ახალგაზრდა ინფლუენსერი დიდი რაოდენობით საკვების მიღებისას პირდაპირ ეთერში გარდაიცვალა - "მუკბანგის" ბნელი მხარე: რა თანხის ფასად უჯდებათ რისკზე წასვლა?
ახალგაზრდა კორეელი იუთუბერი უზარმაზარ თეფშზე დადებულ სხვადასხვა სახის საკვებს მიირთმევს, ეს იმდენად ბევრი საჭმელია, რომ პატარა ოჯახს გამოკვებავდა, მაგრამ ინფლუენსერი ამ კერძების სხვისთვის გაზიარებას არ აპირებს.
გამხდარი ქალი ბოკი თავის არხზე, Eat With Boki ატვირთულ ვიდეოში, უზარმაზარ ჭიქა კოკა-კოლას სვამს და შემდეგ ატრიის ჭამას იწყებს.
ათი უწყვეტი წუთის განმავლობაში, ბოკი პირში ლუკმებს იყრის, საჭმელს ხმაურიანად ხვრეპს, მაგრამ რაღაცნაირად გამოსდის, რომ წითელი ტუჩსაცხი თითქმის არ დაესვაროს.
მხოლოდ მას შემდეგ, რაც თეფში იცლება, კამერას უყურებს და თავისი ათი მილიონი გამომწერისთვის აცხადებს: "ყველაფერი დავამთავრე! კარგად ვჭამე. ნახვამდის."
კორეული სიტყვების "ჭამა" (meokneun) და "ტრანსლაცია" (bangsong) კომბინაციით, "მუკბანგი" ინფლუენსერებს გულისხმობს, რომლებიც კამერის წინ უზარმაზარი რაოდენობით საკვებს მიირთმევენ და გამომწერებისთვის ამის ამსახველ ვიდეოებს აქვეყნებენ.
ისინი ამას იმიტომ აკეთებენ, რომ ეს მომგებიანია, ათასობით "მუკბანგერი" YouTube-სა და TikTok-ზე მეტოქეებს კონკურენციას უწევს და სარეკლამო შემოსავლებს იზიდავს. ზოგიერთი, როგორც ამბობენ, მილიონერია.
მაგრამ ამ ობსესიას ბნელი მხარეც აქვს. გასულ თვეში ჩინელი “მუკბანგერი” პან სიაოტინგი 22 ფუნტი (10 კგ) საკვების ჭამის დროს გარდაიცვალა. 24 წლის გოგონა სავარაუდოდ, კუჭის "გახევის" გამო დაიღუპა.
სიაოტინგი პირდაპირ ეთერში ჩაიკეცა, იმ დრო როცა შოკოლადის ტორტს, ქათმის ნაგეთსებს და ზღვის პროდუქტებს მიირთმევდა.
- ჩინეთმა ასეთი ვიდეოები უკვე აკრძალა, მაგრამ ავტორიტარულ კომუნისტურ პარტიასაც კი არ შეუძლია, შეაჩეროს სიაოტინგი და სხვები პირდაპირ ეთერში გასვლისგან (ნაცვლად იმისა, რომ ვიდეოები ჩაწერონ და შემდგომ გამოაქვეყნონ).
“მუკბანგი” საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის საფრთხეს წარმოადგენს ჩინეთისა და აზიის მიღმაც, ის აშშ-სა და ბრიტანეთშიც ვრცელდება - ახლა რამდენიმე ქვეყანა ამ ფენომენის წინააღმდეგ ზომებს იღებს.
ნოტინგემის უნივერსიტეტის ფსიქოლოგიის ლექტორმა, დოქტორმა ენდრიუ ჰარისმა საზოგადოება გააფრთხილა: "მუკბანგის ვიდეოები მოხმარებასა და სიამოვნებაზეა კონცენტრირებული, რაც პოტენციურად, ჭარბი ჭამის ან საკვებთან არაჯანსაღი დამოკიდებულების ციკლს აძლიერებს".
ტენდენცია პირველად სამხრეთ კორეაში გამოჩნდა, სადაც ერთობლივი კვება კულტურული მნიშვნელობისაა. მარტო მცხოვრები ახალგაზრდა კორეელების რაოდენობის ზრდასთან ერთად გაჩნდა მოთხოვნა "ვირტუალურ" სადილის კომპანიონებზე.
გარდა ამისა, 20-30 წლის შუალედში სამხრეთ კორეელების მეოთხედს დროებითი სამუშაო აქვს და “მუკბანგის” ვიდეოების გადაღება დამატებითი შემოსავლის მიღების საშუალება გახდა.
მაყურებლების მოხიბვლა არ არის მხოლოდ იმაზე დამოკიდებული, თუ როგორ ჭამთ, არამედ იმაზეც, თუ რას ჭამთ. მაგალითად, ჯეონგე კიმი ამტკიცებს, რომ მის 2,9 მილიონ გამომწერს მოსწონს იმის ყურება, თუ როგორ ნადიმობს ის ზღვის პროდუქტებით ან ცხარე საკვებით.
YouTube-ზე პოპულარობამდე, ის პატარა ბინაში ცხოვრობდა და ვიდეოებს დილის 3 საათზე იღებდა, რათა ფონური ხმაური არ შემოსულიყო. “მუკბანგის” წყალობით, ახლა დიდ ბინაში ცხოვრობს.
- რამდენს გამოიმუშავებენ ეს "პროფესიონალი მჭამელები"?
იუთუბერებს, რომლებსაც მილიონზე მეტი გამომწერი ჰყავთ, პოტენციურად შეუძლიათ, წელიწადში დაახლოებით 62 000 ფუნტი გამოიმუშაონ, ხოლო ტოპ შემქმნელებს - მათ, ვისაც ათ მილიონზე მეტი გამომწერი ჰყავთ - შეუძლიათ, თვეში 310 000 ფუნტამდე მიიღონ. გასაკვირი არ არის, რომ “მუკბანგი” აზიის ფარგლებს გასცდა.
ტრიშა პეიტასი ლოს-ანჯელესში მცხოვრები იუთუბერია, რომელიც იღებს ვიდეოებს, სადაც ხუთი მილიონი გამომწერისთვის ყველაფერს ჭამს, ათქვეფილი კვერცხებიდან შემწვარი ქათმის ვედროებით დამთავრებული. "ერთი ვიდეო გავაკეთე, სადაც ხუთ სხვადასხვა პიცას ვჭამ", - უთხრა პეიტასმა ABC News-ს, - "და მგონი, ამან 50 000 დოლარი მომიტანა".
მიუხედავად იმისა, რომ ის ფულს აგროვებს, ამას თავისი ფასი ჰქონდა. ორი შვილის დედას დეპრესიისა და კვების აშლილობის პრობლემები შეექმნა, ონლაინ ბულინგმა კი მისი კომპლექსები გააუარესა.
"ყველას საყვარელი შეურაცხმყოფელი კომენტარებია "ქალბატონი ღორი", "მსუქანი ხარ" და "განაგრძე საკვების პირში ჩატენვა". რაც უფრო მეტი იყო ასეთი კომენტარი, მით უფრო მეტად იზრდებოდა ჩემი წონაც".
წონასთან ბრძოლამ 2017 წელს ლიპოსაქციის გაკეთებისკენ უბიძგა, მაგრამ შემდეგ კვლავ მოიმატა - ჭამა ხომ ფაქტობრივად, მისი სამუშაოა.
32 წლის ნიკოკადო ავოკადო, ან, რეალურ ცხოვრებაში ნიკოლას პერი, რომლის ქონებაც დაახლოებით 3 მილიონი ფუნტია, თითქმის ყოველთვიურად, პირდაპირ ეთერში ერთ ვიდეოში 10 000-ზე მეტ კალორიას იღებს.
მას ზედმეტი წონისა და სუნთქვის პრობლემები აქვს და ძილის აპნოეს გამო ხშირად ვიდეოებში ნიღბით ჩნდება.
ფანებმა სავარაუდოდ გააფრთხილეს პან სიაოტინგი იმ ზიანის შესახებ, რასაც ის თავის სხეულს აყენებდა, მაგრამ მისი პორციები პოპულარობის ზრდასთან ერთად იზრდებოდა.
“მუკბანგის” მიმზიდველობის კიდევ ერთი ელემენტი ისაა, რომ ადამიანებს შეუძლიათ, “სხვის ნაცვლად ჭამონ". მაყურებლები სხვების ჭამის სიამოვნებით ტკბებიან, ხოლო ნეგატიური შედეგები მათზე არ ისახება.
მკვლევრებმა, რომლებმაც “მუკბანგის” მაყურებლების ტვინის ტალღების აქტივობას აკვირდებოდნენ, აღმოაჩინეს, რომ nucleus accumbens - ტვინის სტრუქტურა, რომელიც უპირველესად სიამოვნებასა და დამოკიდებულებაზე აგებს პასუხს - სხვების მიერ მაღალკალორიული საკვების მოხმარებაზე უფრო მეტად რეაგირებდა.
- ვიდეო ბლოგერს, სახელად ლიდის, რომელიც 2016 წელს პირველი ბრიტანელი “მუკბანგის” ინფლუენსერი გახდა, სჯერა, რომ მისი YouTube არხი მათ ეხმარებოდა, ვისაც კვების აშლილობები ჰქონდათ.
მის ვიდეოს, სადაც McDonald's-ის ბურგერებს, კარტოფილ ფრისა და ქათმის ნაგეტსებს მიირთმევდა, 100 000-ზე მეტმა ადამიანმა უყურა.
მაგრამ მთელი მსოფლიოს ჯანდაცვის ოფიციალური პირები ახლა საზოგადოებას აფრთხილებენ, რომ “მუკბანგისადმი” მზარდი ინტერესი ინფლუენსერებისთვის რეალურ საფრთხეს წარმოადგენს.
2018 წელს, როდესაც ზრდასრულთა სიმსუქნე 40%-ს მიუახლოვდა, სამხრეთ კორეის მთავრობამ ანტი-სიმსუქნის გეგმა წამოიწყო, რომელშიც ნახსენები იყო "ზიანი, გამოწვეული გაუმაძღრობის წამახალისებელი მედიით, როგორიცაა “მუკბანგი" და ამბობდა, რომ ასეთი ონლაინ კონტენტის გარშემო მონიტორინგი არასაკმარისი იყო.
ამასობაში, ჩინეთმა 2020 წელს “მუკბანგის” 13 000 ანგარიში დახურა. იმ დროისთვის დაახლოებით 395 000 ვიდეო არსებობდა, რომლებსაც თითქმის 30 მილიონი ნახვა ჰქონდა.
გასულ თვეში გავრცელდა ინფორმაცია, რომ ამ კონტენტის აკრძალვას ფილიპინების მთავრობაც განიხილავს, მას შემდეგ, რაც კონტენტ-კრეატორი დონგზ აპატანი შემწვარი ქათმის ჭამის შემდეგ ინსულტით დაიღუპა.
მაგრამ სამყაროში, რომელშიც კავშირები სულ უფრო მეტად ხდება ვირტუალური, თუმცა რეალობისგან მოწყვეტილი, “მუკბანგის” ვიდეოების მადა - და სიმდიდრე, რომელიც მათ შემქმნელებს შეუძლიათ დააგროვონ - სავარაუდოდ, უახლოეს მომავალში არ შემცირდება.