რუსეთს საქართველოსთვის 129 მილიონ ევროზე მეტის გადახდა დაეკისრა - რა წერია აგვისტოს ომთან დაკავშირებით სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილებაში?
ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ რუსეთს საქართველოსთვის, 2008 წლის აგვისტოს ომის შედეგად ადამიანის უფლებების ევროპული კონვენციის დარღვევებისა და მოქალაქეებისთვის მიყენებული ზარალისთვის კომპენსაციის სახით 129 მილიონ ევროზე მეტის გადახდა დააკისრა.
სასამართლოს პრესრელიზში აღნიშულია, რომ დიდი პალატის დღევანდელ გადაწყვეტილებაში საქმეზე "საქართველო რუსეთის წინააღმდეგ" (II) (განცხადება №38263/08) ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ განიხილა სამართლიანი კომპენსაციის საკითხი (მუხლი 41). საქმე ეხებოდა საქართველოს მთავრობის ბრალდებებს რუსეთის ფედერაციის მხრიდან ადმინისტრაციულ პრაქტიკასთან დაკავშირებით, რომელიც იწვევს კონვენციის სხვადასხვა დარღვევას 2008 წლის აგვისტოში საქართველოსა და რუსეთის ფედერაციას შორის შეიარაღებულ კონფლიქტთან დაკავშირებით.
სასამართლოს პრესრელიზში აღნიშნულია, რომ დიდი პალატის დღევანდელ გადაწყვეტილებაში სამართლიანი კომპენსაციის საკითხთან დაკავშირებით, სასამართლომ ერთხმად დაადგინა, რომ ჰქონდა იურისდიქცია განეხილა განმცხადებელი მთავრობის პრეტენზიები სამართლიანი კომპენსაციის შესახებ, მიუხედავად იმისა, რომ რუსეთის ფედერაცია ევროპის საბჭოში წევრი აღარაა და რომ მოპასუხე მთავრობის წარმომადგენლობა არ ეთანამშრომლა, არ წარმოადგენს დაბრკოლებას, საკითხი განეხილათ.
- ადამიანის უფლებების ევროპულმა სასამართლომ დაადგინა, რომ მოპასუხე სახელმწიფომ მომჩივან მთავრობას სამი თვის განმავლობაში უნდა გადაუხადოს 3 250 000 ევრო არამატერიალური ზიანისთვის, რომელიც განიცადა სულ მცირე 50-მა მსხვერპლმა სამხრეთ ოსეთის ქართულ სოფლებსა და „ბუფერულ ზონაში“ სამოქალაქო პირების მკვლელობის ადმინისტრაციული პრაქტიკის შედეგად და მოპასუხე მთავრობამ არ შეასრულა პროცედურული ვალდებულება, ჩაეტარებინა ადეკვატური და ეფექტური გამოძიება ამ მკვლელობებზე.
სასამართლოს გადაწყვეტილებით, მოპასუხე სახელმწიფომ მომჩივან მთავრობას სამი თვის განმავლობაში უნდა გადაუხადოს 2 697 500 ევრო არამატერიალური ზიანის ასანაზღაურებლად, რომელიც ქართველი მშვიდობიანი მოქალაქეების არაადამიანური და ღირსების შემლახველი მოპყრობისა და თვითნებური დაკავების ადმინისტრაციული პრაქტიკის შედეგად სულ მცირე 166 მსხვერპლმა განიცადა, რომლებიც 2008 წლის 10-27 აგვისტოს ცხინვალში „სამხრეთ ოსეთის შინაგან საქმეთა სამინისტროს“ სარდაფში სამხრეთ ოსეთის ძალების მიერ იყვნენ დაკავებულები.
ამასთან, სასამართლოს გადაწყვეტილებით, მოპასუხე სახელმწიფომ მომჩივან მთავრობას სამი თვის განმავლობაში უნდა გადაუხადოს 640 000 ევრო არამატერიალური ზიანის ასანაზღაურებლად, რომელიც განიცადა ქართველი ტყვეების წამების ადმინისტრაციული პრაქტიკის სულ მცირე 16-მა მსხვერპლმა 2008 წლის 8-27 აგვისტოს ცხინვალში.
ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს გადაწყვეტილებით, მოპასუხე სახელმწიფომ მომჩივან მთავრობას სამი თვის განმავლობაში უნდა გადაუხადოს 115 000 000 ევრო არამატერიალური ზიანის ასანაზღაურებლად, რომელიც განიცადა სულ მცირე 23 000-მა ადამიანმა ადმინისტრაციული პრაქტიკის შედეგად, რომელიც ქართველებს სამხრეთ ოსეთსა და აფხაზეთში თავიანთ სახლებში დაბრუნებაში უშლის ხელს.
ამასთან, სასამართლოს გადაწყვეტილებით, მოპასუხე სახელმწიფომ მომჩივან მთავრობას სამი თვის განმავლობაში უნდა გადაუხადოს 8 240 000 ევრო არამატერიალური ზიანის ასანაზღაურებლად, რომელიც განიცადა მინიმუმ 412 მსხვერპლმა იმის გამო, რომ მოპასუხე მთავრობამ არ შეასრულა ვალდებულება, ჩაეტარებინა ადეკვატური და ეფექტური გამოძიება საომარი მოქმედებების აქტიურ ფაზაში მომხდარი გარდაცვალების შემთხვევების შესახებ.
პრესრელიზში განმარტებულია, რომ წინამდებარე საქმეზე ძირითადი გადაწყვეტილება 2021 წლის 21 იანვარს გამოიტანეს, რის შემდეგაც სასამართლომ განმცხადებელი მთავრობა და მოპასუხე მთავრობა მიიწვია, საქმეზე თავიანთი შენიშვნები წარედგინათ.