"ვგმობთ აშკარად გაცხადებულ ანტაგონიზმსა და რეპრესიებს..." - მხატვრის მიერ გამოფენაზე დატოვებული წარწერა, სისხლის სამართლის საქმე და საზოგადოების პროტესტი

ეროვნულ გალერეაში, 4 თებერვალს გამოფენა "ავტოპორტრეტი სარკესთან“ მონაწილემ, მხატვარმა სანდრო სულაბერიძემ საკუთარი ნამუშევარი ჩამოხსნა, ხოლო მის ადგილას კედელზე, საღებავით დატოვა წარწერა - "ხელოვნება ცოცხალი და დამოუკიდებელია."

• მომდევნო დღეს შალვა ამირანაშვილის სახელობის ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმმა შემდეგი განცხადება გამოაქვეყნა:

"მხატვრის მიერ ეროვნული გალერეის დაზიანების შედეგები აღმოფხვრილია. 4 თებერვალს, დიმიტრი შევარდნაძის სახელობის საქართველოს ეროვნულ გალერეაში კულტურის ცენტრ "ათინათის“ გამოფენა "ავტოპორტრეტი სარკესთან“ გაიხსნა (კურატორი ქეთევან შავგულიძე). გამოფენის გახსნისას, გამოფენის ერთ-ერთმა მონაწილე მხატვარმა, სანდრო სულაბერიძემ, გამოფენაში მონაწილეობა გადაიფიქრა (კედლიდან საკუთარი ნამუშევარი ჩამოხსნა) და შესასხურებელი საღებავით წარწერა გააკეთა, რითაც დააზიანა ეროვნული გალერეის საგამოფენო სივრცის კედელი. ამ დროისთვის, "ათინათის” მიერ კედლის პირვანდელი იერსახე აღდგენილია და გამოფენა ნორმალურ პირობებში მიმდინარეობს", - ნათქვამი იყო განცხადებაში.

მალევე ცნობილი გახდა, რომ სანდრო სულაბერიძის საქმეზე სამართალდამცველებმა გამოძიება დაიწყეს სისხლის სამართლის კოდექსის 177-ე მუხლის მეორე ნაწილის ა ქვეპუნქტით, რაც გულისხმობს ქურდობას, რომელმაც მნიშვნელოვანი ზიანი გამოიწვია. ისჯება შინაპატიმრობით ერთიდან ორ წლამდე, ან თავისუფლების აღკვეთით სამიდან ხუთ წლამდე.

საზოგადოების ნაწილის მხრიდან აღნიშნულ გადაწყვეტილებას მწვავე პროტესტი მოჰყვა.

• განცხადება გაავრცელეს იმავე გამოფენის მონაწილეებმა, რომელშიც სანდრო სულაბერიძე მონაწილეობდა. ისინი გმობენ თავისუფლების იდეაზე დაფუძნებული ორგანიზაციების და ხელოვანების მიმართ "ანტაგონიზმსა და რეპრესიებს."

"უპირველეს ყოვლისა, ყველა ხელმომწერი ვთანხმდებით და ვაფიქსირებთ ერთობას გამოფენის ირგვლივ განვითარებულ პროცესებთან დაკავშირებით.

ვგმობთ აშკარად გაცხადებულ ანტაგონიზმსა და რეპრესიებს თავისუფლების იდეაზე დაფუძნებული ინსტიტუციებისა და ხელოვანების წინააღმდეგ. პროცესის ამ ტიპის სამართლებრივი განვითარება აღქმული იქნება დევნისა და თვითგამოხატვის წინააღმდეგ გადადგმულ ნაბიჯად.

სამართლის ყველაზე ფორმალისტური გაგებითაც კი გაუგებარია სანდროს პერფორმანსის ქურდობად ინტერპრეტირება, რადგან ქურდობისთვის მთავარ მახასიათებელს წარმოადგენს სხვისი ნივთის ფარულად დაუფლება მისაკუთრების მიზნით. მას არ მიუთვისებია სხვისი ნამუშევარი, მეტიც, საერთოდ არ შეხებია სხვის ნამუშევარს და მის ქმედებას არ მოჰყოლია მნიშვნელოვანი ზიანი. საქართველოს კონსტიტუციის მე-20 მუხლი უზრუნველყოფს შემოქმედებით თავისუფლებას და კრძალავს შემოქმედებითი საქმიანობის სფეროში ჩარევას.

მოვუწოდებთ დიმიტრი შევარდნაძის სახელობის ეროვნულ გალერეასა და შალვა ამირანაშვილის სახელობის ეროვნულ მუზეუმს, მიმართონ საგამოძიებო უწყებას სისხლის სამართლის საქმის წარმოების შეწყვეტასთან დაკავშირებით, რათა თავიდან აიცილონ ფორმირების პროცესში მყოფი ინსტიტუციური ზიანი.

დიმიტრი შევარდნაძის სახელობის ეროვნული გალერეა ქართული კულტურისთვის, კონტექსტისა და მისი დაფუძნების ისტორიის გათვალისწინებით, არის ყველაზე მნიშვნელოვანი ინსტიტუცია, რის გამოც, მიგვაჩნია, რომ სახელოვნებო პროცესის ამ ტიპის სამართლებრივი განხილვა აზიანებს არა მხოლოდ ქართულ შემოქმედებით სივრცესა და თავისუფალ თვითგამოხატვას, არამედ იგი შეურაცხყოფს ამ ინსტიტუციასა და მისი დაფუძნების სულისკვეთებას.

ამ პროცესში არც სანდრო და არც ჩვენ, გამოფენის მონაწილეები, არ ვართ მარტონი.

ხელოვნება ცოცხალი და დამოუკიდებელია", - ნათქვამია განცხადებაში.

• აღნიშნულ თემას ეხმიანება საქართველოს პენცენტრიც (არასამთავრობო ორგანიზაცია, რომელიც იცავს გამოხატვის თავისუფლებას). ისინი მხატვარ სანდრო სულაბერიძის წინააღმდეგ სისხლის სამართლის საქმის აღძვრას გმობენ.

"საქართველოს პენცენტრი გმობს მხატვარ სანდრო სულაბერიძის წინააღმდეგ შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიერ სისხლის სამართლის საქმის აღძვრას, ეროვნულ გალერეაში შესრულებული საპროტესტო ნამუშევრის გამო. პენცენტრისთვის ასევე კატეგორიულად მიუღებელია შალვა ამირანაშვილის სახელობის ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმის მხრიდან ამ საკითხზე გავრცელებული სამარცხვინო განცხადება, რაც აჩენს გონივრულ ეჭვს, რომ მხატვრის მიმართ გატარებული ღონისძიებები შინაგან საქმეთა სამინისტროსა და საქართველოს კულტურისა და სპორტის სამინისტროს ერთობლივი ძალისხმევით განხორციელდა. მიგვაჩნია, რომ ეს ქმედება შეუთავსებელია საქართველოს, როგორც ევროპული სახელმწიფოს ფასეულობებთან და ღირებულებებთან, ასევე წინააღმდეგობაშია ქვეყნის კონსტიტუციასთან.

რეპრესიული თავდასხმა სანდრო სულაბერიძის მიმართ მიზნად ისახავს არა მხოლოდ კონკრეტული მხატვრის დასჯას, არამედ სხვა ქართველი ხელოვანების დაშინებას და მათი თავისუფალი ნების ყოველგვარი გამოვლინების გატეხას.

მხატვრის წინააღმდეგ, მისი ნამუშევრის გამო სისხლის სამართლის საქმის აღძვრა, ასევე ადმინისტრაციული წარმოების დაწყება, თავისი არსით არის პუტინის რუსეთისთვის დამახასიათებელი ქმედება და ცხადყოფს, რომ კულტურის მინისტრი, თეა წულუკიანი და შინაგან საქმეთა მინისტრი, ვახტანგ გომელაური მოქმედებენ საქართველოს სახელმწიფოსთვის შეუთავსებელი ღირებულებებითა და ფასეულობებით.

საქართველოს პენცენტრი მიიჩნევს, რომ კულტურის მინისტრი არაკომპეტენტურია და ის მიზანმიმართულად ანგრევს ხელოვანების, მეცნიერების, კულტურის მენეჯერების და ზოგადად, კულტურის ქომაგების მიერ ათწლეულობით გაწეული შრომის შედეგად შექმნილ ინსტიტუციებს; აზიანებს შემოქმედებით პროცესებს და განგებ ცდილობს საქართველოს მოქცევას კულტურულ იზოლაციაში, რაც, თავის მხრივ, საფრთხეს უქმნის ქვეყნის ეროვნული უსაფრთხოებას.

აქედან გამომდინარე, ჩვენ არ ვითხოვთ შინაგან საქმეთა მინისტრისგან სანდრო სულაბერიძის შეწყალებას, არამედ მოვითხოვთ, რომ შეწყდეს ნებისმიერი სახის სამართალწარმოება, როგორც სისხლის სამართლებრივი, ასევე ადმინისტრაციული და მომავალშიც, როგორც შინაგან საქმეთა სამინისტრომ, ასევე კულტურის სამინისტრომ და მათდამი დაქვემდებარებულმა უწყებებმა, იმოქმედონ საქართველოს კონსტიტუციის მე-20 მუხლით განმტკიცებული შემოქმედებითი თავისუფლების დაცვის უმაღლესი სტანდარტებით.

ამავდროულად, საქართველოს პენცენტრი მოითხოვს, კულტურის მინისტრმა, თეა წულუკიანმა ამ გაუგონარი პუტინისტური გამოხდომის გამო, საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის უმნიშვნელოვანესი ძეგლის, გელათის სამონასტრო კომპლექსის დაზიანებისგან დაუცველობის გამო, მუზეუმებიდან კომპეტენტური მეცნიერებისა და თანამშრომლების უკანონოდ, პოლიტიკური ნიშნით გათავისუფლების გამო, რაც სასამართლოს მიერ გამოტანილი არაერთი გადაწყვეტილებით უტყუარადაა დადასტურებული, დაუყოვნებლივ დატოვოს დაკავებული თანამდებობა.

წინააღმდეგ შემთხვევაში, ჩვენ, სხვა ქართველ სახელოვნებო ჯგუფებთან ერთად, გამოვიყენებთ პროტესტის ყველა ფორმას ამ მიზნის მისაღწევად.

ხელოვნება ცოცხალი და დამოუკიდებელია!" - ნათქვამია პენცენტრის მიერ გამოქვეყნებულ განცხადებაში.