წარმოგიდგენთ 9 შთამბეჭდავ ასტრონომიული მოვლენას, რომელიც ცაზე 2024 წელს გამოჩნდება. მათგან ზოგიერთი მოვლენა ხილული იქნება მხოლოდ დედამიწის გარკვეული ადგილებიდან, მაგრამ უმეტესობის ნახვას პლანეტის მთელი მოსახლეობა შეძლებს.
დიახ, ღამის ცის მოყვარულებს 2024 წელს არაერთი ასტრონომიული მოვლენა ელით. მათ შორისაა მზის სრული დაბნელება და სანახაობრივი მეტეორული წვიმა. National Geographic-ი აქვეყნებს ამ საოცარი მოვლენების ვადებსა და ლოკაციებს. მოდით, გადავხედოთ რა გველოდება წინ ცის მოყვარულებს.
წელი ორი ნათელი და მიმზიდველი მეზობელი სამყაროს კომბინაციით დაიწყება: მთვარე და იუპიტერი ერთმანეთს შეხვდებიან. მზის სისტემის უდიდესი პლანეტა 18 იანვარს საღამოს ცაზე ბრწყინვალე ნახევარმთვარის გვერდით გამოჩნდება.
თუ მოულოდნელად გამოტოვებთ ამ საოცარ მოვლენას, არ ინერვიულოთ - იუპიტერი და მთვარე ერთმანეთს კვლავ შეხვდებიან ცაზე 14 თებერვალს, 13 მარტს და 10 აპრილს.
ეს იქნება უნიკალური შემთხვევა, როდესაც მთვარე სხვადასხვა ფაზაში გამოჩნდება გიგანტურ იუპიტერთან ერთად. მოიმარჯვეთ თქვენი ბინოკლები და დააკვირდით ამ საოცარ სანახაობას.
8 აპრილი: მზის სრული დაბნელება ჩრდილოეთ ამერიკის ცაზე წლის მთავარი ციური მოვლენა. დიახ, მზე სრულად დაბნელდება, რადგან მთვარე მთლიანად დაფარავს მზეს. სანახაობა შთამბეჭდავი იქნება მექსიკის ოთხ შტატში, აშშ-ს 15 შტატში ტეხასიდან მეინამდე და კანადის ხუთ პროვინციაში ქვეყნის აღმოსავლეთ ნაწილში.
ევერესტზე სამჯერ დიდი გიგანტური კომეტა, სახელწოდებით 12p/Pons Brooks, სწრაფად გაივლის თავის გზას მზის სისტემაში. კრიოვულკანურმა კომეტამ, რომელიც ძირითადად ყინულისგან, მტვრისგან და აირისგან შედგება, 2023 წელს რამდენიმე აფეთქება განიცადა, რითაც ასტრონომები გააოცა. მარტში, როდესაც კომეტა მზეს მიუახლოვდება, ის რეალურად აჩქარდება დედამიწის გაზრდილი მიზიდულობის გამო.
აპრილისთვის მისი დანახვა შეუიარაღებელი თვალითაც კი შესაძლებელი იქნება დასავლეთით, მზის ჩასვლის შემდეგ. მოძებნეთ ის 12 აპრილის ცაზე. ცხრა დღის შემდეგ კი, 21 აპრილს, კომეტა პონს-ბრუკსი მიაღწევს მზესთან უახლოეს წერტილს და მისი სიკაშკაშე პიკზე იქნება, რაც მის დასანახად ერთ-ერთ საუკეთესო შესაძლებლობას მოგცემს.
ასევე კომეტა მოძებნეთ მზის სრული დაბნელების დროს, 8 აპრილს, როდესაც ის ჩაბნელებულ მზესთან გამოჩნდება და შესამჩნევი იქნება შეუიარაღებელი თვალითაც.
4 მაისი: ეტა აკვარიდების მეტეორული წვიმის პიკი გველოდება
2024 წელს იდეალური პირობები იქნება მეტეორული წვიმისთვის. საუკეთესო ხედების ნახვა 4 მაისის გამთენიისას შეგიძლიათ.
მეტეორების წვიმა ხილული იქნება სამხრეთ-აღმოსავლეთ ჰორიზონტთან.
12 და 13 აგვისტო: პერსეიდის მწვერვალი
ეს წელი პერსეიდებისთვის განსაკუთრებით კარგი წელია, რადგან მეტეორული წვიმის პიკი მთვარის დაბნელებას ემთხვევა. მზარდი მთვარე დაახლოებით შუაღამისას ჩავა. მეტეორები გაივლიან პერსევსის თანავარსკვლავედს, რომელიც ახლოსაა ჰორიზონტთან შორეულ სამხრეთ განედებში მცხოვრებთათვის.
სექტემბერი და ოქტომბერი: კომეტა C/2023 A3-ის გამოჩენა გველოდება. ციური სხეული A3 Tsuchinshan Atlas პირველად 2023 წლის თებერვალში შენიშნეს. მოსალოდნელია, რომ ის განსაცვიფრებელ სანახაობად 2024 წლის ბოლოს იქცეს. ზაფხულის დასაწყისში ის საღამოს ცაზე იქნება ხილული და მისი დაკვირვება სამოყვარულო ტელესკოპებით იქნება შესაძლებელი.
სექტემბრის მოახლოებასთან ერთად, კომეტა 80 000 წლის განმავლობაში პირველად მიუახლოვდება მზეს და დედამიწას. ასტრონომები იმედოვნებენ, რომ მისი ბრწყინვალება შესაძლოა ხილული გახდეს ბინოკლით ან შეუიარაღებელი თვალითაც კი, როდესაც აღმოსავლეთ ცაზე გამოჩნდება მზის ამოსვლამდე.
თუ კომეტა გადაურჩება მზის გარშემო მოგზაურობას, ჩრდილოეთ ნახევარსფეროში მცხოვრები ხალხი მას 12 ოქტომბრიდან ნახავს.
17 სექტემბერი: სატურნი მთვარეს დაუმეგობრდება
წლის ბოლო ოთხი თვის განმავლობაში მთვარე და სატურნი ერთმანეთს თვეში ერთხელ შეხდებიან. შეუიარაღებელი თვალით ხილული განსაცვიფრებელი საანახაობა 14 და 15 ოქტომბერს, 11 ნოემბერსა და 8 დეკემბერს განმეორდება.
ორი კაშკაშა სამყარო ხილული იქნება მზის ჩასვლიდან მალევე.
2 ოქტომბერი: ცეცხლის ბეჭედი ცაში
იღბლიანი დამკვირვებლები დასავლეთ ნახევარსფეროში მზის მეორე დაბნელებასაც იხილავენ. ცეცხლის რგოლის, ანუ რგოლისებრი დაბნელების გზა ძირითადად წყნარ ოკეანეს გადაკვეთს, რაც ხმელეთიდან რამდენიმე ადგილას შეზღუდავს ხილვადობას.
დაბნელების დაკვირვება შესაძლებელი იქნება აღდგომის თვალწარმტაცი კუნძულიდან ადგილობრივი დროით 14:07 საათზე. იქ მცხოვრებნი სანახაობას 6 წუთისა და 23 წამის განმავლობაში ნახავენ. ეს ფენომენი მაშინ ხდება, როდესაც მთვარე დედამიწიდან უფრო შორს არის, ვიდრე მზის სრული დაბნელების დროს და, შესაბამისად, უფრო პატარა ჩანს ცაზე.
შემდეგ დაბნელება სამხრეთ ჩილეს დაფარავს და სწრაფად გადავა ანდების გავლით არგენტინაში. მზის ნაწილობრივი დაბნელება ხილული იქნება მილიონობით დამკვირვებლისთვის სამხრეთ ამერიკის დიდ ნაწილში.
4 დეკემბერი: ვენერა და ნახევარმთვარე ერთმანეთს მზის ჩასვლის შემდეგ შეხვდებიან.
ადრეული დღესასწაული ელოდება ცის მოყვარულებს, რადგან მზის შემდეგ ორი ყველაზე კაშკაშა ობიექტი, მთვარე და ვენერა, საღამოს ცაზე შეხვდებიან ედრთმანეთს. ამ მოვლენას მარტივად ნახავთ ბინოკლით. გარდა ამისა, ვენერა სამოყვარულო ტელესკოპებში მთვარის მინიატურულ ვერსიად გამოჩნდება.