ვინ არის მაკნატუნა და რატომ იქცა ის შობის სიმბოლოდ?
მაკნატუნას დანახვისას ყოველ ჩვენგანს ახსენდება რაღაც კეთილი, გულწრფელი და ჯადოსნური. ის ვიღაცისთვის შეიძლება საყვარელი მულტფილმის გმირია, ვიღაცამ კი მხოლოდ გუშინ წაუკითხა ჰოფმანის ზღაპარი თავის პატარა შვილს. და მაინც, უმრავლესობას კარგად ახსოვს მამაცი ხის ჯარისკაცის ისტორია საკუთარი ბავშვობიდან, მაგრამ შეიძლება ბევრმა არ იცის, თუ ვინ არის მაკნატუნა და როგორ იქცა იგი ბევრ ქვეყანაში შობის სიმბოლოდ.
ამ გმირის წინაპრები უმარტივესი ნივთიდან - თხილის სამტვრევიდან ჯერ კიდევ მე-14 საუკუნეში გაჩნდნენ. იმ დროს ეს იყო ჩვეულებრივი ხელსაწყო, რომელიც ბერკეტებისა და
ხრახნებისგან, ცოცხალ გამოსახულებაზე მიბმულობის გარეშე მზადდებოდა. მას ხისგან, ზოგჯერ სპილენძის, თუჯისა და ფაიფურისგანაც კი ამზადებდნენ. მე-17 საუკუნეში მაშების ფორმა უფრო რთული გახდა. ოსტატებმა უცნაური ფორმის თხილის სამტვრევი ცხოველებისა და ადამიანების სახით დაამზადეს. ასეთი სასარგებლო სუვენირები მთელ ავსტრიაში, შვეიცარიასა და იტალიაში გავრცელდა.
ტრადიციების წარმოშობა
მე-19 საუკუნეში გერმანიაში გაჩნდა ჯარისკაცის ფორმა, რომელიც ჩვენთვის მოგვიანებით კარგად ნაცნობი გახდა. ამ ფორმით მაკნატუნა ნამდვილ სათამაშოდ იქცა, რომლის ჩუქებაც შეიძლებოდა ნებისმიერ დღესასწაულზე, მაგრამ მათ მაინც ჩვეულებრივი მაშების ფორმა ჰქონდათ. 1830 წელს ძმები გრიმების კრებულში გამოჩნდა ტერმინი nussknacker - მაკნატუნა. როცა სასიამოვნო სახელი სასაცილო მოწყობილობებს მიანიჭეს, მაშებმა ახალი სიცოცხლე შეიძინეს. მაკნატუნას მამად ვილჰელმ ფუხტნერი ითვლება. ეს იყო ის, ვინც 1872 წელს პირველად ააწყო სატეხი განსხვავებულად და დაიწყო მისი კომერციული წარმოება. სწორედ ვილჰელმის ხელების დამსახურებაა, რომ ჩვენთვის ნაცნობი დაკბილული ჯარისკაცი ასეთი ფორმითაა ცნობილი.
მაკნატუნას სათამაშო ქალაქ სეიფენში, გერმანიის მადნის მთებში დაიბადა და 300-ზე მეტი წელია არსებობს. ოდესღაც მადნის მთებში მაღაროელებმა ქვებისგან საფეხურებიანი კაშხლები ააშენეს. მოპოვებული ნედლეულისგან იმ დროისთვის პოპულარულ ჭურჭელს ამზადებდნენ. ზამთრის გრძელი საღამოების გატარება მაღაროელებს თბილ სახლებში უყვარდათ. ხის სურნელოვანი მორიდან სასაცილო ცხოველებს და ზღაპრის გმირებს გამოკვეთდნენ. ერთ-ერთ მხიარულ ხის მჭრელს აზრად მოუვიდა გამოეთალა ხის შეუხედავი კაცუნა, რომელიც კბილებით თხილს ამტვრევდა. მას მაღაროელების გაცინება სურდა.ასე დაიბადა სათამაშო მაკნატუნა - ხის კარიკატურული თოჯინა, რომელიც ერთ-ერთი ყველაზე იაფი სათამაშო იყო, რამაც ასევე შეუწყო ხელი მის ფართო გავრცელებას და პოპულარობას.
1699 წელს იოჰან ჰემანმა, სეიფენიელმა გლეხმა, დატვირთა ურემი თავისი თანასოფლელების ხის სათამაშოებით და მიხვეულ-მოხვეული გზებით, მთის ბილიკებითა და მომხიბლავი სოფლის გზებით, ლაიფციგის ბაზრობაზე წაიღო. სათამაშოები მან ძალიან მომგებიანად გაყიდა. მყიდველებს განსაკუთრებით მაკნატუნა მოეწონათ. ამის შემდეგ სოფელში ყველა თავმოყვარე ხელოსანს საკუთარი მაკნატუნა უნდა გაეკეთებინა.მე-19 საუკუნის დასაწყისში, გერმანელმა მთხრობელმა, თეოდორ ამადეუს ჰოფმანმა ნახა სათამაშო და თოჯინა მისი ზღაპრის - „მაკნატუნა და თაგვების მეფე“ მთავარ გმირად აქცია.
ჩვენი დღეები
მაკნატუნა ამერიკაში ევროპიდან, ომის დროს ჩავიდა, როდესაც გერმანიაში მყოფმა ამერიკელებმა დაიწყეს საჩუქრების გაგზავნა ოჯახებისთვის „მხიარული მაშების“ სახით. ამ დროისთვის, გერმანიასა და სხვა ქვეყნებში მაკნატუნა უკვე ხალხის იღბლის სიმბოლოდ იქცა. ბალეტმა „მაკნატუნა“, რომელიც დაფუძნებულია ჰოფმანის ზღაპარზე, ასევე ბევრს შთააგონა მაკნატუნას ფიგურების შექმნა.
ახლა მაკნატუნა შობა-ახალი წლის აღნიშვნის განუყოფელი ნაწილია. უბრალოდ ნახეთ, რამდენი განსხვავებული თემატური დეკორაცია შეგიძლიათ აირჩიოთ ნაძვის ხისა და საახალწლო ინტერიერისთვის!
მაკნატუნების ყველაზე დიდი არჩევანი „ბიბლუსის“ მაღაზიებში დაგხვდებათ. მათი შეძენა ასევე შეგიძლიათ „ბიბლუსის“ საიტიდანაც www.biblusi.ge
დაე, ჩაიკოვსკის ჯადოსნურმა მუსიკამ, „ბიბლუსის“ მაკნატუნების მრავალფეროვანმა არჩევანმა და ჰოფმანის წარმოუდგენელმა ისტორიამ თქვენი საახალწლო არდადეგები კიდევ უფრო მშვენიერი გახადოს.