20
მაისიდღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი
წელს, მშვიდობის დარგში ნობელის პრემია პატიმრობაში მყოფ ირანელ უფლებადამცველს, ნარგეს მოჰამადს გადაეცა. ნობელის კომიტეტის განმარტებით, მას ჯილდო ქვეყანაში ქალთა ჩაგვრის წინააღმდეგ ბრძოლისთვის მიენიჭა. კომიტეტის ხელმძღვანელმა ნარგეს მოჰამადს "თავისუფლებისთვის მებრძოლი" ადამიანი უწოდა.
ვინ არის ნარგეს მოჰამადი?
ადამიანის უფლებათა დამცველთა ცენტრის ვიცე-პრეზიდენტი, ნარგეს მოჰამადი 1972 წლის 21 აპრილს დაიბადა. მან დაამთავრა ყაზვინის საერთაშორისო უნივერსიტეტი, მიიღო ხარისხი ფიზიკაში და გახდა პროფესიონალი ინჟინერი. თავისი საუნივერსიტეტო კარიერის განმავლობაში იგი წერდა სტატიებს ქალთა უფლებების მხარდასაჭერად სტუდენტურ გაზეთში. პირველად ის სწორედ პოლიტიკური სტუდენტური ჯგუფის Tashakkol Daaneshjuyi Roshangaraan-ის შეხვედრაზე დააპატიმრეს.
მოჰამადიმ განაგრძო მუშაობა ჟურნალისტად რამდენიმე რეფორმისტულ გაზეთში და გამოაქვეყნა პოლიტიკური ესსეების წიგნი სახელწოდებით "რეფორმები, სტრატეგია და ტაქტიკა". 2003 წელს იგი შეუერთდა ადამიანის უფლებათა დამცველთა ცენტრს, რომელსაც ნობელის პრემიის ლაურეატი შირინ ებადი ხელმძღვანელობდა. მოგვიანებით იგი ორგანიზაციის ვიცე-პრეზიდენტი გახდა. 1999 წელს იგი დაქორწინდა თანამემამულე რეფორმისტ ჟურნალისტ თაგი რაჰმანიზე, რომელიც მალევე პირველად დააკავეს. რაჰმანი 14-წლიანი პატიმრობის მოხდის შემდეგ, 2012 წელს საფრანგეთში გადავიდა საცხოვრებლად, ხოლო მოჰამადი დარჩა ირანში ადამიანის უფლებების დაცვის გასაგრძელებლად. მოჰამადს და რაჰმანს ტყუპი შვილი ჰყავთ.
პატიმრობები
პირველად მოჰამადი 1998 წელს ირანის მთავრობის კრიტიკისთვის დააკავეს. მან ერთი წელი გაატარა ციხეში. 2010 წლის აპრილში იგი ისლამურ რევოლუციურ სასამართლოში მისი წევრობისთვის დაიბარეს. იგი მცირე ხნით გაათავისუფლეს 50 000 დოლარის გირაოს სანაცვლოდ, მაგრამ რამდენიმე დღის შემდეგ ხელახლა დააკავეს და ევინის ციხეში ჩასვეს. მოჰამადის ჯანმრთელობა პატიმრობაში ყოფნისას გაუარესდა - იგი პერიოდულად კუნთებზე კონტროლს კარგავდა. ერთი თვის შემდეგ, გაათავისუფლეს და საშუალება მისცეს, ემკურნალა. 2011 წლის ივლისში, მოჰამადის წინააღმდეგ კვლავ აღძრეს სისხლის სამართლის საქმე და იგი „ეროვნული უსაფრთხოების წინააღმდეგ მოქმედების, DHRC-ის წევრობისა და რეჟიმის წინააღმდეგ პროპაგანდისთვის“ დამნაშავედ ცნეს.
სექტემბერში მას 11 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯეს. ეს განაჩენი ბრიტანეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ გააპროტესტა, რომელმაც მას უწოდა "ირანის ხელისუფლების მცდელობის კიდევ ერთი სამწუხარო მაგალითი, გააჩუმონ მამაცი უფლებადამცველები". Amnesty International-მა იგი სინდისის პატიმრად შერაცხა და დაუყონებლივ გათავისუფლებისკენ მოუწოდა. 2012 წლის ივლისში, კანონმდებელთა საერთაშორისო ჯგუფმა მოითხოვა მისი გათავისუფლება, მათ შორის ამერიკელი სენატორი მარკ კირკი, ყოფილი კანადის გენერალური პროკურორი ირვინ კოტლერი, დიდი ბრიტანეთის დეპუტატი დენის მაკშეინი, ავსტრალიელი დეპუტატი მაიკლ დანბი, იტალიელი დეპუტატი ფიამა ნირენშტეინი და ლიტველი დეპუტატი ემანუელის ზინგერისი იყვნენ.
2012 წლის 31 ივლისს მოჰამადი ციხიდან გაათავისუფლეს. 2015 წლის 5 მაისს მოჰამადი კიდევ ერთხელ დააკავეს ახალი ბრალდების საფუძველზე. რევოლუციური სასამართლოს მე-15 ფილიალმა მას 10 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯა ლეგამის (სიკვდილის სასჯელის ეტაპობრივი გაუქმების კამპანია) „არაკანონიერი ჯგუფის დაფუძნების“ ბრალდებით, ხუთი წელი „შეკრებისა და შეთქმულება ეროვნული უსაფრთხოების წინააღმდეგ“, 1 წელი „სისტემის წინააღმდეგ პროპაგანდისთვის“ მისი ინტერვიუებისთვის საერთაშორისო მედიასთან და 2014 წლის მარტის შეხვედრისთვის ევროკავშირის მაშინდელ საგარეო საქმეთა და უსაფრთხოების პოლიტიკის უმაღლეს წარმომადგენელთან, კეტრინ ეშტონთან. 2020 წლის 8 ოქტომბერს მოჰამადი ციხიდან გაათავისუფლეს.
2021 წლის მარტში მოჰამადიმ დაწერა ირანის ადამიანის უფლებების ყოველწლიური ანგარიშის წინასიტყვაობა ირანში სიკვდილით დასჯის შესახებ. 2022 წლის დეკემბერში, მაჰსა ამინის საპროტესტო აქციების დროს, BBC-მ გამოაქვეყნა მოჰამადის მოხსენება, სადაც დეტალურად იყო აღწერილი დაპატიმრებული ქალების სექსუალური და ფიზიკური ძალადობის შესახებ. 2023 წლის იანვარში მან ციხიდან მოხსენება მისცა, სადაც დეტალურად იყო აღწერილი ევინის ციხეში მყოფი ქალების მდგომარეობა, მათ შორის 58 პატიმარის სია და მათ მიერ განვლილი დაკითხვის პროცესი და წამება. ამ ქალებიდან 57-მა სულ 8 350 დღე გაატარა სამარტოო საკანში.
მოჰამადი იყო სამარტოო პატიმრობის ღია კრიტიკოსი და თავის 2022 წლის ამავე სახელწოდების წიგნში მას "თეთრი წამება" უწოდა. მოჰამადი იყო ირანში ჰიჯაბის წინააღმდეგ მასობრივი ფემინისტური სამოქალაქო დაუმორჩილებლობის მომხრე და 2023 წლის ჰიჯაბისა და უბიწოების პროგრამის ხმამაღალი კრიტიკოსი. 2016 წლის მაისში მას მიუსაჯეს თეირანში 16 წლით თავისუფლების აღკვეთა "ადამიანის უფლებათა მოძრაობის" დაარსებისა და მართვისთვის, რომელიც კამპანიას სიკვდილით დასჯის გაუქმებისთვის ეწევა. ის 2020 წელს გაათავისუფლეს, მაგრამ 2021 წელს დააბრუნეს ციხეში, სადაც მას შემდეგ ავრცელებს ცნობებს დაკავებული ქალების ძალადობისა და სამარტოო საკანში არსებული მდგომარეობის შესახებ.
ნობელის პრემია
2023 წლის ოქტომბერში, ციხეში ყოფნისას, მას მიენიჭა 2023 წლის ნობელის პრემია " ირანში ქალების ჩაგვრის წინააღმდეგ ბრძოლისთვის და ადამიანის უფლებებისა და თავისუფლების ხელშეწყობისთვის“, ირანის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ დაგმო მოჰამედის დაჯილდოების გადაწყვეტილება. პრემიის წარდგენის ცერემონიაზე მისი მეუღლე გამოცხადდა, რომელმაც ემოციების შეკავება ვერ შეძლო. მისი თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ მისი მეუღლის ბრძოლა ადამიანის უფლებებისთვის და პატიმრობა არის ის, რამაც მას პრიზი მოუტანა, ის ბედნიერია ამისთვის.
"ჩვენს პროტესტს მსოფლიო ხედავს. მე ძალიან მინდა, რომ ნარგისი ახლა თავისუფალი, ჩემს გვერდით იყოს, მაგრამ ისიც ვიცი, რომ ეს ბრძოლა კიდევ ხანგრძლივი იქნება. რაჰმანმა ისიც დაამატა, რომ მისი მეუღლე ხშირად ამბობს, რომ იმედოვნებს, რომ საკუთარი შვილები აპატიებენ მას ამ გზის არჩევას და სხვა ირანელი ბავშვების თავისუფლებისთვის ბრძოლას. რადგან სწორედ ბავშვები და მოზარდები არიან ამ საფრთხის უპირველესი სამიზნე" - აღნიშნა ქალის მეუღლემ.
მოამხადა ეკა დარჩიაშვილმა
რა მაგარი ქალი ყოფილა. უმაგრესი
"ყოფილი კანადის გენერალური პროკურორი ირვინ კოტლერი"
როდის აქეთ გახდა კანადა ყოფილი? ძნალი მისახვედრია, რომ სწორი ფორმაა კანადის ყოფილი გენერალური პროკურორი?