რა მოხდება, თუ რუსეთი ბირთვული აკრძალვის ხელშეკრულების რატიფიკაციას გააუქმებს?

რუსეთი ბირთვული აკრძალვის ხელშეკრულების რატიფიკაციის გაუქმებას აპირებს. სახელმწიფო დუმა ამ საკითხზე საგარეო საქმეთა სამინისტროსთან ერთად 10 დღის ვადაში იმსჯელებს.

ვლადიმერ პუტინმა რატიფიკაციის გაუქმება დუმას 5 ოქტომბერს შესთავაზა. იმის ალბათობა, რომ სახელმწიფო სათათბირო პრეზიდენტის გადაწყვეტილების წინააღმდეგ წავა, საკმაოდ დაბალია. თუმცა, ეს ნაბიჯი არ ნიშნავს იმას, რომ რუსეთი ბირთვული იარაღის გამოცდას დაუყოვნებლივ დაიწყებს.

ამის შესახებ რუსეთის ხელისუფლების წარმომადგენლებიც საუბრობენ. "ჩვენ ვაუქმებთ რატიფიკაციას, ანუ ვაბალანსებთ ჩვენს სტატუსს ისე, როგორც ეს იყო შეერთებულ შტატებში მრავალი ათწლეულის განმავლობაში: მათ აქვთ წვდომა საერთაშორისო მონიტორინგის სისტემის ყველა მონაცემზე, მაგრამ არ ახდენენ რატიფიცირებას. იგივე მოხდება ჩვენთან" - განაცხადა რუსეთის ფედერაციის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე სერგეი რიაბკოვმა.

ბირთვული გამოცდის აკრძალვის ხელშეკრულება (CTBT) 1996 წელს დაიდო. მას 186-მა ქვეყანამ მოაწერა ხელი. ამ ხელშეკრულებას ხელი არ მოაწერეს ბირთვული შეიარაღების მქონე ჩრდილოეთ კორეამ, ინდოეთმა და პაკისტანმა.

1990-იან წლებში, ცივი ომის დასრულების შემდეგ, ბირთვული იარაღის ტესტირება რამდენიმე ქვეყანამ ჩაატარა: დიდმა ბრიტანეთმა (1991 წელს), შეერთებულმა შტატებმა (1992 წელს), საფრანგეთმა და ჩინეთმა (1996 წელს). თუმცა, როგორც გაეროს ვებსაიტზეა ნათქვამი, 1998-2016 წლებში ათი ბირთვული გამოცდა ჩატარდა: თითოეული ინდოეთისა და პაკისტანის მიერ.

ამ მოვლენებამდე დიდი ხნით ადრე, 1963 წელს, საბჭოთა კავშირმა, დიდმა ბრიტანეთმა და შეერთებულმა შტატებმა ხელი მოაწერეს სხვა დოკუმენტს - ბირთვული იარაღის ტესტების აკრძალვის ხელშეკრულება ატმოსფეროში, კოსმოსში და წყალქვეშ. თუმცა, ეს შეთანხმება მიწისქვეშა ტესტირებას არ კრძალავდა. ასეთი ტესტის პოლიტიკური შედეგების პროგნოზირება რთულია.

დიმიტრი სტეფანოვიჩის, IMEMO RAS-ის საერთაშორისო უსაფრთხოების ცენტრის მკვლევრის განცხადებით, რუსეთის შემდეგ მიწისქვეშა ტესტირება, შესაძლოა, სხვა ქვეყნებმაც დაიწყონ.

"სავარაუდოდ, ბევრ ქვეყანაში არიან სატესტო აფეთქებების მომხრეები - სპეციალისტებს, რომლებიც ქმნიან ბირთვულ იარაღს, სურთ პრაქტიკაში შეამოწმონ თავიანთი პროდუქციის მოქმედება. თუ რომელიმე ქვეყანა მიწისქვეშა ტესტირებას დაიწყებს, მაშინ მას არც სხვა ქვეყნები ჩამორჩებიან. იგივე ლოგიკით: თუ ერთს შეუძლია ამის გაკეთება, სხვებსაც შეუძლიათ" - თქვა მან.

ბირთვული იარაღის ერთ-ერთი მთავარი თვისება არის ის, რომ იგი უზრუნველყოფს უსაფრთხოებას არა მისი გამოყენებით, არამედ მხოლოდ არსებობით. ეს არის „ბირთვული შეკავება“ - პრინციპი, რომელიც ემყარება სტრატეგიულ სტაბილურობას. და თუ რუსეთმა მისი გამოყენება გადაწყვიტა, ეს უკვე არღვევს ამ სტაბილურობას.

ვლადიმერ პუტინმა ბირთვული იარაღის გამოყენების შესაძლებლობაზე ჯერ კიდევ 2022 წლის თებერვალში, უკრაინაში სრულმასშტაბიან შეჭრამდე ისაუბრა.

ამაზე რუსი პროპაგანდისტებიც საუბრობდნენ. ბირთვული იარაღის გამოყენების მუქარა ისმის ტელევიზიით და ინტერნეტით.

ექსპერტები აღნიშნავენ, რომ ბირთვული ომი ყველას აშინებს და იმის გათვალისწინებით, რომ მსოფლიოში არასტაბილურობის ახალი კერები ჩნდება, ასეთი იარაღის გამოყენების საფრთხე სულ უფრო რეალური ხდება...წყარო