მსოფ­ლიო გე­ნი­ად აღი­ა­რე­ბუ­ლი ვახ­ტანგ ჭა­ბუ­კი­ა­ნის შთა­მო­მა­ვა­ლი თა­მარ რუ­ხა­ძე სო­ცი­ა­ლურ ქსელ­ში მად­ლო­ბის წე­რილს აქ­ვეყ­ნებს რე­ჟი­სორ ნარ­გი­ზა გარ­და­ფხა­ძის მი­მართ, ფილ­მის ("ჭა­ბუ­კი­ა­ნის ხან­ძა­რი") შექ­მნის­თვის...

"მრა­ვა­ლი წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში ტა­ბუ­და­დე­ბულ თე­მას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი სა­სა­მარ­თლო პრო­ცე­სის კვლე­ვა და გა­შუ­ქე­ბა გმი­რო­ბის ტოლ­ფა­სია! არა­ნაკ­ლებ მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია ჭა­ბუ­კი­ა­ნის, რო­გორც ხე­ლო­ვა­ნის და პი­როვ­ნე­ბის ჭეშ­მა­რი­ტი სა­ხის წარ­მო­ჩე­ნა ახალ­გაზ­რდა თა­ო­ბის­თვის" - ამ­ბობს იგი.

ფილ­მი ეხე­ბა 70-იანი წლე­ბის გახ­მა­უ­რე­ბულ საქ­მეს - ოპე­რა­ში გა­ჩე­ნილ ხან­ძარ­სა და ამ საქ­მე­ზე მიმ­დი­ნა­რე გა­მო­ძი­ე­ბას. ნარ­გი­ზა გარ­და­ფხა­ძე ვრცელ ინ­ტერ­ვი­უ­ზე დაგ­ვთან­ხმდა და დღემ­დე უც­ნო­ბი მა­სა­ლე­ბი მოგ­ვა­წო­და:

- ქალ­ბა­ტო­ნო ნარ­გი­ზა, რო­დის და რა­ტომ გა­და­წყვი­ტეთ ფილ­მი მი­გე­ძღვნათ სა­უ­კუ­ნის ურ­თუ­ლე­სი ამ­ბის­თვის?

- ჩემი და­ინ­ტე­რე­სე­ბა ლე­გენ­და­რუ­ლი მო­ცეკ­ვა­ვი­სა და ქო­რე­ოგ­რა­ფის ვახ­ტანგ ჭა­ბუ­კი­ა­ნის ცხოვ­რე­ბი­სა და შე­მოქ­მე­დე­ბის მი­მართ დი­დია. მე­ო­რეს მხრივ, კონ­სერ­ვა­ტო­რი­ა­ში სტუ­დენ­ტო­ბის პე­რი­ო­დი­დან მე მახ­სოვ­და, რომ 1973 წელს ზ. ფა­ლი­აშ­ვი­ლის სა­ხე­ლო­ბის ოპე­რი­სა და ბა­ლე­ტის თე­ატ­რის ხან­ძრის შემ­დეგ, მო­ა­რუ­ლი ხმე­ბით, ვახ­ტანგ ჭა­ბუ­კი­ა­ნი ამ და­ნა­შა­უ­ლის დამ­კვე­თად მო­ი­აზ­რე­ბო­და. შემ­დეგ უკვე ისე მოხ­და, რომ მე შემ­თხვე­ვით აღ­მოვ­ჩნდი ამ ხან­ძრის სა­სა­მარ­თლო პრო­ცე­სის ერთ-ერთ სხდო­მა­ზე და თა­ვად გავ­ხდი მოწ­მე ზო­გი­ერ­თი დრა­მა­ტუ­ლი დე­ტა­ლი­სა. ამი­ტომ, რო­დე­საც მე ვახ­ტანგ ჭა­ბუ­კი­ან­ზე ბი­ოგ­რა­ფი­უ­ლი ფილ­მის გა­და­ღე­ბა მო­მინ­და, გა­დავ­წყვი­ტე გა­მერ­კვია, თუ რა­ტომ ედე­ბო­და მას ბრა­ლი ამ ვან­და­ლურ აქ­ტში. მხო­ლოდ ამ კვლე­ვე­ბის პრო­ცეს­მა მთლი­ა­ნად ფილმზე მუ­შა­ო­ბის დრო­ის ნა­ხე­ვა­რი წა­ი­ღო და ჯამ­ში - იდე­ი­დან და­წყე­ბუ­ლი, ფილ­მის დას­რუ­ლე­ბამ­დე - ჩემი ცხოვ­რე­ბის ხუთი წელი შე­ად­გი­ნა. შემ­დეგ უკვე პირ­ვე­ლი არ­ხის ტე­ლე­ფილ­მე­ბის მხატ­ვრუ­ლი ხელ­მძღვა­ნე­ლი, მწე­რა­ლი კოტე ჯან­დი­ე­რი და­ინ­ტე­რეს­და ჩემი იდე­ით და რაც მთა­ვა­რია, პირ­ვე­ლი არ­ხის ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბა­მაც და­უ­ჭი­რა მას მხა­რი, რაც სა­ბო­ლო­ოდ ფილ­მის გა­და­ღე­ბით დას­რულ­და.

- ოპე­რის დაწ­ვას­თან და­კავ­ში­რე­ბით რამ­დე­ნად ვრცე­ლი მა­სა­ლაა არ­ქივ­ში და რა დგინ­დე­ბა ახა­ლი ამ მა­სა­ლე­ბის მი­ხედ­ვით?

- ოპე­რის ხან­ძრის სა­გა­მო­ძი­ე­ბო და სა­სა­მარ­თლო სხდო­მე­ბის მა­სა­ლე­ბი წარ­მო­ად­გენს 12 ტო­მად გა­ერ­თი­ა­ნე­ბულ 3,5-წლი­ან საბ­ჭო­თა მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბის ის­ტო­რი­ის ერთ ეპი­ზოდს. მთე­ლი ამ ტო­მე­უ­ლე­ბის შეს­წავ­ლის შემ­დეგ პა­სუ­ხი თქვენს კი­თხვა­ზე, თუ რა დგინ­დე­ბა, მე მაქვს ერთი - სამ­წუ­ხა­როდ არა­ფე­რი! ჩემი კვლე­ვე­ბის 2,5 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში მე ვი­მოგ­ზა­უ­რე სა­ოც­რად დრა­მა­ტუ­ლი გა­მო­ძი­ე­ბის ლა­ბი­რინ­თებ­ში. ეს სა­გა­მო­ძი­ე­ბო საქ­მე შედ­გე­ბა სხვა­დას­ხვა მა­სა­ლე­ბის­გან. ესე­ნია: ექ­სპერ­ტი­ზის დას­კვნე­ბი, მოწ­მე­თა ჩვე­ნე­ბე­ბი, ბრალ­დე­ბულ­თა აღი­ა­რე­ბი­თი ჩვე­ნე­ბე­ბი, რომ­ლე­ბიც გზა­დაგ­ზა იც­ვლე­ბო­და.

მე უნდა მიმხვდა­რი­ყა­ვი, რო­დის ამ­ბობ­დნენ ისი­ნი სი­მარ­თლეს და რო­დის წერ­დნენ ტყუ­ილს სა­კუ­თარ თავ­ზე. ეს საქ­მე აგ­რეთ­ვე შე­ი­ცავს სა­სა­მარ­თლო სხდო­მე­ბის სტე­ნოგ­რა­მებს. მათ შო­რის იგი­ვე ბრალ­დე­ბუ­ლე­ბის, რომ­ლე­ბიც სამ­სჯავ­როს წი­ნა­შე, ერთი მე­ო­რის მი­ყო­ლე­ბით უარ­ყოფ­დნენ ადრე აღი­ა­რე­ბულ და­ნა­შა­ულს. რო­გორც იმ დროს გა­მომ­ძი­ე­ბე­ლი სტა­ჟი­ო­რი, ბ-ნი ჯე­მალ გა­ხო­კი­ძე ფილმში გვე­უბ­ნე­ბა, ამას ისი­ნი ად­ვო­კა­ტე­ბის რჩე­ვით აკე­თებ­დნენ, რაც მი­ღე­ბუ­ლი პრაქ­ტი­კა ყო­ფი­ლა. მხო­ლოდ რა­ღაც გრძნო­ბით ან ინ­ტუ­ი­ცი­ით თუ მიხ­ვდე­ბა მკვლე­ვა­რი, თუ რო­გორ იყო საქ­მე სი­ნამ­დვი­ლე­ში. ჩემი ინ­ტუ­ი­ცია არ მინ­და სხვას მო­ვახ­ვიო, რად­გა­ნაც როცა საქ­მე გაქვს და­ნა­შა­ულ­თან, დამ­ნა­შა­ვის შთა­მო­მა­ვალ­თან და აგ­რეთ­ვე ამ და­ნა­შა­უ­ლის მო­პირ­და­პი­რე მხა­რეს მდგომ ძა­ლო­ვა­ნი სტრუქ­ტუ­რე­ბის ცო­ცხალ წარ­მო­მად­გენ­ლებ­თან, ეს არ იქ­ნე­ბა სწო­რი.

მე ძა­ლი­ან დიდ პა­ტივს ვცემ ბ-ნ ჯე­მალ გა­ხო­კი­ძეს, აგ­რეთ­ვე ბ-ნი გუ­რამ გვე­ტა­ძის ხსოვ­ნას, ორი­ვე დამ­თან­ხმდა ამ დო­კუ­მენ­ტურ ფილმში მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა­ზე და რომ არა ისი­ნი, ჩემი ფილ­მი სა­ინ­ტე­რე­სო არ გა­მო­ვი­დო­და! მას­ში დარ­ჩე­ბო­და მხო­ლოდ ერთი მხა­რე, ანუ ბრალ­დე­ბუ­ლე­ბის, რაც ნა­წარ­მო­ებს ძა­ლი­ან სწორ­ხა­ზო­ვანს გახ­დი­და. ამ ორი პი­როვ­ნე­ბის თუნ­დაც მზა­ო­ბა ფილმში მო­ნა­წი­ლე­ო­ბი­სათ­ვის, ჩემ­თვის მი­ა­ნიშ­ნებს იმა­ზე, რომ პი­რა­დად მათ, არა­ვი­თა­რი ბრა­ლი არ მი­უ­ძღო­დათ ბრალ­დე­ბუ­ლე­ბის მი­მართ მარ­თლსა­წი­ნა­აღ­მდე­გო ქმე­დე­ბებ­ში.

ჩემი არ­ქივ­ში მუ­შა­ო­ბის დროს ზოგ­ჯერ ვცდი­ლობ­დი 50 წლის წინ და­წე­რილ ხელ­ნა­წე­რებ­ში სი­მარ­თლი­სათ­ვის სხვა მე­თო­დით მი­მეგ­ნო. მა­გა­ლი­თად, ბრალ­დე­ბუ­ლე­ბის ხელ­წე­რა სხვა­დას­ხვა და­კი­თხვე­ბის დროს გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი იყო. რო­გორც ვი­ცით, ადა­მი­ა­ნის ხელ­წე­რა მის ემო­ცი­ურ მდგო­მა­რე­ო­ბას ასა­ხავს. ზოგი ჩვე­ნე­ბის ხელ­ნა­წე­რი ისე­თი „და­ჭყა­ნუ­ლი“ ხელ­წე­რით გა­მო­ირ­ჩე­ვა, უნე­ბუ­რად წარ­მო­ვიდ­გენ­დი ამ დროს რა მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში იმ­ყო­ფე­ბო­და ამის დამ­წე­რი. ასე­თი უც­ნა­უ­რი ხელ­წე­რა ჰქონ­დათ ზო­გი­ერთ და­კი­თხვებ­ში ბრალ­დე­ბუ­ლებს - თენ­გიზ რუ­ხა­ძეს, გოგი ხე­ცუ­რი­ანს, გი­ორ­გი გე­კერს...

მაგ­რამ, რა თქმა უნდა, ეს არ არის საკ­მა­რი­სი, რომ სა­ჯა­როდ გა­ნა­ცხა­დო, თით­ქოს მი­ა­გე­ნი ბრალ­დე­ბუ­ლებ­ზე ფი­ზი­კუ­რი ზე­წო­ლის მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბას! ამი­ტომ ამა­ზე ხმა­მაღ­ლა ლა­პა­რა­კი ფილმში არას­წო­რად ჩავ­თვა­ლე... გარ­და გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი ხელ­წე­რი­სა, ეჭ­ვებს იწ­ვევ­და ჩემ­ში აგ­რეთ­ვე იმ ქი­მი­უ­რი ნივ­თი­ე­რე­ბე­ბის ჯა­მუ­რი რა­ო­დე­ნო­ბა, რაც ბრალ­დე­ბუ­ლებ­მა თით­ქოს ხან­ძრის ორ­გა­ნი­ზე­ბი­სათ­ვის გა­მო­ი­ყე­ნეს.

• საბ­რალ­დე­ბო დას­კვნა­ში წე­რია, რომ მათ გა­ა­ჩი­ნეს 4 ცე­ცხლის კერა და თი­თო­ე­ულ­ზე და­ტო­ვეს კონ­ვერ­ტე­ბი, თი­თო­ში 250 გრა­მი კა­ლი­უმ პერ­მან­გა­ნა­ტით და თითო კე­რას გა­და­ას­ხეს 250 მი­ლი­ლიტ­რი გლი­ცე­რი­ნი. მოს­კოვ­ში ჩა­ტა­რე­ბუ­ლი ექ­სპერ­ტი­ზის დროს გა­მო­ი­ყე­ნეს 20 გრა­მი ე.წ. „მარ­გან­ცოვ­კა“ და და­ას­ხეს 10 მლ. გლი­ცე­რი­ნი. ანუ, ათ­ჯერ ნაკ­ლე­ბი, ვიდ­რე ეს საბ­რალ­დე­ბო დას­კვნა­ში წე­რია. ალის სი­მაღ­ლემ ექ­სპე­რი­მენ­ტის დროს შე­ად­გი­ნა რამ­დე­ნი­მე დე­ცი­მეტ­რი! გა­სა­ო­ცა­რია, რომ ისეთ­მა კარ­გმა სპე­ცი­ა­ლის­ტმა, რო­გო­რიც იყო მთა­ვა­რი მხატ­ვარ-გამ­ნა­თე­ბე­ლი, გი­ორ­გი გე­კე­რი, არ იცო­და, რომ ოთხ კე­რა­ზე ჯა­მუ­რად 1 კგ კა­ლი­უმ პერ­მან­გა­ნა­ტის გა­მო­ყე­ნე­ბა + 1 ლიტ­რი გლი­ცე­რი­ნით, „პა­ტა­რა ხან­ძრის“ მო­სა­წყო­ბად, თით­ქოს­და სა­რე­მონ­ტო თან­ხე­ბის მო­სა­ზი­დად, მთე­ლი მა­ყუ­რე­ბელ­თა დარ­ბა­ზის დან­გრე­ვას გა­მო­იწ­ვევ­და?

ბ-ნი გუ­რამ გვე­ტა­ძის სი­ტყვე­ბით, დამ­ნა­შა­ვე­ებს შე­ე­შა­ლათ და ვერ გათ­ვა­ლეს სწო­რად რა­ო­დე­ნო­ბა და პა­ტა­რა ხან­ძრის მა­გივ­რად დიდი გა­მო­უ­ვი­და­თო... თუმ­ცა სა­გა­მო­ძი­ე­ბო საქ­მე­ში არ­სე­ბობს გი­ორ­გი გე­კე­რის თე­ატ­რის მთე­ლი ელექტრო გაყ­ვა­ნი­ლო­ბის, ისე­თი უზუს­ტე­სი ნა­ხა­ზე­ბი, რაც მოწ­მობს, რომ ის ძა­ლი­ან გა­ნათ­ლე­ბუ­ლი სპე­ცი­ა­ლის­ტი უნდა ყო­ფი­ლი­ყო და ძნე­ლი და­სა­ჯე­რე­ბე­ლია, რომ მან ვერ გათ­ვა­ლა ზუს­ტად ის ქი­მი­უ­რი რა­ო­დე­ნო­ბა, რაც პა­ტა­რა ხან­ძრის მო­სა­წყო­ბად მათ თით­ქოს სჭირ­დე­ბო­დათ. მაგ­რამ ეს კი­თხვაც ლო­გი­კუ­რი ანა­ლი­ზის შე­დე­გად მიჩ­ნდე­ბა და ბ-ნ გუ­რამ გვე­ტა­ძის სა­პირ­წო­ნე მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბე­ბი მე არ გა­მაჩ­ნია.

მოკ­ლედ, ყვე­ლა ბრალ­დე­ბულს მი­ე­სა­ჯა კა­ნო­ნით გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი პა­ტიმ­რო­ბა. რო­დე­საც ვკი­თხუ­ლობ­დი ბრალ­დე­ბულ­თა აღი­ა­რე­ბებს, მჯე­რო­და მათი, რად­გან ისი­ნი იმ­დე­ნად დე­ტა­ლუ­რად აღ­წერ­დნენ და­ნა­შა­ულს, რომ ეჭ­ვე­ბი მი­პყრობ­და, ეგებ მარ­თლა ესე­ნი არი­ან დამ­ნა­შა­ვე­ე­ბი? შემ­დეგ უკვე, რო­დე­საც სა­სა­მარ­თლოს სტე­ნოგ­რა­მებ­ში ასა­ხულ მათ გა­მოს­ვლებს ვკი­თხუ­ლობ­დი, მათ სა­ჩივ­რებს სხვა­დას­ხვა ინ­სტან­ცი­ე­ბი­სად­მი, სა­დაც ისი­ნი უარ­ყო­ფენ თა­ვი­ანთ აღი­ა­რე­ბით ჩვე­ნე­ბებს, იქაც ვუ­ჯე­რებ­დი მათ და ვგრძნობ­დი მათ გულ­წრფელ სი­ნა­ნულს, რომ იძუ­ლე­ბუ­ლე­ბი იყ­ვნენ და­ნა­შა­უ­ლი თა­ვის თავ­ზე აე­ღოთ... პი­რა­დად ჩემ­თვის ეს - გა­ურ­კვევ­ლო­ბის ინ­ტრი­გა - იყო ამ საქ­მე­ში ყვე­ლა­ზე სა­ინ­ტე­რე­სო და ამი­ტომ ვე­ცა­დე ფილმშიც ჩემი ეს ორაზ­რო­ვა­ნი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა შე­მე­ნარ­ჩუ­ნე­ბი­ნა.

- ოპე­რის არ­ქივ­ში ინა­ხე­ბა ერთ-ერთი ბრალ­დე­ბუ­ლის წე­რი­ლე­ბი ცი­ხი­დან, თუ შე­ვი­და ფილმში ეს წე­რი­ლე­ბი... ოპე­რის გა­ზეთ "ქნარ­ში" და­ი­ბეჭ­და სტა­ტია ამ წე­რი­ლე­ბის მი­ხედ­ვით, სა­დაც ედუ­არდ შე­ვარ­დნა­ძის მტრო­ბა იკ­ვე­თე­ბო­და ჭა­ბუ­კი­ა­ნის მი­მართ...

- ოპე­რის არ­ქივ­ში ეს წე­რი­ლე­ბი არ შემ­ხვედ­რია. ეტყო­ბა არ უნდა ინა­ხე­ბო­დეს იქ, რად­გა­ნაც ეს არ­ქი­ვი კარ­გად მაქვს შეს­წავ­ლი­ლი. თქვენს მიერ ნა­გუ­ლის­ხმებ წე­რი­ლებ­ში ალ­ბათ სო­ლისტ გოგი ხე­ცუ­რი­ა­ნის წე­რი­ლე­ბი გაქვთ მხედ­ვე­ლო­ბა­ში, რომ­ლებ­საც ის ცი­ხი­დან მა­ლუ­ლად უგ­ზავ­ნი­და თა­ვის უმ­ცროს კო­ლე­გას, ან­ზორ შო­მა­ხი­ას. ბ-ნი ან­ზო­რი ჩვე­ნი დო­კუ­მენ­ტუ­რი ფილ­მის ერთ-ერთი მთა­ვა­რი გმი­რია. ეს წე­რი­ლე­ბი მე თა­ვად ბ-მა ან­ზორ შო­მა­ხი­ამ გა­მაც­ნო და ისი­ნი გა­ზეთ „ქნარ­ში“ იყო გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბუ­ლი. გოგი ხე­ცუ­რი­ა­ნის წე­რი­ლე­ბი ძა­ლი­ან ემო­ცი­უ­რია. მთა­ვა­რი, რა­საც ის სთხოვს ან­ზორ შო­მა­ხი­ას, არის ის, რომ არ და­უ­ჯე­როს გა­მო­ძი­ე­ბის ოფი­ცი­ა­ლურ ვერ­სი­ას. მას გული სტკი­ვა, რომ სა­ზო­გა­დო­ე­ბის უმ­რავ­ლე­სო­ბამ და­ი­ჯე­რა მისი და­ნა­შა­ულ­ში მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა. სა­სო­წარ­კვე­თი­ლე­ბამ­დე მი­სუ­ლი ინ­ტო­ნა­ცი­ით, თა­ვის წე­რი­ლებ­ში ის ცდი­ლობს ახლო მე­გო­ბა­რი მა­ინც და­არ­წმუ­ნოს იმა­ში, რომ ის არ არის ბო­როტ­მოქ­მე­დი! სამ­წუ­ხა­როდ, ფილ­მის ისე­დაც მას­შტა­ბუ­რო­ბის გამო, ეს წე­რი­ლე­ბი ფილმში ვერ მოხ­ვდა... რაც შე­ე­ხე­ბა, ედუ­არდ შე­ვარ­დნა­ძის მტრო­ბას ჭა­ბუ­კი­ა­ნი­სად­მი, ამა­ზე სა­უბ­რობს გა­ზეთ „ქნარ­ში“, მა­შინ ჯერ კი­დევ ცო­ცხა­ლი, გიგ­ლა ტა­ტიშ­ვი­ლის და, თინა ტა­ტიშ­ვი­ლი. ეს იყო მისი პი­რა­დი შე­ხე­დუ­ლე­ბა. და­ნამ­დვი­ლე­ბით ჩვენ არ ვი­ცით, ვის ვინ სძულ­და და ამი­ტომ ამ ინ­ფორ­მა­ცი­ის გა­მო­ყე­ნე­ბა ფილმში სა­ჭი­როდ არ ჩავ­თვა­ლე.

- ამ ყვე­ლაფ­რის გამო ბოლო ოცი წელი რომ ჭა­ბუ­კი­ან­მა შე­მოქ­მე­დე­ბი­თად ვე­ღა­რა­ფე­რი შექ­მნა, ეს ხომ უზარ­მა­ზა­რი და­ნაკ­ლი­სია?

- ეს უმ­თავ­რე­სი და­ნაკ­ლი­სია, მთე­ლი ჩვე­ნი ერი­სათ­ვის. სა­ქარ­თვე­ლო­ში მის­და­მი რეპ­რე­სი­ე­ბის გამო, ბოლო 20 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში, ჭა­ბუ­კი­ან­მა ახა­ლი ქარ­თუ­ლი სპექ­ტაკ­ლე­ბის დად­გმა ვე­ღარ მო­ა­ხერ­ხა. დევ­ნი­ლო­ბის შემ­დეგ თე­ატ­რში კი და­აბ­რუ­ნეს, მაგ­რამ მან მხო­ლოდ ძვე­ლი სპექ­ტაკ­ლე­ბის აღ­დგე­ნა მო­ა­ხერ­ხა... გა­მო­ნაკ­ლი­სია, 1980 წელს მის მიერ დად­გმუ­ლი “აპა­სი­ო­ნა­ტა“, ბე­თჰო­ვე­ნის მუ­სი­კა­ზე. აქ ჭა­ბუ­კი­ან­მა სცა­და უსი­უ­ჟე­ტო, თა­ნა­მედ­რო­ვე ბა­ლე­ტის შექ­მნა, რაც მისი სტი­ქია არ აღ­მოჩ­ნდა და მოგ­ვი­ა­ნე­ბით, ნინო ლა­პი­აშ­ვი­ლის ფილმში „ინ­ტერ­ვიუ“ ის იტყვის, რომ თა­ნა­მედ­რო­ვე ბა­ლე­ტი მისი საქ­მე არ არის. ჭა­ბუ­კი­ანს სჭირ­დე­ბო­და დრა­მა და მას უნ­დო­და ქარ­თვე­ლი კომ­პო­ზი­ტო­რე­ბის მუ­სი­კა­ზე და­ედ­გა სპექ­ტაკ­ლე­ბი - აი, ამას ვერ ეღირ­სა ის სი­ცო­ცხლის ბოლო 20 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში... ჭა­ბუ­კი­ა­ნის მიერ დად­გმუ­ლი ბა­ლე­ტე­ბის მთლი­ა­ნი სია ძა­ლი­ან გრძე­ლია, აქე­დან 8 ბა­ლე­ტი ქარ­თვე­ლი კომ­პო­ზი­ტო­რე­ბის მუ­სი­კა­ზე აქვს დად­გმუ­ლი. მას ძა­ლი­ან უნ­დო­და კი­დევ და­ედ­გა ქარ­თუ­ლი ბა­ლე­ტე­ბი, ჰქონ­და სა­ინ­ტე­რე­სო ჩა­ნა­ფიქ­რე­ბი, მაგ­რამ ამის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბა არ მი­ე­ცა. ნინო ანა­ნი­აშ­ვი­ლის სა­სა­ხე­ლოდ უნდა ით­ქვას, რომ ბოლო წლებ­ში მან აღად­გი­ნა ჭა­ბუ­კი­ა­ნის ორი ბა­ლე­ტი. ესე­ნია „გორ­და“ და „ოტე­ლო“. დიდი მად­ლო­ბა მას ამი­სათ­ვის! დრომ კი­დევ ერთხელ და­ამ­ტკი­ცა, რომ ჭა­ბუ­კი­ა­ნის ეს ბა­ლე­ტე­ბი უკ­ვდა­ვია, რო­გორც მუ­სი­კის მა­ღა­ლი დო­ნით, ასე­ვე სა­დად­გმო კონ­ცეფ­ცი­ით. გარ­კვე­უ­ლი სამ­თავ­რო­ბო წრე­ე­ბის­თვის მი­უ­ღებ­ლო­ბის გამო, ჭა­ბუ­კი­ა­ნი მისი ცხოვ­რე­ბის ბოლო 20 წლის მან­ძილ­ზე ფაქ­ტობ­რი­ვად აქ­ტი­ურ შე­მოქ­მე­დე­ბით პრო­ცესს ჩა­მო­ა­შო­რეს და ამით ჩვე­ნი ქვეყ­ნის კულ­ტუ­რულ სა­გან­ძურს უდი­დე­სი და­ნაკ­ლი­სი მი­ად­გა.

ვფიქ­რობ, რომ ზო­გა­დად, გე­ნი­ო­სებს უფრო მე­ტად უნდა შე­ვუნ­დოთ, ვიდ­რე ჩვე­უ­ლებ­რივ ადა­მი­ა­ნებს, მით უმე­ტეს, თუკი ისი­ნი სრუ­ლი­ად უდა­ნა­შა­უ­ლოდ, შუ­რი­სა და ღვარ­ძლის გამო იჩაგ­რე­ბი­ან... ასე­თი ღვარ­ძლი­ა­ნე­ბი მუ­დამ იქ­ნე­ბი­ან სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში, მაგ­რამ დრო მათ ხსე­ნე­ბას წაშ­ლის და ის­ტო­რი­ას დარ­ჩე­ბი­ან ისი­ნი, ვი­საც ქარ­თვე­ლი ხალ­ხი თა­ვად სა­ჭი­როდ ჩათ­ვლის. ასე­თი უხ­სე­ნებ­ლე­ბის სი­ა­ში მო­ის­რო­ლა დრომ ისი­ნი, ვინც 1966 წელს პა­რი­ზი­დან, გა­ზეთ „ფი­გა­როს“ ერ­თა­დერ­თი უარ­ყო­ფი­თი და კუ­რი­ო­ზუ­ლი რე­ცენ­ზია ვახ­ტანგ ჭა­ბუ­კი­ა­ნის „ოტე­ლოს“ შე­სა­ხებ სას­წრა­ფოდ თბი­ლის­ში აფ­რი­ნა. რა­მაც ძა­ლი­ან გა­ა­ხა­რა ჭა­ბუ­კი­ა­ნის ოპო­ნენ­ტე­ბი და ხელი მო­უ­მარ­თა მათ ლე­გენ­და­რუ­ლი მო­ცეკ­ვა­ვი­სა და ქო­რე­ოგ­რა­ფის გა­ნად­გუ­რე­ბა­ში... იმე­დი მაქვს, რომ ამ ფილ­მის ნახ­ვის შემ­დეგ, მო­მა­ვალ­ში რა­ღაც გაკ­ვე­თილს მა­ინც გა­მო­ი­ტანს მა­ყუ­რე­ბე­ლი და ასე იო­ლად აღარ გას­წი­რავს სამ­შობ­ლოს სიყ­ვა­რულ­ში და­ხარ­ჯულ, ლე­გენ­და­რულ ადა­მი­ა­ნებს!

სა­ბო­ლო­ოდ, პა­სუ­ხი იმა­ზე, თუ ვინ დაწ­ვა ოპე­რა, მე არ მაქვს. მე მა­ყუ­რე­ბელს შევ­თა­ვა­ზე და­ფიქ­რდეს და დას­კვნე­ბი თა­ვად გა­მო­ი­ტა­ნოს ამ კი­თხვა­ზე. ერ­თა­დერ­თი, რაც ზუს­ტად ვიცი, არის ის, რომ ვახ­ტანგ ჭა­ბუ­კი­ა­ნი ამ ხან­ძარ­თან და­კავ­ში­რე­ბით არა­ფერ შუ­ა­ში იყო, ხოლო, იმან, ვინც ეს ხან­ძა­რი და­უკ­ვე­თა, თა­ვის სა­ი­დუმ­ლო საფ­ლავ­ში წა­ი­ღო.