"ჰა­მა­სის" მმარ­თვე­ლო­ბა­ში მოს­ვლის შემ­დეგ, ღა­ზის სექ­ტორ­ში მი­წის­ქვე­შა ლა­ბი­რინ­თე­ბის გა­უ­ვა­ლი ქსე­ლი გა­კეთ­და. ეს ქსე­ლი არა მხო­ლოდ უშუ­ა­ლოდ ღა­ზის ქვეშ არის, არა­მედ ზო­გი­ერ­თი მათ­გა­ნი ეგ­ვიპ­ტე­სა და ის­რა­ელ­შიც კი გა­და­დის. თუ თავ­და­პირ­ვე­ლად ამ ქსელს უფრო სა­ყო­ფა­ცხოვ­რე­ბო ნივ­თე­ბი­სა და პრო­დუქ­ტე­ბის კონ­ტრა­ბან­დის­თვის იყე­ნებ­დნენ, ნელ-ნელა ეს ია­რა­ღის გა­და­ზიდ­ვის უკა­ნო­ნო გზად და ტე­რო­რის­ტე­ბის თავ­შე­საფ­რად იქცა. 7 ოქ­ტომ­ბერს "ჰა­მა­სის" ის­რა­ელ­ზე თავ­დას­ხმი­სა და გა­ჩა­ღე­ბუ­ლი ომის შემ­დეგ, სულ უფრო რე­ა­ლუ­რი ხდე­ბა ღა­ზის სექ­ტორ­ში ის­რა­ე­ლის სახ­მე­ლე­თო ოპე­რა­ცია, რომ­ლის ერთ-ერთ მიზ­ნად სწო­რედ მი­წის­ქვე­შა ღა­ზის გა­ნად­გუ­რე­ბაც სა­ხელ­დე­ბა.

პა­ლეს­ტი­ნე­ლე­ბის მიერ გა­თხრი­ლი მი­წის­ქვე­შა გა­და­სას­ვლე­ლე­ბი პირ­და­პირ საფრ­თხეს უქ­მნის ის­რა­ე­ლის უსაფრ­თხო­ე­ბას. ამ ქვეყ­ნის თავ­დაც­ვის სა­მი­ნის­ტროს მო­ნა­ცე­მე­ბით, მხო­ლოდ ბოლო ექ­ვსი თვის გან­მავ­ლო­ბა­ში ეგ­ვიპ­ტუ­რი გვი­რა­ბით ღა­ზის სექ­ტორ­ში 20 ათა­სი მცი­რე ზო­მის ია­რა­ღი, ექ­ვსი ათა­სი ტანკსა­წი­ნა­აღ­მდე­გო რა­კე­ტა და 100 ტო­ნა­ზე მეტი ასა­ფეთ­ქე­ბე­ლი ნივ­თი­ე­რე­ბა გა­და­ი­ტა­ნეს. ასე­თი გვი­რა­ბე­ბის ზუს­ტი რა­ო­დე­ნო­ბა უც­ნო­ბია, მაგ­რამ არ­სე­ბობს მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბა, რომ სულ მცი­რე, ათა­სი მა­ინც ფუნ­ქცი­ო­ნი­რებს. გა­საკ­ვი­რია ამ­დე­ნი გვი­რა­ბის არ­სე­ბო­ბა, მათი სიღ­რმე, მო­წყო­ბა... ეს წარ­მო­ად­გენს ერ­თგვარ 3-4-სარ­თუ­ლი­ან სივ­რცე­ებს, რო­მელ­თა ნა­წილ­საც აქვს რამ­დე­ნი­მე­ფე­ნი­ა­ნი თავ­დაც­ვის სის­ტე­მა, ბუნ­კე­რე­ბი "ბო­ე­ვი­კე­ბის­თვის", სა­დაც მი­ნი­მუმ 15 ათა­სი ადა­მი­ა­ნის გან­თავ­სე­ბაა შე­საძ­ლე­ბე­ლი. ეს მი­წის­ქვე­შა გა­და­სას­ვლე­ლე­ბი სა­შუ­ა­ლე­ბას გაძ­ლევთ გა­დახ­ვი­დეთ ერთი ბო­ლო­დან მე­ო­რე­ზე და გა­და­ი­ტა­ნოთ ცო­ცხა­ლი ძალა თუ ია­რა­ღი. აქ გან­ლა­გე­ბუ­ლია სა­მე­თა­უ­რო პუნ­ქტე­ბი, რა­კე­ტე­ბი­სა და ია­რა­ღის სა­ცა­ვე­ბი, ასე­ვე სა­ხე­ლოს­ნო­ე­ბი სა­შუ­ა­ლო რა­დი­უ­სის რა­კე­ტე­ბის წარ­მო­ე­ბის­თვის...

• რო­გორ იწყე­ბო­და ღა­ზის მი­წის­ქვე­შე­თის ცხოვ­რე­ბა?

რო­გორც ამ­ბო­ბენ, მექ­სი­კე­ლი ნარ­კო­ბა­რო­ნე­ბის მოკ­ლე გვი­რა­ბე­ბი, რომ­ლე­ბიც სა­თა­ვეს მექ­სი­კა-ამე­რი­კის სა­ზღვარ­ზე იღებს და პირ­ვე­ლი­ვე მო­სა­ზღვრე შტატ­ში, რამ­დე­ნი­მე კმ-ში მთავ­რდე­ბა, ჰა­მა­სის გვი­რა­ბებ­თან შე­და­რე­ბით, ბავ­შვუ­რი გა­თხრე­ბია.

ზო­გი­ერ­თი ცნო­ბით, პირ­ვე­ლი გვი­რა­ბე­ბი ღა­ზას სექ­ტორ­ში 1980-იანი წლე­ბის ბო­ლოს გა­მოჩ­ნდა. რამ­დე­ნი­მე მი­წის­ქვე­შა გა­და­სას­ვლე­ლით, რომ­ლე­ბიც ეგ­ვიპ­ტე­ში მი­დი­ო­და, ძი­რი­თა­დად, მოხ­მა­რე­ბის სა­ქო­ნე­ლი და მე­დი­კა­მენ­ტე­ბი მი­ე­წო­დე­ბო­და.

ასევე დაგაინტერესებთ

22:48 / 15-10-2023

"ისრაელმა ლაზერული სარაკეტო თავდაცვის სისტემა "რკინის სხივი" პირველად გამოიყენა" - რას წერს მედია ახალ, მაგრამ უკვე გამოცდილ სისტემაზე

10:20 / 17-10-2023

ისრაელი აცხადებს, რომ "ჰამასის“ ერთ-ერთი მეთაური ოსამა მაზინი ლიკვიდირებულია

თავ­და­პირ­ვე­ლად ამ გვი­რა­ბე­ბის თხრა უბ­რა­ლო მო­სახ­ლე­ო­ბამ და კონ­ტრა­ბან­დის­ტებ­მა ღა­ზის სექ­ტო­რი­სა და ეგ­ვიპ­ტის 12 კმ-იან სა­ზღვარ­ზე და­ი­წყეს. რო­გორც დღეს არის ცნო­ბი­ლი, შიშ­ვე­ლი ხე­ლე­ბით და მძი­მე ტექ­ნი­კის გა­რე­შე მათ 1 200 გვი­რა­ბი გა­ა­კე­თეს, ანუ გა­მო­დის, რომ ყო­ველ კი­ლო­მეტრზე 100 გვი­რა­ბი მო­დი­ო­და. ზო­გი­ერ­თი მათ­გა­ნი რამ­დე­ნი­მე კი­ლო­მეტრზეა გაშ­ლი­ლი და მი­წის ქვეშ 20-30 მეტრზე მდე­ბა­რე­ობს. ამ გვი­რა­ბე­ბის მი­ზა­ნი იყო, რომ ეგ­ვიპ­ტი­დან ღა­ზა­ში სხვა­დას­ხვა სა­ხის პრო­დუქ­ტე­ბი სა­ბა­ჟოს ავ­ლით გა­და­ე­ზი­დათ.

ეს ის­ტო­რი­უ­ლი ფო­ტოა, ასე შედ­გა ეგ­ვი­პუტრ-ღა­ზუ­რი ქორ­წი­ლი. უც­ნო­ბია პა­ტარ­ძალ­მა და­ი­წუ­ნა ღაზა თუ სი­ძემ, ან იქ­ნებ თაფ­ლო­ბის თვეს შარმ-ელ-შე­იხ­ში გა­ტა­რე­ბა უნ­დო­დათ, ნე­ბის­მი­ერ შემ­თხვე­ვა­ში, ისი­ნი გვი­რა­ბით ზედ­მე­ტი ფორ­მა­ლო­ბე­ბის გა­რე­შე გა­და­ვიდ­ნენ ეგ­ვიპ­ტე­ში.

ყვე­ლა­ფე­რი შე­იც­ვა­ლა 2007 წელს, რო­დე­საც პა­ლეს­ტი­ნა­ში "ჰა­მა­სი" მო­ვი­და ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ში.

მას მერე, გვი­რა­ბე­ბის ეკო­ნო­მი­კა ღა­ზას სექ­ტორ­ში მნიშ­ვნე­ლო­ვან ნა­წილს შე­ად­გენს. "ჰა­მა­სის" მთავ­რო­ბამ მათ მფლო­ბე­ლებს გა­და­სა­ხა­დე­ბი და­უ­წე­სა და პრო­დუქ­ტე­ბის გა­და­ზიდ­ვა­საც აკონ­ტრო­ლებს. რა თქმა უნდა, ვაჭ­რო­ბას­თან ერ­თად გვი­რა­ბე­ბი ია­რა­ღის, საწ­ვა­ვი­სა და სამ­შე­ნებ­ლო მა­სა­ლე­ბის გა­და­სა­ზი­დი გზაც გახ­და. პა­ლეს­ტი­ნე­ლებ­მა ეგ­ვიპ­ტე­ში, სულ ცოტა, 13 ათა­სი მან­ქა­ნა მო­ი­პა­რეს, რო­მე­ლიც ამ გვი­რა­ბე­ბის მეშ­ვე­ო­ბით ღა­ზა­ში გა­და­იყ­ვა­ნეს.

არა­ბუ­ლი და პა­ლეს­ტი­ნუ­რი მე­დი­ით ირ­კვე­ვა, რომ "ჰა­მა­სის" ბი­უ­ჯე­ტის 10-15 პრო­ცენტს შე­ად­გენს ამ მი­წის­ქვე­შე­თი­დან მი­ღე­ბუ­ლი შე­მო­სა­ვა­ლი. დღი­უ­რად ეს შე­მო­სა­ვა­ლი ზოგ­ჯერ 170 000 დო­ლარს აღ­წევს. გვი­რაბ­ში მუ­შა­ო­ბა პა­ტა­რა ბავ­შვებ­საც შე­უძ­ლი­ათ, მათი ხელ­ფა­სი 20 დო­ლა­რია, რაც ღა­ზის პი­რო­ბე­ბის­თვის საკ­მა­ოდ სო­ლი­დუ­რი შე­მო­სა­ვა­ლია.

ამი­ტომ ამ­გვა­რი გვი­რა­ბე­ბის "მშე­ნებ­ლო­ბი­სას", რო­დე­საც ხდე­ბა ტრა­გე­დია, ხში­რად ბავ­შვე­ბი იღუ­პე­ბი­ან.

• რა ღირს გვი­რა­ბე­ბით სარ­გებ­ლო­ბა?

ერთი მან­ქა­ნის გა­დაყ­ვა­ნა 2011 წელს 500 დო­ლარს შე­ად­გენ­და, ერთი ადა­მი­ა­ნის - 20-25 დო­ლა­რი. გვი­რა­ბის ეკო­ნო­მი­კა ის­რა­ე­ლის შემ­თხვე­ვა­ში, არ მუ­შა­ობ­და, თუმ­ცა ეგ­ვიპ­ტეს­თან ნამ­დვი­ლად აყ­ვავ­და. ყვე­ლა­ფე­რი იმის ბრა­ლი იყო, რომ ეგ­ვიპ­ტე­ლი მა­ღალ­ჩი­ნოს­ნე­ბი თავს იბრმა­ვებ­დნენ და ვი­თომ არ იცოდ­ნენ, სა­ი­დან ჩნდე­ბო­და უსას­რუ­ლო კონ­ტრა­ბან­და. ასე გაგ­რძელ­დე­ბო­და, რომ არა ღა­ზის ფუნ­და­მენ­ტა­ლის­ტე­ბი. მათ ეგ­ვიპ­ტე­ში "ძმე­ბი მუს­ლი­მე­ბის“ მხარ­და­ჭე­რა და­ი­წყეს, ხოლო როცა მათი მხარ­და­ჭე­რი­ლი ორ­გა­ნი­ზა­ცია ეგ­ვიპ­ტელ­მა გე­ნე­რალ­მა აბ­დელ ელ-სი­სიმ ჩა­მო­აგ­დო და შემ­დეგ პრე­ზი­დენ­ტი გახ­და, "ჰა­მასს" არ აპა­ტია, რომ რა­დი­კა­ლურ დაჯ­გუ­ფე­ბას "ძმებ მუს­ლი­მებს“ უჭერ­და მხარს. და­ი­წყეს გვი­რა­ბე­ბის დან­გრე­ვა. სა­ინ­ტე­რე­სო იყო ქა­ლაქ რა­ფა­ხის შემ­თხვე­ვა, სა­დაც ნა­ხე­ვა­რი მი­ლი­ო­ნი ადა­მი­ა­ნი ცხოვ­რობს. აქ ასო­ბით გვი­რა­ბი იყო და შე­უძ­ლე­ბე­ლი იყო ყვე­ლა სახ­ლის სა­თი­თა­ოდ შე­მოწ­მე­ბა. ამი­ტომ სი­სიმ გას­ცა ბრძა­ნე­ბა, რომ ქა­ლა­ქის ერთი კი­ლო­მეტ­რის რა­დი­უ­სი, რო­მე­ლიც ღა­ზის სექ­ტო­რი­დან იყო და­შო­რე­ბუ­ლი, გა­ე­ნად­გუ­რე­ბი­ნათ. ხალ­ხი კი სპე­ცი­ა­ლუ­რად ახალ აშე­ნე­ბულ კვარ­ტალ­ში გა­და­იყ­ვა­ნეს. მაგ­რამ ღა­ზა­ში ხალ­ხი არ და­ნებ­და გა­რე­მოს და გვი­რა­ბე­ბი ორ კი­ლო­მეტ­რამ­დე და­აგ­რძე­ლეს და მა­ინც მიწ­ვდნენ რა­ფა­ხის იმ ნა­წილს, რო­მე­ლიც დან­გრე­უ­ლი არ იყო. თა­ვის მხრივ, არც ჯი­უ­ტი სისი და­ნებ­და და ხმელ­თა­შუა ზღვი­დან გვი­რა­ბის გა­თხრა და­ი­წყო, რომ და­ნარ­ჩე­ნი გვი­რა­ბე­ბი ზღვის წყლით და­ეტ­ბო­რა. მიწა იქ რბი­ლია და ად­ვი­ლად იშ­ლე­ბა. პრე­ზი­დენ­ტის ამ მე­თოდ­მა გა­ა­მარ­თლა და ღა­ზის გვი­რა­ბე­ბის ნა­წი­ლი ან და­ინ­გრა, ან და­იტ­ბო­რა, რის მე­რეც "ჰა­მა­სმა" ეგ­ვიპ­ტე ღა­ზის მო­სახ­ლე­ო­ბის შიმ­შილ­ში და­ა­და­ნა­შა­უ­ლა. თუმ­ცა "ჰა­მა­სი" ამას პრო­პა­გან­დის­თვის იყე­ნებ­და, იმი­ტომ რომ საკ­ვებ პრო­დუქ­ტებ­ზე ბო­ი­კო­ტი არ ვრცელ­დე­ბა და ღა­ზა­ში ის ეგ­ვიპ­ტი­და­ნაც შე­დი­ო­და და ის­რა­ე­ლი­და­ნაც.

გარ­და ამი­სა, გვი­რა­ბებ­მა ღა­ზა­ში შე­ი­ძი­ნა სამ­ხედ­რო და­ნიშ­ნუ­ლე­ბაც, ამ ტი­პის გვი­რა­ბე­ბი შე­და­რე­ბით კარ­გად არის დაპ­რო­ექ­ტე­ბუ­ლი, სა­დაც უბ­რა­ლო ქვი­შა და ხის გა­მაგ­რე­ბე­ბი კი არა, რკი­ნა-ბე­ტო­ნია გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი, აქვთ დენი, საკ­ვე­ბი, წყა­ლი, მო­სას­ვე­ნე­ბე­ლი ად­გი­ლე­ბი და ასე შემ­დეგ.

• რა­ტომ არის ამ გვი­რა­ბე­ბის გა­ნად­გუ­რე­ბა რთუ­ლი?

ასე­თი გვი­რა­ბე­ბის გა­ნად­გუ­რე­ბის­თვის, სა­ჭი­როა შე­სა­ბა­მი­სი ბუნ­კერ­სა­წი­ნა­აღ­მდე­გო რა­კე­ტა, რო­მე­ლიც საკ­მა­ოდ ძვი­რი ღირს და ის­რა­ელს მათი დიდი მა­რა­გი არ აქვს. თა­ნაც ეს ბომ­ბე­ბი გან­კუთ­ვნი­ლია იმ შემ­თხვე­ვის­თვის, თუ სა­ჭი­რო გახ­და ირა­ნის ბირ­თვუ­ლი ობი­ექ­ტე­ბის და­ბომბვა. მე­ო­რე ის, რომ გვი­რა­ბის ჩა­მოშ­ლი­ლი ნა­წი­ლი არა­ფერს ცვლის, იმი­ტომ რომ ტე­რო­რის­ტე­ბი მას ძა­ლი­ან სწრა­ფად აღად­გე­ნენ ხოლ­მე.

ზო­გი­ერ­თი წყა­რო წერს, რომ "ჰა­მა­სის" ტე­რო­რის­ტე­ბი გვი­რა­ბებს სა­მო­ქა­ლა­ქო ინფრას­ტრუქ­ტუ­რის ქვეშ აშე­ნე­ბენ, მა­გა­ლი­თად, სა­ა­ვად­მყო­ფო­ე­ბი­სა და სკო­ლე­ბის, რაც ოფი­ცი­ა­ლუ­რად არ­სად დას­ტურ­დე­ბა. აქ ის დე­ტა­ლია მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი, რომ ის­რა­ე­ლი უსას­რუ­ლო გვი­რა­ბებ­თან ბრძო­ლა­ში ჯერ­ჯე­რო­ბით ნაკ­ლე­ბად წარ­მა­ტე­ბუ­ლია.

უკვე რამ­დე­ნი­მე დღეა ის­რა­ე­ლი სახ­მე­ლე­თო სპე­ცო­პე­რა­ცი­ის და­წყე­ბას არ ჩქა­რობს. სა­მა­გი­ე­როდ, 7 ოქ­ტომ­ბრი­დან არ წყდე­ბა ღა­ზის სექ­ტორ­ზე ავი­ა­ი­ე­რი­შე­ბი. სახ­მე­ლე­თო სპე­ცო­პე­რა­ცი­ას არა უშუ­ა­ლოდ გვი­რა­ბე­ბი არ­თუ­ლებს, არა­მედ ღა­ზის გე­ოგ­რა­ფი­უ­ლი სპე­ცი­ფი­კაც. მა­გა­ლი­თად, ეს არის კომ­პაქ­ტუ­რი და­სახ­ლე­ბე­ბი ვიწ­რო ქუ­ჩე­ბით. ღა­ზის მო­სახ­ლე­ო­ბა, სხვა­დას­ხვა წყა­რო­ებ­ზე დაყ­რდნო­ბით, 2-3 მი­ლი­ო­ნია, ხოლო ტე­რი­ტო­რი­ის ფარ­თო­ბი 365 კვად­რა­ტუ­ლი კი­ლო­მეტ­რია.

ცნო­ბის­თვის, თბი­ლი­სის ფარ­თო­ბი 720 კვად­რა­ტუ­ლი კი­ლო­მეტ­რია. თბი­ლის­ზე ორ­ჯერ პა­ტა­რა და­სახ­ლე­ბა ორ­ჯერ მეტი მო­სახ­ლე­ო­ბით. ასეთ პი­რო­ბებ­ში ომი რა­დი­კა­ლუ­რად გან­სხვავ­დე­ბა დიდი სა­ვე­ლე შე­ტა­კე­ბე­ბის­გან, ამას­თა­ნა­ვე, ის­რა­ე­ლის არ­მი­ის უპი­რა­ტე­სო­ბე­ბი იკარ­გე­ბა. მათ არ იცი­ან ად­გი­ლობ­რი­ვებ­ზე კარ­გად გა­რე­მო, გვი­რა­ბე­ბის გამო, შე­საძ­ლე­ბე­ლი იქ­ნე­ბა მათ­ზე სწრა­ფი იე­რი­შის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბა და მი­მალ­ვა. ასე­ვე 2-მი­ლი­ო­ნი­ა­ნი მო­სახ­ლე­ო­ბი­დან, რომ­ლე­ბიც ის­რა­ე­ლის ზი­ზღით არი­ან გაზ­რდი­ლე­ბი, იმის გარ­კვე­ვა, ვინ პო­ტენ­ცი­უ­რი მტე­რია და ვინ მშვი­დო­ბი­ა­ნი მო­ქა­ლა­ქე, ურ­თუ­ლე­სი იქ­ნე­ბა.

იხი­ლეთ ასე­ვე:

• რო­გორ მო­ა­ტყუა "ჰა­მა­სმა" ის­რა­ე­ლის დაზ­ვერ­ვის სამ­სა­ხუ­რი?
• ტე­რო­რის­ტუ­ლი ორ­გა­ნი­ზა­ცია "ჰა­მა­სი": და­არ­სე­ბა, სტრუქ­ტუ­რა, ძა­ლა­დო­ბა... - მა­მოძ­რა­ვე­ბე­ლი ძალა იდე­ო­ლო­გი­აა, ერთი ან მეტი ლი­დე­რის სიკ­ვდი­ლი მის დაშ­ლას არ იწ­ვევს
• "რკი­ნის გუმ­ბა­თი­სა" და "და­ვი­თის შურ­დუ­ლის" შემ­დეგ უკვე "რკი­ნის სხი­ვი“? - რო­გორ მუ­შა­ობს ის­რა­ე­ლის ულტრა­თა­ნა­მედ­რო­ვე, ლა­ზე­რუ­ლი რა­კეტ­სა­წი­ნა­აღ­მდე­გო სის­ტე­მა

ავ­ტო­რი: ანრი კურ­ტა­ნი­ძე