ულამაზესი მსახიობი, რომელიც მუდმივად საჯაროობას გაურბის - როგორ გაიცნო რეჟისორი მეუღლე არიადნა შენგელაიამ: მსახიობის გზა მოსკოვიდან ქართულ კინომდე
2020 წლის 13 იანვარს, დაბადების დღეზე, კინოთეატრ "რუსთაველის" წინ, საქართველოს სახალხო არტისტს და კიდევ არაერთი წოდების, დამსახურების მქონე მსახიობს, არიადნა შენგელაიას თავისი სახელობის "ვარსკვლავი" გაუხსნეს. იმავე დღეს კი მისი შემოქმედებითი საღამო გრიბოედოვის თეატრში გაიმართა... შეიძლება ითქვას, რომ ეს იყო მსახიობის ბოლოდროინდელი საჯარო და მასშტაბური გამოჩენა, რაზეც მხოლოდ იმიტომ დათანხმდა, რომ მისი ვარსკვლავით შვილიშვილები და შვილთაშვილები იამაყებენ... როგორც ამბობენ, საჯაროობის მოყვარული არ არის, ინტერვიუზეც უარს ამბობს და არც რაიმე ტიპის თავშეყრის ადგილს სტუმრობს...
თუმცა უკვე 2015 წლიდან საქართველოში ცხოვრობს. აქ დაბრუნების შემდეგ შოთა რუსთაველის სახელობის თეატრისა და კინოს სახელმწიფო უნივერსიტეტში მსახიობის ოსტატობას და მეტყველებას ასწავლიდა.
ოჯახი, მშობლები
არიადნა შენგელაია ანა ლუბიმოვასა და ვსევოლოდ შპრინკის ოჯახში დაიბადა. მამა წარმოშობით გერმანელი იყო, პროფესიით მთარგმნელი და ეკონომისტი, იცოდა შვიდი ენა... საბჭოთა ხელისუფლებამ მასში საფრთხე დაინახა, პრობლემები შეუქმნეს და 1937 წელს საცხოვრებლად მოსკოვიდან ტაშკენტში გადავიდა, სადაც არიადნა დაიბადა. იმავე წელს, ოჯახი მოსკოვში ისევ დაბრუნდა, თუმცა ვსევოლოდი გადაასახლეს, საიდანაც 1955 წელს რეაბილიტაციის შემდეგ დაბრუნდა.
განათლება
პროფესიული არჩევანი არიადნამ მსახიობობაზე შეაჩერა და 1955 წელს საკავშირო კინემატოგრაფიის ინსტიტუტში ჩააბარა.
"მეორე კურსზე ვიყავი, რომ სასწავლებელში ახალი სტუდენტები გამოჩნდნენ. მათ შორის იყო არიადნა. მაშინ ყველანი არას ვეძახდით... ევროპული პროფილი, ღირსეული, თავდაჯერებული გამოხედვა და ძალიან ლამაზი, სუფთა სახე ჰქონდა... მოგვიანებით არიადნა და ჩემი კურსი ძალიან დავმეგობრდით...
ფილმებში სათამაშოდ მას ჯერ კიდევ სტუდენტს იწვევდნენ და ყოველთვის მთავარი როლები ჰქონდა. არიადნა შემდგომ, რასაც მთელი თავისი სიცოცხლე აკეთებდა, ის იყო, რომ მაყურებლისთვის სიხარული მოჰქონდა" - ჰყვება კინორეჟისორი მერაბ კოკოჩაშვილი ერთ-ერთ ინტერვიუში.
მომავალი მეუღლე
არიადნა შენგელაიამ მომავალი მეუღლე, ელდარ შენგელაიაც იმ სასწავლებელში გაიცნო, სადაც სწავლობდა. "მესამე კურსზე ვიყავი, როცა ერთ დღეს, შესვენებაზე დერეფანში გამოვედი და ძალიან ლამაზი გოგონა შემეჯახა. არ ვიცოდი, ვინ იყო. როგორც ამბობენ, ერთი ნახვით შემიყვარდა... შემდეგ შეუღლება გადავწყვიტეთ... ზუსტად მეცხრე თვეზე დაიბადა ჩვენი პირველი შვილი... არას კარიერა ლენინგრადში დაიწყო. იქ გადაიღეს "ევგენი ონეგინი,“ - მან საკავშირო ფესტივალზე ქალის საუკეთესო როლის შესრულებისთვის პრიზი აიღო. ეს მისი პირველი გამარჯვება იყო. მერე რამდენიმე საინტერესო ფილმში მიიწვიეს...
თბილისში დაბრუნებულებმა მე და თამაზ მელიავამ "თეთრი ქარავანი" გადავიღეთ, რომელშიც არიადნა ვათამაშეთ. მარიას როლი შეასრულა. სურათში თამაშობდნენ ასევე - სპარტაკ ბაღაშვილი, იმედა კახიანი. "თეთრმა ქარავანმა" პრიზი რეჟისურისთვის ლენინგრადში დაიმსახურა. გასაგებია, რომ გაიმარჯვეს მსახიობებმა. "თეთრი ქარავანი“ ნაჩვენები იყო "კანზეც" - იხსენებს ელდარ შენგელაია ერთ-ერთ სატელევიზიო ინტერვიუში.
"შერეკილები" და მუშაობა მეუღლესთან
"მერე დადგა დროს „შერეკილებისა“. მეუღლე იყო, აქ ცხოვრობდა, მაგრამ მისთვის როლის შეთავაზებაზე არ მიფიქრია. გავსინჯე რამდენიმე ცნობილი მსახიობი და რაღაც არ მოგვწონდა. ჩვენი სტუდიის დირექტორი კაკო ძიძიგური იყო და მითხრა, შენს ცოლს რატომ არ იღებო? მაშინ მივხვდი, რომ მარგალიტა იყო არა შენგელაია... გავუკეთეთ პარიკი და იმ ფილმში არის მართლაც საუცხოო... არასთან მუშაობა ადვილი იყო, უპრობლემოდ ვმუშაობდი.
არიან მსახიობები, რომლებიც გადაღების დროს არანაირ იდეას არ მოგაწვდიან, არიან მსახიობები, რომლებიც გადაღებისას ფიქრობენ, თვითონ წვალობენ. არასგან მუდმივად მოდიოდა წინადადება და ეს წინადადება წარმოადგენდა ფილმს... გარდა ამისა, კეთილი, დამხმარე, მოსიყვარულე ადამიანია, მაგრამ უნდა ვთქვა, რომ ნატო და კატია მისმა დედამ ანა პავლოვნამ გაზარდა. ამის ბრალი ისიც იყო, რომ ჩვენ მუდმივად დაკავებულები ვიყავით. სულ გასტროლები, გადაღება გვქონდა“ - ესეც რეჟისორის ერთ-ერთი ინტერვიუს ფრაგმენტია, რომელშიც კიდევ ბევრ საინტერესო ამბავს იხსენებს ბატონი ელდარი და რომელსაც ქვემოთ გთავაზობთ.
"ფილმში სიდედრი გადავიღე"
"სხვათა შორის, ჩემს ფილმში "არაჩვეულებრივი გამოფენა" ანა პავლოვნა გადავიღე. ბევრი თხოვნის შემდეგ, მაინც დავითანხმე. ზოგიერთ მსახიობს სჭირდებოდა ხანგრძლივი რეპეტიცია, აბსოლუტურად არ დასჭირდა რეპეტიცია, დიდი მსახიობივით შეასრულა ეს როლი. არაჩვეულებრივი ადამიანი იყო. გამოვიდა, რომ სიდედრი გადავიღე"... დიდი არტისტის შეფასება „არა საერთოდ კინომსახიობი იყო, მაგრამ გრიბოედოვის თეატრში "ანა ფრანკი“ ითამაშა, ამის სანახავად მთელი თბილისი მოდიოდა... აკაკი ხორავამ, უდიდესმა მსახიობმა ასეთი შეფასება მისცა - საქართველოს მოევლინა უნიჭიერესი ადამიანი, - ეს არას უდიდესი გამარჯვება იყო. ასე რომ, მრავალპლანიანი მსახიობი გახლდათ, - „ანა ფრანკი“ დრამაა, „შერეკილები“ - კომედია, ყველაფერს თანაბარი წარმატებით თამაშობდა. არამ იცხოვრა სავსე ცხოვრებით, ისე, როგორც უნდა იცხოვროს ადამიანმა, რომელმაც თავის ცხოვრება ხელოვნებას შესწირა“.
მსახიობი იმედა კახიანს პარტნიორობა მოუწია არიადნა შენგელაიასთან ფილმში "თეთრი ქარავანი".
AMBEBI.GE-ს ბატონმა იმედამ, ამ თემაზე აი, რა უამბო:
- მე გასულ წელს კანში ფესტივალზე ვახლდი ელდარ შენგელაიას. მას მსოფლიო კინო-კლასიკოსის წოდება და სიგელი გადასცეს. ეს დიდი სიხარული იყო. იქ „თეთრი ქარავნის“ ჩვენება მოეწყო და სწორედ ამ ფილმის გამო გადაეცა კლასიკოსის წოდება. ეს ფილმი 1960 წელს თამაზ მელიავასთან ერთად გადაიღო. იქ მთავარ როლში მოვხვდი, გელა ახლოური ჰქვია ჩემს პერსონაჟს. სპარტაკ ბაღაშვილი ჩემი მამის როლს თამაშობდა. მეცხვარეები ვიყავით, მოხევეები. ისე მოხდა, რომ ამ ფილმს სამი წელი ვიღებდით, რადგან ყველაფერი ცხვართან იყო დაკავშირებული.
ცხვარს დასდევდა გადამღები ჯგუფი. ამ ფილმზე პარტნიორობა არიადნასთან მომიწია. არიადნა ელდარის ცოლი კი იყო, მაგრამ ელდარი ისეთი რეჟისორია, თუ თვითონ არ მოსწონს მსახიობი, ვინც არ არ უნდა იყოს, ამას მისთვის მნიშვნელობა არ აქვს, არ გადაიღებს. მოკლედ, არიადნაში დაინახა ის მარცვალი, რაც მას სჭირდებოდა ფილმისთვის. არიადნა კარგი ადამიანია, კარგი მსახიობი... დიდი ხანია, ის უკვე საქართველოშია, ჰყავს შვილები, შვილიშვილები და შვილთაშვილები. არის კარგი დედა და ბებია...