უკ­რა­ი­ნა­ში ომის და­წყე­ბის დღი­დან 1500-მდე ქარ­თვე­ლი იბ­რძვის. უკ­რა­ი­ნე­ლე­ბის შემ­დეგ, ჩვე­ნი თა­ნა­მე­მუ­ლე­ე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბა მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად აღე­მა­ტე­ბა ყვე­ლა სხვა ერის წარ­მო­მად­გნ­ლე­ბის სა­ერ­თო რა­ო­დე­ნო­ბას. მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი ფაქ­ტო­რია, რომ რი­გით jარის­კა­ცებ­სა და მა­ღალჩნო­სან სამ­ხედ­რო­ებ­თან ერ­თად, უკ­რა­ი­ნის ომში მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა მი­ი­ღეს ქარ­თველ­მა პო­ლი­ტი­კო­სებ­მა, მათ შო­რის იყ­ვნენ: თავ­დაც­ვის ორი ყო­ფი­ლი მი­ნის­ტრი და ორი მოქ­მე­დი დე­პუ­ტა­ტი. ფსო­ნი მა­ღა­ლია - რუ­სე­თი უკ­რა­ი­ნა­ში უნდა და­მარ­ცხდეს!.. უფრო ვრცლად უკ­რა­ი­ნა­ში ქარ­თვე­ლე­ბის ბრძო­ლის მო­ტი­ვი­ა­ცი­ა­ზე და მიზ­ნებ­ზე უკ­რა­ი­ნა­ში მებ­რძო­ლი პო­ლი­ტი­კო­სი, კობა ხა­ბა­ზი გვე­სა­უბ­რე­ბა. ის უკ­რა­ი­ნა­ში ომის და­წყე­ბი­დან ერთ კვი­რა­ში გა­ემ­გზავ­რა, 6-თვის შემ­დეგ სა­ქარ­თვე­ლო­ში დაბ­რუნ­და, მაგ­რამ ერთი თვეც ვე­ღარ გაძ­ლო და უკან ფრონ­ტის ხაზ­ზე დაბ­რუნ­და.

კობა ხა­ბა­ზი:

- რა­ტომ დავ­ბრუნ­დი ისევ უკ­რა­ი­ნა­ში? იმი­ტომ, რომ უკ­რა­ი­ნა­ში დავ­ტო­ვე მე­გობ­რე­ბი, თა­ნა­მებ­რძო­ლე­ბი, რომ­ლებ­თან ერ­თად ლუკ­მას ვი­ყოფ­დი, ერ­თად ვი­ყა­ვით სან­გარ­ში, ბა­ზა­ზე, ფრონ­ტის ხაზ­ზე, ერ­თად გვცი­ო­და და ერ­თად გვში­ო­და. რო­დე­საც დავ­რე­კავ­დი და გა­ვი­გებ­დი, და­ვა­ლე­ბის შე­სას­რუ­ლებ­ლად მი­დი­ოდ­ნენ, ვე­ღარც ღამე ვი­ძი­ნებ­დი და ვე­ღარც დღე, ვიდ­რე არ გა­ვი­გებ­დი, რომ ბა­ზა­ზე მშვი­დო­ბი­ა­ნად დაბ­რუნ­დნენ. ამას გარ­და, რო­დე­საც უკ­რა­ი­ნი­დან სა­ქარ­თვე­ლო­ში ვბრუნ­დე­ბო­დი, მე­გობ­რებს, უკ­რა­ი­ნელ მე­თა­უ­რებს ვუ­თხა­რი, რომ ფრონ­ტის ხაზ­ზე დავ­ბრუნ­დე­ბო­დი ორ შემ­თხვე­ვა­ში - თუ უკ­რა­ი­ნე­ლე­ბი გა­და­ვი­დოდ­ნენ შე­ტე­ვა­ზე ან რუ­სე­ბი გად­მო­ვი­დოდ­ნენ შე­ტე­ვა­ზე, ხოლო თუ სტა­ტი­კუ­რი ვი­თა­რე­ბა ჩა­მო­ყა­ლიბდ­დე­ბო­და ფრონ­ტის ხაზი გა­ი­ყი­ნე­ბო­და, მა­შინ თავს შე­ვი­კა­ვებ­დი. მარ­თლაც, უკ­რა­ი­ნა ახლა ყვე­ლა მი­მარ­თუ­ლე­ბით შე­ტე­ვა­ზეა გა­და­სუ­ლი. ხარ­კო­ვის ოლქი მთლი­ა­ნად გან­თა­ვი­სუფ­ლე­ბუ­ლია ოკუ­პან­ტე­ბის­გან, ხერ­სო­ნი გან­თა­ვი­სუფ­ლე­ბუ­ლია... უკ­რა­ი­ნა­ში პირ­ვე­ლად მა­შინ ჩა­მო­ვე­დი, რო­დე­საც ჩვენს მე­გობ­რებს ძნელ­ბე­დო­ბის ჟამი ედ­გათ და ახლა მინ­და, წინსვლი­სა და გა­მარ­ჯვე­ბის პრო­ცეს­შიც მი­ვი­ღო მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა. სიმ­ბო­ლუ­რად გა­მო­ვი­და, რო­გორც კი ჩა­მო­ვე­დი, ხერ­სო­ნი აი­ღეს უკ­რა­ი­ნე­ლებ­მა.

- გა­მარ­ჯვე­ბა­ში დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი ხართ?

- აუ­ცი­ლებ­ლად გა­ი­მარ­ჯვებს უკ­რა­ი­ნა, აუ­ცი­ლებ­ლად და­მარ­ცხდე­ბა პუ­ტი­ნი - ბო­რო­ტე­ბის სა­თა­ვე. ჩვენ ყვე­ლას, ვინც აქ ვიბ­რძვით, გა­სიგ­რძე­გა­ნე­ბუ­ლი გვაქვს თუ რას ნიშ­ნავს უკ­რა­ი­ნის გა­მარ­ჯვე­ბა და რუ­სე­თის და­მარ­ცხე­ბა. ეს პირ­ველ რიგ­ში ნიშ­ნავს სა­ქარ­თვე­ლოს შანსს მო­წყდეს რუ­სულ და­ჭა­ო­ბე­ბულ ორ­ბი­ტას, აღიდ­გი­ნოს ტე­რი­ტო­რი­უ­ლი მთლი­ა­ნო­ბა და გახ­დეს და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი, ძა­ლი­ე­რი სა­ხელ­მწი­ფო.

- რო­გორ წარ­მო­გიდ­გე­ნი­ათ მოვ­ლე­ნე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბა სა­ქარ­თვე­ლო­ში, უკ­რა­ი­ნა­ში რუ­სე­თის და­მარ­ცხე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში?

- უკ­რა­ი­ნა­ში რუ­სე­თის და­მარ­ცხე­ბა პირ­ველ რიგ­ში თა­ვად­ვე რუ­სეთ­ში გა­მო­იწ­ვევს ცვლი­ლე­ბებს. პუ­ტი­ნის პო­პუ­ლა­რო­ბა მხო­ლოდ რუ­სუ­ლი არ­მი­ის ვი­თომ­და უძ­ლე­ვე­ლო­ბით იყო გან­პი­რო­ბე­ბუ­ლი. რუ­სის ცნო­ბი­ე­რე­ბა ასე­თია - ჭა­ობ­შიც რომ ცხოვ­რობ­დეს, მა­ინც გა­აღ­მერ­თებს ლი­დერს, თუ ის ერთ გოჯ მი­წას მა­ინც შეჰ­მა­ტებს რუ­სეთს. თა­ვის მი­წას ვერ უვ­ლი­ან, ვერ ით­ვი­სე­ბენ, მაგ­რამ მა­ინც სხვის მი­წებ­ზე უჭი­რავთ თვა­ლი. შე­საბ­მი­სად, პუ­ტინს უკ­რა­ი­ნა­ში მარ­ცხი, რუ­სეთ­ში გა­მო­იწ­ვევს ქა­ოსს, შიდა არე­უ­ლო­ბას და სა­ქარ­თვე­ლოს­თვის ვე­ღარ მო­იც­ლის. ჩვენ­თვის კი ეს იქ­ნე­ბა შან­სი.

- რამ­დე­ნა­დაც შე­საძ­ლე­ბე­ლია, გვი­ამ­ბეთ, ახლა სად ხართ, რო­მელ ფრონტზე იბ­რძვით და რო­გო­რია ფრონ­ტის ხა­ზის სუ­რა­თი?

- არ­ტი­ლე­რის­ტებ­თან ერ­თად ვარ და სამი მი­მარ­თუ­ლე­ბით ვმუ­შა­ობთ - დო­ნეც­კი, ზა­პო­რო­ჟიე და ხერ­სო­ნი. ამ სი­ბე­რე­ში ავით­ვი­სე არ­ტი­ლე­რის­ტის პრო­ფე­სია და ვმუ­შა­ობ ნაღმმ­ტყორ­ცნ­ზე. ვი­ღებ ბრძა­ნე­ბებს და ვას­რუ­ლებ. თუმ­ცა, ამ თე­მა­ზე ყვე­ლა­ზე ნაკ­ლე­ბად მინ­და ლა­პა­რა­კი. მირ­ჩევ­ნია, იმ გმირ ქარ­თველ ბი­ჭებ­ზე ვი­ლა­პა­რა­კოთ, რომ­ლე­ბიც სა­ოც­რე­ბებს სჩა­დი­ან და სა­ქარ­თვე­ლოს ღირ­სე­ბას იცა­ვენ უკ­რა­ი­ნის ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე. მინ­და გი­თხრათ, რომ სა­ო­ცა­რი ბი­ჭე­ბი გვყავს, ყვე­ლას­გან გან­სხვა­ვე­ბუ­ლე­ბი, ყვე­ლას გა­ო­ცე­ბა­სა და აღ­ტა­ცე­ბას იწ­ვე­ვენ.

- რით გა­მო­ირ­ჩე­ვი­ან ქარ­თვე­ლი მებ­რძო­ლე­ბი სხვე­ბის­გან?

- ჩვე­ნი ბი­ჭე­ბი უშიშ­რე­ბი და თავ­და­უ­ზო­გა­ვე­ბი არი­ან, უკან და­ხე­ვა არ იცი­ან, რა არის. ისე მოქ­მე­დე­ბენ, თით­ქოს ერთი კი არა, ბევ­რი სი­ცო­ცხლე ჰქონ­დეთ. შე­იძ­ლე­ბა, ტრა­ბა­ხი გა­მომ­დის, მაგ­რამ ჩემს თავ­ზე ხომ არ ვამ­ბობ... ქარ­თვე­ლებს აქ ისე უყუ­რე­ბენ, რო­გორც გმი­რებს. ნიკა ჭუ­რა­ძე შე­მიძ­ლია და­ვი­მოწ­მო. რო­დე­საც საქ­მე­ში ქარ­თვე­ლე­ბი ერ­თვე­ბი­ან, უკ­რა­ი­ნე­ლე­ბი უფრო მო­ტი­ვი­რე­ბუ­ლე­ბი ხდე­ბი­ან, აქ ძა­ლი­ან ხში­რად გა­ი­გებთ ფრა­ზას - "ქარ­თვე­ლე­ბი ჩვენ­თან არი­ან!“ გე­ტყვით იმა­საც, რომ არა­ნაკ­ლე­ბი გმი­რე­ბი არი­ან უკ­რა­ი­ნე­ლე­ბი. ომი რომ დამ­თავ­რდე­ბა, ბევრ მათ­გან­ზე წიგ­ნებს და­წე­რენ და ფილ­მებს გა­და­ი­ღე­ბენ.

- სა­კუ­თარ თავ­ზე რას იტყვით, საბ­რძო­ლო გა­მოც­დი­ლე­ბის გა­რე­შე არ გი­ჭირთ არ­ტი­ლე­რის­ტის რთუ­ლი მი­სი­ის შეს­რუ­ლე­ბა?

- სამ­შე­ნებ­ლო ფა­კულ­ტე­ტი მაქვს დამ­თავ­რე­ბუ­ლი. შე­სა­ბა­მი­სად, არ მი­ჭირს იმ სა­მუ­შა­ო­ე­ბის შეს­რუ­ლე­ბა, რომ­ლე­ბიც არ­ტი­ლე­რი­ას სჭირ­დე­ბა. ეს არის: მი­მარ­თუ­ლე­ბე­ბის გა­მოთ­ვლა, მან­ძი­ლის და­ან­გა­რი­შე­ბა, კო­ორ­დი­ნა­ტე­ბის შეყ­ვა­ნა და ა.შ. იქი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, რომ მა­თე­მა­ტი­კა კარ­გად ვიცი, ძა­ლი­ან სწრა­ფად ვან­გა­რი­შობ, მო­ნა­ცე­მე­ბის ანა­ლიზს ვა­კე­თებ და კუ­თხე­ე­ბიც სწო­რად გა­მომ­ყავს. ეს გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი ომია, ტექ­ნო­ლო­გი­უ­რი ია­რა­ღის ჭი­დი­ლია, გან­სა­კუთ­რე­ბით მას შემ­დეგ, რაც "ჰა­ი­მარ­სე­ბი“ შე­მო­ვი­და. ასე რომ, კომ­პი­უ­ტერ­თან მჯდო­მი, სათ­ვა­ლი­ა­ნი ბი­ჭე­ბი მე­ომ­რებ­ზე ნაკ­ლე­ბად როდი ფა­სო­ბენ. ჩვენ თვალ­წინ ახა­ლი მსოფ­ლიო იბა­დე­ბა. რუ­სე­თის და­მარ­ცხე­ბა მხო­ლოდ ხერ­სო­ნის და მა­რი­უ­პო­ლის გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბას როდი ნიშ­ნავს. რუ­სუ­ლი ბო­რო­ტე­ბის იმ­პე­რი­ის და­მარ­ცხე­ბას ძა­ლი­ან ბევ­რი ცვლი­ლე­ბა, მათ შო­რის, სა­ქარ­თვე­ლოს ტე­რი­ტო­რი­უ­ლი გამ­თლი­ა­ნე­ბა მოჰ­ყვე­ბა.

- სა­ქარ­თვე­ლო­ში დრო­დად­რო ვრცელ­დე­ბა მო­საზ­რე­ბა, რომ ქარ­თვე­ლე­ბი უკ­რა­ი­ნის ომში მა­ღა­ლი ანა­ზღა­უ­რე­ბის გამო იბ­რძვი­ან...

- არა­ფე­რი ისე არ მა­ბარ­ზებს, რო­გორც ზო­გი­ერ­თი ქარ­თვე­ლის ასე­თი სულ­წა­წყმე­დი­ლი პო­ზი­ცია. მათ ვერ წარ­მო­უდ­გე­ნი­ათ, მე კი ჩემი თვა­ლით ვუ­ყუ­რებ, რო­გორ რის­კა­ვენ ქარ­თვე­ლე­ბი სა­კუ­თარ სი­ცო­ცხლეს. უკ­რა­ი­ნე­ლე­ბი აფა­სე­ბენ ამ თავ­გან­წირ­ვას და ისევ ქარ­თვე­ლე­ბი გვი­თხრი­ან ძირს? იცით, რამ­დენ­ჯერ მი­ნატ­რია, ნე­ტავ ახლა კა­ლა­მი და ფურ­ცე­ლი მომ­ცა ეს მო­მენ­ტი, ან ბი­ჭე­ბის ნა­აზ­რე­ბი და ნათ­ქვა­მი ჩა­მა­წე­რი­ნა - მეთ­ქი... გუ­შინ ერთი სვა­ნი ბიჭი მე­უბ­ნე­ბო­და, ჩემს თავს არ ვჩი­ვი, შე­ვაკ­ვდე­ბი, ოღონდ ჩემ­მა შვი­ლებ­მა არ გა­მოს­ცა­დონ რუ­სუ­ლი, ბინ­ძუ­რი ჩექ­მის სიმ­წა­რეო. ზოგ­ჯერ თვე­ე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში ვერ იღე­ბენ ბი­ჭე­ბი ფულს, არც ხელ­ფა­სე­ბია მა­ინ­ცდა­მა­ინც დიდი. მიშა კაპ­ლან­მა გერ­მა­ნი­ა­ში სა­კუ­თა­რი, აწყო­ბი­ლი ბიზ­ნე­სი მი­ა­ტო­ვა, უამ­რავ გა­ჭირ­ვე­ბულს ეხ­მა­რე­ბო­და... პირ­ში ენა რო­გორ უნდა მო­გიბ­რუნ­დეს, რომ მი­შა­ზე თქვა, ფუ­ლის­თვის იბ­რძვო­და უკ­რა­ი­ნა­შიო. ამის მთქმე­ლი ძა­ლი­ან მე­ცო­დე­ბა, იმი­ტომ, რომ ისე აქვს და­მა­ხინ­ჯე­ბუ­ლი ცნო­ბი­ე­რე­ბა, ვერც კი წარ­მო­უდ­გე­ნია, რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა სამ­შობ­ლოს უან­გა­როდ ემ­სა­ხუ­რო. მე აქ იმი­ტომ ვიბ­რძვი, რომ მო­წი­ნაღ­მდე­გე მხა­რეს ოკუ­პან­ტი რუ­სე­თია, რო­მელ­მაც ქარ­თვე­ლებს წაგ­ვარ­თვა აფხა­ზე­თი, ცხინ­ვა­ლი, დაგ­ვი­ხო­ცა ძა­ლი­ან ბევ­რი კარ­გი ახალ­გაზ­რდა, ახლა კი მე­გო­ბარ უკ­რა­ი­ნას და­ეს­ხა თავს. რუსი ჩემ­თვი­საც ისე­თი­ვე მტე­რია, რო­გო­რიც უკ­რა­ი­ნე­ლის­თვის. არც ის მა­ვი­წყდე­ბა, რომ უკ­რა­ი­ნე­ლე­ბი ძნელ­ბე­დო­ბის ჟამს ჩვენ გვერ­დით იდ­გნენ. კი­ევ­თან ახ­ლოს "უნა­უსოს“ მე­ბძო­ლე­ბის სა­საფ­ლა­ოა. იქ ძა­ლი­ან ბევრ საფ­ლა­ვის ქვას ნა­ხავთ, რო­მელ­ზეც მე­ომ­რის სა­ხე­ლი­სა და გვა­რის გას­წვრივ ამოკ­ვე­თი­ლია წარ­წე­რა: "ის და­ი­ღუ­პა სა­ქარ­თვე­ლოს ტე­რი­ტო­რი­უ­ლი მთლი­ა­ნო­ბი­სა და და­მო­უ­კი­დებ­ლო­ბი­სათ­ვის ბრძო­ლა­ში“. შე­სა­ბა­მი­სად, ვფიქ­რობ, რომ უკ­რა­ი­ნის თა­ვი­სუფ­ლე­ბი­სა და ტე­რი­ტო­რი­უ­ლი მთლი­ა­ნო­ბის­თვის ბრძო­ლა ჩვე­ნი ვა­ლია, მით უმე­ტეს, რომ მე მათ­გან ღირ­სე­ბის ორ­დე­ნით ვარ და­ჯილ­დო­ე­ბუ­ლი.

- უკ­რა­ი­ნე­ლებ­მა ღირ­სე­ბის ორ­დე­ნით რის­თვის და­გა­ჯილ­დო­ეს?

- პატ­რი­არ­ქმა ფი­ლა­რეტ­მა და­მა­ჯილ­დო­ვა, იმ ადა­მი­ა­ნებ­თან ერ­თად, რომ­ლებ­მაც "მე­ი­და­ნის“ მოვ­ლე­ნებ­ში აქ­ტი­უ­რი მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა მი­ი­ღეს და უკ­რა­ი­ნე­ლი ხალ­ხის პრო­და­სავ­ლუ­რი არ­ჩე­ვა­ნი და­იც­ვეს.

- და ბო­ლოს, რო­გო­რია უკ­რა­ი­ნე­ლი ხალ­ხის გან­წყო­ბა, ახლა როცა ზამ­თრის მო­ახ­ლო­ე­ბას ენერ­გოკ­რი­ზი­სიც და­ერ­თო?

- იცით რა? ომის და­წყე­ბის პირ­ველ დღე­ებ­შიც კი, მა­შინ რო­დე­საც კი­ე­ვი ალ­ყა­ში იყო და და­უ­ზო­გა­ვად იბომ­ბე­ბო­და, უკ­რა­ი­ნე­ლე­ბი სა­ოც­რად იყ­ვნენ შე­მარ­თუ­ლე­ბი. მშვი­დო­ბა რომ გე­სურ­ვე­ბი­ნათ მათ­თვის, მა­შინ­ვე გე­ტყოდ­ნენ, მშვი­დო­ბა მო­ნო­ბა­შიც შე­იძ­ლე­ბა, გამ­რჯვე­ბა გვი­სურ­ვეო. ახლა მით უფრო, კი­დევ უფრო შე­მარ­თუ­ლე­ბი არი­ან, ამ­ბო­ბენ, რუ­სულ­მა ფრთო­სან­მა რა­კე­ტებ­მა ვერ შეგ­ვა­ში­ნეს და სი­ცი­ვე და უშუ­ქო­ბა დაგ­ვა­ხე­ვი­ნებს უკა­ნო?! ტყუ­ი­ლად აქვთ რუ­სებს იმე­დი, რომ უკ­რა­ი­ნელ ხალ­ხს ენერ­გოკ­რი­ზი­სით გა­ტე­ხა­ვენ.

ავ­ტო­რი: ხა­თუ­ნა ბახ­ტუ­რი­ძე