არ­ხო­ტის ხე­ო­ბის სამ სო­ფელს - ამ­ღას, ჭიმ­ღას და ახი­ელს დღეს 5 მა­ცხოვ­რე­ბე­ლი­ღა აცო­ცხლებს. რო­გორც ერთ-ერთი მათ­გა­ნი მე­უბ­ნე­ბა, ამ ზამ­თარს ხუ­თი­დან ორი - ბარ­ში მი­დის და თითო სო­ფელ­ში თითო კა­ცი­ღა დარ­ჩე­ბა. მარ­ტო­კა­ცი არ­ხო­ტის ხე­ო­ბის სა­ზღვრის­პი­რა ჭიმ­ღი­დან, 43 წე­ლია სამ­შობ­ლოს კარ­თან გუ­შა­გად დგას, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ წა­სას­ვლე­ლი აქვს, სო­ფელს მა­ინც არ ტო­ვებს. "შუქი არ გვე­ღირ­სა, გზა აქ არაა და ადა­მი­ა­ნი, მარ­ტოდ ვარ ამ გა­უ­საძ­ლის პი­რო­ბებ­ში, რა­ღაც არ მიშ­ვებს აქე­დან... ცა­რი­ე­ლა რო­გორ დავ­ტო­ვო აქა­უ­რო­ბა, რომ წა­ვი­დე, რა ეშ­ვე­ლე­ბა? რა­ღა­ცა არ მიშ­ვებს, იქ­ნებ ვი­ღა­ცა მო­ვი­დეს, იქ­ნებ, რამე გვეშ­ვე­ლოს... აქ ჩვე­ნი ნა­სახ­ლა­რია, წი­ნაპ­რე­ბის საძ­ვა­ლე, გა­ჭირ­ვე­ბით ვმა­რაგ­დე­ბით, სა­ში­ნელ დღე­ში ვართ, დარ­ჩა მთა მი­უ­ხე­და­ვი... მარ­თლა კა­ტორ­ღა მი­ვუ­სა­ჯე ჩემს თავს, მაგ­რამ სამ­შობ­ლოა და რაღა ვქნა? მე უნდა და­ვიც­ვა ისევ, ყვე­ლა რომ გა­ვიქ­ცეთ, ყვე­ლამ რომ მი­ვა­ტო­ვოთ, რა გა­მო­ვა?“- წუ­ხი­ლით მე­უბ­ნე­ბა პო­ე­ტი გიგ­ლა ოჩი­ა­უ­რი და მისი ნა­ამ­ბო­ბის გა­აზ­რე­ბით იმ გა­უ­საძ­ლი­სი ყო­ფის მო­ნა­წი­ლედ გხდის, რო­მე­ლიც წლე­ბის წინ სრუ­ლი­ად გაც­ნო­ბი­ე­რე­ბუ­ლად აირ­ჩია.

• "არ­ხოტს პატ­რო­ნი არა ჰყავს“

- არა­ვი­ნაა ჩვე­ნი სოფ­ლის პატ­რო­ნი, შუქი არ გვე­ღირ­სა, გზა აქ არაა და ადა­მი­ა­ნი... ყვე­ლამ იცის ჩვე­ნი პრობ­ლე­მა, მაგ­რამ თავს არა­ვინ იწუ­ხებს სამი სოფ­ლი­დან მარ­ტო ერთს - ჭიმ­ღას არ აქვს შუქი, ჰესი იმ­დენ დენს არ გა­მო­ი­მუ­შა­ვებს, ყვე­ლას ეყოს. შე­მოდ­გო­მა როცა დგე­ბა, ყვე­ლა გა­მათ­ბო­ბელს რთავს და ითი­შე­ბა. სა­მი­ვე სო­ფელ­ში 5 ადა­მი­ა­ნია დარ­ჩე­ნი­ლი და ხუ­თი­ვე პენ­სი­ო­ნე­რი. დენი რომ არ წა­ვი­დეს, ერთ სო­ფელს უნდა გა­ე­თი­შოს და მე­ო­თხე ზამ­თა­რია, მე მი­თი­შა­ვენ. გამ­გე­ო­ბას შევ­თა­ვა­ზე, გრა­ფი­კი მა­ინც დაგ­ვი­წე­სეთ-მეთ­ქი, რიგ-რი­გო­ბით ჩაგ­ვირ­თან მა­ინ­ცა. გრა­ფი­კი რომ გვექ­ნე­ბა, გვე­ცო­დი­ნე­ბა და სო­ფე­ლი მო­ემ­ზა­დე­ბა, სიბ­ნე­ლე მო­უ­ლოდ­ნე­ლად რომ არ და­ა­ტყდეს თავს. ვერც ამას აგ­ვა­რე­ბენ... არ­ხო­ტის ტე­რი­ტო­რია, მთე­ლი 100 ათა­სი ჰექ­ტა­რი მიწა 5 ადა­მი­ან­ზეა და შუქი არ გვაქვს. ამ­ღა­შიც ერთი მო­ხუ­ცი ცხოვ­რობს, ახი­ელ­ში - სამი, აქე­დან ამ ზამ­თარს 2 ბარ­ში მი­დის და იქაც ერთი კა­ცი­ღა რჩე­ბა. ბავ­შვე­ბი გა­ი­ზარ­დნენ, და­თხოვ­დნენ, ახალ­გაზ­რდე­ბი წა­ვიდ­ნენ, აბა, ამ ჯო­ჯო­ხეთ­ში ვინ და­გიჯ­დე­ბა? სა­მან­ქა­ნე გზა მა­ინც გა­ე­კე­თე­ბი­ნათ...

ისე არ ქნან, ეს სოფ­ლე­ბი სა­ერ­თოდ გაქ­რეს. მერ­ვე წე­ლია, რაც აქა­უ­რო­ბას თხრი­ან, ბუ­ნე­ბა აღარ არ­სე­ბობს, ჩვე­ნი ხე­ო­ბე­ბი და­ინ­გრა. ულა­მა­ზე­სი იყო არ­ხო­ტის მთა, ბი­ლი­კი მი­დი­ო­და, ეს ბი­ლი­კი მთლი­ა­ნად წა­შა­ლეს, მთა­ზე უნი­კა­ლუ­რი ქვი­შის კოშ­კე­ბი იდგა, იმა­თაც შლი­ან და იქ მო­ა­წყეს კა­რი­ე­რი, იმას ფე­ნენ გზა­ზე. სად არის გა­რე­მოს დაც­ვა? ალ­ბათ სძი­ნავს... და­მა­ხინჯდა და ჩა­ი­მე­წყრა აქა­უ­რო­ბა. ნეტა, რამე კარ­გი მქონ­დეს სათ­ქმე­ლი და ვინ ოხე­რი? ერთხელ მო­ვიდ­ნენ, ვი­თომ ამღა უნდა აე­შე­ნე­ბი­ნათ, ჰე­სის ფული იყო გა­მო­ყო­ფი­ლი და იმას "უვ­ლიდ­ნენ“ (მი­ლი­ო­ნო­ბით ლარი იყო გა­მო­ყო­ფი­ლი და ეგ აწუ­ხებ­დათ თურ­მე). ჟინ­ვა­ლი­დან რომ იყოს კა­ბე­ლი გა­მო­საყ­ვა­ნი, კი­დევ ჰო, სა­დე­ნია გაგ­ლე­ჯი­ლი და ის ვერ გა­უ­კე­თე­ბი­ათ. ასე ხდე­ბა, როცა ძაბ­ვა ეცე­მა, სა­დე­ნებს ად­ნობს. ჰეს­ზე მი­ლე­ბია შე­საც­ვლე­ლი, კი­ლო­მეტრნა­ხე­ვარ­ზე ძვე­ლი მი­ლე­ბი ყრია და ესაა პრობ­ლე­მა, ახ­ლის აშე­ნე­ბა არა­ვის უფიქ­რია, თაღ­ლიღ­თუ­რად ფული მო­ი­პა­რეს და წა­ვიდ­ნენ. 30-35 წლის ნა­მუ­შე­ვა­რი ჰესი მუშა მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში იყო, უბ­რა­ლოდ, და­ბინ­ძუ­რე­ბულ მი­ლებ­ში წყა­ლი აღარ გა­დი­ო­და, მარ­ტო გე­ნე­რა­ტო­რი შეც­ვა­ლეს და 8 მი­ლი­ო­ნი წა­ი­ღეს. სხვა კომ­პა­ნი­ე­ბიც და­აფრ­თხეს, ვი­საც აქ ჰე­სის აშე­ნე­ბა უნ­დო­და. მე­ო­რედ ვი­თომ გზის გა­სა­კე­თებ­ლად მო­ვიდ­ნენ, ამის­თვის 30 მი­ლი­ო­ნია გა­მო­ყო­ფი­ლი და მე-8 წე­ლია გზა ჯერ მთამ­დე არ მო­სუ­ლა, 15 კმ-ზეა სა­უ­ბა­რი. პირ­ვე­ლად შავი გზა მა­ინც შე­ეყ­ვა­ნათ, ჩვენ­თვის მდგო­მა­რე­ო­ბა რომ შე­ემ­სუ­ბუ­ქე­ბი­ნათ და ცხე­ნის ზურ­გით არ ვე­ზი­დე­ბო­დეთ ტვირთს, რო­გორც გა­სულ სა­უ­კუ­ნე­ებ­ში. ისე გა­მო­ვი­და, არ­ხო­ტი, მიყ­რუ­ე­ბუ­ლი ად­გი­ლი ფუ­ლის გა­თეთ­რე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბად გა­მო­ი­ყე­ნეს, აქ რომ სა­ქურ­და­ლად ვინ­მე მოვა?!

• "შენს მტერ­სა შა­მაკ­ლა“ - ამას ნატ­რობ­და არ­ხო­ტი­ო­ნი

- არ­ხო­ტი მტერ­მა ვერ მოკ­ლა და ესე­ნი კლა­ვენ. მტე­რი რომ არ­ხო­ტელს მოჰ­კლავ­და, ეს იყო რა­ღა­ცა ბედ­ნი­ე­რე­ბა. ის გვა­რი ბედ­ნი­ე­რი იყო, მტერს ვინც შე­აკ­ვდე­ბო­და. ხევ­სუ­რეთ­ში 2-სარ­თუ­ლი­ა­ნი სახ­ლის მე-2 სარ­თულს ხევ­სუ­რუ­ლად ჰქვია ზე­თათ­ვა­ლი, პირ­ველს - ქვე­თათ­ვა­ლი. ქვე­თათ­ვალ­ში სა­დი­ა­ცო იყო, ზე­თა­ში - სა­მა­მა­ცო. მტე­რი როცა მო­დი­ო­და, მა­მა­კა­ცი ზე­თათ­ვალ­ში იყო და სა­დი­ა­ცოს არც მოს­ძებ­ნი­და. ვინც არ­ხოტ­ში მოკ­ვდე­ბო­და, გმი­რებს ქა­ლე­ბი და­ი­ტი­რებ­დნენ ხოლ­მე და ამ­ბობ­დნენ, მა­მულსშე­წი­რუ­ლე­ბი უფალს ზე­თათ­ვალ­ში ჰყვა­ნო (ანუ - პა­ტივ­ში). 200-300 წლის წა­ი­ნან­დე­ლი ლექ­სია "არ­ხო­ტო სამ­შობ­ლო“, სა­დაც არის ფრა­ზა "შენს მტერ­სა შა­მაკ­ლა“, ამას ნატ­რობ­და არ­ხო­ტი­ო­ნი კაცი. არ­ხო­ტი და არ­ხო­ტე­ლი მტერ­მა ვერ მოკ­ლა და ცუდი იცი, რა არი? ეს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა ჩვენს თვალ­წინ ჰკლავს და ვერც ეხ­მა­რე­ბი, რა გინ­და, რო გა­ა­კე­თო? ვინც მო­ვი­და, გვე­გო­ნა ყუ­რა­დღე­ბას მოგ­ვაქ­ცევ­და. წარ­მო­იდ­გი­ნეთ, ვინ­მემ აქ რომ გა­ბე­დოს ცხოვ­რე­ბა, ქალ­მა შვი­ლი გა­ა­ჩი­ნოს და იან­ვრის თოვლში სა­ფე­ნე­ბი გა­ფი­ნოს, არ­სა­ით გზა რომ არ არის... სა­ხელ­მწი­ფომ ყუ­რა­დღე­ბა უნდა მი­აქ­ცი­ოს, რა­ღა­ცით და­ეხ­მა­როს ან ფული ათხო­ვონ მა­ინ­ცა. იმ 80-იან წლებ­ში, კო­მუ­ნის­ტებ­მა ისე გად­მოგ­ვა­სახ­ლეს, კრე­დი­ტე­ბი გა­მოგ­ვიყ­ვეს, ბევ­რი არა­ფე­რი იყო - 3-4 ათა­სი მა­ნე­თი, მაგ­რამ რა­ღა­ცას ნიშ­ნავ­და. ზვი­ად გამ­სა­ხურ­დი­ას დროს ყვე­ლა­ფე­რი უფა­სო გვქონ­და - ვერ­ტმფრე­ნი, ფი­ცა­რი, სა­ხუ­რა­ვი... ადრე ბენ­ზინ­ში 1.80-ს ვიხ­დი­დით, ახლა ისეა ფასი გაზ­რდი­ლი, რო­გორ წა­მო­ვიყ­ვა­ნოთ მან­ქა­ნა, რო­გორ შე­ვი­ძი­ნოთ და ამოვ­ზი­დოთ შა­ქა­რი, ფქვი­ლი მთე­ლი ზამ­თრის სა­თა­და­რი­გოდ, სა­ნამ მთებ­ში ჩა­ვი­კე­ტე­ბით? თვი­თონ მა­ინც ჩა­მოჰ­ქონ­დეთ.. 2016 წლი­დან ვერ­ტმფრენს არ­ცერ­თი რე­ი­სი აღარ შე­უს­რუ­ლე­ბია, მა­ნამ­დე რა გვი­შავ­და, რა­ღაც ინერ­ცი­ით მი­გო­რავ­და ქვე­ყა­ნა. ახლა არ­ცერ­თი რე­ი­სი არ გვაქვს და ვინ წა­მო­ვა არ­ხოტ­ში?

• "43 წე­ლია აქ ვარ, მარ­ტო­კა­ცი“

- აქე­დან არ მივ­დი­ვარ, რო­გორ დავ­ტო­ვო? სულ ვფიქ­რობ, იქ­ნებ რამე ეშ­ვე­ლოს-მეთ­ქი, ცა­რი­ე­ლა რო­გორ დავ­ტო­ვო აქა­უ­რო­ბა, რომ წა­ვი­დე, რა ეშ­ვე­ლე­ბა? რა­ღა­ცა არ მიშ­ვებს, იქ­ნებ ვი­ღა­ცა მო­ვი­დეს. 43 წე­ლია აქ ვარ, მარ­ტო­კა­ცი, ბევ­რი აღარ შე­მიძ­ლია. არ მინ­და და­ი­ცა­ლოს აქა­უ­რო­ბა, მაგ­რამ და­იც­ლე­ბა. გულ­წრფე­ლად რომ გი­თხრა, მგო­ნია, აქ ამ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის ჯი­ნა­ზე და ბრა­ზის გამო ვცხოვ­რობთ. რო­გორ­ღაც უნდა გავ­სძლოთ... მე­სა­ზღვრე­ე­ბია და ყვე­ლას ბან­კის ვალი აქვს, ეს აჩე­რებთ. რომ და­ტო­ვონ, ცოლი ჰყავთ და შვი­ლე­ბი, ყვე­ლა მში­ე­რი დარ­ჩე­ბა. თა­ვი­სუ­ფა­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბი ვინც ვცხოვ­რობთ, ამათ­თვის არც აქ და­სახ­ლე­ბა გვი­კი­თხავს და აქე­დან გა­და­სახ­ლე­ბა ვკი­თხოთ? წას­ვლა დათ­მო­ბას და ზურ­გის შექ­ცე­ვას ნიშ­ნავს. აკი გი­თხა­რით, არ­ხო­ტი­ო­ნი სამ­შობ­ლოს­თვის რომ მოკ­ვდე­ბო­და, მტერს რომ შე­აკ­ვდე­ბო­და, მის­თვის ეს ბედ­ნი­ე­რე­ბა იყო, მაგ­რამ როცა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა გიკ­ლავს სამ­შობ­ლოს, როცა მას ნა­ფუძ­რად გიქ­ცევს, გუ­ლის გა­სა­ხეთ­ქად, ეს სხვა­ნა­ი­რად რო­გორ ითარ­გმნე­ბა? ჩვენს პრობ­ლე­მებ­ზე თქვენ რომ გა­წუ­ხებთ, ხომ სირ­ცხვი­ლია? რა უშ­ლით ხელს, 21-ე სა­უ­კუ­ნე­ში შუ­ქის პრობ­ლე­მა მა­ინც მოგ­ვიგ­ვა­რონ? გზის გაყ­ვა­ნაც ალ­ბათ წლე­ბი გაგ­რძელ­დე­ბა... ასე ვცხოვ­რობთ, საბ­რა­ლოდ და გა­ჭირ­ვე­ბით, ამას თქვენ გე­უბ­ნე­ბით, თო­რემ მტერს კი არ ვე­ტყვით... ექი­მი ჩვენ არ გვყავს, ექთა­ნი, აღარ გვაქვს ბიბ­ლი­ო­თე­კა და კულ­ტუ­რის სახ­ლი, რაც კი სო­ფელს სჭირ­დე­ბო­და და ვართ სი­ცა­რი­ე­ლე­ში. ეს 5 ადა­მი­ა­ნიც ძნე­ლად ვხვდე­ბით ერ­თმა­ნეთს, ცოტა შო­რია, ბი­ლი­კია, სოფ­ლებ­ში მან­ქა­ნა არ მი­დის, ხი­დე­ბია გა­სავ­ლე­ლი და სულ ცალ-ცალ­კე ვართ, დღე­ო­ბა­ზე თუ შე­ვიყ­რე­ბით. ამ­ღა­ში წიკ­ლა­უ­რი ცხოვ­რობს, ახი­ელ­ში ერთი ოჩი­ა­უ­რი და ორი - და-ძმა ნა­რო­ზა­უ­ლი. ზა­ფხულს რა უჭირს, უფრო ათენ­გე­ნო­ბის­კე თუ ვინ­მე მოვა ხატ­ში მომ­ლოც­ვე­ლი. მარ­თლა ღვთის ანა­ბა­რას ვართ, თუ რამე ძალა გვპატ­რო­ნობს, არ­ხო­ტის ჯვა­რი და სა­ლო­ცა­ვია, ის გვი­ცავს. ალ­ბათ დიდი ძალა აქვს, არა­ვის რომ არა­ფე­რი გვტკი­ვა და არ ვკვდე­ბით.

• "ცუ­დად მხდის ქა­ლა­ქი“

- ფერ­მე­რი კაცი ვარ, 40-მდე სული სა­ქო­ნე­ლი მყავს. ჩემი გოგო და შვი­ლიშ­ვი­ლი ჩა­მო­დის ხოლ­მე ზა­ფხულ­ში და სა­ნამ სწავ­ლა და­ი­წყე­ბა, ჩემ­თან არი­ან, ჩემი ქა­ლიშ­ვი­ლი უვ­ლის ძრო­ხებს. სულ 4 ქა­ლიშ­ვი­ლი მყავს. თბი­ლის­ში არ მძი­ნავს, არ კი არა, ვერ ვი­ძი­ნებ, ვერ ვი­ტან რა­ღაც­ნა­ი­რად. ქა­თამს რომ ეყო­ფა, იმ­დენ ჰა­ერს მო­ვიხ­მარ, კარ­გად ვერ ვსუნ­თქავ, ცუ­დად მხდის ქა­ლა­ქი. შვი­ლე­ბი მეხ­ვე­წე­ბი­ან, მარ­ტო ნუ ხარ, წა­მო­დიო, მაგ­რამ არ­სად წამ­სვლე­ლი არა ვარ. ან რომ წა­მო­ვი­დე, ეს ამა­ყი და თავ­მოყ­ვა­რე კაცი სი­ძე­ებ­თან ჩა­მოვ­ჯდე, ვე­ლო­დო, რო­დის სტუ­მა­რი მო­მი­ვა, რო­დის ვინ რა­მეს მო­მაწ­ვდის და ასე ტყვე­ო­ბა­ში ამომ­ხდეს სული? ბიჭი რომ მყავ­დეს, კი­დევ, ჰო.

• "ინ­გუ­შ­ზე ერ­თგუ­ლი სა­ქარ­თვე­ლო­სი არა­ვი­ნაა“

- ჩვენ და ინ­გუ­შებს ოდით­გან შე­სა­ნიშ­ნა­ვი ურ­თი­ერ­თო­ბა გვაქვს. ჩე­მი­დან ყვე­ლა­ზე ახ­ლოს არი­ან, აქ რომ თოფი გა­ის­რო­ლო, იმათ ეზო­ში ჩა­ვარ­დე­ბა. ერთ მთა­ზე სამ­ხრე­თით მე ვა­ძო­ვებ სა­ქო­ნელს, ჩრდი­ლო­ე­თით - ისი­ნი, ასე ახლო ვართ, ინ­გუ­შეთს სულ არ­ხო­ტი ესა­ზღვრე­ბა შა­ტი­ლამ­დე. თა­ვის დრო­ზე, არ­ხო­ტი­ო­ნებ­მა და ინ­გუ­შებ­მა სა­ნა­ქე­ბო ურ­თი­ერ­თო­ბა ჩა­მო­ა­ყა­ლი­ბეს. სტა­ლინ­მა როცა ხევ­სუ­რე­ბი ინ­გუ­შეთ­ში გა­და­ა­სახ­ლა, მა­შინ ჩვე­ნებ­მა იმ­დე­ნი და­თე­სეს, ინ­გუ­შ­ზე ერ­თგუ­ლი სა­ქარ­თვე­ლო­სი არა­ვი­ნაა, ეს მხო­ლოდ არ­ხო­ტის დამ­სა­ხუ­რე­ბაა. მწყინს, ახლა გზა რომ და­კე­ტი­ლია და ჩემი შვი­ლე­ბი და შვი­ლიშ­ვი­ლე­ბი ამ ხალ­ხთან ვე­ღარ ურ­თი­ერ­თო­ბენ. არ­ხო­ტი თუ დიდსოფ­ლად, რა­ინ­დე­ბის, თუ გმი­რე­ბის მხა­რედ ჩა­მო­ყა­ლიბ­და, ეს ინ­გუ­შე­ბის დამ­სა­ხუ­რე­ბაა. ჩვენ მტრე­ბიც ვყო­ფილ­ვართ და მოყ­ვა­რე­ნიც, ამ ხალ­ხმა მტრო­ბაც იცო­და და მე­გობ­რო­ბაც.

მთე­ლი ჯა­ი­რა­ხის რა­ი­ო­ნი, რო­მე­ლიც გვე­სა­ზღვრე­ბა, ჩვე­ნი საძ­მოა და სა­მე­გობ­რო. 30 წელი მაგ გზა­ზე ვი­ა­რეთ, ნეტა კი­დევ გვა­ტა­რა... ჩვე­ნი წი­ნა­პა­რი აქ ვე­რა­ნა­ი­რად იცხოვ­რებ­და, ზამ­თრის­თვის ინ­გუ­შე­თი­დან რომ არ მო­ე­ტა­ნა ფქვი­ლი, ნავ­თი, მა­რი­ლი და სხვა პრო­დუქ­ტი. ადრე აქ ავად­მყო­ფი არ მოგ­ვკვდო­მია, წა­ვიყ­ვან­დით ინ­გუ­შეთს და იქ ვმკურ­ნა­ლობ­დით. ძველ დრო­ში თუ ჩვენს შო­რის დავა იყო, ეს ვის ახ­სოვ­და? აქე­დან ინ­გუ­შეთ­ში ჩა­სახ­ლე­ბულ­მა ხევ­სუ­რებ­მა წა­მოს­ვლი­სას რაც ება­დათ, ინ­გუ­შებს და­უ­ტო­ვეს (ზოგ­მა - ნა­ხე­ვა­რი მა­ინც). ჩემი უფ­რო­სი ძმე­ბი ორი­ვე ღილ­ღო­შია და­ბა­დე­ბუ­ლი, იქ ერ­თმა­ნეთ­ზე უკე­თე­სი სოფ­ლე­ბია, ციხე-კოშ­კე­ბით მო­ფე­ნი­ლი. ჩვე­ნე­ბი უკან თითო ჩან­თით წა­მო­ვიდ­ნენ, ზოგ­მა ძრო­ხა და­უ­ტო­ვა ინ­გუ­შებს, ზოგ­მა - ციკ­ნე­ბი... ყვე­ლა­ზე ბო­ლოს იქ გაბ­რი­ე­ლი ცხოვ­რობ­და, ჯა­ბუ­შა­ნუ­რი. ინ­გუ­შე­ბი არ იყ­ვნენ ხევ­სუ­რე­ბის დაბ­რუ­ნე­ბის მომ­ხრე, სთა­ვა­ზობ­დნენ, ერთი სო­ფე­ლი ამო­ირ­ჩი­ეთ და ყვე­ლა­ნი ერ­თად და­სახ­ლდით, თქვე­ნი სო­ფე­ლი რომ გქონ­დეთ, და­ნარ­ჩე­ნი დაგ­ვით­მე­თო (ჩვე­ნებს რო­მე­ლი სოფ­ლე­ბიც მო­ე­წო­ნათ, იქ და­ი­კა­ვეს ად­გი­ლი და გაბ­ნე­უ­ლად და­სახ­ლდნენ, თითო სო­ფელ­ში 2-3 ოჯა­ხი ცხოვ­რობ­და). ერ­თმა­ნეთს ისევ მტრად რომ არ მოვ­კი­დე­ბო­დით, ჩვე­ნებ­მა მო­იწ­ვი­ეს კრე­ბა, რჯუ­ლის ხალ­ხი და ერ­თხმად გა­და­წყვი­ტეს, ავი­ყა­როთ და დავ­ბრუნ­დე­თო. და­ი­ცა­ლა ქარ­თვე­ლე­ბის­გან იქა­უ­რო­ბა, მაგ­რამ ყვე­ლამ რა­ღაც ქო­ნე­ბა და­ტო­ვა, ვი­ნა­ი­დან ინ­გუ­შებს არა­ფე­რი ება­დათ, ცოდო ხალ­ხი იყო. სულ ამ­ბობ­დნენ და ახ­ლაც ამ­ბო­ბენ, ქარ­თვე­ლი ჩვე­ნი მტე­რი არ შე­იძ­ლე­ბა იყო­სო.

• "სამ­შობ­ლოა და რაღა ვქნა?“

- ბა­რი­სა­ხო­დან ამო­მაქვს პრო­დუქ­ტი, 70 კმ-ია იქით-აქეთ. ცუდი გზაა, ლო­დე­ბი ყრია, ტრაქ­ტო­რი გაძ­ვრა-გა­მოძ­ვრა, ვი­თომ რა­ღა­ცას აკე­თე­ბენ, სულ ტა­ლა­ხია. დიდი მან­ქა­ნა იქ ვერ გა­ივ­ლის, სულ და­ი­მე­წყრა გზე­ბი. რო­გორც სხვის­თვის სი­გა­რე­ტის მო­წე­ვა, ასეა ლექ­სი ჩემ­თვის. სი­გა­რეტს არ ვე­წე­ვი და ჩემი სი­გა­რე­ტი ლექ­სია. ლექ­სი ჩემი ფიქ­რია. ხან­და­ხან, ჩონ­გურს ავი­ღებ, და­ვუკ­რავ... მარ­ტოდ ვარ და მა­გას არ ვამ­ბობ, გაბ­რა­ზე­ბუ­ლი ვცხოვ­რობ-მეთ­ქი? თავს გა­ნა­ჩე­ნი თა­ვად გა­მო­ვუ­ტა­ნე, მაგ­რამ აქ ჩვე­ნი ნა­სახ­ლა­რია, წი­ნაპ­რე­ბის საძ­ვა­ლეა, აქ სამ­შობ­ლოა... გა­ჭირ­ვე­ბით ვმა­რაგ­დე­ბით, სა­ში­ნელ დღე­ში ვართ. მარ­თლა კა­ტორ­ღა მი­ვუ­სა­ჯე ჩემს თავს, მაგ­რამ სამ­შობ­ლოა და რაღა ვქნა? სამ­შობ­ლოს კარ­თან ვდგა­ვარ და მე უნდა და­ვიც­ვა ისევ, ყვე­ლა რომ გა­ვიქ­ცეთ, ყვე­ლამ რომ მი­ვა­ტო­ვოთ, რა გა­მო­ვა?