"რაღაც მომენტში, როგორც გუჯას ბიჭს, ანგარიშს მიწევდნენ, თუმცა სირთულეები მქონდა... მეუღლე დამეხმარა ძველი ლადო ბურდულის გადარჩენაში" - "იმპერატორის" მეამბოხე ცხოვრება 90-იანებიდან დღემდე

"მე ჩემს შემოქმედებას ვაკეთებ და თუ მოუსმენ, მიხვდები, რომ ის მართლა "იმპერიას“ ჰგავს. ლამაზია, ფერადი - ყველაფერს შემოქმედებითად ვუყურებ. თუ ვინმეს ის არ ესმის, მას ვერაფერს გააგებინებ. როცა ვერ ხედავს, ეს მისი პირადი პრობლემაა, რაშიც ვერ ჩავერევი,“ - გვეუბნება მუსიკოსი, ქართული როკისა და ალტერნატიული მუსიკა-მოძრაობის ავტორი, მსახიობი, ლადო ბურდული - იმპერატორი.

ამბობს, რომ საინტერსო და არც ისე მარტივი გზა გაიარა, თუმცა სულ ქმნიდა და დღესაც აქტიურად მუშაობს. წლების გადასახედიდან კი ბევრი რამ გადააფასა...

• ის AMBEBI.GE-ს სტუმარია და თავისი ცხოვრების მნიშვნელოვან მომენტებს იხსენებს.

- რომ არ დაბადებულიყავით ოჯახში, რომელშიც დაიბადეთ, იქნებოდით ისეთი, როგორიც ხართ?

- რა თქმა უნდა, არა. ჯერ ზოდიაქოს და გარემოს აქვს მნიშვნელობა და მით უფრო ოჯახს. ადამიანი დიდ დროს ოჯახთან ერთად ატარებს, იქ იზრდება და პიროვნებად იქ ყალიბდება. ბავშვობიდან ამ ცხოვრებაში მომაქვს მთავარი ღირებულებები - ოჯახი, სამშობლო, უფალი და ამ ყველაფრის ერთგულება.

- ხართ მუსიკოსი, მუსიკის ავტორი, მსახიობი, "იმპერატორი" - რეალურად ვინ ხართ?

- ვფიქრობ, რომ არტისტი, რომელიც თავისებურ სამყაროს ქმნის, რომელსაც ლადო ბურდულის შემოქმედება ჰქვია, სადაც ჩემს თავს იმპერატორად მივიჩნევ. ჩემი "იმპერია" ჩემი შემოქმედებაა.

- ვისაც არ ესმის, რომ იმპერატორი თქვენი, როგორც ხელოვანის სახელია, არ ცდილობთ მათთვის ამ კუთხით რაიმეს ახსნას?

- ნახევარ ცხოვრებაზე მეტი რაღაც ახსნებში გავატარე. 50 წლის რომ გავხდი, მივხვდი, რომ არ შეიძლება ადამიანებს ყველაფერი დეტალებში აუხსნა. რაც მთავარია, ზოგჯერ ვერც იგებდნენ. ამიტომ ჯობია, ჩემი საქმე გავაკეთო და ახსნას თავი დავანებო... მერე ზოგს მუდმივად კითხვის დასმის პოზიციაში ყოფნა უყვარს. ასეთი ჩასაფრებული ტიპი ჩემთვის მიუღებელია... მისთვის არ მცალია - შემოქმედებას, ოჯახს, შვილებს უნდა მივხედო, ჩემი პირადი ცხოვრება მაქვს და ვიღაცების ინტრიგანულ კითხვებს არ ვუპასუხებ...

- პოპულარული ადამიანის შესახებ ბევრი რამ აინტერესებთ და ალბათ, ეს ამის ბრალიცაა...

- ანგარიშვალდებული არავისთან ვარ. ჩემი შემოქმედება და ლადო ბურდული თვითონ შევქმენი - ჩემი საკუთრებაა. ბიუჯეტის ფულით არ დავფინანსებულვარ, რომ საზოგადოების წინაშე ვალდებული ვიყო. ჩემს მუსიკას საკუთარი ფულით, ჩემით ვქმნიდი და ვქმნი. მე ხომ მაღალჩინოსანი არ ვარ?!.

- მეამბოხეობა თქვენში თავიდანვე გამოიკვეთა. რა იწვევდა ამას?

- საბჭოთა პერიოდში დასავლეთში ბევრს ვმოგზაურობდი და ვხედავდი, როგორი იყო თავისუფალი სამყარო. აქ კი ხალხს სიმართლის თქმის ეშინოდა. ორმაგი ცხოვრებით ცხოვრობდნენ... ყველას ერთნაირი ვარცხნილობა, ტანსაცმელი, აზროვნება ჰქონდა დ ერთი და იგივე რამე მოსწონდა. ვისაც სხვა რამ მოეწონებოდა, ხროვიდან ამოვარდნილი იყო და ამის გამო ისჯებოდა. იმ დროს შორტით, საყურით, ჯაჭვებით სიარული, გრძელი და ცალ მხარეს აპარსული თმა დაუშვებელი იყო...

მე ჩემი არასტანდარტული ვიზუალით კი იმ ცხოვრების მიმართ პროტესტს გამოვხატავდი. თუმცა ქუჩაში ისე სიარულიც ძალიან საშიში იყო. ასეთებს ლამის მოსაკლავად დასდევდნენ. ეს ყველაფერი გავლილი მაქვს...

- მამა - გუჯა ბურდული, კარგი მსახიობი, კარგი ადამიანი, სამწუხაროდ, ცოცხალი აღარ არის. რა გასწავლათ მან. როგორია მისი დამსახურება თქვენს ცხოვრებაში და როგორია მის გარეშე ცხოვრება?

- მამაჩემმა ჯანსაღი ცხოვრება, ადამიანური ფასეულობები, სამშობლოს, მუსიკის სიყვარული, ბევრი რამ მასწავლა... ჩემთვის სწორი ორიენტაციის კომპასი იყო... ახლა მე ვარ ჩემი შვილებისთვის სწორი ფასეულობების კომპასი... ბავშვობაში კინოში მიღებდნენ, კინომაც თავის კვალი დატოვა. ეს ჩემი მშობლების დამსახურებაა.

- ცნობილი მამის, მშობლის შვილობა გარკვეული სირთულეა ხოლმე, უჭირთ თავის დამკვიდრება. თქვენ შემთხვევაში იყო ასეთი სირთულე?

- ბავშვობიდან სცენაზე ვდგავარ... აბსოლუტურად რადიკალურად დამოუკიდებელ რაღაცებს ვაკეთებ. ეს მამაჩემის გზის გაგრძელება არ არის, თუნდაც არტისტული მიმართულებით. მას სხვა სათქმელი ჰქონდა და იმას ამბობდა, მე - სხვა სათქმელი მაქვს და იმას ვამბობ. ჩემს შვილებს თავისი სათქმელი ექნებათ. ჩვენი ოჯახი იმიტომ იყო საინტერესო, რომ ყველას თავის სათქმელი ჰქონდა, ამბობდა და ვამბობთ კიდეც. როდესაც დავდიოდი განსხვავებული სამოსით, ფერადი, თმა აჭრილი, ადამიანებს არაადეკვატური ვეგონე, მაგრამ რაღაც მომენტში, როგორც გუჯას ბიჭს, ანგარიშს მიწევდნენ. თუმცა სირთულეები მქონდა, ჩემს ცხოვრებაში ბევრი რაღაც ხდებოდა და იმ ყველაფრის მარტოს გატანამ მომიწია.

როცა მარტო, დამოუკიდებლად დგახარ შენ გზაზე, იქ მამა და დედა არაფერ შუაშია. თვითონ ხარ უკვე ტიპი და თვითონ უნდა გაიტანო ცხოვრება. ის ადამიანი არ ვარ, ბაბუებისა და მამების მოპოვებულზე რომ სხედან და დღემდე იმით რომ ცხოვრობენ. თვითონ ვქმნიდი, ვქმნი და ამით ვარ ბედნიერი. შვილებსაც არ ვაიძულებ, ჩემს მუსიკას მოუსმინონ. თვითონ უნდა გადაწყვიტონ, რა მოსწონთ და რა - არა. უბრალოდ, შეიძლება მიმართულება მივცე და ვუთხრა, რომ ეს „ასწორებს“ - ნებაში ადამიანი თავისუფალია.

- როგორი იყო დედის როლი?

- დედაჩემის როლი დიდია, საერთოდ, დედა თუ არ გყავს განათლებული, ჭკვიანი და ნიჭიერი, შვილები ასეთები ვერ გამოდიან. დედაჩემს ეს ყველაფერი უხვად ჰქონდა. მამაჩემზე მეტი თუ არა, ნაკლები როლი ჩემი ცხოვრების ჩამოყალიბებაში არ უთამაშია. ასევე დიდი ღვაწლი ბებიაჩემს, დედის დედას მიუძღვის. მისი დამსახურებაა, რომ სულ სხვანაირად დავინახე რაღაცები. განსხვავებული აზროვნება სხვა სიმაღლეებზე ამიყვანა...

- უცხოეთში ბევრი წავიდა. თქვენ იქ დადიოდით, მაგრამ არ დარჩით.

- ჩემი მეგობრებიდან ყველა წავიდა, არადა, ყველაზე ექსტრემალური მე ვიყავი. ხმაურიანი მუსიკა და არასტანდარტული იმიჯი მქონდა, მაგრამ დავრჩი. მეომრები ბრძოლის ველიდან არ გარბიან. თუ გავიქცეოდი, ჩემი საქმე ვის უნდა ეკეთებინა?! როცა თანამედროვე მუსიკას შენს მშობლიურ ენაზე აკეთებ, ეს ბევრს ნიშნავს. ძალიან პატრიოტი ვარ და ის შემოქმედება, რაც ქართულ ენაზე შევქმენი, უცხო ენაზე რომ შემექმნა, ამაზე არც მიფიქრია. ცხოვრებაში უცხო ენაზე არ მიმღერია, რომ ვინმესთვის გასაგები ვყოფილიყავი. მინდოდა, ეს ქვეყანა ყოფილიყო მაგარი და გახურებული, მაგარი, ჩემისთანა ტიპი ბევრი ჰყოლოდა, მაგრამ აღმოჩნდა, რომ ჯერჯერობით ერთი ვარ.

- პროფესიით კონტრაბასისტი ხართ და ჯანსუღ კახიძესთან უკრავდით. რა დაგიტოვათ იმ წლებმა?

- ჯანსუღ კახიძე ძალიან ნიჭიერი კაცი იყო, პროფესიონალი, ამიტომ მუსიკალური განათლების თვალსაზრისით დიდი პრაქტიკა იყო მის გვერდით ყოფნა. წარმოიდგინეთ, „სალომე“ მაქვს დაკრული, რომელიც ერთ-ერთი ურთულესი ნაწარმოებია საოპერო მუსიკაში. მამაჩემმა ბატონ ჯანსუღს უთხრა, ჩემი შვილი კონტრაბასისტიაო და მომიყვანეო. 16 წლის ვიყავი, ოპერაში რომ მიმიყვანა. იქ ბატონი ჯანსუღის რეკომენდაციით და კონსულტაციით მოვხვდი... ზღაპრულ სამყაროში აღმოვჩნდი. სცენაზე ბალერინები დასრიალებდნენ, მე კონტრაბასზე ვუკრავდი. ფუნდამენტურ კლასიკურ განათლებას, ცოდნას ვეზიარებოდი.

ჩემს მუსიკაში რაც არ უნდა ხმაურიანი დავუკრა, კონსერვატორიის ის კლასი ყოველთვის ჩანს. ამის გარდა ბავშვობაში პიონერთა სასახლეში „მირანგულაში,“ ვაჟთა ხალხურ ორკესტრში დავდიოდი, „საუნჯეში“ ვუკრავდი ფანდურზე და ვმღეროდი. ფოლკლორიდან დაწყებული კლასიკამდე, ყველაფერი გავლილი მაქვს. 21-22 წლიდან ჩემი მუსიკის კეთება დავიწყე...

- 90-იან წლებში, როდესაც ქვეყანაში უმძიმესი დრო იყო, იყავით პირველი, ვინც შემოქმედ ახალგაზრდებს კრებდით. შეხვედრებს, საღამოებს, დეფილეებს აწყობდით. ზოგჯერ ეს თქვენს სახლშიც ხდებოდა...

- 1992 წელს ომი და უბედურება რომ ხდებოდა, გერმანიიდან დავბრუნდი. აქ ხალხი უმძიმეს მდგომარეობაში იყო და იქ ბედნიერი ვერ გავხდებოდი. მატარებლით ჩამოვედი, გზაში საშინელებები ვნახე... მერე გავაკეთე „ფაბრიკა“. რომ არა ის „ფაბრიკა,“ უამრავი ახალგაზრდა, ვინც იქ მონაწილეობდა, ხალხს არ ეცოდინებოდა. ფაბრიკის მოძრაობამ ახალი ადამიანები, თავისუფალი თაობა შექმნა. იმ დასავლეთის ცხოვრების სოციალურ დონეზე „მთარგმნელი“ მათთვის არავინ იყო და ვცდილობდი, ჩემი დასავლეთში ნანახი, თავგადასავლები, ლიბერალური ფასეულობები, თავისუფლება, რაც იქ მომეწონა, როგორც მესმოდა, „ფაბრიკაში“ იმ ადამიანებისთვის გადამეცა.

მერე ქალაქში სროლა და კიდევ უფრო დაძაბულობა რომ დაიწყო, უფრო დაცულ სივრცეში, ის ყველაფერი ჩემს სახლში გადავიტანე. ჩემი სახლი ცივილიზაციის შუქურა გახდა. ის ერთადერთი სცენა იყო, სადაც ადამიანებს თავიანთი შემოქმედების ჩვენების საშუალება ჰქონდათ. დიზაინერები, მუსიკოსები მოდიოდნენ... მაშინდელი მედია კი იმ ყველაფერს აშუქებდა... როცა ხალხი ჩემს სახლში აღარ დაეტია, ფესტივალების გაკეთება დავიწყე. დღემდე ასე მოვედი „კავკასიურ მუსიკალურ დაჯილდოებამდე“.

- სიყვარულში გიმართლებდათ?

- სიყვარული რაღაც დონეზე ცოტა ანარქიას ჰგავს. თუ არასწორად გაიგებ და მიუდგები, შეუძლია, აგაშენოს, ან დაგანგრიოს. რთულია სწორი ნაბიჯების გადადგმა, როცა ის ვირუსი გაქვს. სიყვარული მხოლოდ ვირუსული არ არის, ის ღვთაებრივიცაა...

- ოჯახზე რას გვეტყვით?

- ჩემი მეუღლე ქეთი მათეშვილი დამეხმარა ახალი ლადოს ჩამოყალიბებასა და ძველი ლადოს გადარჩენაში. ამიტომ გამოსავალი იყო ქეთისთან, ჩემს მეუღლესთან ოჯახის შექმნა. სწორ ფასეულობებზე გამაკეთებინა აქცენტები. დავინახე, რა უნდა გამეკეთებინა დარჩენილი ცხოვრება. დაუწერელ წიგნებს, ალბომებს, ვიდეოებს ახლა ვაკეთებ...

სამი ქალიშვილი მყავს. უფროსი შვილი პირველი მეუღლისგან, ქეთი მესხისგან, თეჯი ბურდული მყავს, რომელიც ბერლინში ცხოვრობს, 2 ქალიშვილის - მატილდას და ფლორის დედაა. 2 შვილი ქეთი მათეშვილთან მყავს. ჩემი შვილები არიან - ბარბარე და დარია - 2 იმედი და ღვთის საჩუქარი... მგონი, ბევრი ვილაპარაკეთ..