წლე­ბია რაც ფსი­ქო­ლო­გე­ბი ბავ­შვთა აღ­ზრდა­ში მა­მის როლს სწავ­ლო­ბენ. ტარ­დე­ბა სხვა­დას­ხვა ტი­პის კვლე­ვე­ბი, რათა სა­ზო­გა­დო­ე­ბის­თვის უფრო ნა­თე­ლი გახ­დეს თუ რამ­დე­ნად მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია მა­მის მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა შვი­ლე­ბის ყო­ველ­დღი­ურ ცხოვ­რე­ბა­ში. ბოლო კვლე­ვე­ბით, ბავ­შვე­ბი, რო­მელ­თა გაზ­რდა­ში მა­მის წვლი­ლი დი­დია, უფრო თავ­და­ჯე­რე­ბუ­ლე­ბი და ემო­ცი­უ­რად სტა­ბი­ლუ­რე­ბი არი­ან. ასეთ ბავ­შვებს სკო­ლა­ში აქვთ უკე­თე­სი აკა­დე­მი­უ­რი მოს­წრე­ბა და სო­ცი­ა­ლუ­რი უნა­რე­ბი.

სა­ქარ­თვე­ლო­ში იშ­ვი­ა­თი გა­მო­ნაკ­ლი­სის გარ­და, მა­მე­ბი ყო­ველ­თვის ნაკ­ლე­ბად იყ­ვნენ შვი­ლის აღ­ზრდა­ში ჩარ­თუ­ლე­ბი. შვი­ლე­ბი დიდ­წი­ლად დე­დებს დაჰ­ყავ­დათ ექიმ­თან, სკო­ლა­ში, წრე­ებ­ზე... სა­ჭი­რო­ე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში სა­ა­ვამდყო­ფო­ში მოხ­ვედ­რილ არას­რულ­წლო­ვან­თან დღემ­დე დედა რჩე­ბა ღა­მის გა­სა­თე­ნებ­ლად. თუმ­ცა ბოლო წლებ­ში ეს მიდ­გო­მა ნელ-ნელა იც­ვლე­ბა. დი­ლას სკო­ლი­სა და ბა­ღის სი­ახ­ლო­ვეს თუ გა­ივ­ლით, ნა­ხავთ, რომ უამ­რა­ვი მამა მოჰ­ყვე­ბა მცი­რე­წლო­ვან შვი­ლებს სას­კო­ლო ჩან­თით ხელ­ში. ქვე­ყა­ნა­ში შვი­ლის გაზ­რდა­ში მა­მის ჩარ­თუ­ლო­ბის წილი რომ გა­ი­ზარ­და, ამის მა­გა­ლი­თია სა­ი­ტი mshoblebi.ge, რო­მე­ლიც წლე­ბია ინ­ტერ­ნეტ­სივ­რცე­ში მშობ­ლე­ბის­თვის სა­ინ­ტე­რე­სო კონ­ტენტს ქმნის.

სა­ი­ტის რე­დაქ­ტო­რი შო­რე­ნა ბურ­დი­ლა­ძე ჩვენ­თან სა­უ­ბარ­ში ამ­ბობს, რომ სა­იტ­ზე შე­მომ­სვლელ მა­მა­კაც­თა რი­ცხვი, ბოლო მო­ნა­ცე­მე­ბით, 40%-მდე გა­ი­ზარ­და.

"ეს ზრდა ნახ­ტო­მი­სე­ბუ­რი არ ყო­ფი­ლა. მა­მა­კაც­თა აუ­დი­ტო­რი­ის წილი Mshoblebi-ge-ს მკი­თხვე­ლებს შო­რის თან­და­თან, წლებ­თან ერ­თად გა­ი­ზარ­და. როცა სა­ი­ტი შე­იქ­მნა, 2014 წელს, მა­შინ მა­მა­კაც­თა აუ­დი­ტო­რი­ის წილი 10 პრო­ცენტს არ აღე­მა­ტე­ბო­და" - ამ­ბობს შო­რე­ნა.

1. სა­ინ­ტე­რე­სოა ის ფაქ­ტიც, რომ სა­იტ­ზე მამ­რო­ბი­თი სქე­სის წი­ლის ზრდა 2018 წლი­დან და­ი­წყო და ყვე­ლა­ზე სწრა­ფი ტემ­პით პან­დე­მი­ის პე­რი­ოდ­ში გა­ი­ზარ­და. Mshoblebi.ge სა­ქარ­თვე­ლო­ში პირ­ვე­ლი სა­ი­ტია, რო­მელ­მაც მსგავს თე­მებ­ზე წერა და­ი­წყო და სა­ბედ­ნი­ე­როდ, მათი აუ­დი­ტო­რი­ის 40% დღეს უკვე მა­მა­კა­ცია.

სო­ცი­ა­ლუ­რი ქსე­ლის მომ­ხმა­რებ­ლე­ბის­თვის უცხო არ არის დე­დე­ბი­სა, ქა­ლე­ბის­თვის შექ­მნი­ლი ჯგუ­ფე­ბი, სა­დაც ათა­სო­ბით ქა­ლია გა­წევ­რე­ბუ­ლი. ისი­ნი წე­რენ ყო­ველ­დღი­ურ პრობ­ლე­მებ­ზე, რო­მე­ლიც ბავ­შვის აღ­ზრდას მოს­დევს, ორ­სუ­ლო­ბა­ზე, ვირუ­სებ­ზე... ასეთ ჯგუ­ფებ­ში მა­მა­კა­ცე­ბი ჯერ­ჯე­რო­ბით არ ჩა­ნან. ერთ-ერთი მი­ზე­ზი ისიც გახ­ლავთ, რომ ხში­რად ქა­ლე­ბი საკ­მა­ოდ პი­რად და სენ­სი­ტი­ურ თე­მებ­ზეც წე­რენ. შო­რე­ნა ამ­ბობს, რომ დე­დე­ბის ჯგუ­ფებ­ში კა­ცე­ბის მი­მართ და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა შეც­ვლი­ლია.

"ბოლო დროს აღარ მი­აჩ­ნი­ათ "გმი­რო­ბად" მა­მის მიერ ბავ­შვის მოვ­ლა, გა­მოც­ვლა, ბა­ნა­ო­ბა, ექიმ­თან თუ და­ბა­დე­ბის დღე­ზე წაყ­ვა­ნა. თან­და­თან მეტი მო­მა­ვა­ლი მამა ეს­წრე­ბა მშო­ბი­ა­რო­ბის პრო­ცესს და დეკ­რეტ­ში გა­სუ­ლი მა­მე­ბიც გვყავს. ბევრ ცნო­ბილ ადა­მი­ანს ვხე­დავთ, რომ ძა­ლი­ან აქ­ტი­უ­რად არის ჩარ­თუ­ლი შვი­ლის მოვ­ლი­სა თუ აღ­ზრდის პრო­ცეს­ში. იდე­ა­ლურ ბა­ლან­სამ­დე ალ­ბათ მა­ინც ბევ­რი გვიკ­ლია, რად­გან დღე­საც ბევ­რი ოჯა­ხია, სა­დაც ბავ­შვე­ბის მოვ­ლა-აღ­ზრდა კვლავ მხო­ლოდ ქა­ლის მო­ვა­ლე­ო­ბად ით­ვლე­ბა, თუმ­ცა ფაქ­ტია, ტენ­დენ­ცია იც­ვლე­ბა და უკვე მა­მე­ბიც ხში­რად ინ­ტე­რეს­დე­ბი­ან იმ თე­მე­ბით, პრო­დუქ­ტე­ბი­თა თუ მომ­სა­ხუ­რე­ბით, რაც ბავ­შვე­ბის­თვი­საა გან­კუთ­ვნი­ლი.“

სა­იტ­ზე Mshoblebi.ge-ზე დიდი ხა­ნია არ­სე­ბობს კა­ტე­გო­რია "მამა“, სა­დაც ბევრ აქ­ტი­ურ და სა­მა­გა­ლი­თო მა­მა­ზე წე­რენ. რე­დაქ­ტო­რის თქმით, ამ სტა­ტი­ებს მკი­თხვე­ლიც ბევ­რი ჰყავს.

გი­ორ­გი ლო­რია საიტ kvirispalitra.ge-ს რე­დაქ­ტო­რია. რამ­დე­ნი­მე თვეა, რაც მამა გახ­და და ამ­ბობს, რომ ამ რო­ლის მო­სარ­გე­ბად ჯერ კი­დევ ბავ­შვის და­ბა­დე­ბამ­დე ემ­ზა­დე­ბო­და. ჩვე­ნი რეს­პონ­დენ­ტი მა­მე­ბის­თვის გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლად მძი­მე მა­ინც შვი­ლის ავა­დო­ბის პე­რი­ო­დია. ამ დროს ემო­ცი­უ­რი ფონი იმა­ტებს, რისი გა­კონ­ტრო­ლე­ბაც ხში­რად შე­უძ­ლე­ბე­ლია...

- ჩემი შვი­ლი 9 თვის სრულ­დე­ბა. ვიდ­რე და­ი­ბა­დე­ბო­და, მზა­დე­ბა მა­შინ და­ვი­წყე. ჩა­მოვტვირ­თე რამ­დე­ნი­მე ელ. წიგ­ნი, ვეც­ნო­ბო­დი სხვა­დას­ხვა სტა­ტი­ას. რე­ა­ლუ­რად, ახალ­ბე­და მშობ­ლის­თვის, მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, მო­ემ­ზა­დო ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რად. ვგუ­ლის­ხმობ, იმას, რომ ბავ­შვის და­ბა­დე­ბის­თა­ნა­ვე იწყე­ბა უძი­ლო ღა­მე­ე­ბი, ჩვი­ლი ტი­რის, ვერ ხვდე­ბი რა აწუ­ხებს ან/და სურს... თუ წი­ნას­წარ არ ხარ კარ­გად შემ­ზა­დე­ბუ­ლი, მენ­ტა­ლუ­რად გაძ­ლი­ე­რე­ბუ­ლი, ბევრ კი­თხვა­ზე პა­სუხს ვერ იპო­ვი, რაც აჩენს დაბ­ნე­უ­ლო­ბის, გა­ურ­კვევ­ლო­ბის გან­ცდას.

მე და ჩემს მე­უღ­ლეს გვსურს, აღ­ზრდის პრო­ცეს­ში უმე­ტე­სად ჩვენ ვი­ყოთ ჩარ­თუ­ლე­ბი, თუმ­ცა, რა თქმა უნდა, პე­რი­ო­დუ­ლად ბე­ბია-ბა­ბუ­ე­ბიც გვეხ­მა­რე­ბი­ან. დღი­სით ბავ­შვი დე­დას­თა­ნაა, სა­ღა­მო­ო­ბით, სამ­სა­ხუ­რის შემ­დეგ კი მე ვი­ბა­რებ და ვცდი­ლობ, მე­უღ­ლე რამ­დე­ნი­მე სა­ა­თით და­ვას­ვე­ნო. ჩვე­ნი პრო­ფე­სი­ი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, ხში­რად მი­წევს ტე­ლე­ფონ­ში ჩა­ხედ­ვა და ვა­ტყობ, ბავ­შვსაც აქვს უკვე სმარ­ტფო­ნის მი­მართ ინ­ტე­რე­სი, შეძ­ლე­ბის­დაგ­ვა­რად, რამ­დე­ნი­მე სა­ა­თით, გვერ­დზე ვდებ ტე­ლე­ფონს. ძი­რი­თა­დად ვთა­მა­შობთ და სხვა­დას­ხვა ახალ, ასაკ­თან შე­სა­ბა­მის აქ­ტი­ვო­ბებ­ში ვცდი­ლობ, ჩავ­რთო. ამ თა­მა­შებს თუ აქ­ტი­ვო­ბებს ინ­ტერ­ნეტ­ში ვეც­ნო­ბი, თა­ნა­მედ­რო­ვე გა­იდ­ლა­ი­ნებ­სა და სა­ხელმღვა­ნე­ლო­ებს ვკი­თხუ­ლობ, რაც საკ­მა­ოდ დიდ ენერ­გი­ას მო­ი­თხოვს. უქ­მე­ებ­ზე ძა­ლი­ან გვიყ­ვარს პარკში ხე­ტი­ა­ლი, ბავ­შვსაც მოს­წონს და ჩვენც.

არის დღე­ე­ბი, როცა ბავ­შვს ვირუ­სი აქვს, გა­ცივ­და, ამ დროს, მე­უღ­ლის­გან გან­სხვა­ვე­ბით, უფრო ემო­ცი­უ­რი ვარ, მაგ­რამ დროს­თან ერ­თად ვსწავ­ლობ თა­ვის უკეთ კონ­ტროლ­საც. სიმ­შვი­დე აუ­ცი­ლე­ბე­ლი და გა­დამ­დე­ბია, ბავ­შვის­თვი­საც უფრო კომ­ფორ­ტუ­ლია ასე­თი გა­რე­მო.

ზო­გა­დად, ჩემ გარ­შე­მო, მე­გობ­რე­ბი შეძ­ლე­ბის­დაგ­ვა­რად უფრო მე­ტად მო­ნა­წი­ლე­ო­ბენ შვი­ლე­ბის აღ­ზრდის პრო­ცეს­ში, რაც მი­სა­სალ­მე­ბე­ლია, ამით უკეთ ვეც­ნო­ბით ბავ­შვსაც და სა­კუ­თარ თავ­საც.

გი­ორ­გი და­თაშ­ვი­ლი წლე­ბია რაც "პა­ლიტ­რა მე­დი­ა­ში" სო­ცი­ა­ლუ­რი მე­დია მე­ნე­ჯე­რია. მისი სა­მუ­შაო გრა­ფი­კი მარ­ტი­ვი არ არის, მაგ­რამ მა­ინც ახერ­ხებს, რომ მცი­რე­წლო­ვა­ნი შვი­ლის­თვის დრო ყო­ველ­თვის დარ­ჩეს. გი­ორ­გი ამ­ბობს, რომ შვი­ლის შე­ძე­ნამ­დე ერ­თგვა­რი "პრაქ­ტი­კის" გავ­ლა დის­შვილ­ზე მო­უ­წია.

- მა­რი­ა­მი ახლა 2 წლის არის. მა­ნამ­დეც მქონ­და ბავ­შვთან შე­ხე­ბა, რად­გან 4 წლის დის­შვი­ლი მყავს, ამი­ტომ და­ახ­ლო­ე­ბით ვი­ცო­დი რა მე­ლო­და წინ (იღი­მის). თუმ­ცა სულ სხვა გან­ცდაა, როცა სა­კუ­თა­რი შვი­ლის მო­ლო­დინ­ში ხარ. მას შემ­დეგ, რაც გა­ვი­გეთ, რომ შვილს ვე­ლო­დე­ბო­დით, თით­ქმის ყო­ველ­დღე მქონ­და წარ­მოდ­გე­ნა­ში, რო­გო­რი იქ­ნე­ბო­და ის და რო­გო­რი მამა ვიქ­ნე­ბო­დი მე. ვუ­ყუ­რებ­დი "იუ­თუბ­ზე" ვი­დე­ო­ებს, ვკი­თხუ­ლობ­დი ინ­ტერ­ნეტ­ში გარ­კვე­ულ ინ­ფორ­მა­ცი­ას. მინ­დო­და მა­რი­ა­მის და­ბა­დე­ბამ­დე რა­ღა­ცე­ბი მეს­წავ­ლა. გან­სა­კუთ­რე­ბით სა­სი­ა­მოვ­ნო იყო პრო­ცე­სი, როცა უკვე მის­თვის ნივ­თე­ბის შე­სარ­ჩე­ვად, სა­ყიდ­ლებ­ზე სი­ა­რუ­ლი და­ვი­წყეთ. და რა თქმა უნდა, მაქ­სი­მა­ლუ­რად ვცდი­ლობ­დი 9 თვე ის ყო­ფი­ლი­ყო მშვიდ გა­რე­მო­ში, რად­გან ვიცი, რომ ეს პე­რი­ო­დი მის შემ­დგომ ცხოვ­რე­ბა­ზე დიდ გავ­ლე­ნას მო­ახ­დენ­და.

რო­გო­რი დაღ­ლი­ლიც არ უნდა მი­ვი­დე შინ, მისი და­ნახ­ვა თით­ქოს ყვე­ლა­ნა­ირ სტრესს მიხ­სნის. თან არ მინ­და ბავ­შვმა მხო­ლოდ საქ­მი­ან გა­რე­მო­ში მნა­ხოს, ამი­ტომ სულ ვცდი­ლობ, როცა სახ­ლში ვარ, დრო მას და­ვუთ­მო. რთუ­ლი სა­მუ­შაო გრა­ფი­კი აქვს ჩემს მე­უღ­ლე­საც და ესეც რომ არ იყოს, ვთვლი, რომ ბავ­შვის აღ­ზრდა-გან­ვი­თა­რე­ბა­ში ორი­ვე ერ­თნა­ი­რად უნდა ვი­ყოთ ჩარ­თუ­ლი, დე­დაც და მა­მაც. თუ ადრე მი­წევს მის­ვლა სახ­ლში, ვცდი­ლობ, გა­ვა­სე­ირ­ნო. მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, რო­გო­რია თბი­ლის­ში "კორ­პუ­სის ბავ­შვე­ბის" ცხოვ­რე­ბა, ძი­რი­თა­დად და­ხუ­რულ სივ­რცე­ში უწევთ ყოფ­ნა. სწო­რედ ამი­ტომ თით­ქმის ყო­ველ­დღე, თუ არ ცივა, გამ­ყავს სა­სე­ირ­ნოდ. ასე­ვე სა­ღა­მოს ვცდი­ლობ მის­თვის სა­სურ­ველ თა­მა­შებ­ში ჩა­ვერ­თო, ვე­სა­უბ­რო, მას­თან ერ­თად ვუ­ყუ­რო ტე­ლე­ვი­ზორს. აქვე აღ­ვნიშ­ნავ, რომ ტე­ლე­ვი­ზორ­თან მაქ­სი­მა­ლუ­რად ცოტა დროს ვა­ტა­რე­ბი­ნებ, სა­ერ­თოდ არ ვა­კა­რებთ ტე­ლე­ფონს. ძა­ლი­ან უყ­ვარს, როცა რა­ი­მე სა­ბავ­შვო წიგნს ვუ­კი­თხავ ან ერ­თად ვათ­ვა­ლი­ე­რებთ სხვა­დას­ხვა ილუსტრი­რე­ბულ წიგ­ნებს.

რაც შე­ე­ხე­ბა ბავ­შვის ავა­დო­ბით გა­მოწ­ვე­ულ პა­ნი­კას, ეს თემა ჩემ­თვის ყვე­ლა­ზე ნაც­ნო­ბია. ეს ყვე­ლა­ფე­რი ჯერ კი­დევ მა­რი­ა­მის და­ბა­დე­ბი­დან და­მე­წყო, მუ­ცე­ლი რომ სტკი­ო­და და ტი­რო­და, მა­ში­ნაც კი სა­შინ­ლად ვდარ­დობ­დი, ვნერ­ვი­უ­ლობ­დი. ვკი­თხუ­ლობ­დი ათას ინ­ფორ­მა­ცი­ას, რა უშ­ვე­ლი­და და ზო­გა­დად, რო­დის მორ­ჩე­ბო­და ეს პე­რი­ო­დი. ძა­ლი­ან მი­ჭირს და­ძი­ნე­ბა, როცა გა­ცი­ე­ბუ­ლია, სი­ცხე აქვს... ზოგ­ჯერ ყო­ფი­ლა შემ­თხვე­ვა, მთე­ლი ღამე ფეხ­ზე ვყო­ფილ­ვარ, ალ­ბათ 40-ჯერ მა­ინც და­მი­ხე­დავს, სუნ­თქვა ხო არ უჭირ­და ან მსგავ­სი რამ. ეს ალ­ბათ ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი მოვ­ლე­ნაა. როცა შვი­ლი ჩნდე­ბა, იმ დღი­დან იწყე­ბა ეს ყვე­ლა­ფე­რი.

რაც შე­ე­ხე­ბა მა­მე­ბის ჩარ­თუ­ლო­ბას შვი­ლის აღ­ზრდა­ში, სა­ბედ­ნი­ე­როდ, 21-ე სა­უ­კუ­ნე­ში ამ მხრივ ძა­ლი­ან კარ­გი სი­ტუ­ა­ცი­აა. ხში­რად მო­მის­მე­ნია ჩვე­ნი მშობ­ლე­ბის­გან და მათი თა­ო­ბის ხალ­ხის­გან, რომ მა­მა­კა­ცე­ბი თით­ქმის არ იყ­ვნენ ჩარ­თუ­ლი ბავ­შვე­ბის აღ­ზრდა­ში და ძი­რი­თა­დი მო­ვა­ლე­ო­ბე­ბი ქა­ლებს ჰქონ­დათ. სა­ერ­თოდ, მშობ­ლე­ბის რო­ლე­ბის შე­და­რე­ბა არას­წო­რად მი­მაჩ­ნია. მათ ერთი და იგი­ვე მნიშ­ვნე­ლო­ბა და მო­ვა­ლე­ო­ბე­ბი აქვთ. გო­გოს შემ­თხვე­ვა­ში მამა არის პირ­ვე­ლი მა­მა­კა­ცი, რო­მელ­საც ის ამ ქვე­ყა­ნა­ზე იც­ნობს და სწო­რედ ის ხდე­ბა მა­გა­ლი­თი ბევ­რი რა­მის. ძა­ლი­ან მი­ხა­რია, რომ დღეს უამ­რა­ვი ჩემი ახ­ლო­ბე­ლი მაქ­სი­მა­ლუ­რად ჩარ­თუ­ლია შვი­ლე­ბის აღ­ზრდა­ში და სტე­რე­ო­ტი­პუ­ლი მიდ­გო­მე­ბი ამ მხრივ აღარ არ­სე­ბობს. "დედა ხარ და მი­ხე­დე" - ეს სი­ტყვე­ბი სა­ერ­თოდ უნდა ამო­ი­ღოს ყვე­ლა კაც­მა ლექ­სი­კო­ნი­დან.

• და­სას­რულ, მა­მო­ბა ნამ­დვი­ლად არ არის მარ­ტი­ვი, ეს ჩვე­ნი რეს­პონ­დენ­ტე­ბის მა­გა­ლით­ზეც კარ­გად ჩანს. ახალ­ბე­და მა­მე­ბის­თვის ისე­ვე რო­გორც დე­დე­ბის­თვის, ნორ­მა­ლუ­რია ში­შე­ბის, არას­რულ­ფა­სოვ­ნე­ბის და შფოთვის შეგ­რძნე­ბე­ბი. კარ­გია, რო­დე­საც მა­მე­ბი გრძნო­ბენ სა­ჭი­რო­ე­ბას, რომ ნე­ბის­მი­ე­რი პრობ­ლე­მი­სას მხა­რი და­უ­ჭი­რონ პარტნი­ორს.