ისტორიულ-შემეცნებითი ჟურნალის, “ისტორიანის” გაზაფხულის (მარტი-მაისის) ნომრის მთავარი თემები

გამოვიდა ისტორიულ-შემეცნებითი ჟურნალის, “ისტორიანის” გაზაფხულის ნომერი #1 (127), რომელშიც წაიკითხავთ:

უცნობი წყაროები დავით აღმაშენებლის შესახებ

წინამდებარე წერილში წარმოგიდგენთ უცნობ სირიულ და ლათინურ წყაროებს, რომლებიც დავით აღმაშენებელზე მოგვითხრობენ. წერილობით წყაროებთან ერთად, გაგაცნობთ დავით აღმაშენებლის უცნობ ძველ ფრანგულ გამოსახულებებსაც, რომელიც ჩვენი ისტორიოგრაფიისთვის მნიშვნელოვანი სამეცნიერო ღირებულების შემცველია.

სირიული ანონიმი დიდგორის ბრძოლის შესახებ – ქრისტიანი სირიელი ანონიმი ავტორის უნივერსალური ქრონიკა ერთ-ერთ ყველაზე მრავალმხრივ წყაროდ არის მიჩნეული. ქრონიკაში თხრობა 1234 წლამდეა მიყვანილი. ძეგლი სირიულ წყაროებს შორის ერთ-ერთი ყველაზე გამორჩეულია. ტექსტს სრული სახით ჩვენამდე არ მოუღწევია. ავტორი ეყრდნობა უაღრესად ფართო წყაროთმცოდნეობით ბაზას, რომლის დიდი ნაწილიც დღეს დაკარგულია. ამგვარი წყაროს ცნობები საქართველოს ისტორიის ისეთი უმნიშვნელოვანესი მოვლენების შესახებ, როგორიც დიდგორისა და ბასიანის ბრძოლებია, ცხადია, განუზომლად ღირებულია ჩვენი სამეცნიერო ლიტერატურისთვის. საქართველოს შესახებ ცნობები ქრონიკის ჩვენამდე მოღწეულ ნაწილებში საკმაოდ მრავალრიცხოვანია და გაბნეულია მთელ თხზულებაში...

რას სწერდა ახალციხელ ჰასან ფაშას ამერიკის პრეზიდენტი ჯორჯ ვაშინგტონი

საქართველოში ცოტამ თუ იცის ამერიკის შეერთებული შტატების პირველ პრეზიდენტს, ჯორჯ ვაშინგტონსა და ალჟირის მმართველს, ახალციხელ ჰასან ფაშას შორის მიწერ-მოწერის შესახებ. ამ მიმოწერის შემცველი ერთ-ერთი პირველი ამერიკული რომანი “ალჟირელი ტყვე” 1797 წელს გამოაქვეყნა როიალ ტაილერმა. სავარაუდოდ, ავტორი ეყრდნობოდა იმ ამერიკელ მეზღვაურთა და დიპლომატთა ნაამბობს, რომელთაც ალჟირის მმართველი თავად იხილეს. ტაილერის ნაწარმოები პოპულარობით სარგებლობდა და აშშ-ში რამდენჯერმე გამოიცა.

ჰასანის ზუსტი სახელი და გვარი უცნობია. მის შესახებ გვაქვს ამგვარი ინფორმაციაც: 1775 წელს, როდესაც ალჟირის ფაშამ ჰასანი სტამბოლში სულთანთან მიავლინა განსაკუთრებული მისიით, ალჟირის მომავალმა გამგებელმა აჰისკელი (ახალციხელი) ჰასან იბნ იუსუფის სახელით დაწერა მცირე ნაშრომი “ალჟირის ისტორია, ანუ თაჰზიბ ეთ-თევარიჰ”. ამ თხზულების დედანი სტამბოლის თოფკაპის სასახლის მუზეუმში ინახება და მის კატალოგშია შესული. ისმაილ ოზენის კრებულში “ოსმალო ავტორები” ვკითხულობთ ჰასანის ქართული წარმომავლობის შესახებ, რაც ასევე აღნიშნულია 1793 წლის 22 აგვისტოთი დათარიღებულ დიპლომატიურ მიმოწერაში ბრიტანელ საიმონ ლუკასსა და ბრიტანეთის სამხედრო უწყების ხელმძღვანელ ჰენრი დუნდასს შორის. აქ აღნიშნულია, რომ სიდი ანუ ბატონი ჰასანი ქართველია. სავარაუდოდ, ჰასანი იყო გამაჰმადიანებული ახალციხელი მესხი.

როგორ ჩაახშეს პირველი უკრაინული აღორძინება. ივან მიკიტენკოს ტრაგედია

1918 წელს უკრაინამ დამოუკიდებლობა გამოაცხადა. დაიწყო პირველი უკრაინული აღორძინება. დამოუკიდებლობისთვის ბრძოლა 1922 წლამდე გაგრძელდა. ეს ბრძოლა მარცხით დამთავრდა და უკრაინის სახალხო რესპუბლიკამ არსებობა შეწყვიტა. ქვეყნის უდიდესი ნაწილი საბჭოთა კავშირის ანუ რუსეთის მოდერნიზებული იმპერიის შემადგენლობაში შეიყვანეს. გალიჩინა პოლონეთმა მიიტაცა, ბუკოვინა – რუმინეთმა, იმიეკარპატისპირეთი – ჩეხოსლოვაკიამ.

ამრიგად, ერთიანი, დამოუკიდებელი, დემოკრატიული სახელმწიფოს შექმნა იმხანად ვერ მოხერხდა. მიუხედავად ამისა, უკრაინული კულტურული აღორძინება მაინც გრძელდებოდა. მან მსოფლიო მასშტაბის გენიოსები წარმოშვა, როგორებიც იყვნენ ალექსანდრ დოვჟენკო კინორეჟისურაში, მიკოლა კულიში დრამატურგიაში, მიკოლა ხვილევოი, ვლადიმირ ვინიჩენკო პროზაში, პავლო ტიჩინა და ევგენი მალანიუკი პოეზიაში, მიხაილ ბოიჩუკი ფერწერაში. პირველი უკრაინული აღორძინების ერთ-ერთი კოლორიტული წარმომადგენელია მწერალი, დრამატურგი და პუბლიცისტი ივან მიკიტენკოც.

სოლსბერის კათედრალი

სოლსბერის საკათედრო ტაძრის ბრწყინვალე შენობას ადრეული ინგლისური გოტიკის საუკეთესო ნიმუშად მიიჩნევენ. გოტიკური ტაძრების უმრავლესობისგან განსხვავებით, რომლებიც ხშირად საუკუნეების განმავლობაში შენდებოდა და ადრეულ თუ გვიანდელ გოტიკურ სტილს აერთიანებენ, სოლსბერის ძირითადი ნაწილი ერთიან სტილში აიგო ძალიან მოკლე დროში – 38 წელიწადში (1220-1258). სოლსბერის ტაძრის 123 მეტრი სიმაღლის შპილი 1320 წელს დასრულდა. ტაძარი ინგლისის ყველაზე მაღალი შუა საუკუნეების ნაგებობა გახდა 1561 წელს, როცა ხანძარმა ლონდონში წმინდა პავლეს ტაძრის შპილი გაანადგურა... კათედრალი გამოირჩევა ინგლისში ყველაზე დიდი ტერიტორიით (32 ჰა). აქ არის უძველესი მოქმედი მექანიკური საათი, რომელიც 1386 წლით თარიღდება, აგრეთვე “თავისუფლების დიდი ქარტიის” (მაგნა კარტა) ოთხი გადარჩენილი დედნიდან ერთ-ერთი, რომელიც ყველაზე უკეთ არის შემონახული. ტაძრის კურთხევის 750 წლისთავი 2008 წელს ინგლისში საგანგებოდ აღინიშნა.

გარდა ამისა, ნომერში წაიკითხავთ:

მოკლე ამბები. ყველაზე გრძელი “ფარაონის გზა” კლდის სიღრმეში

დედაქალაქის ისტორიიდან. ტფილისური რეკლამა

სამეგრელოს ექსპედიციის დღიურები. ქტიტორები და ქართული სამოსი

უახლესი ისტორია. რა ხდებოდა ბრეჟნევის მმართველობის დასაწყისში / ქართველი ხალხის ეროვნული ერთობისა და თვითშეგნების დაცვისთვის ბრძოლის ისტორიიდან (1925-1975 წწ.)

დავიწყებული სახელები. პეტრე შარიას დღიურები (დასასრული)

ეთნოგრაფია. ჩანაწერები კულინარიული მოგზაურობიდან იმერეთში

გამორჩეული ბიოგრაფიები. აქა ამბავი ნიკოლოზ II-ის და ლავრენტი ბერიას პირადი სტომატოლოგისა

ძველი მსოფლიო. სპარტანული აღზრდა