რუსეთის საზღვრისპირა ოლქების გუბერნატორები შეშფოთდნენ: ომი ოკუპანტის მიწაზეც "მივიდა" - რას ცდილობს უკრაინა და არის თუ არა ეს კონტრშეტევის პრელუდია?
ბოლო დღეების განმავლობაში ინტენსიურად იბომბება როგორც კიევი, ასევე უკრაინის სხვა ქალაქები. რუსები ადრე თუ დაბომბვას მხოლოდ ღამის საათებში ახორციელებდნენ, ახლა თავდასხმები დღეც ხდება. თუმცა, უკრაინელები რუსებს ვალში არ რჩებიან, მაგალითად, 30 მაისს, გამთენიისას მოსკოვის სხვადასხვა რაიონებს, რომელიც ელიტურ დასახლებად მიიჩნევა, 25-მდე დრონით დაესხნენ თავს. მართალია, უკრაინა ამას ოფიცილურად არ აღიარებს, თუმცა, რუსეთი ამტკიცებს, რომ ეს უკრაინელების ნამოქმედარია.
პანიკამ მოიცვა რუსეთის რამდენიმე ოლქიც, რომლის გუბერნატორებიც დრონებით თავდასხმის შესახებ ინფორმაციას ავრცელებენ. მათი ტერიტორიების დაბომბვასა და მოსახლეობის ევაკუაციაზე შეშფოთებით საუბრობენ სმოლენსკის, ბრიანსკის, ბელგოროდისა და კურსკის გუბერნატორები.
უკრაინის ოფიციალური პირები რუსეთის ტერიტორიაზე განხორციელებულ თავდასხმებში მონაწილეობას უარყოფენ და აცხადებენ, რომ აღნიშნული ჯგუფები დამოუკიდებლად მოქმედებენ.
ბრიტანეთის დაზვერვის შეფასებით, 2023 წლის მაისის დასაწყისიდან რუსეთი სულ უფრო და უფრო თმობს ინიციატივას კონფლიქტში და რეაგირებს უკრაინის ქმედებებზე, ვიდრე აქტიურად მიიწევს საკუთარი ომის მიზნების შესრულებისკენ. გარდა ამისა, უწყება აღნიშნავს, რომ რუსეთს მცირე წარმატება აქვს უკრაინის გაუმჯობესებული საჰაერო თავდაცვის განეიტრალებასა და უკრაინის კონტრშეტევის ძალების განადგურების სავარაუდო მიზნებში. უწყების თქმით, ადგილზე რუსეთმა გადაანაწილა უსაფრთხოების ძალები, რათა უპასუხონ პარტიზანულ თავდასხმებს დასავლეთ რუსეთში. ყოველდღიურ მიმოხილვაში ბრიტანეთის დაზვერვა ასევე წერს, რომ რუსი მეთაურები, სავარაუდოდ, ცდილობენ შექმნან სარეზერვო ძალები და განათავსონ ისინი იქ, სადაც, მათი აზრით, უკრაინის კონტრშეტევა მოხდება. თუმცა, დაზვერვის შეფასებით, ეს აფერხებს ძალების გაგზავნას ბახმუტის ირგვლივ წინა ხაზზე არსებული ხარვეზების შესავსებად.
ambebi.ge -ს რუსეთ-უკრაინის ომის სიახლეებზე სამხედრო-ანალიტიკური ჟურნალ "არსენალის“ მთავარი რედაქტორი ირაკლი ალადაშვილი ესაუბრება:
"ფაქტია, რომ უკრაინის მხარე აქტიურობს, რათა საბრძოლო მოქმედებები დაიწყოს იმ ადგილას, სადაც უკვე ერთი წელია, აღარ მიმდინარეობს. მხედველობაში მაქვს რუსეთ-უკრაინის საზღვრის მონაკვეთი - ბელგოროდი-ხარკოვი, რასაც შეიძლება ჰქონდეს რამდენიმე მოტივი:
1. წმინდა პოლიტიკური, ვინაიდან უკრაინის ხელისუფლება ცდილობს დაანახოს მოსახლეობას, რომ პუტინის მიერ წამოწყებული ომი თვითონ რუსეთის მოსახლეობის ნაწილმა მაინც იგრძნოს.
2. წმინდა სამხედრო თვალსაზრისი, რომ დაგრძელდეს ფრონტის ხაზი - ის თუ ახლა 815კმ-ზე მეტია, უკრაინას უნდა, რაც შეიძლება მეტ მანძილზე გაგრძელდეს, რათა ამით რუსეთის საოკუპაციო ძალებს გაუჩნდეთ პრობლემები იმ გაგებით, რომ იმ ძალების, რომლებიც კონცენტრირებულია დონბასში, ზაპოროჟიეში, ბახმუტთან, უგლედართან და სხვა, სასწრაფო გადასროლა მოხდეს საზღვრის გასაძლიერებლად. თავის დროზე, რუსეთი უკრაინას სწორედ ამ მიმართულებიდან დაესხა თავს - უკრაინის ჩრდილოეთის მხრიდან, ანუ ბელორუსიდან შევიდა ჩერნობილის მხარეს, ასევე, ბრიანსკის, კურსკისა და ბელგოროდის ოლქებიდან სუმის, ხარკოვის, ჩერნიგოვისკენ და როდესაც რუსეთს ჩაეშალა გეგმა და 3 დღეში ვერ შეძლო კიევის დაპყრობა, თვენახევარი იდგა იმ ადგილებში. რუსეთმა ნახა, რომ დიდი დანაკლისი ჰქონდა, ვინაიდან უკრაინელები პარტიზანულ თავდასხმებს ახორციელებდნენ და თავად გაიყვანა, მოხსნა ეს ჯარები და აღმოსავლეთ ფრონტზე, დონბასში გადაისროლა, იმ მხრიდან შეუტია. ანუ რუსეთი მიხვდა, რომ ძალები გაფანტული ჰყავდა, სწორი გათვლა გააკეთა და გარკვეულ შედეგსაც მიაღწია იმ გაგებით, რომ აღმოსავლეთისკენ ცოტა წინ წაიწიეს. ახლა თუ უკრაინა შეძლებს ფრონტის ხაზი "დააგრძელოს“ და უშუალოდ რუსეთ-უკრაინის საზღვრის ამ მონაკვეთზე, ანუ კურსკი-ბრიანსკი-ბელგოროდის ოლქების გასწვრივ გადაიტანოს, ეს უკრაინელებს მისცემს საშუალებას, შეასუსტოს რუსეთის საოკუპაციო ძალების კონცენტრაცია აღმოსავლეთ ფრონტზე, ასევე, ზაპოროჟიეს ხაზზე“.
ირაკლი ალადაშვილი არ გამორიცხავს იმას, რომ ეს მანევრი - უკრაინელების მიერ საბრძოლო მოქმედებების გადატანა საზღვრისპირა ოლქებში და ფრონტის ხაზის "დაგრძელება“ დაანონსებული გენერალური კონტრშეტევის პრელუდიად აღვიქვათ.
"ეს უკრაინელებს, სავარაუდოდ, სწორედ იმისთვის სჭირდებათ, რომ სამხრეთ მიმართულებაზე განავითარონ გენერალური კონტრშეტევა, რომელიც დიდი ხანია ანონსდება. საერთოდ, ნებისმიერ სამხედრო ოპერაციას წინ უძღვის მოსამზადებელი სამუშაოები იმ გაგებით, რომ შეიძლება იყოს ცრუ შეტევები სხვა მიმართულებაზე, ანუ გამოიწვიონ მოწინააღდეგის დაბნევა, შეცდომაში შეყვანა. აქ უკვე კარტები ისეა გახსნილი, ძნელია რამე ახლის მოგონება, ორივე მხარე ხვდება, საით შეიძლება განვითარდეს შეტევის მიმართულება, მით უმეტეს, დღეს დაზვერვის საშუალება შეუძლებელს ხდის ერთ ადგილას ისე მოხდეს მძიმე ჯავშანტექნიკის, არტილერიის კონცენტრირება, რომ ეს მოწინააღმდეგემ არ შეამჩნიოს. ანუ არც ერთი მხარე მეორეს არ მისცემს იმის საშუალებას, რომ ის დიდხანს ემზადოს. აქედან გამომდინარე, უკრაინამ კონტრშეტევა თუ დაიწყო, ის შეიძლება ერთდროულად სხვადასხვა მიმართულებაზე განვითარდეს, რათა მოწინააღმდეგე ვერ მიხვდეს, სადაა ძირითადი მიმართულება, ან რაც შეიძლება გვიან მიხვდეს, რათა კონცენტრირება, იქ დამატებითი ძალების გადასროლა ვერ მოასწროს. სავარაუდოდ, შეტევები ერთდროულად დაიწყება, ვთქვათ, კახოვკისკენ, ზაპოროჟიესკენ, ბახმუტის ან კრემენნოეს მიმართულებით“.
ირაკლი ალადაშვილი რუსეთის რაკეტების მარაგზე და დასავლეთიდან უკრაინისთვის საჰაერო სივრცის დასაცავად გამზადებული თვითმფრინავების - F-16-ების გადაცემის მნიშვნელობაზეც საუბრობს:
"სარაკეტო დარტყმებით მაისი ერთ-ერთი ყველაზე "უხვი“ აღმოჩნდა უკრაინაზე და კონკრეტულად მის დედაქალაქ კიევზე. იქ არ არის იმდენი რაკეტა გამოყენებული, რომ ვთქვათ, რომ რუსეთმა მარაგები რესურსით შეივსოს - რამდენიმე ერთეულზეა ლაპარაკი, არა ათეულ და ასეულ რაკეტაზე, მას ამის მარაგი ყოველთვის ჰქონდა და აქვს - ცოტას ესვრის, მაგრამ სისტემატურად. ეს ნიშნავს იმას, რომ პუტინის რეჟიმისთვის არაფერს ნიშნავს, როცა მშვიდობიან ქალაქს ბომბავს, ხალხს ხოცავს, თვითონ კი ამბობს, სამხედრო ინფრასტრუქტურას ვანადგურებო, მაგრამ ფაქტი სახეზეა, რომ ამ რაკეტების უმრავლესობა ხვდება კორპუსებს, საბავშვო ბაღებს და სკოლებს. როცა რუსეთი თავს დაესხა უკრაინას, მას ჰქონდა უპირატესობა შეიარაღებაში - არტილერია იქნებოდა, თუ ჯავშანტექნიკა, მაგრამ განსაკუთრებული უპირატესობა ჰქონდა ავიაციის მხრივ (პირველ რიგში, თვითმფრინავების და შვეულმფრენების). რუსეთმა ამ ომში დაკარგა დაახლოებით 80-ზე მეტი საბრძოლო თვითმფრინავი და ამდენივე შვეულმფრენი (რაც ოფიციალურად დადასტურებულია), მაგრამ ახლა რუსეთს კიდევ რჩება 400-მდე საბრძოლო თვითმფრინავი და რამდენიმე ასეული შვეულმფრენი. ასე რომ, მას საჰაერო ძალა საკმაო აქვს.
ბოლო პერიოდში უკრაინელები იმიტომ ვეღარ აგდებენ ბევრ რაკეტას, რომ თვითონ რუსებს ეშინიათ და აღარ შედიან უკრაინის საჰაერო თავდაცვის სისტემის მოქმედების ზონაში, შორიდან უშვებენ რაკეტებს ან აგდებენ მართვად ბომბებს. მაისის დასაწყისში, როცა რუსეთის საჰაერო სივრცეში რამდენიმე წუთში 2 საბრძოლო თვითმფრინავი და 2 შვეულმფრენი ჩამოაგდეს, სავარაუდოდ, შორსმოქმედმა საზენიტო სარაკეტო დანადგარმა იმუშავა უშუალოდ უკრაინის ტერიტორიიდან, ეჭვია ამერიკულ "პეტრიოტზე“. რამდენადაც უპირატესობა აქვს რუსეთს, უკრაინას სურს საჰაერო ძალები გააძლიეროს, ამიტომ უკრაინას საჰაერო სივრცის დასაცავად დასავლური F-16 სჭირდება. 4000-ზე მეტი ასეთი თვითმფრინავია გამოშვებული და ბევრი კიდევ სხვადასხვა ქვეყნის შეიარაღებაშია. F-16 70-იანი წლების ბოლოდან იწარმოება და ვერ იტყვი, ახალია, მეოთხე თაობის თვითმფრინავია. ის თავიდან იყო როგორც გამანადგურებელი თვითმფრინავი, მაგრამ მას ის პლუსი აქვს, რომ მუდმივად მიდის მისი სრული მოდერნიზაცია. თანამედროვე მოდიფიკაციის ამ თვითმფრინავებს შეუძლიათ არა მარტო გამანადგურებელის ფუნქციის შესრულება, არამედ დამრტყმელისაც - მაგალითად, გაანადგურონ ტანკი, რადიოლოკატორი, მოწინააღმდეგის კატარღა წყალში, რაც დიდი პლუსია. ანუ უკრაინას F-16-ებ-ის შედარებით თანამედროვე მოდიფიკასიის თვითმფრინავებს თუ მისცემენ, მათ შეეძლებათ შეასრულონ როგორც საჰაერო თავდაცვის ფუნქციები (ანუ უკრაინის ცა დაიცვან დაწყებული შაჰიდებისგან, კამიკაძე დრონებისგან, ასევე ფრთოსანი რაკეტებისგან და ავიაციისგან), ამასთანავე, შეუძლიათ შეტევა განახორციელონ - შედარებით შორი მანძილიდან გაუშვან მართვადი რაკეტები, რათა ააფეთქონ ფრონტის ხაზის იქით მყოფი რუსული მნიშვნელოვანი ობიექტები.
თვითმფრინავების გადაცემას რაც შეეხება, ბაიდენი აქამდე ალბათ ბლოკავდა ამას, როგორც ჩანს, პუტინის დამატებით გაღიზიანებას და ესკალაციის გამოწვევას ერიდებოდა. ახლა ყველა ხედავს, რომ პუტინისთვის სულერთია, ის მაინც აგრძელებს უკრაინის ბომბვას. გადაცემა არაა ასე მარტივი, ამას სჭირდება
1. სააეროდრომო ინფრასტრუქტურის შექმნა.
2 ტექნიკური პერსონალის მომზადება.
3. სამხედრო მფრინავების მომზადება.
ამ 1 წლის განმავლობაში უკრაინელ სამხედრო მფრინავებს უკვე იმხელა საბრძოლო გამოცდილება დაუგროვდათ, რაც ბევრს არ აქვს მსოფლიოში. მათ არ გაუჭირდებათ ამ თვითმფრინავების სწავლა და საბრძოლო დავალების შესრულება, უბრალოდ, ამას დრო სჭირდება. ორი უკრაინელი სამხედრო მფრინავი ჩაიყვანეს ამერიკაში და მათი დონე რომ შეამოწმეს, ამერიკელები კმაყოფილები დარჩნენ და თქვეს, რომ ასათვისებლად 6 თვის ნაცვლად, 4 თვეც საკმარისი იქნებაო, მაგრამ რთულია იმის თქმა, ყველა ამ დონის გამოცდილების იქნება თუ არა. სწავლა არაა რთული, ყოველ შემთხვევაში, შეიძლება ნახევარი წელი დასჭირდეს, ეს თვითმფრინავები რომ ჩამოიტანონ და პილოტებიც გადაამზადონ. თუმცა აქ არის ერთი გამოსავალი - უკრაინაში იბრძვიან ინტერნაციონალური ლეგიონები, მათ შორის ზოგი არტილერისტია, ზოგი ტანკისტი და ისიც შეიძლება, თვითმფრინავის საჭესთან მაგალითად, პენსიაზე გასული ამერიკელი სამხედრო მფრინავი აღმოჩნდეს. უკრაინის თავდაცვის მინისტრმა F-16-ის ყველა ყოფილი პილოტი მიიწვია, ვინც სურვილს გამოთქვამდა, უკრაინის ცა დაეცვა, ანუ პილოტების ჩანაცვლება არ არის რთული, მთავარია დასავლეთმა უკრაინას მისცეს თვითმფრინავები. თუმცა იმის თქმა, რომ F-16-ბი იქნება პანაცეა და მათი გადაცემის შემდეგ მარტო ამით მოიგებენ უკრაინელები, რა თქმა უნდა, არასწორია.
თვითონ უკრაინელები აცხადებენ, რომ პირველ ეტაპზე ამ ტიპის 40-50 თვითმფრინავი სჭირდებათ, რათა საჰაერო სივრცის დაცვა შეძლონ. უკრაინის თითქმის მთლიანად დასაცავად მომავალში შეიძლება F-16 ტიპის 150 თვითმფრინავიც ჰქონდეთ შეიარაღებაში“.
იხილეთ ასევე: