ლი­ან ძვირ­ფა­სია.

სო­ხუ­მი­დან ისე წა­მო­ვე­დით, არც ტან­საც­მე­ლი წა­მოგ­ვი­ღია და არც სხვა ნივ­თე­ბი. საკ­ვე­ბის ყვე­ლა­ნა­ი­რი მა­რა­გი თით­ქმის ამო­წუ­რუ­ლი გვქონ­და, სა­კუჭ­ნაო ცა­რი­ე­ლი იყო. რა საკ­ვე­ბიც დარ­ჩა, თბი­ლის­ში წა­მო­ვი­ღეთ, სა­დაც სა­მო­ქა­ლა­ქო ომი მი­დი­ო­და და ჩემი ძმა ორ მცი­რე­წლო­ვან ბავ­შვთან ერ­თად იყო დე­და­ქა­ლაქ­ში. რამ­დე­ნი­მე თე­ატ­რის სცე­ნა მო­ვი­ა­რეთ... თა­ვი­დან რუს­თა­ვე­ლის თე­ატ­რის მცი­რე დარ­ბაზ­მა მიგ­ვი­ღო. ახა­ლი ჩა­მო­სუ­ლე­ბი იყ­ვნენ, როცა გო­გის სპექ­ტაკ­ლი „დი­დოს­ტა­ტის მარ­ჯვე­ნა“ მსა­ხი­ო­ბებ­მა თა­ვი­ან­თი ნა­ო­მა­რი ფორ­მე­ბით ითა­მა­შეს. სას­ცე­ნო კოს­ტი­უ­მე­ბის და სხვა დე­ტა­ლე­ბის მომ­ზა­დე­ბის დრო არ იყო და გო­გიმ ასე გა­და­წყვი­ტა, - სცე­ნა­ზე თქვე­ნი­ვე სა­მო­სით გა­მო­დი­თო. რუს­თა­ვე­ლის თე­ატრმა ძა­ლი­ან კარ­გად გვი­მას­პინ­ძლა, იქ და­ახ­ლო­ე­ბით 9 წელი ვი­ყა­ვით და მად­ლო­ბის მეტი არა­ფე­რი გვეთ­ქმის. ადა­მი­ა­ნებს თბი­ლის­ში და­სარ­ჩე­ნი რომ არ ჰქონ­დათ, ან ტრან­სპორ­ტი არ მოძ­რა­ობ­და და გა­და­ად­გი­ლე­ბა ჭირ­და, ზოგს იქვე ეძი­ნა და ხალ­ხის­თვის ის სივ­რცე სახ­ლი­ვით იყო.

აქვე ბექა ქავ­თა­რა­ძის კი­დევ ერთი გა­ტა­ცე­ბის შე­სა­ხე­ბაც უნდა აღი­ნიშ­ნოს: 4 წლის ასა­კი­დან მო­ყო­ლე­ბუ­ლი, მთე­ლი ცხოვ­რე­ბა ხა­ტავს. როკი, ბლუ­ზი და ჯაზი გა­მორ­ჩე­უ­ლად უყ­ვარს, მაგ­რამ ზო­გა­დად ხატ­ვი­სას თით­ქმის ყვე­ლა ჟან­რის მუ­სი­კას უს­მენს.

აქამ­დე ბევ­რს ზა­ფხუ­ლის პე­რი­ოდ­ში მუ­შა­ობ­დი, როცა დროც მეტი მქონ­და და მა­სა­ლაც - მო­მა­რა­გე­ბუ­ლი, ახლა კი უფრო ხში­რად უჩ­ნდე­ბა ხატ­ვის სურ­ვი­ლი და ინ­ტენ­სი­ვო­ბა­მაც იმა­ტა. არას­ტან­დარ­ტუ­ლი ფი­გუ­რე­ბი და კომ­პო­ზი­ცი­ე­ბი მისი ხელ­წე­რაა. ბევ­რი ნა­ხა­ტი რომ და­უგ­როვ­და, გა­მო­ფე­ნა გა­და­წყვი­ტა. პირ­ვე­ლად წლე­ბის წინ, ხოლო მე­ო­რედ 2022 წელს, ვა­ლე­რი არ­ქა­ნი­ას სა­ხე­ლო­ბის არტ-გა­ლე­რე­ა­ში „გა­მო­ი­ფი­ნა“.

- ჩემი ნა­მუ­შევ­რე­ბის მე­სა­მე გა­მო­ფე­ნა თუ შედ­გა, უკვე ვიცი რო­გო­რი იქ­ნე­ბა. მინ­და გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი და არა­ფორ­მა­ლუ­რი გა­მო­ვი­დეს: ცოტა ჰი­პუ­რი, თა­ვი­სუ­ფა­ლი, პერ­ფორ­მან­სე­ბით სავ­სე, სა­დაც ჩემ­თვის საყ­ვა­რე­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბი ერ­თმა­ნეთს შეხ­ვდე­ბი­ან და ისა­უბ­რე­ბენ. უამ­რა­ვი მუ­სი­კო­სი მე­გო­ბა­რი მყავს, ზოგი და­უკ­რავს, ზოგი იმ­ღე­რებს და ადა­მი­ა­ნე­ბი ერ­თმა­ნეთ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბით ისი­ა­მოვ­ნე­ბენ. სწო­რედ ასე­თი წარ­მო­მიდ­გე­ნია ეს დღე, სა­ინ­ტე­რე­სო და ყვე­ლა­სათ­ვის სა­სი­ა­მოვ­ნოდ და­სა­მახ­სოვ­რე­ბე­ლი...

ლო­კა­ცია: სო­ხუ­მის სა­ხელ­მწი­ფო დრა­მა­ტუ­ლი თე­ატ­რი. მის: დ. უზ­ნა­ძის ქ. N68

სო­ხუ­მის თე­არ­ტის სა­ინ­ფორ­მა­ციო მხარ­დამ­ჭრია ambebi.ge