"ჟურნალისტს აქვს პასუხისმგებლობა, აკონტროლოს საკუთარი ემოციები"  - "პალიტრანიუსის" რეპორტიორი სალომე ჯაფარიძე თავის პროფესიასა და მუშაობის სპეციფიკაზე

„თუ ეს პროფესია არ გიყვარს, მოვალეობის მოხდის მიზნით ვერ იმუშავებ, შეუძლებელია“ - აღნიშნავს „პალიტრანიუსის“ რეპორტიორი, სალომე ჯაფარიძე თავის პროფესიულ არჩევანზე საუბრისას.

სალომე ბოლო ერთი თვის განმავლობაში მიმდინარე პროცესებს აქტიურად აშუქებს, თითქმის მთელს დროს საპროტესტო აქციაზე, მოვლენების ეპიცენტრში ატარებს. ყოფილა დღეებიც, როცა მასა და მის კოლეგებს 18 საათი გადაბმულად უმუშავიათ, დაღლილობის შეგრძნება კი მხოლოდ სახლში უგრძნიათ.

ვინ არიან ადამიანები, რომლებიც ყოველდღიურად ჩვენს ინფორმირებაზე ზრუნავენ, როგორია მათი ჩვეულებრივი სამუშაო დღე და რა გზის გავლა უწევთ, რომ პროფესიონალებად ჩამოყალიბდნენ? საკუთარ ამბავს „პალიტრანიუსის“ რეპორტიორი სალომე ჯაფარიძე გვიამბობს:

სალომე, თავდაპირველად, გვიამბეთ, როგორ მოხვდით ჟურნალისტიკაში, შემდეგ კი როგორ შეუერთდით „პალიტრანიუსის“ გუნდს?

დაახლოებით 5 წლის ვიყავი, როცა მივხვდი, რომ ხალხთან ლაპარაკი მომწონდა და ჩემი საყვარელი საქმიანობა იყო ინფორმაციის გაცვლა ოჯახში, თანაკლასელებთან, ბაღში და შემდეგ უკვე სკოლაშიც. 11 წლის ვიყავი, როცა ჟურნალისტიკის სასწავლო სტუდიაში დავდიოდი, ინტერვიუებს ვწერდი ცნობილ ადამიანებთან და კიდევ უფრო შემიყვარდა ეს პროფესია.

უნივერსიტეტში უკვე გააზრებულად დავიწყე სწავლა აღნიშნულ მიმართულებაზე და მალევე „რუსთავი 2-შიც“ მივიღე გამოცდილება. „პალიტრანიუსის“ გუნდს 4 წლის წინ შევუერთდი და აქედან დაიწყო ყველაზე აქტიური კომუნიკაცია რესპონდენტებთან, აქ მქონდა პირველი პირდაპირი ჩართვაც. აქედან გამომდინარე, „პალიტრანიუსი“ ჩემი გამოცდილების მთავარი წყაროა და ეს ადგილი ჩემთვის ყოველთვის სახლივით იქნება.

დღეს რომ გადავავლოთ თვალი სტატისტიკურ მონაცემებს, ჟურნალისტის პროფესია ისეთი პოპულარობით აღარ სარგებლობს, როგორც ჩემი აბიტურიენტობის პერიოდში. ვფიქრობ, ამის მიზეზი არის ის, რომ ის უკვე გარკვეულ საფრთხესთან და ზეწოლასთან ასოცირდება, რაც სამწუხაროა. მე რომ შესაძლებლობა მქონდეს, ისევ იმავეს ავირჩევდი.

როგორც აღნიშნეთ, „პალიტრანიუსში“ თქვენი შესაძლებლობების რეალიზება შეძელით. ამასთან, ის სარგებლობს დაბალანსებული მედიის რეპუტაციითაც, რამაც ალბათ თქვენი პროფესიული უნარების ჩამოყალიბებაზე მნიშვნელოვანი ზეგავლენა მოახდინა. რამდენად დიდია პასუხისმგებლობა, იყო იმ მედიის ნაწილი, რომლისგანაც მხოლოდ ობიექტურ ინფორმაციას ელიან?

რამდენადაც კარგია, რომ იმ მედიის ნაწილი ხარ, რომელიც ყოველთვის დაბალანსებულად აშუქებს მოვლენებს, იმდენად დიდია პასუხისმგებლობა, მაყურებელს ინფორმაცია ყოველგვარი ინტერპრეტაციის გარეშე მიაწოდო. როდესაც მაყურებელი „პალიტრანიუსისგან“ ობიექტურ ინფორმაციას ელოდება, კიდევ უფრო მეტი ფიქრი გიწევს იმაზე, რაიმე გადაცდომა ხომ არ გაქვს, ხომ ზუსტად ისე აშუქებ მოვლენას როგორც ხდება ის და ეს არ გაძლევს მოდუნების შესაძლებლობას, ეს გაყალიბებს პროფესიონალად.

უკვე ინსტინქტის დონეზე გამომიმუშავდა და გონებაც მეუბნება, რომ როცა ამბავს ვყვები, უნდა გადმოვცე ფაქტები შეფასებების გარეშე, არ უნდა გამოვხატო საკუთარი პოზიცია. ინტონაციასაც კი მნიშვნელობა აქვს. რადგანაც „პალიტრანიუსის“ ნიშა სწორედ ობიექტურობაა, აქ ჩემს ყველა კოლეგას გამომუშავებული აქვს ამბის შეფასებების გარეშე მოყოლის უნარი.

მაგალითად, სადავო კანონის წინააღმდეგ გამართულ აქციებზე, როცა მოვლენათა ეპიცენტრში ვარ, ჩემკენ მომავალ სავარაუდო საფრთხეზე იშვიათად ვკონცენტრირდები, როდესაც ვხედავ რომ ადამიანებს ფიზიკურად უსწორდებიან. ბუნებრივია, ვნერვიულობ, განვიცდი, მაგრამ მაინც ვცდილობ, მაყურებელს ზუსტად ისე მივაწოდო ამბავი, როგორც ხდება, ყოველგვარი გადაცდომების გარეშე, რადგან ჟურნალისტს აქვს პასუხისმგებლობა, აკონტროლოს საკუთარი ემოციები. მაშინ, როდესაც მაყურებელი ეკრანებიდან ადევნებს თვალყურს პარლამენტის წინ მიმდინარე მოვლენებს, შეიძლება მისი ოჯახის წევრიც იქ დგას და როცა ჟურნალისტი პანიკაშია, ამან შეიძლება, ვითარება კიდევ უფრო დაძაბოს.

ალბათ ასეთი მოვლენების გაშუქება ჟურნალისტიკისთვის ერთ-ერთი ყველაზე რთული ამოცანა და ამავდროულად, დიდი გამოცდილებაცაა...

ნამდვილად ასეა განსაკუთრებით იმ ჟურნალისტებისთვის, რომელთაც საპროტესტო აქციების გაშუქების დიდი გამოცდილება არ აქვთ. ამას საკუთარ თავზეც ვიტყვი, დღეს აქციის გასაშუქებლად კიდევ უფრო მომზადებული მივდივარ, ვიდრე აქამდე, რადგან ვიცი, რა მოვლენის შემდეგ რა შეიძლება მოხდეს, სად უნდა დავდგე, როგორ უნდა მეცვას, როგორ უნდა მოვიქცე, თუ სპეცრაზმმა შეკრებილების დაშლა დაიწყო და ა.შ.

მაგალითად, როდესაც სპეცრაზმმა მიმდინარე საპროტესტო აქციებზე პირველად გამოიყენა ცრემლსადენი გაზი, მომზადებული არ ვიყავი, თუმცა შემდეგ ჯერზე უკვე მობილიზებული მივედი, თან მქონდა აღჭურვილობაც და მუშაობა აღარ მიჭირდა. იმედია, ასეთი მოვლენები ჩვენს ქვეყანაში აღარ განმეორდება, თუმცა თუ კიდევ მომიწევს ასეთი დაძაბული მომენტების გაშუქება, უკვე მენტალურადაც და ფიზიკურადაც მზად ვიქნები.

მიმდინარე აქციების დროს მაყურებელი ეკრანზე ფაქტობრივად მთელი დღეების განმავლობაში გხედავთ. რამდენად რთულია როგორც ფიზიკურად, ისე ემოციურად ასეთ რეჟიმში მუშაობა? ფაქტობრივად მთელს საღამოებს და ხანდახან ღამეებსაც პარლამენტთან ატარებთ.

მე და „პალიტრანიუსის“ რეპორტიორმა მარიამ ჩიქოვანმა ერთ-ერთ აქციაზე ფაქტობრივად 18 საათი უწყვეტად ვიმუშავეთ. სხვანაირად უბრალოდ არ გამოდიოდა. როცა დაძაბულობაა და მუშაობ, დაღლილობას ვერ გრძნობ, პირიქით, პასუხისმგებლობის განცდა კონცენტრირებაში გეხმარება. ამ ემოციების ფონზე კიდევ უფრო გამძლე და აქტიური ხდები. ვიარეთ კილომეტრები, შევისუნთქეთ ცრემლსადენი გაზი, წიწაკის სპრეი, მაგრამ ემოციურად მდგრადად ვიყავით. როდესაც სახლში მიდიხარ, მაშინ დგება ის სევდისმომგვრელი მომენტი, როცა ხვდები, რომ თურმე მშიერი ხარ, წყალი არ დაგილევია, სიცხეც გაქვს, ერთბაშად იღლები, თუმცა აქციაზე რადიკალურად განსხვავებულად გრძნობ თავს. ამიტომ ვამბობ, რომ ჟურნალისტობა უნდა გიყვარდეს, რომ შეძლო, რადგან უბრალოდ მოვალეობის მოხდის მიზნით მუშაობა შეუძლებელია. ვერ იმუშავებ, თუ ასეთი გარემო და რეჟიმი დისკომფორტს გიქმნის, ასეთ დროს უნდა გინდოდეს შენი საქმის კეთება.

გადაღება, რომელიც თქვენთვის ყველაზე რთული იყო.

შოვის ტრაგედიის გაშუქება. როდესაც სტიქიის შესახებ გავრცელდა ინფორმაცია და გზაში ვიყავით, ჯერ კიდევ არ ვიცოდით, რამხელა მსხვერპლი მოჰყვა ამ მოვლენას, გზაში იცვლებოდა მონაცემები და როდესაც გავაცნობიერე, სად მივდიოდი, ძალიან მძიმე იყო ეს ჩემთვის.

როდესაც ჩავედით და ვნახე იქ მდგომი ადამიანები, რომლებიც ოჯახის წევრებს ელოდებოდნენ, ყველას ეკითხებოდნენ, „ჩემი შვილი ხომ არ გინახავს“, იმდენად ემოციური იყო ეს ჩემთვის, რომ დიდხანს ვიყავი ძლიერი სტრესის ქვეშ. ამ სურათს ხანდახან სიზმარშიც ვხედავ და იმედია, არასდროს არ მომიწევს მსგავსი შემთხვევის გაშუქება.

მსმენია და თავადაც შემიმჩნევია რეპორტიორებისთვის, რომ შვებულების პერიოდში ან დასვენების დღეებშიც კი უჭირთ მოწყდნენ ახალ ამბებს, ცდილობენ, მუდმივად საქმის კურსში იყვნენ, რის გამოც ემოციურად სრულად განტვირთვას ვერ ახერხებენ. რამდენად ხდება ეს თქვენს შემთხვევაში? არის თუ არა მენტალურად რთული მუდმივად ამგვარ რეჟიმში ცხოვრება?

ეს ნამდვილად ასეა, ვერც მე ვერ ვახერხებ, ბოლომდე მოვწყდე მიმდინარე მოვლენებს. პროფესია ჟურნალისტი გულისხმობს იმას, რომ იყო ყველაფრის საქმის კურსში. სამი დღის განმავლობაში რომ არ გავეცნო ახალ ამბებს, შეიძლება, სამსახურში მისულს სრულიად განსხვავებული სურათი დამხვდეს. ჟურნალისტს, განსაკუთრებით კი რეპორტიორს, მუდმივად უნდა ედოს ახალი ამბების პულსზე ხელი. თუ ასე არ არის, ძალიან მარტივია, დღის წესრიგს აცდე.

რაც შეეხება დასვენებას, თუ სიახლეებს არ ვადევნებ თვალყურს, მგონია ხოლმე, რომ მოვლენებს გამოვეთიშე. ცოტა ხნის წინ სამოგზაუროდ ვიყავი, საერთოდ განსხვავებულ გარემოში, მეგობრებთან ერთად, მაგრამ მაინც სულ ვამოწმებდი, რა შეიცვალა ქვეყანაში, მაინც საქმის კურსში ვიყავი. ძილის წინ იყო რაღაც წუთები, როცა ჩემს ცნობისმოყვარეობას ვიკმაყოფილებდი. ასეა, სულ ჟურნალისტი ხარ, როცა ამ პროფესიაში ხარ.

სამომავლოდ ხედავთ თუ არა საკუთარ თავს რეპორტიორად?

რეპორტიორად ვხედავ საკუთარ თავს, მაგრამ მაქვს ამბიციური მიზნებიც. ჩემი ოცნებაა, რომ ვასწავლო სტუდენტებს ან სტუდენტობამდე ასაკის ახალგაზრდებს, როგორც მე დავდიოდი სკოლის პერიოდში ჟურნალისტიკის წრეზე. მინდა, რომ მათ ინფორმაცია მივაწოდო პრაქტიკული ჟურნალისტიკის შესახებ, რაც რეალურად ყველაზე მნიშვნელოვანია, როცა ამ პროფესიაში ხარ. იმედი მაქვს, რომ ამას შევძლებ, როცა შესაბამისი გამოცდილება და რესურსი მექნება.