რა განსხვავებაა ე.წ. აგენტების საქართველოში დარეგისტრირებულ კანონპროექტსა და იმ პროექტს შორის, რომელიც ევროკავშირში განიხილება? - ინტერვიუ ევროპული პოლიტიკის კვლევის ცენტრის მკვლევართან
რატომ შეიძლება "ქართული ოცნების“ ხელისუფლებას უნდოდეს კანონი გაავრცელოს დაფინანსებაზე, რომელიც მოდის ევროკავშირიდან, რომელსაც, თავადვე ამბობს, რომ სურს შეუერთდეს,- ეს იყო ერთ-ერთი პირველი კითხვა, რომელიც "ინტერპრესნიუსის” რესპონდენტს და ევროპული პოლიტიკის კვლევის ცენტრის უფროს მკვლევარს სტივენ ბლოკმანსს "უცხოური გავლენის გამჭშვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტთან დაკავშირებით გაუჩნდა.
"ინტერპრესნიუსისთვის“ მიცემულ ინტერვიუში, ბლოკმანსმა მკაფიოდ განსაზღვრა ის რამდენიმე მიზეზი, რის გამოც მისი აზრით, აღნიშნული კანონის მიღება არ შეიძლება. მან ის განსხვავებებიც დაასახელა, რაც საქართველოში დარეგისტრირებულ კანონპროექტს ევროკავშირში, განხილვაში არსებული კანონპროექტისგან ფუნდამენტურად განასხვავებს.
- პირველ რიგში, მსურს, მადლობა გადაგიხადოთ თქვენთან საუბრის შესაძლებლობისთვის, საქართველოსთვის ამდენად მნიშვნელოვან დროს. ასევე, მსურს, კიდევ ერთხელ ხაზი გავუსვა, რომ ჩვენს ქვეყანაში ძალიან საკვანძო დროს ჩამოხვედით. მინდა გთხოვოთ გაგვიზიაროთ მთავარი გზავნილები, რომლებიც ვიზიტისას გააჟღერეთ. ვიცი, რომ რამდენიმე პანელურ შეხვედრას დაესწარით.
- საქართველოში დაბრუნება ნამდვილად ფანტასტიურია, აქ ბევრჯერ ვარ ნამყოფი, თუმცა არასდროს ასეთ საკვანძო მომენტში, როგორიც არის დღეს და ზოგადად, ამ დღეებში. რა თქმა უნდა, დისტანციიდან ვაკვირდებით საკანონმდებლო წინადადების ინიცირების ირგვლივ სიტუაციის განვითარებას. ვიფიქრე, რომ ახლა განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი იყო ევროპის დღეების თბილისში გატარება - ევროპის დედაქალაქში, სადაც ევროპული ღირებულებები ყველაზე ხმამაღლა არის დაცული მასობრივი სამოქალაქო ჩართულობით. უკუკავშირი იმ გზავნილებზე, რომლებიც მე გავაჟღერე,სასიამოვნო იყო და სიმართლე გითხრათ, იმედი ჩამისახა, რომ არის უფრო ნათელი მომავალი საქართველოსთვის, ვიდრე ამას მმართველი პარტია ხატავს მოცემულ მომენტში.
ჩემი გზავნილი იყო, რომ მმართველი პარტია მიჰყვება ევროკავშირში გაწევრიანების საწინააღმდეგო გზას, რასაც საკუთარი საქმიანობით ამტკიცებს. იმისთვის, რომ პროგრესის გზაზე დაბრუნება მოხდეს და იმ რეფორმებზე ორიენტირება მოხდეს, რომლებიც თანხვედრაშია გამჭვირვალობასთან, ადამიანის უფლებებთან, ფუნდამენტურ თავისუფლებებსა და ევროპულ ღირებულებებთან, აუცილებელია, რომ ადამიანებმა, რომლებიც მხარს უჭერენ ევროკავშირში გაწევრიანებას, თანაც უდიდესი პროცენტულობით, შეინარჩუნონ წნეხი ხელისუფლებაზე.
- იქამდე სანამ უფრო კონკრეტულად ვისაუბრებდეთ იმაზე, რაც აწუხებს საქართველოს და ქართველებს მოცემულ მომენტში, მსურს გთხოვოთ, ზოგადად შეაფასოთ საქართველოს შესაბამისობა ევროპულ ღირებულებებთან...
- ზოგად კონტექსტში, რა თქმა უნდა, ჩვენ ვიზიარებთ ევროპულ ღირებულებებს, რაც აღბეჭდილია ადამიანის უფლებათა რამდენეიმე კონვენციაში. თუმცა უკანასკნელ პერიოდში გაწევრიანების პროცესთან ერთად, რომელიც საქართველომ დაიწყო ევროკავშირის წევრობაზე განაცხადის შეტანით, ევროკომისიამ და წევრმა ქვეყნებმა განსაზღვრეს 9 ნაბიჯი, პრიორიტეტული საკითხები, რომლებიც უნდა შესრულდეს, თუმცა თუ მხედველობაში მივიღებთ იმ საკანონმდებლო წინადადებებს, რომელსაც მმართველი პარტია წარმოადგენს, იქნება ეს პოლიტიკური პარტიებისთვის გენდერული კვოტირების გაუქმების დაჩქარებული პროცესი პარლამენტში, თუ ეს იქნება ლგბტ პირების უფლებებთან დაკავშირებული კანონპროექტი, ასევე, შესწორება, რომელიც შევიდა საგადასახადო კოდექსში და ამასთან გამჭვირვალობის/აგენტების შესახებ კანონის ხელახლა შემოტანა, თავს ვერ აარიდებ დასკვნას, რომ ყველა მიმართულებით საქართველომ უკან დაიხია იმასთან მიმართებით, რასაც ევროკავშირი ელის კანდიდატი ქვეყნისგან.
- როგორ ფიქრობთ, ეს არის საქართველოს უკან დახევა მხოლოდ ევროკავშირის მიერ განსაზღვრული 9 პუნქტიდან, თუ ზოგადად, საქართველოს უკან დახევა დემოკრატიის კუთხით?
- ვფიქრობ, ნამდვილად თქვენ სწორ საკითხზე მიუთითებთ, რადგან ეს არ არის მარტივად, მხოლოდ, შესაბამისობის შემოწმება 9 ნაბიჯთან დაკავშირებით ევროკომისიის მხრიდან. რეალური შეშფოთება, რა თქმა უნდა, ეხება იმას, სად მიჰყავს მმართველ პარტიას მთლიანი ქვეყანა,რაც არის მოშორებით დემოკრატიისა და კანონის უზენაესობისგან და უფრო მეტად ავტოკრატიული მიმართულებით.
"უცხოური აგენტების“ კანონპროექტის ხელახლა შემოტანა პირდაპირ არის რუსეთის მიერ შთაგონებული, როგორც ბელარუსში, სადაც 2012 წლიდან სისტემურად სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციები იქნა ამოძირკვული და ეს, რა თქმა უნდა, არის აბსოლუტურად საპირისპირო იმისა, რის გაკეთებასაც ევროკავშირის კანდიდატი ქვეყნისგან ელიან. მაგრამ მეტად მნიშვნელოვანია, რომ ეს ფუნდამენტურად ეწინააღმდეგება იმას, თუ სად სურს ქვეყნის მოსახლეობას მომავალში საქართველოს ხილვა.
- რაც შეეხება უშუალოდ "უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტს, თქვენი შეფასებით, რამდენად შეესაბამება ის ევროკავშირის ნორმებსა და ღირებულებებს, რადგან ჩვენ გვესმის ბევრი განცხადება, რომელიც კეთდება ევროკავშირისა თუ სხვა ოფიციალური პირების მხრიდან, რომ თუ საქართველოში ამ კანონპროექტის მიღება მოხდება, ეს იქნება დაბრკოლება ევროკავშირისკენ სავალ გზაზე.
- "უცხოური აგენტების“ კანონი, იმ ფორმით, როგორც ის არის წარმოდგენილი, ცალსახად ნაკლოვანია ბევრი მიმართულებით, პირველ რიგში, ის ახდენს სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების სტიგმატიზებას, მარტივად, უცხოური ფონდის მიღების ბაზაზე. თუ ამას შეადარებთ ევროპულ კანონმდებლობას - ევროკავშირში შეთავაზებულ კანონმდებლობას, თუ ეროვნულ კანონებს საფრანგეთში, პოლონეთსა და სხვა ქვეყნებში, საკვანძო განსხვავება არის ის, რომ ამ ევროპული კანონების სამიზნე არის არადემოკრატიული ქვეყნები და არა ევროკავშირის წევრი ქვეყნები. კანონის სამიზნედ განსაზღვრული არიან შუამავლები, როლებიც მოქმედებენ ავტოკრატიული, არადემოკრატიული მესამე ქვეყნების ინტერესების გათვალისწინებით - ჩინეთის, რუსეთის, თურქეთის, როგორც ეს აღნიშნულია საფრანგეთის შემთხვევაში. ეს არის პირველი ფუნდამენტური განსხვავება, რომელიც აღქმული უნდა იქნას.
მეორე განსხვავება ის არის, რომ ევროპულ კონტექსტში, ქვეყანაში, სადაც მმართველი პარტია "უცხოური აგენტის“ კანონს წარადგენს პარლამენტში, არის ძალიან მაღალი დაცვა მართლმსაჯულების თვალსაზრისთ, იმისთვის, რათა აღკვეთოს ნებისმიერი სახის გადაჭარბება ხელისუფლების მხარეს. ეს არის დამოუკიდებელი ინსტიტუციები, რომლებიც ატარებენ გამოძიებას და დამოუკიდებელი სასამართლო, რომელიც ეძებს შესაბამისობას ადამიანის უფლებების უმაღლეს ნორმებსა და ფუნდამენტური თავისუფლების სტანდარტებთან, რაც მოქმედებს ევროკავშირში. ამ თვალსაზრისითაც, ქართული "უცხოური აგენტების“ კანონი ნაკლოვანია. შესაბამისად, გასაოცარი არ არის, რომ ევროკავშირი და მისი სხვადასხვა ლიდერი, დიპლომატები, მის წინააღმდეგ გამოდიან. გააგრძელეთ კითხვა
სალომე აბულაშვილი