66 მილიონი წლის წინ დინოზავრების მკვლელი ასტეროიდი სავარაუდოდ გიგანტური "ტალახის ბურთი" იყო - რა წერია ახალ კვლევაში?
66 მილიონი წლის წინ ახლანდელ იუკატანის ნახევარკუნძულს, მექსიკაში, ასტეროიდი შეეჯახა, რამაც ცხოველთა სახეობების დაახლოებით 75%-ის გადაშენება გამოიწვია, მათ შორის დინოზავრების. თავად ასტეროიდის ნარჩენები კი დედამიწაზე არ შემორჩენილა.
- ახალ კვლევაში, რომელიც ხუთშაბათს გამოქვეყნდა ჟურნალში Science- ში, მკვლევარებმა შეკრიბეს ასტეროიდის ქიმიური იდენტურობა და დაადგინეს, რომ ის თიხით მდიდარი ტალახი იყო.
მეცნიერებმა 1980 წელს წამოაყენეს ჰიპოთეზა, რომ ასტეროიდის შეჯახებამ გამოიწვია დინოზავრების სიკვდილი. მაშინ მკვლევარებმა თავად ასტეროიდის ნარჩენი ვერ იპოვეს; ამის ნაცვლად, მათ აღმოაჩინეს ლითონის ირიდიუმის თხელი ფენა დედამიწის ქანებში. ირიდიუმი იშვიათია დედამიწის ქერქში, მაგრამ უხვადაა ზოგიერთ ასტეროიდსა და მეტეორიტში.
ასტეროიდი უზარმაზარი იყო - NASA-ს ცნობით, იგი, დაახლოებით ევერესტის ზომის იყო და წამში 15,5 მილს (წამში 25 კილომეტრი) გადიოდა.
ასტეროიდები (და უფრო პატარა მეტეოროიდები) სამ ძირითად კატეგორია იყოფა. თითოეულს თავისი ქიმიური და მინერალური შემადგენლობა აქვს: მეტალიკი, ქვიანი და ქონდრიტული. მკვლევარებმა 66 მილიონი წლის წინანდელი ქანები დანიიდან, იტალიიდან და ესპანეთიდან აიღეს და ლითონის რუთენიუმის შემცველი ნაწილების იზოლირება მოახდინეს. (ირიდიუმის მსგავსად, რუთენიუმი უფრო უხვადაა კოსმოსურ ქანებში, ვიდრე დედამიწის ქერქში.) კვლევის შედეგად დადგინდა, რომ რუთენიუმის ქიმიური შემადგენლობა 66 მილიონი წლის წინ ემთხვეოდა რუთენიუმის იმ შემადგენლობას, რომელიც გარკვეული სახის ქონდრიტულ მეტეორიტში გვხვდება.
ასტეროიდი, რომელმაც მოკლა დინოზავრები, სავარაუდოდ, ნახშირბადოვანი ქონდრიტი იყო, უძველესი კოსმოსური კლდე, რომელიც ხშირად შეიცავს წყალს, თიხას და ორგანულ (ნახშირბადის შემცველ) ნაერთებს.