მეცნიერებმა ხმელთაშუა ზღვაში მსოფლიოში უძველესი ჩაძირული გემის ფრაგმენტები აღმოაჩინეს. მსგავსი აღმოჩენა ბოლოს 1984 წელს მოხდა. მას შემდეგ ამ მიმართულებით არცერთი საინტერესო ახალი აღმოჩენა არ გაკეთებულა.
ისრაელის სიძველეების სამმართველოს ინფორმაციით, წინასწარმა კვლევებმა აჩვენა, რომ 1800 მ სიღრმეზე ნაპოვნი ფრაგმენტები ეკუთვნის სავაჭრო გემს, რომელიც ჩვენს წელთაღრიცხვამდე 1400-1300 წლებში ჩაიძირა. ეს იყო ეპოქა, როდესაც ეგვიპტის იმპერია გადაჭიმული იყო ამჟამინდელი სირიიდან სუდანამდე და ტახტზე იჯდა პატარა ბიჭი ფარაონი ტუტანხამონი, - წერს The New York Times.
დისტანციურად მართვადი რობოტის მიერ გადაღებული კადრებით თუ ვიმსჯელებთ, ხომალდი პირდაპირ ჩაიძირა ფსკერზე და რადგან საწყობში ასობით სათავსო, ფაქტობრივად, ხელუხლებელია.
ჯემალ პულაკი, ტეხასის A&M უნივერსიტეტის საზღვაო არქეოლოგი ამბობს:
”მიმაჩნია, რომ ბრინჯაოს ხანის დაღუპული გემის აღმოჩენა ძალიან მნიშვნელოვანია”. მისი განმარტებით, ხმელთაშუა ზღვაში გვიანი ბრინჯაოს ხანიდან მხოლოდ ორი სხვა გემის ჩაძირვაა ცნობილი და ორივე უკვე ნაპოვნია.
როგორც მეცნიერებმა გაარკვიეს, გემი, სულ მცირე, 3300 წლის წინ ჩაიძირა. ის შემთხვევით აღმოაჩინეს ზღვის ფსკერზე რუტინული გარემოსდაცვითი კვლევის დროს, რომელსაც კომპანია Energean plc-ი ბუნებრივი აირის საძიებო მოქმედებებისას ახორციელებდა.
უნიკალური ხომალდი ისრაელის ჩრდილოეთ სანაპიროდან დაახლოებით 90 კმ-ში და 1800 მ სიღრმეზე ნახეს. ის აღიარებულია, როგორც ყველაზე ძველი გემი, რომელიც ოდესმე აღმოჩენილა ზღვის ფსკერზე.
გემი დატვირთული იყო ასობით სითხის შესანახი თიხის ჭურჭლით, რომელიც ფართოდ გამოიყენებოდა აღმოსავლეთ ხმელთაშუა ზღვის გვიან ბრინჯაოს ხანაში. მათ ყველაზე ხშირად იყენებდნენ მცენარეული ზეთის, ფისისა და თაფლის შესანახად.
მეცნიერები ამბობენ, რომ ხომალდის აღმოჩენა ცვლის ჩვენს მთელ წარმოდგენას ძველი მეზღვაურების შესაძლებლობების შესახებ.
არსებობს ვარაუდი, რომ იმ დროს მეზღვაურები იყენებდნენ ციურ სხეულებს ნავიგაციისთვის, აკვირდებოდნენ მზის კუთხეებს და ვარსკვლავების პოზიციას.
გარდა ამისა, გემზე უზარმაზარი ძვირფასი ტვირთის არსებობას, რომელიც დღემდეა შემონახული, ბევრი რამის თქმა შეუძლია წარსულზე, კერძოდ, ბრინჯაოს ხანის ადამიანების ცხოვრებაზე.
ამ ეტაპზე ცოტა რამ არის ცნობილი გემის წარმოშობისა თუ ისტორიის შესახებ. არსებობს ვარაუდი, რომ ის ჩაიძირა ძლიერი ქარიშხლის ან მეკობრეების თავდასხმის გამო.
გემის კორპუსი კარგად არის დაცული, შესაბამისად, მეცნიერებს კვლევისთვის უზარმაზარი მასალა აქვთ.