გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კი ყვე­ლა­ზე ხში­რი გან­ვი­თა­რე­ბის ანო­მა­ლია გახ­ლავთ. 100-დან 1 ახალ­შო­ბი­ლი გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კით არის და­ა­ვა­დე­ბუ­ლი. გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კით და­ა­ვა­დე­ბუ­ლი ბავ­შვე­ბის 25%-ს კარ­დი­ო­ქი­რურ­გი­უ­ლი ჩა­რე­ვა ან პრო­ცე­დუ­რა სჭირ­დე­ბა ცხოვ­რე­ბის პირ­ვე­ლი წე­ლი­წა­დის გან­მავ­ლო­ბა­ში. გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კის მრა­ვა­ლი სა­ხე­ო­ბა არ­სე­ბობს. მათ შო­რის გა­მო­ყო­ფენ მარ­ტივ და რთულ, კომ­ბი­ნი­რე­ბულ ვა­რი­ან­ტებს. მარ­ტივ შემ­თხვე­ვებ­ში ზოგ­ჯერ პა­ცი­ენტს ჩა­რე­ვა არ სჭირ­დე­ბა მთე­ლი ცხოვ­რე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში. რთუ­ლი მან­კე­ბის დროს რამ­დე­ნი­მე რთუ­ლი კარ­დი­ო­ქი­რურ­გი­უ­ლი ჩა­რე­ვის ჩა­ტა­რე­ბა არის სა­ჭი­რო და ზოგ­ჯერ გუ­ლის ტრან­სპლან­ტა­ცი­ი­საც.

„ნიუ ჰოს­პი­ტალ­სის“ ბავ­შვთა კარ­დი­ო­ლო­გი­ის სამ­სა­ხუ­რის უფ­რო­სი კარ­დი­ო­ლო­გი ეკა­ტე­რი­ნე კა­პა­ნა­ძე გან­მარ­ტავს, რომ გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბა ორ­სუ­ლო­ბის პირ­ვე­ლი 6 კვი­რის გან­მავ­ლო­ბა­ში ხდე­ბა. გუ­ლის მანკთან და­კავ­ში­რე­ბულ სა­კი­თხებ­ზე დე­ტა­ლუ­რად თა­ვად ეკა­ტე­რი­ნე კა­პა­ნა­ძე გვე­სა­უბ­რე­ბა.

გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი რო­მე­ლი პა­თო­ლო­გი­ე­ბი გვხვდე­ბა ყვე­ლა­ზე ხში­რად?

და­ა­ვა­დე­ბა­თა კონ­ტრო­ლის და პრე­ვენ­ცი­ის ცენ­ტრის მო­ნა­ცე­მე­ბის მი­ხედ­ვით, ყვე­ლა­ზე ხში­რი გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კი გახ­ლავთ პარ­კუ­ჭთა­შუა ძგი­დის დე­ფექ­ტი. მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, ადა­მი­ანს 4-კა­მე­რი­ა­ნი გული აქვს, რო­მე­ლიც ორი წი­ნა­გუ­ლი­სა და ორი პარ­კუ­ჭი­სა­გან შედ­გე­ბა. პარ­კუ­ჭე­ბის შო­რის არის ე. წ. პარ­კუ­ჭთა­შუა ძგი­დე. მის მთლი­ა­ნო­ბა­ში თან­და­ყო­ლი­ლი დარ­ღვე­ვის არ­სე­ბო­ბის დროს და­ა­ვა­დე­ბას ეწო­დე­ბა პარ­კუ­ჭთა­შუა ძგი­დის დე­ფექ­ტი. მისი მრა­ვა­ლი სა­ხე­ო­ბა არ­სე­ბობს. შე­იძ­ლე­ბა იყოს მცი­რე, ძგი­დის კუნ­თო­ვან ნა­წილ­ში არ­სე­ბუ­ლი დე­ფექ­ტე­ბი, რო­მელ­მაც პა­ცი­ენტს ცხოვ­რე­ბის მან­ძილ­ზე არა­ნა­ი­რი პრობ­ლე­მა არ შე­უქ­მნას და თა­ვი­სი­თაც შე­ხორ­ცდეს. მე­ო­რე მხრივ, თუ დე­ფექ­ტი დიდი ზო­მის არის, შე­იძ­ლე­ბა გა­მოვ­ლინ­დეს გუ­ლის უკ­მა­რი­სო­ბის ნიშ­ნე­ბით და დრო­უ­ლი კარ­დი­ო­ქი­რურ­გი­უ­ლი ჩა­რე­ვა გახ­დეს სა­ჭი­რო, რათა მე­ო­რა­დად ფილ­ტვე­ბის და­ზი­ა­ნე­ბა ავი­რი­დოთ თა­ვი­დან. დე­ფექ­ტის მნიშ­ვნე­ლო­ბა აუ­ცი­ლებ­ლად კარ­დი­ო­ლოგ­მა უნდა შე­ა­ფა­სოს. ამ დროს დე­ფექ­ტის ზო­მის გარ­და სხვა მე­ო­რად ნიშ­ნებ­საც დიდი მნიშ­ვნე­ლო­ბა აქვს.

წი­ნა­გულ­თა­შუა ძგი­დის დე­ფექ­ტი გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კის კი­დევ ერთი ხში­რი სა­ხე­ო­ბაა. ის წარ­მო­ად­გენს ხვრელს გუ­ლის ზედა კა­მე­რებს, ანუ წი­ნა­გუ­ლებს შო­რის. ამ შემ­თხვე­ვა­შიც ხვრე­ლი შე­იძ­ლე­ბა იყოს უმ­ნიშ­ვნე­ლო და ჩა­რე­ვა არ სჭირ­დე­ბო­დეს. თუმ­ცა ასე­ვე შე­საძ­ლე­ბე­ლია, რომ ის დიდი ზო­მის იყოს და სჭირ­დე­ბო­დეს ე.წ. ენ­დო­ვას­კუ­ლუ­რი (ანუ სის­ხლძარ­ღვი­დან მიდ­გო­მით, ოპე­რა­ცი­ის გა­რე­შე) მკურ­ნა­ლო­ბა ან ქი­რურ­გი­უ­ლი ჩა­რე­ვა.

აორ­ტის ორ­კა­რე­და სარ­ქვე­ლი - ამ სა­ხე­ლით არის ცნო­ბი­ლი გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კის კი­დევ ერთი ტიპი. აორ­ტა გახ­ლავთ ადა­მი­ა­ნის ორ­გა­ნიზ­მში ყვე­ლა­ზე დიდი სის­ხლძარ­ღვი, რო­მე­ლიც მარ­ცხე­ნა პარ­კუ­ჭი­დან გა­მო­დის. გა­მოს­ვლის ად­გი­ლას აქვს ე. წ. აორ­ტის სარ­ქვე­ლი, რომ­ლის ფუნ­ქცი­აც გახ­ლავთ მარ­ცხე­ნა პარ­კუ­ჭის შე­კუმ­შვის დროს გა­იხ­სნას, გა­ა­ტა­როს სის­ხლი აორ­ტა­ში, შემ­დგომ და­ი­ხუ­როს და ხელი შე­უ­შა­ლოს სის­ხლის უკან დაბ­რუ­ნე­ბას. აორ­ტის სარ­ქვე­ლი ნორ­მა­ში შედ­გე­ბა სამი კა­რე­დის­გან. თუმ­ცა არ­სე­ბობს თან­და­ყო­ლი­ლი ანო­მა­ლია, რო­დე­საც ის ორი კა­რე­დით არის წარ­მოდ­გე­ნი­ლი და მისი ფუნ­ქცია დარ­ღვე­უ­ლია. აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ აორ­ტის ორ­კა­რე­და სარ­ქვლის პირ­ვე­ლა­დი დი­აგ­ნოს­ტი­კა ხში­რად მოზ­რდილ­თა ასაკ­ში ხდე­ბა, რო­დე­საც სარ­ქვლის ფუნ­ქცი­ე­ბი ირ­ღვე­ვა

რა იწ­ვევს გუ­ლის თან­და­ყო­ლილ მანკს?

გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბა ორ­სუ­ლო­ბის პირ­ვე­ლი 6 კვი­რის გან­მავ­ლო­ბა­ში ხდე­ბა. გა­მომ­წვევ მი­ზე­ზებს შო­რის, ყვე­ლა­ზე ხში­რად, აღ­ნიშ­ნა­ვენ ინ­ფექ­ცი­უ­რი და­ა­ვა­დე­ბის ან --- მე­დი­კა­მენ­ტის ზე­მოქ­მე­დე­ბას. მა­გა­ლი­თად, ეს შე­იძ­ლე­ბა იყოს, ინ­ფექ­ცი­უ­რი და­ა­ვა­დე­ბა (წი­თუ­რა, წი­თე­ლა) ან გრი­პის ვირუ­სი, რო­მე­ლიც დე­დამ ორ­სუ­ლო­ბის და­სა­წყის­ში გა­და­ი­ტა­ნა. ასე­ვე კონ­კრე­ტუ­ლი მე­დი­კა­მენ­ტე­ბის, მათ შო­რის, იბუპრო­ფე­ნის ან აკ­ნეს მკურ­ნა­ლო­ბის­თვის და­ნიშ­ნუ­ლი მე­დი­კა­მენ­ტე­ბის ზე­მოქ­მე­დე­ბა. რა თქმა უნდა, გავ­ლე­ნას ახ­დენს მავ­ნე ჩვე­ვე­ბიც, რო­გო­რი­ცაა: ნარ­კო­ტი­კი, თამ­ბა­ქო, აკ­რძა­ლუ­ლი ნივ­თი­ე­რე­ბე­ბი. თუმ­ცა უნდა აღ­ვნიშ­ნოთ, რომ ხში­რად გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კის გა­მომ­წვე­ვი მი­ზე­ზი და­უდ­გე­ნე­ლიც არის.

რო­გორ ხდე­ბა გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კის დი­აგ­ნოს­ტი­კა?

პირ­ვე­ლა­დი დი­აგ­ნოს­ტი­რე­ბა, რო­გორც წესი, მარ­ტი­ვი კვლე­ვე­ბით ხდე­ბა. ესე­ნია: გუ­ლის ექოს­კო­პია, ელექტრო­კარ­დი­ოგ­რა­ფია. თუმ­ცა რიგ შემ­თხვე­ვა­ში, სა­ჭი­რო ხდე­ბა და­მა­ტე­ბი­თი კვლე­ვე­ბის ჩა­ტა­რე­ბაც, რო­გო­რი­ცაა: დი­აგ­ნოს­ტი­კუ­რი კა­თე­ტე­რი­ზა­ცია, კომ­პი­უ­ტე­რუ­ლი ტო­მოგ­რა­ფია, მაგ­ნი­ტურ-რე­ზო­ნან­სუ­ლი კვლე­ვა და ა.შ.

გუ­ლის ულტრა­სო­ნოგ­რა­ფი­ას მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი როლი უჭი­რავს რო­გორც დი­აგ­ნო­ზის დას­მა­ში ასე­ვე, შემ­დგო­მი კვლე­ვე­ბის და მკურ­ნა­ლო­ბის და­გეგ­მვა­ში გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კის დროს. თუმ­ცა ასე­ვე სა­ჭი­როა, რომ კვლე­ვა სა­თა­ნა­დო აღ­ჭურ­ვი­ლო­ბით გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კის სპე­ცი­ა­ლის­ტის მიერ შეს­რულ­დეს.

შე­საძ­ლე­ბე­ლია თუ არა ორ­სუ­ლო­ბის დროს გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კის გა­მოვ­ლე­ნა?

გარ­კვე­უ­ლი ტი­პის გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კის დი­აგ­ნოს­ტი­რე­ბა შე­საძ­ლე­ბე­ლია მუც­ლად ყოფ­ნის პე­რი­ო­დი­დან, კერ­ძოდ, 16-18 კვი­რი­დან. მუც­ლად ყოფ­ნის დროს ჩა­ტა­რე­ბუ­ლი ექო­კარ­დი­ოს­კო­პია ძა­ლი­ან გვეხ­მა­რე­ბა ისე­თი კრი­ტი­კუ­ლი გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კე­ბის გა­მოვ­ლე­ნა­ში, რომ­ლებ­საც და­ბა­დე­ბის­თა­ნა­ვე სჭირ­დე­ბა ჩა­რე­ვა. უკვე დი­აგ­ნოს­ტი­რე­ბუ­ლი მან­კის შემ­თხვე­ვა­ში მედ. პერ­სო­ნა­ლი და პა­ცი­ენ­ტის მშობ­ლე­ბი ბავ­შვის და­ბა­დე­ბას შე­სა­ბა­მი­სად მომ­ზა­დე­ბუ­ლი ხვდე­ბი­ან, თუმ­ცა გარ­კვე­უ­ლი სა­ხე­ო­ბის მან­კე­ბის დი­აგ­ნოს­ტი­რე­ბა მუც­ლად ყოფ­ნის დროს არ არის შე­საძ­ლე­ბე­ლი.

ორ­სუ­ლო­ბის დროს შე­იძ­ლე­ბა და­ფიქ­სირ­დეს გარ­კვე­უ­ლი ცვლი­ლე­ბე­ბი, რომ­ლე­ბიც ნა­ყო­ფის­თვის და­საშ­ვე­ბია, თუმ­ცა და­ბა­დე­ბის შემ­დეგ უნდა მოგ­ვარ­დეს. ამ დროს ბავ­შვის და­ბა­დე­ბის შემ­დეგ სა­ჭი­როა გეგ­მუ­რი კვლე­ვე­ბი, რათა ყვე­ლა სა­ხე­ო­ბის გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კის გა­მო­ი­რი­ცხოს.

რო­გო­რია და­ა­ვა­დე­ბის სიმპტო­მე­ბი?

და­ა­ვა­დე­ბის სიმპტო­მე­ბი და­მო­კი­დე­ბუ­ლი პა­ცი­ენ­ტის ასაკ­ზე და რა თქმა უნდა, გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კის სა­ხე­ო­ბა­ზე. სიმპტო­მე­ბი გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი და მრა­ვალ­რი­ცხო­ვა­ნია.

ჩვი­ლო­ბის ასაკ­ში ეს შე­იძ­ლე­ბა იყოს: გახ­ში­რე­ბუ­ლი სუნ­თქვა, ოფ­ლი­ა­ნო­ბა, კვნე­სა კვე­ბის დროს, კვე­ბის დრო­ის გა­ხან­გრძლი­ვე­ბა, აჭ­რე­ლე­ბუ­ლი კანი, კი­დუ­რე­ბის შე­შუ­პე­ბა, სი­ლურ­ჯე, ხმა­უ­რი­ა­ნი სუნ­თქვა, ხში­რი ავა­დო­ბა რეს­პი­რა­ტო­რულ ვირუ­სუ­ლი ინ­ფექ­ცი­ე­ბით.

სკო­ლამ­დე­ლი, სკო­ლის და მო­ზარ­დო­ბის ასაკ­ში შემ­დე­გი სიმპტო­მე­ბი გვხვდე­ბა: ჰა­ე­რის უკ­მა­რი­სო­ბა, ტკი­ვი­ლი გუ­ლის ან გულ­მკერ­დის არე­ში, ად­ვი­ლად დაღ­ლა, თავ­ბრუს­ხვე­ვა, გო­ნე­ბის კარ­გვის ეპი­ზო­დე­ბი, გუ­ლის ფრი­ა­ლის შეგ­რძნე­ბა, შე­შუ­პე­ბა, სი­ლურ­ჯე, ზოგ­ჯერ ყლაპ­ვის გაძ­ნე­ლე­ბაც კი.

აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კი ხან­დაზ­მულ ასაკ­შიც კი შე­იძ­ლე­ბა გა­მოვ­ლინ­დეს. ამ შემ­თხვე­ვა­ში, რო­გორც წესი, უკვე გარ­თუ­ლე­ბე­ბით ვლინ­დე­ბა. ეს გარ­თუ­ლე­ბე­ბია: სხვა­დას­ხვა სა­ხე­ო­ბის არით­მია ან გუ­ლის უკ­მა­რი­სო­ბა.

რო­გორ ხდე­ბა გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კის მკურ­ნა­ლო­ბა? რო­დის არის რე­კო­მენ­დე­ბუ­ლი ოპე­რა­ცი­ის ჩა­ტა­რე­ბა?

მკურ­ნა­ლო­ბის სა­ხე­ო­ბა და დრო­უ­ლო­ბა და­მო­კი­დე­ბუ­ლი მან­კის სა­ხე­ო­ბა­სა და პა­ცი­ენ­ტის ასაკ­ზე. ეს სა­კი­თხი წყდე­ბა ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რად და კონ­კრე­ტუ­ლი კვლე­ვე­ბის შე­დე­გებ­ზე დაყ­რდნო­ბით. ზოგ შემ­თხვე­ვა­ში რამ­დე­ნი­მე ქი­რურ­გი­უ­ლი ჩა­რე­ვაა სა­ჭი­რო და მათ­გან პირ­ვე­ლი სი­ცო­ცხლის პირ­ვე­ლი წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში ტარ­დე­ბა. სხვა შემ­თხვე­ვა­ში პრობ­ლე­მის მოგ­ვა­რე­ბა ქი­რურ­გი­უ­ლი ჩა­რე­ვის გა­რე­შე, ენ­დო­ვას­კუ­ლუ­რი მა­ნი­პუ­ლა­ცი­ით ხდე­ბა. ამ შემ­თხვე­ვა­ში პა­ცი­ენ­ტი მე­ო­რე დღეს კლი­ნი­კი­დან ეწე­რე­ბა ბი­ნა­ზე და ჩვე­ულ ცხოვ­რე­ბას უბ­რუნ­დე­ბა, 2 თვე­ში კი უკვე შე­უძ­ლია სპორ­ტსაც და­უბ­რუნ­დეს.

შე­საძ­ლე­ბე­ლია თუ არა გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კის პრე­ვენ­ცია?

გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კის პრე­ვენ­ცია ყვე­ლა შემ­თხვე­ვა­ში შე­საძ­ლე­ბე­ლი არ არის, ვი­ნა­ი­დან გა­მომ­წვე­ვი ფაქ­ტო­რი ყო­ველ­თვის ცნო­ბი­ლი არაა. ორ­სუ­ლო­ბის და­გეგ­მვი­სა და მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბი­სას აუ­ცი­ლე­ბე­ლია მავ­ნე ჩვე­ვე­ბის­გან გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბა. ორ­სუ­ლო­ბა­ში უნდა მო­ე­რი­დოთ გარ­კვე­უ­ლი ნივ­თი­ე­რე­ბე­ბის და წამ­ლე­ბის მი­ღე­ბას, და­იც­ვათ თავი ვირუ­სუ­ლი ინ­ფექ­ცი­ე­ბის­გან.

ზო­გა­დად, სა­ჭი­როა თუ არა ბავ­შვის კარ­დი­ო­ლო­გი­უ­რი კონ­ტრო­ლი თუ მას ჩი­ვი­ლე­ბი არ აქვს?

გეგ­მუ­რი კარ­დი­ო­ლო­გი­უ­რი კონ­ტრო­ლი კონ­კრე­ტულ შემ­თხვე­ვებ­შია სა­ჭი­რო. მა­გა­ლი­თად, თუ პირ­ვე­ლი რი­გის ნა­თე­სა­ვებს დად­გე­ნი­ლი აქვთ გუ­ლის თან­და­ყო­ლი­ლი მან­კი, აუ­ცი­ლე­ბე­ლია პა­ცი­ენ­ტი პრო­ფი­ლაქ­ტი­კუ­რად გა­ი­სინ­ჯოს. ასე­ვე თუ ბავ­შვის ნა­თე­სა­ვებ­ში ად­გი­ლი ჰქონ­და უე­ცა­რი სიკ­ვდი­ლის გან­ვი­თა­რე­ბას 50 წლამ­დე ასაკ­ში.

ასე­ვე მი­მაჩ­ნია, რომ სა­სურ­ვე­ლია კვლე­ვა ჩა­ტარ­დეს მა­ნამ, სა­ნამ ბავ­შვი ჩა­ერ­თვე­ბა სპორ­ტულ აქ­ტი­ვო­ბა­ში, რათა გა­მოვ­რი­ცხოთ ისე­თი მან­კე­ბი, რომ­ლის დრო­საც პირ­ვე­ლი გა­მოვ­ლე­ნა შე­იძ­ლე­ბა და­ფიქ­სირ­დეს სპორ­ტუ­ლი დატ­ვირ­თვის დროს და სა­ვა­ლა­ლო შე­დე­გი დად­გეს.