დამოუკიდებელი საქართველოს ისტორიაში პირველად, აშშ-მა ქვეყნის ხელისუფლების წარმომადგენლებს სანქციები დაუწესა. სავიზო სანქციები შეეხო ასევე სამართალდამცავებს, კერძო პირებსა და სანქცირებულთა ოჯახის წევრებსაც…- სულ 34 პირს. სანქცირებულთა გვარ-სახელები უცნობია, თუმცა, შეიძლება ითქვას, ჩვენი ქვეყანა ძალზე რთულ ვითარებაშია - ჯერ კიდევ სტრატეგიული პარტნიორი ქვეყანა სანქციებს უწესებს ქვეყნის მართვაში ჩართულ პირებს. 6 ივნისს, როდესაც პირველი სანქციები გამოაცხადა, სახელმწიფო დეპარტამენტის პრესსპიკერმა მეთიუ მილერმა განაცხადა, რომ "საქართველოს მთავრობას ჯერ კიდევ აქვს დრო, შეცვალოს კურსი, რომელსაც ამჟამად მისდევს" და "გადახედოს ქმედებებს", მაგრამ თუკი არაფერი შეიცვლება, სანქცირების პოლიტიკა გაგრძელდება. ბრიფინგზე ითქვა ისიც, რომ სანქციების პირველი ეტაპი სახელმწიფო მდივან ენტონი ბლინკენის მიერ არის გამოცხადებული "ორმხრივი ურთიერთობების ყოვლისმომცველი გადახედვის" ფარგლებში. "ჩვენ ვაწესებთ სავიზო აკრძალვებს ათეულობით პირზე და მათ შორის მათ ოჯახის წევრებზე, მათზე, ვინც პასუხისმგებელია საქართველოში დემოკრატიის ძირის გამოთხრაზე, თავისუფალი შეკრების უფლების შელახვაზე, მშვიდობიან დემონსტრანტებზე ძალადობაზე, სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლების დაშინებასა და საქართველოს მთავრობის მითითებით დეზინფორმაციის მიზანმიმართულ გავრცელებაზე", - განაცხადა მეთიუ მილერმა. ასევე ითქვა, რომ აშშ ისევ ღრმა შეშფოთებას გამოხატავს "ქართული ოცნების" ანტიდემოკრატიული ქმედებების, ბოლოდროინდელი განცხადებებისა და რიტორიკის გამო. "ეს ქმედებები რისკის ქვეშ აყენებს საქართველოს ევროპულ მომავალს და ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციას, ისევე როგორც ქართველი ხალხის სურვილს", - თქვეს 6 ივნისს აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტში. ექსპერტთა ნაწილის თქმით, სავიზო სანქციები შედარებით მსუბუქი შეზღუდვაა და უფრო გამაფრთხილებელი ხასიათი აქვს. "ქართული ოცნების" ხელისუფლების წარმომადგენლები აცხადებენ, რომ აშშ-ის მიერ დაწესებული სავიზო სანქციები პრობლემას არ წარმოადგენს და, შესაბამისად, ვერც მათ შეაცვლევინებს გეგმებს. ეს კი, სავარაუდოდ, ნიშნავს, რომ სანქციების პოლიტიკა გაღრმავდება. სად მიიყვანს ქვეყანას ხელისუფლების ეს პოლიტიკა? - ამ თემაზე გაზეთ "კვირის პალიტრას" ესაუბრება საერთაშორისო პოლიტიკური ეკონომიკის ევროპული ცენტრის (ECIPE) უფროსი მკვლევარი თენგიზ ფხალაძე.
- უაღრესად რთულ, მეტიც, კრიტიკულ ვითარებაში ვართ. წარმოუდგენელია, რაც ჩვენსა და ქვეყნის სტრატეგიულ პარტნიორებს შორის ხდება. სამწუხაროა, რომ აქამდე მივედით. აქ მნიშვნელოვანი რამდენიმე ფაქტორია. სავიზო სანქციები შედარებით მსუბუქი ზომაა, შესაბამისად, ეს შეიძლება გამაფრთხილებელ ნაბიჯად მივიჩნიოთ. ეს თქვა კიდეც მეთიუ მილერმა, რომ ამას შესაძლოა, სხვა ნაბიჯებიც მოჰყვეს, თუკი არ შეიცვლება ვითარება. ამაში იგულისხმება არა მხოლოდ ე.წ. რუსულ კანონზე უარის თქმა, არამედ ზოგადად "ქართული ოცნების" დამოკიდებულება, რიტორიკა და ის ნაბიჯები, რასაც ბოლო ხანს დგამენ - ჩვენი სტრატეგიული პარტნიორების დადანაშაულება, შეთქმულების თეორიები, გლობალური ომის პარტიაზე ლაპარაკი და ა.შ. ჩვენი ხელისუფლება მუდმივად ქარის წისქვილებს ებრძვის... მისი წყალობით ამ კონსპირაციის თეორიებში ვართ ჩაკარგული. ეს ე.წ. აგენტების კანონი ერთი ნაწილია იმ პრობლემებისა, რაც დღეს ქვეყანას შეექმნა. ეს ყველაფერი თუ არ გადაიხედა და შეიცვალა, მაშინ, სამწუხაროდ, ეს პროცესი გაგრძელდება. როგორც ცნობილია, აშშ-ის სახელმწიფო მდივანმა ენტონი ბლინკენმა განაცხადა, რომ ის იწყებს იმ ურთიერთობების გადახედვას, რაც ამ წლების განმავლობაში აშშ-სა და საქართველოს შორის ჩამოყალიბდა. ეს საგანგაშო რამ არის.
"ქართული ოცნების" წარმომადგენლები კი ცინიკური განცხადებებით ცდილობენ ამ გადაწყვეტილებების სიმძიმის შემსუბუქებას - თურმე არ დადიან აშშ-ში, არც შემდეგ წავლენ და ა.შ. ეს არის ძალიან არასერიოზული დამოკიდებულება. ეს სანქციები გაცილებით ბევრ რამეს ნიშნავს, ვიდრე ვიღაცისთვის აშშ-ში გადაადგილების შეზღუდვას. ჯერ ერთი, ეს არ იქნება მხოლოდ აშშ-ში გადაადგილების შეზღუდვა, როგორც წესი, უნისონშია ხოლმე ამერიკასთან დიდი ბრიტანეთის საგარეო პოლიტიკა და, ალბათ, მალე ვიხილავთ ბრიტანეთის რეაქციას. ამ ყველაფერს აუცილებლად გაითვალისწინებს ევროკავშირიც.
მაგრამ მთავარი სხვა რამ არის - ის პირები, ვისზეც გამოცხადდა სანქციები, მიუხედავად იმისა, რომ გვარები არ დასახელებულა, ითქვა, რომ წარმოადგენენ საქართველოს ხელისუფლების სხვადასხვა შტოს. არიან კერძო პირებიც, მაგრამ მნიშვნელოვანია ის, რომ ამ სანქციებში მოხვდნენ პირები, რომლებიც არათუ დაკავშირებული არიან ხელისუფლებასთან, არამედ უშუალოდ არიან ჩართული ქვეყნის მართვაში, როდესაც ხელისუფლების პოლიტიკურ პირებს ასანქცირებენ, როგორ ფიქრობთ, მათთან ვინმე ილაპარაკებს ქვეყანასთან ურთიერთობის გაუმჯობესებაზე ან ახალ პროგრამებზე, ან ევროატლანტიკურ ინტეგრაციაზე? ან რომელი სერიოზული ინვესტორი გადაწყვეტს თანხის ჩადებას ქვეყანაში, რომლის ხელისუფლების წარმომადგენლებიც დასანქცირებული არიან? ეს ყველაფერზე აისახება...
მთელმა ამ პროცესმა ქვეყანა უკვე ძალიან დააზარალა. ამის ნეგატიური შედეგები უკვე ცხადია - პირველი, ერთ თვეში გაიმართება ნატოს სამიტი, რომლის დღის წესრიგში საქართველოს თემატიკა საერთოდ არ არის ნახსენები; მეორე - რამდენიმე დღის წინ ევროკომისიამ გასცა რეკომენდაცია უკრაინასა და მოლდოვასთან ევროკავშირში გაწევრებაზე მოლაპარაკებების დაწყების თაობაზე, ჩვენი ხსენება კი არსად არის... გაითვალისწინეთ, ეს მხოლოდ მოლაპარაკებები არ არის, ეს არის წვდომა ახალ პროგრამებთან, ახალ დაფინანსებებთან და ა.შ. ეს არის საქართველოს ხელისუფლების პოლიტიკის შედეგი, რაც უკვე დადგა. წინ კიდევ უარესი გველოდება, თუ ყველაფერი ასე გაგრძელდა. საქართველოსთან ევროკავშირი მოლაპარაკებების დაწყებას კი არ განიხილავს, არამედ შესაძლოა დღის წესრიგში დადგეს ჩვენთვის ვიზალიბერალიზაციის გაუქმება. ქვეყანა უაღრესად სავალალო მდგომარეობაშია. თუ ამას მოჰყვა ფინანსური სანქციებიც, იმ პროგრამების გადახედვა, რომლებიც შეეხება თავდაცვას, უსაფრთხოებას, ენერგეტიკას, ინფრასტრუქტურას, ჯანდაცვას, განათლებას და ა.შ., წარმოიდგინეთ, რაოდენ მძიმე მდგომარეობაში აღმოჩნდება ქვეყანა.
- ხელისუფლების რიტორიკა დაახლოებით ამგვარია, რომ ამ კანონის მიღებით იცავენ ქვეყნის დამოუკიდებლობას და ცდილობენ რიგითი ობივატელი დააჯერონ ამაში შემდეგი ლოგიკით, როგორ შეიძლება დამოუკიდებელი იყოს ქვეყანა და რა კანონის მიღებაც უნდა, ვერ მიიღოსო. ლამის იქამდე მივიდა საქმე, რომ ხელისუფლების მხარდამჭერები საბჭოთა კავშირსა და ევროკავშირს ადარებენ ერთმანეთს...
- რა თქმა უნდა, ქვეყნის ნებაა, რომ მიიღოს ის კანონი, რაც უნდა და ისიც, როგორ სახელმწიფოს ააშენებს, რაც ჩვენს პარტნიორებსაც არაერთხელ უთქვამთ, მაგრამ ისიც უთქვამთ, რომ მათი ნებაა უკვე, რა ურთიერთობები ექნებათ ამ ქვეყანასთან. როგორც ჩვენ გვაქვს უფლება მოვიქცეთ ისე, როგორც გვინდა, ასევე ჩვენს პარტნიორებს აქვთ უფლება ჰქონდეთ ისეთი დამოკიდებულება ამა თუ იმ ქვეყანასთან, როგორიც მათ სურთ. გააგრძელეთ კითხვა