3 ნო­ემ­ბერს, წი­თელ ზღვა­ში აშშ-ის 3 კო­მერ­ცი­ულ ხო­მალდს თავს და­ესხნენ. ამე­რი­კის სამ­ხედ­რო ცენ­ტრა­ლურ სარ­დლო­ბა­ში აცხა­დე­ბენ, რომ მათ­მა სა­ჰა­ე­რო თავ­დაც­ვის სის­ტე­მამ სამი დრო­ნი ჩა­მო­აგ­დო.

მა­თი­ვე ცნო­ბით, ამე­რი­კუ­ლი სამ­ხედ­რო გემი USS Carney ხო­მალ­დე­ბის და­სახ­მა­რებ­ლად, რომ­ლებ­საც 15 ქვე­ყა­ნას­თან, მათ შო­რის გა­ერ­თი­ა­ნე­ბულ სა­მე­ფოს­თან აქვს კავ­ში­რი, მას შემ­დეგ ჩა­ერ­თო, რაც მათ იე­მე­ნის იმ ტე­რი­ტო­რი­ე­ბი­დან და­ესხნენ თავს, რომ­ლებ­საც ირა­ნის მიერ მხარ­და­ჭე­რი­ლი ჰუ­სი­ტე­ბი აკონ­ტრო­ლე­ბენ. ორ გემს რა­კე­ტე­ბი მოხ­ვდა, მაგ­რამ, რო­გორც ამ­ბო­ბენ, თავ­დას­ხმებს მსხვერ­პლი არ მოჰ­ყო­ლია.

ჰუ­სი­ტე­ბის პრესს­პი­კე­რის მტკი­ცე­ბით, მათი სამ­ხედ­რო-სა­ზღვაო ძა­ლე­ბი ის­რა­ე­ლის ორ გემს და­ეს­ხა თავს. ის­რა­ე­ლის თავ­დაც­ვის ძა­ლებ­ში კი აცხა­დე­ბენ, რომ გე­მებს ის­რა­ელ­თან კავ­ში­რი არ ჰქო­ნი­ათ. აშშ-ის ცენ­ტრა­ლურ სარ­დლო­ბა­ში აცხა­დე­ბენ, რომ თავ­დას­ხმებ­მა გე­მე­ბის ეკი­პა­ჟე­ბის სი­ცო­ცხლეს საფრ­თხე შე­უქ­მნა და რომ ეს თავ­დას­ხმე­ბი სა­ერ­თა­შო­რი­სო ვაჭ­რო­ბი­სა და სა­ზღვაო უსაფრ­თხო­ე­ბის­თვის პირ­და­პირ საფრ­თხეს წარ­მო­ად­გენს.

"ჩვენ გვაქვს ყვე­ლა სა­ფუძ­ვე­ლი ვირ­წმუ­ნოთ, რომ ამ თავ­დას­ხმე­ბის უფ­ლე­ბა, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ იე­მე­ნელ­მა ჰუ­სი­ტებ­მა გა­ნა­ხორ­ცი­ე­ლეს, სრუ­ლად არის მი­ნი­ჭე­ბუ­ლი ირა­ნის მიერ“, - ნათ­ქვა­მია აშშ-ის ცენ­ტრა­ლურ სარ­დლო­ბის გან­ცხა­დე­ბა­ში.

ასევე დაგაინტერესებთ

09:19 / 02-12-2023

"ჰამასელების" აურაცხელი ქონება ღაზელი ხალხის უბედურების ხარჯზე - ფეშენებელური სახლები, პირადი ვერტმფრენები და გართობა წესების დარღვევით: როგორ გახდნენ დაჯგუფების ლიდერები მილიარდერები?

14:23 / 03-12-2023

"ისრაელის მიზანი თუ "ჰამასის“ სრული განადგურებაა, მაშინ ომი ათი წელი გაგრძელდება" - ემანუელ მაკრონი

გა­სულ თვე­ში ჰუთ­სი­ტებ­მა წი­თელ ზღვა­ში ის­რა­ე­ლის ბიზ­ნეს­მე­ნის კუთ­ვნი­ლი სა­ვაჭ­რო გემი და­ა­კა­ვეს. ასე­ვე მათ ის­რა­ე­ლის მი­მარ­თუ­ლე­ბით ბა­ლის­ტი­კუ­რი რა­კე­ტე­ბი გა­უშ­ვეს, რომ­ლებ­მაც მი­ზანს ვერ მი­აღ­წი­ეს, რად­გან ისი­ნი სა­ჰა­ე­რო თავ­დაც­ვის სის­ტე­მამ ჩა­მო­ყა­რა. აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ რა­კე­ტე­ბის გა­ნე­იტ­რა­ლე­ბა­ში მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა მი­ი­ღო აშშ-ის სამ­ხედ­რო ხო­მალდმა Carney-მაც.

ამ­ჟა­მინ­დე­ლი თავ­დას­ხმა მოხ­და ღა­ზის სექ­ტორ­ში, ის­რა­ე­ლის სამ­ხედ­რო­ებ­სა და რა­დი­კა­ლურ დაჯ­გუ­ფე­ბა "ჰა­მასს“ შო­რის რამ­დე­ნი­მე დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში ცე­ცხლის შე­წყვე­ტის შემ­დეგ, გა­ნახ­ლე­ბუ­ლი ბრძო­ლის ფონ­ზე.

• ვინ არი­ან იე­მე­ნე­ლი ჰუ­სი­ტე­ბი, რომ­ლე­ბიც მხარს "ჰა­მასს“ უჭე­რენ?

ჰუ­სი­ტე­ბი - ეს არის ში­ი­ტი-ზე­ი­დი­ტე­ბის გა­სამ­ხედ­რო­ე­ბუ­ლი დაჯ­გუ­ფე­ბა, რო­მე­ლიც იე­მე­ნის ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე მოქ­მე­დებს. მისი შექ­მნის თა­რი­ღად მიჩ­ნე­უ­ლია 1994 წელი. ისი­ნი თა­ვი­ანთ მოძ­რა­ო­ბას “ან­სარ ალაჰს" ("ალა­ჰის დამ­ცვე­ლებს" ) უწო­დე­ბენ, ჰუ­სი­ტებს კი მოძ­რა­ო­ბის და­მა­არ­სებ­ლის გამო ეძა­ხი­ან. ჰუ­სი­ტურ მოძ­რა­ო­ბას გრძე­ლი და სა­ინ­ტე­რე­სო პრე­ის­ტო­რია აქვს და იგი არ უნდა აგ­ვე­რი­ოს მე-15 სა­უ­კუ­ნის ჩე­ხე­თის ეროვ­ნულ-გა­მა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბელ და ან­ტი­კა­თო­ლი­კურ მოძ­რა­ო­ბა­ში, რო­მელ­საც იან ჰუსი უძღო­და და მის მიმ­დევ­რებს ჰუ­სი­ტე­ბი შე­არ­ქვეს.

ის­ტო­რი­ას თუ გა­დავ­ხე­დავთ, იე­მენ­ში მე-20 სა­უ­კუ­ნის 60-იან წლე­ბამ­დე, ძა­ლა­უფ­ლე­ბა მე-9 სა­უ­კუ­ნის მი­წუ­რულს და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი ზა­ი­დის სექ­ტის სუ­ლი­ე­რი ლი­დე­რე­ბის - იმა­მე­ბის ხელ­ში იყო. თუმ­ცა მას მერე, რაც იმა­მი ქვეყ­ნი­დან გა­ა­ძე­ვეს და ჩა­მო­ყა­ლიბ­და სამ­ხედ­რო რე­ჟი­მი - იე­მე­ნის არა­ბუ­ლი რეს­პუბ­ლი­კის სა­ხე­ლით, სა­ხელ­მწი­ფო­ში ერ­თმა­ნეთს და­უ­პი­რის­პირ­და სუ­ნი­ტუ­რი და ში­ი­ტუ­რი ის­ლა­მის მიმ­დევ­რე­ბი, 70-იანი წლე­ბი­დან კი, სა­უ­დის არა­ბე­თის მხარ­და­ჭე­რით, ქვე­ყა­ნა­ში ვა­ჰა­ბი­ტუ­რი იდე­ე­ბის გავ­რცე­ლე­ბაც და­ი­წყო, რი­თაც ზა­ი­დის­ტუ­რი ელი­ტე­ბის გავ­ლე­ნას წყა­ლი შე­უდ­გა, თუმ­ცა ისი­ნი ბედს არ შე­ე­გუ­ენ და სექ­ტა­ში ნელ-ნელა გა­მო­ფხიზ­ლე­ბის პრო­ცე­სი და­ი­წყო.

ზა­ი­დის­ტე­ბის ელი­ტამ ჩა­მო­ა­ყა­ლი­ბა პარ­ტია ალ-ჰაქი და პარ­ტი­ის მი­ზა­ნი გახ­და ვა­ჰა­ბი­ტუ­რი იდე­ე­ბის გავ­რცე­ლე­ბის აღ­კვე­თა. თა­ვის მხრივ, ვა­ჰა­ბი­ტებ­მა რე­ფორ­მის­ტუ­ლი პარ­ტია ჩა­მო­ა­ყა­ლი­ბეს და ქვე­ყა­ნა­ში დე­მოკ­რა­ტი­უ­ლი პრო­ცე­სე­ბის ჩა­ნა­სა­ხი გაჩ­ნდა. თუმ­ცა დე­მოკ­რა­ტი­ამ იე­მენ­ში ვერ გა­ი­ხა­რა და სა­ბო­ლო­ოდ, ბევ­რი პო­ლი­ტი­კუ­რი შეხ­ლა-შე­მოხ­ლის და და­პი­რის­პი­რე­ბის შემ­დეგ, პრე­ზი­დენ­ტმა სა­ლეჰ­მა 2004 წელს პო­ლი­ტი­კუ­რი ოპო­ნენ­ტის, ჰუ­სე­ინ ალ-ჰუ­სის და­პა­ტიმ­რე­ბის გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა მი­ი­ღო, რა­მაც ჰუ­სი­ტე­ბის აჯან­ყე­ბა გა­მო­იწ­ვია. მალე ალ-ჰუსი მოკ­ლეს. ჰუ­სი­ტე­ბის ლი­დე­რი ცოტა ხნით ალ-ჰუ­სის მამა გახ­და, შემ­დეგ კი - ძმა.

აჯან­ყე­ბუ­ლე­ბი წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში მძი­მედ შე­ი­ა­რაღ­დნენ და პრე­ზი­დენტ სა­ლეჰს შე­უ­ტი­ეს. სა­ერ­თა­შო­რი­სო მე­დი­ა­ტო­რე­ბის მო­ნა­წი­ლე­ო­ბით, სა­ლე­ჰი გა­დად­გა და 2012 წელს პოს­ტი ვიცე-პრე­ზი­დენ­ტმა ჰა­დიმ და­ი­კა­ვა, თუმ­ცა, იგი კი­დევ უფრო სუს­ტი პრე­ზი­დენ­ტი გა­მოდ­გა.

ირა­ნის მიერ მხარ­და­ჭე­რილ­მა ში­იტ­მა ჰუ­სი­ტებ­მა 2014 წელს დე­და­ქა­ლა­ქი სანა და­ი­კა­ვეს, ამას­თან, მო­ი­თხოვ­დნენ მთავ­რო­ბის გა­დად­გო­მას და ნავ­თობ­ზე ფა­სე­ბის დაკ­ლე­ბას. მო­ლა­პა­რა­კე­ბებ­მა შე­დე­გი ვერ გა­მო­ი­ღო, აჯან­ყე­ბუ­ლებ­მა 2015 წელს პრე­ზი­დენ­ტის სა­სახ­ლეც და­ი­კა­ვეს და ჰადი აი­ძუ­ლეს გა­დამ­დგა­რი­ყო. დრო­ე­ბით მთავ­რო­ბად გა­მო­ცხად­და რე­ვო­ლუ­ცი­უ­რი კო­მი­ტე­ტი, რო­მელ­საც სა­თა­ვე­ში ედგა მუ­ჰა­მედ ალი ალ-ჰუსი.

სპარ­სე­თის ყუ­რის ქვეყ­ნე­ბის კო­ა­ლი­ცი­ამ, რო­მელ­საც სა­უ­დის არა­ბე­თი ლი­დე­რობ­და, იე­მე­ნი ეკო­ნო­მი­კურ ბლო­კა­და­ში მო­აქ­ცია და აშშ-ის მხარ­და­ჭე­რით ჰუ­სი­ტებს სა­ჰა­ე­რო დარ­ტყმებ­საც აყე­ნებ­და. ამა­სო­ბა­ში, ყო­ფილ­მა პრე­ზი­დენ­ტმა ჰა­დიმ თა­ვი­სი გა­დად­გო­მა გა­ა­უქ­მა, მთავ­რო­ბა ჩა­მო­ა­ყა­ლი­ბა და სამ­ხრე­თულ სა­პორ­ტო ქა­ლაქ ადენ­ში გა­მაგრდა. ჰუ­სი­ტურ­მა არ­მი­ამ ქა­ლაქს და­არ­ტყა და ჰადი სა­უ­დის არა­ბეთ­ში გა­იქ­ცა.

ირა­ნი­სა და ყუ­რის ქვეყ­ნე­ბის, ანუ რე­გი­ო­ნა­ლუ­რი ძა­ლე­ბის ჩარ­თვამ ამ კონ­ფლიქ­ტში, იე­მე­ნის სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში კი­დევ უფრო გა­ა­ფარ­თო­ვა სუ­ნი­ტურ-ში­ი­ტუ­რი შუღ­ლი. 2015 წელს სა­უ­დის არა­ბეთ­მა სა­ზღვაო ბლო­კა­და მო­ა­წყო, რათა ირანს ვერ მო­ე­ხერ­ხე­ბი­ნა ჰუ­სი­ტე­ბი­სათ­ვის დახ­მა­რე­ბის მი­წო­დე­ბა. სა­პა­სუ­ხოდ, ირან­მა სა­ზღვაო ფლო­ტი გაგ­ზავ­ნა და სა­უ­დის არა­ბეთ­თან ლა­მის ომი გა­ა­ჩა­ღა. ამ ყვე­ლაფ­რის ფონ­ზე ქვე­ყა­ნა­ში უმ­ძი­მე­სი ჰუ­მა­ნი­ტა­რუ­ლი კრი­ზი­სი და­ი­წყო.

არ­სე­ბუ­ლი მო­ნა­ცე­მე­ბით, 2015 წლი­დან 2021 წლამ­დე იე­მენ­ში 130 000-ზე მეტი ადა­მი­ა­ნი და­ი­ღუ­პა, მათ შო­რის, 12 000 მშვი­დო­ბი­ა­ნი მო­ქა­ლა­ქე (აქე­დან 25% ბავ­შვი), 4 მი­ლი­ონ­ზე მეტი ადა­მი­ა­ნი იძუ­ლე­ბით გა­და­ად­გი­ლე­ბულ პი­რად იქცა, და­ახ­ლო­ე­ბით 24 მი­ლი­ონ იე­მე­ნელს (ქვეყ­ნის მო­სახ­ლე­ო­ბის 85%) კი ჰუ­მა­ნი­ტა­რუ­ლი დახ­მა­რე­ბა ესა­ჭი­რო­ე­ბა.

2017 წლის 29 ნო­ემ­ბერს ყო­ფილ მტრებს, ალი აბ­დუ­ლა სა­ლე­ჰის მომ­ხრე­ებ­სა და ჰუ­სი­ტებს შო­რის ურ­თი­ერ­თო­ბა კვლავ და­ი­ძა­ბა, მა­ლე­ვე ყო­ფილ­მა პრე­ზი­დენ­ტმა ჰუს­ტებ­თან ორ­წლი­ა­ნი ალი­ან­სის გა­წყვე­ტის შე­სა­ხებ გა­ნა­ცხა­და, 4 დე­კემ­ბერს კი სა­ლე­ჰი სა­ნას­თან ახ­ლოს მოკ­ლეს, რა­მაც კი­დევ უფრო დიდი არე­უ­ლო­ბა გა­მო­იწ­ვია.

2021 წელს ჰუ­სი­ტებ­მა და­არ­ტყეს ქა­ლაქ მა­რიბს, იე­მე­ნის სა­ერ­თა­შო­რი­სოდ აღი­ა­რე­ბუ­ლი მთავ­რო­ბის ბოლო ფორ­პოსტს და მა­ლე­ვე, სა­ჰა­ე­რო რა­კე­ტე­ბით თავს და­ესხნენ სა­უ­დის არა­ბეთ­ში აე­რო­პორ­ტებს და ნავ­თო­ბის ტან­კე­რებს. სა­უ­დე­ლე­ბის კო­ა­ლი­ცი­ამ სა­პა­სუ­ხოდ სა­ნას და­არ­ტყა.

2022 წელს, ათწლე­უ­ლის გან­მავ­ლო­ბა­ში პრე­ზი­დენ­ტის წო­დე­ბის ტა­რე­ბის შემ­დეგ, სა­ბო­ლო­ოდ გა­დად­გა ჰადი და გზა და­უთ­მო საპ­რე­ზი­დენ­ტო საბ­ჭოს, რო­მე­ლიც იე­მე­ნის სა­ზო­გა­დო­ე­ბის პო­ლი­ტი­კუ­რი ნამ­სხვრე­ვე­ბის 7 წევ­რის­გან შედ­გე­ბა. საბ­ჭოს ხელ­მძღვა­ნე­ლობს ჰა­დის ყო­ფი­ლი მრჩე­ვე­ლი რა­შად ალ-ალი­მი, რო­მელ­საც, რა თქმა უნდა, მჭიდ­რო კავ­ში­რი აქვს სა­უ­დის არა­ბე­თის ელი­ტებ­თან, თუმ­ცა იე­მე­ნის ნა­წილ­ში რე­ა­ლურ მმარ­თვე­ლო­ბას სწო­რედ ჰუ­სი­ტე­ბი ინარ­ჩუ­ნე­ბენ, რომ­ლე­ბიც ქვეყ­ნის ჩრდი­ლო­ეთ­ში არი­ან გა­მაგ­რე­ბუ­ლე­ბი. ზო­გა­დად იე­მე­ნის კონ­ფლიქ­ტში ძა­ლი­ან ბევ­რი მხა­რეა ჩარ­თუ­ლი, მათ შო­რის, გა­ე­როს მიერ აღი­ა­რე­ბუ­ლი მთავ­რო­ბა, სამ­ხრე­თის გარ­და­მა­ვა­ლი საბ­ჭო (სგს), სა­უ­დის არა­ბე­თი, არაბ­თა გა­ერ­თი­ა­ნე­ბუ­ლი სა­ა­მი­რო­ე­ბი, ირა­ნი, ჰუ­სი­ტე­ბი და ა.შ.

რო­გორც უკვე აღ­ვნიშ­ნეთ, ჰუ­სი­ტებს აია­რა­ღებს ირა­ნი.

ირაკ­ლის ალა­დაშვლის სამ­ხედ­რო ბლო­გის თა­ნახ­მად, სა­უ­დის არა­ბე­თი­სა და აშშ-ის სამ­ხედ­რო ხო­მალ­დე­ბის ეკი­პა­ჟებ­მა არა­ერ­თხელ და­ა­კა­ვეს ირა­ნი­დან იე­მენ­ში მცუ­რა­ვი გე­მე­ბი და კა­ტარ­ღე­ბი და კონ­ფის­კა­ცია გა­უ­კე­თეს მათ ტრი­უ­მებ­ში გა­და­მა­ლულ შე­ი­ა­რა­ღე­ბას (სწო­რედ ეს, კონ­ფის­კი­რე­ბუ­ლი ია­რა­ღი და საბ­რძო­ლო მა­სა­ლა გა­დას­ცა ამე­რი­კულ­მა მხა­რემ უკ­რა­ი­ნის არ­მი­ას), მაგ­რამ რო­გორც ჩანს, ირა­ნუ­ლი შე­ი­ა­რა­ღე­ბა მა­ინც აღ­წევს ჰუ­სი­ტე­ბამ­დე და თა­ნაც - არა მარ­ტო "კა­ლაშ­ნი­კო­ვის“ ავ­ტო­მა­ტე­ბი...

"31 ოქ­ტომ­ბერს კი ის­რა­ე­ლის სა­ჰა­ე­რო თავ­დაც­ვას პირ­ვე­ლად მო­უ­წია ან­ტი­სა­რა­კე­ტო სის­ტე­მის - Arrow 3-ის გა­მო­ყე­ნე­ბა ჰუ­სი­ტე­ბის მიერ გაშ­ვე­ბუ­ლი „ხმე­ლე­თი-ხმე­ლე­თის“ კლა­სის ბა­ლის­ტი­კუ­რი რა­კე­ტის ჩა­მო­საგ­დე­ბად, ხოლო ის­რა­ე­ლის გა­მა­ნად­გუ­რებ­ლებ­მა რამ­დე­ნი­მე კა­მი­კა­ძე-დრო­ნი ჩა­მო­აგ­დეს, რომ­ლე­ბიც ეი­ლა­ტის­კენ მიფ­რი­ნავ­დნენ...

ეჭვს არ იწ­ვევს, რომ ჰუ­სი­ტე­ბის ში­ი­ტუ­რი „ან­სარ ალა“ ასეთ სე­რი­ო­ზულ და ამ­ხე­ლა მან­ძილ­ზე მოქ­მედ შე­ი­ა­რა­ღე­ბას სწო­რედ ირა­ნი­დან ღე­ბუ­ლობს, ისე­ვე, რო­გორც ლი­ბან­ში მოქ­მე­დი ასე­ვე ში­ი­ტუ­რი „ჰეს­ბო­ლა“ და სი­რი­ა­ში შექ­მნი­ლი პრო­ი­რა­ნუ­ლი დაჯ­გუ­ფე­ბე­ბი, შე­სა­ბა­მი­სად, ის­რა­ე­ლის სა­ჰა­ე­რო თავ­დაც­ვას, დიდი ალ­ბა­თო­ბით, მო­უ­წევს „რკი­ნის გუმ­ბა­თის“ გარ­და (რო­მე­ლიც მხო­ლოდ 70 კმ ფრე­ნის სი­შო­რის რა­კე­ტე­ბის მო­გე­რი­ე­ბა­ზეა გათ­ვლი­ლი) ბევ­რად ძლი­ე­რი სა­ჰა­ე­რო და ან­ტი­სა­რა­კე­ტო თავ­დაც­ვის სის­ტე­მე­ბის ამოქ­მე­დე­ბა სამ­ხრე­თი­დან, აღ­მო­სავ­ლე­თი­დან და ჩრდი­ლო­ე­თი­დან მო­სა­ლოდ­ნე­ლი სა­რა­კე­ტო თავ­დას­ხმე­ბის მო­სა­გე­რი­ებ­ლად, რო­დე­საც გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი იქ­ნე­ბა ირან­ში წარ­მო­ე­ბუ­ლი რა­კე­ტე­ბი და დრო­ნე­ბი, ოღონდ - არა ირა­ნის ტე­რი­ტო­რი­ი­დან...", - წერს ალა­დაშ­ვი­ლი. იხი­ლეთ ბლო­გი სრუ­ლად