თბილისის რომელი რესტორანი მასპინძლობდა რობერტ კაპას, ჯონ სტეინბეკსა და სხვა მსოფლიოში ცნობილ ადამიანებს
მსოფლიოში მრავალ ქალაქშია ისეთი კაფე თუ რესტორანი, რომელსაც ერთხელ მაინც უნდა ესტუმრო: თუკი პარიზში თვით პაბლო პიკასო და ამადეო მოდილიანის საყვარელი რესტორანი „როტონდა“ იყო, ბუდაპეშტი თავს „ნიუ იორკ კაფეთი“ იწონებს, ვენაში კი ასეთი აუცილებლად სანახავი კაფე „ზახერია“, სადაც იმპერატორების უსაყვარლესი ლეგენდარული დესერტები მზადდებოდა.
თბილისში ასეთი ფუნიკულიორია, 1938 წელს გახსნილი ქართული რესტორანი, რომელმაც ათეულობით წლის განმავლობაში უამრავ ცნობილ ადამიანს უმასპინძლა.
თბილისელთა არაერთი თაობის გამორჩეული რესტორანი გახსნის დღიდანვე არ იყო მხოლოდ რიგითი კვების ობიექტი: ნებისმიერ აქ მცხოვრებ ადამიანს - ახალგაზრდას თუ ასაკოვანს - აქვს ფუნიკულიორთან დაკავშირებული თავისი უნიკალური ისტორია ფუნიკულიორის შესახებ, მოგონება, რომელმაც ის ამ ადგილთან სამუდამოდ დააკავშირა.
რამდენიმე სცენა ისტორიიდან
ყველაფერი 1900 წელს დაიწყო, როდესაც ბელგიელ ინჟინერ ალფონს რობიმ ფუნიკულიორის სადგურის მშენებლობა ჩაიბარა. ფუნიკულიორის პირველი მემანქანე, ვასილ ყვავილაშვილი იხსენებს რომ პირველი მგზავრები აქ ფაეტონებით მოჰყავდათ და ფულსაც კი უხდიდნენ, რომ უჩვეულო ტრანსპორტით ემგზავრათ. თუმცა აქაურები სულ მალე მიეჩვივნენ ფუნიკულიორს და სულ მალე ის ხალხის საყვარელი გასართობი ატრაქციონი გახდა.
1936-1938 წლებში 27 წლის არქიტექტორებს - ზაქარია და ნადეჟდა ქურდიანებს სამსართულიანი შენობის დაპროექტება და მშენებლობა დაევალათ.
ცნობილი ფაქტია, რომ მშენებარე ფუნიკულიორზე ლავრენტი ბერია ასულა დასათვალიერებლად, რომელსაც ხარაჩოზე ფეხმძიმე ქალი დაუნახავს და აღშფოთებულა: ეს ორსული მუშა აქ რომ დგას, სირცხვილია. იტყვიან, საბჭოთა მუშებს ასე ექცევიანო. თუმცა ფეხმძიმე ქალი არა მუშა, არამედ, პროექტის ავტორი, 27 წლის ნადეჟდა ქურდიანი იყო, რომელიც ადგილზე ხელმძღვანელობდა სამუშაოებს.
ასე გაჩნდა თბილისის სავიზიტო ბარათიც მთაწმინდაზე: მისი გამორჩეული არქიტექტურა თბილისის ნებისმიერი წერტილიდან მოგტაცებს თვალს. თაღებსა და გეომეტრიულ ფიგურებს შორის შუქ-ჩრდილების კონტრასტი უცნაური ნათებით ნებისმიერი სტუმრის გულს იმწამსვე მოინადირებს.
60-იან წლებში, მხატვარ კოკა იგნატოვს ფუნიკულიორის რესტორნის ერთ-ერთი კედლის მოხატვა დაევალა. “ფიროსმანის მონატრება” - ასე ჰქვია პანოს, რომელიც ამ დავალების შედეგად გაჩნდა კედელზე. პანოზე ასახულია ფიროსმანი ხმაურითა და ფერებით სავსე იმდროინდელ თბილისში, ქალაქში, რომელიც, თითქოს, დროში გაჩერდა. სტუმარი ამ დარბაზში ვახშმობისას, თითქოს, დროში მოგზაურობს: ერთ მხარეს მე-19 საუკუნის თბილისს ხედავს, მეორე მხარეს კი - თანამედროვე დედაქალაქის ხედებს.
რესტორანი რამდენიმე ცნობილ ქართულ ფილმში ფიგურირებს: „აბეზარა“, „დღე უკანასკნელი, დღე პირველი”, „შეხვედრა მთაში”.
2007 წლიდან კი იწყება ფუნიკულიორის ახალი სუნთქვა, როდესაც ჯიემთი ჯგუფმა ქალაქის ღირსშესანიშნაობის შენარჩუნებისა და აღდგენის პასუხისმგებლობა საკუთარ თავზე აიღო, 90-იანებში დაზიანებული შენობა სრულად აღადგინა და მას პირვანდელი მნიშვნელობა და დანიშნულება დაუბრუნა.
თბილისის სავიზიტო ბარათი 86 წლისაა
შენობის რეკონსტრუქციის დროს უცვლელად შენარჩუნდა პროექტით გათვალისწინებული ფასადი, სრული რესტავრაცია ჩაუტარდა კოკა იგნატოვის ცნობილ პანოს, ხოლო შენობის ინტერიერი თანამედროვე სტანდარტებით მოეწყო.
ფუნიკულიორის კომპლექსმა ხელახალი სიცოცხლე 2013 წელს დაიწყო, როდესაც მშენებლობა დამთავრდა და კომპლექსმა ფუნქციონირება განახლებული კვების ობიექტებით დაიწყო.
აქ სტუმრობა განსაკუთრებული გამოცდილებაა, რომელსაც ფუნიკულიორის ქვედა სადგურიდან, ჭონქაძის ქუჩიდან იწყებ: სალაროში ტრამვაის ბილეთს ყიდულობ, ამ ისტორიული ტრანსპორტით, ნელ-ნელა აუყვება მთაწმინდის ფერდობს, შენს თვალწინ კი თბილისის მომაჯადოებელი ხედები იშლება.
ფუნიკულიორის ზედა სადგურზე გამოსვლისას, პირველი, რასაც გრძნობ, ვანილის მოტკბო, შენი ბავშვობის სურნელია: ლეგენდარული პონჩიკები და ლაღიძის წყლები - ეს განუყრელი წყვილი ფუნიკულიორზე კვლავ გვხვდება ზუსტად იმ გემოთი, როგორიც გახსოვს.
კარგ ამინდში აჯობებს, ვერანდაზე მოიკალათო და არაჩვეულებრივი პურ-ფუნთუშეულით, გამორჩეული ყავით და თბილისის ხედებით დატკბე.
საღამოს 6 საათზე ფუნიკულიორის მეორე სართულზე არსებული ისტორიული რესტორანი იწყებს სტუმრების მიღებას. ინტერიერს აქ კვლავ ამშვენებს ოთარ ვეფხვაძის შესანიშნავი ნახატები.
რესტორნის მენიუ, რომელიც ჯიემთი ჰოსფითალითის ბრენდ-შეფმა, გიორგი სარაჯიშვილმა ქართული ტრადიციული გემოების შთაგონებითა და თანამედროვეობის ჰარმონიული შერწყმით შექმნა, სტუმრებს აღფრთოვანებულს ტოვებს.
სხვადასხვა დროს, ფუნიკულიორის რესტორანს არაერთი ცნობილი ადამიანი სწვევია სტუმრად: კუთხეში მდგარ მრგვალ მაგიდასთან ერთხელ მარგარეტ ტეტჩერს უმასპინძლეს, ვიტრაჟებთან ახლოს კი - მსოფლიოში ცნობილმა მწერალმა, ჯონ სტეინბეკმა ივახშმა. აქ დაპატიჟეს ფიდელ კასტროც, რომელიც რესტორნის ცენტრში გაშლილ ყველაზე დიდ მაგიდასთან უმასპინძლეს, ეს მაშინ, საბჭოთა კავშირში. თბილისის ხედებით მოხიბლულმა რობერტ კაპამ, კი ტერასაზე მდგარი ერთ-ერთი მაგიდა შეარჩია სავახშმოდ.
კომპლექსის მესამე სართული განსაკუთრებული წვეულებებისთვისაა განკუთვნილი. აქ სტუმრებს შეუძლიათ გამორჩეული მოვლენების დიდებულად აღნიშვნა - სწორედ ისე, როგორც ფუნიკულიორის კომპლექსს სჩვევია.
ფუნიკულიორის კომპლექსში სტუმრობის განსაკუთრებული გამოცდილების სრულყოფილად მისაღებად, აუცილებლად უნდა დაათვალიეროთ ქართველი ხელოვანის, კოკა იგნატოვის მიერ 1972 წელს შესრულებული, ძველი თბილისის უნიკალური კედლის მხატვრობა.
თბილისის სავიზიტო ბარათის მასპინძლობის ტრადიცია, თითქმის, ერთ საუკუნეს ითვლის. გახდით უნიკალური ისტორიის თანამონაწილე — ჭიქა ღვინის, საფირმო კერძის, სასიამოვნო მუსიკისა და ხელისგულივით გადაშლილი თბილისის თვალწარმტაცი ხედის ფონზე.
R