"ჩაურევლობის პრინციპი უნდა იყოს საფუძველთა საფუძველი!" - რას ამბობს მერაბ კოკოჩაშვილი ეროვნულ კინოცენტრში მიმდინარე პროცესებზე
10 ივნისს, კულტურის სამინისტროს მიერ დანიშნულმა დირექტორის დროებითი მოვალეობის შემსრულებელმა - კობა ხუბუნაიამ ეროვნულ კინოცენტრში რეორგანიზაცია გამოაცხადა. ამის შესახებ ინფორმაცია ცენტრის თანამშრომლებმა "ფეისბუკის" პირად გვერდებზე კვირას, 11 ივნისს გაავრცელეს. კინოცენტრის დირექტორის მოადგილე ნინო კუხალაშვილი წერდა, რომ თეა წულუკიანმა მისი შტატი გააუქმა და 12 ივლისიდან სამსახურიდან ათავისუფლებენ.
რამდენიმე დღის წინ, კინოცენტრში კინოწარმოების დეპარტამენტის უფროსის მოადგილედ დაინიშნა კინომცოდნე და ტელეწამყვანი ბაჩო ოდიშარია, კინოცენტრის თანამშრომელთა ნაწილის კრიტიკა მოჰყვა რეორგანიზაციის გამოცხადებას და ისინი სამინისტროს მოთხოვნებს უყენებენ. განცხადების ავტორები მიიჩნევენ, რომ კინოცენტრში მინისტრის მიერ დანიშნული დირექტორის გამოცხადებული რეორგანიზაციის პროცესი არის კინოს პოლიტიკური კონიუნქტურის ქვეშ მოქცევის მცდელობა...
არსებულ საკითხზე სასაუბროდ "კვირის პალიტრა" რეჟისორ მერაბ კოკოჩაშვილს დაუკავშირდა, მან კი გაიხსენა თუ როგორი იყო კინოცენტრი წლების წინ, რა ხდებოდა მის შექმნამდეც და ერთგვარი რეტროსპექტივა დაგვანახვა - ქართული კინოს წარმოების წარსული და თანამედროვეობა:
- ძალიან მწვავე სიტუაციაა, მაგრამ საქმე იმაშია, რომ არსებულ საკითხში მხოლოდ ნაწილობრივ გავერკვიე. ფილმის გახმოვანების პერიოდი მაქვს და დრო აღარაფრისთვის მრჩება. სამწუხაროდ, ამის გამო მთელი კვირა გადატვირთული მექნება... როგორც ვიცი, რეორგანიზაცია მიმდინარეობს და თანამშრომლები ამ რეორგანიზაციის წინააღმდეგნი არიან. რაშია ეს წინააღმდეგობა, სიმართლე გითხრათ, არ ვიცი! არასწორად მიდის რეორგანიზაცია თუ უბრალოდ იმის გამო, რომ კულტურის სამინისტროდან დროებით მოვლინებული ადამიანი ატარებს? ეს უნდა დავადგინოთ, მაგრამ გარკვეულად ვერავინ ვერაფერი მითხრა.
ერთადერთი, რაც გავიგე არის ის, რომ კულტურის სამინისტრომ დროებით დირექტორის მოვალეობის შემსრულებელი დანიშნა, რისი უფლებაც კულტურის სამინისტროს აქვს. დირექტორმა კი რეორგანიზაცია გამოაცხადა. პროტესტიც ამაზეაო... იმისათვის, რომ ამ ყველაფერს პასუხი გაეცეს, საუბარი ძალიან ადრინდელი პერიოდიდან უნდა დაიწყოს!
- რას გულისხმობთ?
- 20 წელზე მეტია ეს კინოცენტრი არსებობს და დაარსება როგორ მოხდა, მე ძალიან კარგად ვიცი! ჩვენ ამაში ყველა ჩართულები ვიყავით! ამ წლების განმავლობაში პრობლემები არ იქნებოდა? რეორგანიზაციაზე, ან მომავალში რა უნდა გაკეთდეს, ამაზე აღარავინ უნდა იფიქროს?
20 წლის წინ, კინოცენტრი იმისთვის შეიქმნა, რომ საქართველო პროგრესულ გზაზე დადგა, დამოუკიდებელი ქვეყანა გახდა... მაშინ სათავეში ელდარ შენგელაია იყო. გვერდით ედგა ოთარ იოსელიანი, რომელიც საფრანგეთში იმყოფებოდა, ფრანგული პრინციპით აღვსილი. ეს პრინციპი კი თავისუფალ მართვაზე იყო დაფუძნებული... კინოცენტრი სახელმწიფო ორგანიზაცია იყო, თუმცა მის საქმეში არავინ ერეოდა. ეს დამოუკიდებელი ორგანიზაციაა, რომელიც სახელმწიფოდან თანხებს იღებს მაღალი კლასის, ეროვნული ფილმების შესაქმნელად.
- ამჟამად კინოცენტრში რეორგანიზაცია სამართლიანად მიმდინარეობს?
- იცით, რა, რომ გავერკვე, ამ საქმეში უნდა ჩავერთო, მე ალბათ სუბიექტური ვიქნები...მე მინდა, ყველამ გაიხსენოს, რაც იყო კინოცენტრის დაარსებამდე და შემდეგ რა პრინციპი იყო:
ფილმის დაფინანსებას, 75%-მდე, სახელმწიფო თავის თავზე იღებდა. ამ თანხის განკარგვა კინოცენტრის საშუალებით უნდა მომხდარიყო. არა კულტურის სამინისტროდან, ან კინოცენტრიდან, არამედ, პროფესიონალური ჟიურის გადაწყვეტილების შედეგად. 75%-მდე თანხას კინოცენტრი იხდიდა და 25% კი - პროდიუსერს უნდა მოეძებნა პარტნიორები, სპონსორები...
ვისაც სურვილი ჰქონდა, წინადადება შეჰქონდა დირექტორობაზე. საუკეთესო პროექტს პროფესიონალი ჟიურის წევრები ქულებს სათითაოდ აძლევდნენ, ერთმანეთის არავინ იცოდა. საბოლოო ჯამში, ვისაც მაღალი ქულა ჰქონდა, ის ინიშნებოდა კინოცენტრის დირექტორად. აი, ასეთი პრინციპი იყო დადგენილი კულტურის სამინისტროს მიერ...
მოგეხსენებათ, საქართველო პატარა ქვეყანაა და კინოთეატრებიდან შემოსავალი იმდენად ცოტაა, ამაზე ლაპარაკიც ძალიან სასაცილოა, რომ სახელმწიფოს აქედან რაღაც დაუბრუნდება. სახელმწიფოს მიერ მოცემული და სპონსორების მიერ შეგროვებული თანხა, ძირითადად, ფილმის გადაღებას ემსახურება. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ სახელმწიფომ საკმაოდ დიდი თანხა უნდა იხადოს. ჩვენ ვიცით კარგი ფილმის გადაღება რა ღირს. ვინაიდან სახელმწიფოს ბევრი ფული არ აქვს და ფულის დიდი ნაწილი არა კულტურულ, არამედ, მატერიალურ ცხოვრებაზე უფრო საჭიროა, პირდაპირ შემიძლია გითხრათ, რომ იმდენად მცირე თანხაა, ამის გამო ძალიან ბევრი რამ ჩაშლილა. ვინაიდან კინოცენტრში არასოდეს მიმუშავია, ვერ გეტყვით, რამდენად ძლიერია კინოცენტრის ზეგავლენა სახელმწიფოზე, მეტი თანხის მოპოვებაზე... დღეს ჩვენთან ფილმების გადასაღებად იმის მესამედი იხარჯება, რაც ესტონეთში. ესტონეთი კი საქართველოზე პატარა ქვეყანაა.
რაც შეეხება საზოგადოების, სპონსორების და დაინტერესებული ადამიანების ჩართულობას, მოგეხსენებათ, საქართველოში 2008 წელს ომი მოხდა და 2019 წელს პანდემია დაიწყო, ამან სპონსორებთან ურთიერთობის საშუალება აბსოლუტურად დაგვაკარგვინა. მაგალითად მე, ფილმს უკვე მეხუთე წელია ვიღებ და თანხა, რომელიც მის გადასაღებად მეძლევა, ნაწილ-ნაწილ მოდის.