მდიდარი ფენა ჩინეთს ტოვებს: სი ძინპინი მმართველი კომუნისტური პარტიის სათავეში დარჩა, ბიზნესი ტოტალური კონტროლის დაწესების მოლოდინშია
23 ოქტომბერს ჩინეთის კომუნისტური პარტიის მე-20 ყრილობა დასრულდა, რომელზეც გენერალური მდივნის პოსტზე მესამე, 5-წლიანი ვადით კვლავ სი ძინპინი აირჩიეს.
თავის მოხსენებაში მან ჩინეთის ეკონომიკის განვითარებაზე ილაპარაკა, რომელიც, მისი თქმით, მსოფლიოში მიმდინარე მნიშვნელოვანი მოვლენების შედეგაც ერთგვარად “დამუხრუჭდა“.
ამ მოვლენების ჩამონათვალი კი ასეთია:
პანდემია და მასთან დაკავშირებული ნულოვანი შეთანხმება, რაც იმას გულისხმობს, რომ კოვიდის ყოველი ახალი შემთხვევის დაფიქსირების შემდეგ, კარანტინში გადადის სრულიად ქალაქი და ფაქტობრივად, გარესამყაროსგან იზოლირდება;
რუსეთ-უკრაინის ომი - ჩინეთისთვის, ამ ომის მთავარი უსიამოვნო შედეგი დასავლეთთან კონფლიქტის გამწვავებაა. ურთიერთობები უკვე დაიძაბა ჰონგ კონგში თავისუფლებების ჩახშობისა და ტაივანის წინააღმდეგ მებრძოლი რიტორიკის გამო. შეერთებული შტატები ჯერჯერობით თავს იკავებს მეორადი სანქციებისგან, რადგან ჩინეთი რუსეთს მხოლოდ დიპლომატიურად უჭერს მხარს, მაგრამ არა იარაღით და ფულით. ჯო ბაიდენის ადმინისტრაციამ ვერ გააუქმა ტრამპის დროს დაწესებული სავაჭრო შეზღუდვები, მაგრამ გამკაცრდა აკრძალვები ჩინეთში ტექნოლოგიების გადაცემის შესახებ;
ერთი შვილის პოლიტიკა - აკრძალვამ ერთზე მეტი შვილის ყოლის თაობაზე, ჩინეთი დაბერებულ ქვეყნად აქცია. ახალგაზრდებში კი რეკორდული უმუშევრობა თითქმის 20%-ია. ურბანიზაციამ და ინდუსტრიალიზაციამ, როგორც ზრდის მამოძრავებელმა, ამოწურა საკუთარი თავი. ყველა, ვისაც შეეძლო და სურდა, დიდი ხნის წინ გადავიდა სოფლიდან ქალაქებში, სადაც უკვე ჩინელების 60%-ზე მეტი ცხოვრობს. ყველაფერი, რაც აკლდა მრეწველობას, ენერგეტიკას, ინფრასტრუქტურასა და უძრავ ქონებას, უკვე აშენებულია. სიღარიბის წლების განმავლობაში დაგროვილი მიწოდების უფსკრული დაიფარა და ახალი მოთხოვნის შექმნის ტემპი გაცილებით ნელია.
თავის გამოსვლაში, ჩინეთის ლიდერმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ მზად არის ტაივანთან მშვიდობიანი მოლაპარაკებისთვის, მაგრამ საჭიროების შემთხვევაში არც ძალის გამოყენება უარყო.
მოკლედ რომ ითქვას, ახლა ჩინეთს "ოქროს ხანა" ნამდვილად არ უდგას. 10 წლის წინ, როდესაც ძინპინი ხელისუფლების სათავეში მოვიდა, ჩინეთი ყველაზე დინამიური განვითარების ქვეყანა იყო პლანეტაზე. 2010 წელს მან გადაუსწრო იაპონიას და გახდა მსოფლიოში სიდიდით მეორე ეკონომიკის მქონე ქვეყანა. 12 წლის განმავლობაში მან ეროვნული სიმდიდრის გაორმაგება მოახერხა.
ახალი ერა კი, რომელიც ამჟამად ქვეყანაში დგას, ბევრ სიახლეს სულაც არ გულისხმობს, რადგან ისტორია მეორდება და კომუნისტური სულისკვეთებით გაჟღენთილი მმართველი პარტია ცდილობს, თავის მხედველობის არეალში მოაქციოს ქვეყნის ერთ-ერთი მთავარი მატერიალური მამოძრავებელი ძალა და თუ წლების წინ ბიზნესს ის სრულ თავისუფლებას ანიჭებდა, ამჯერად ეს თავისუფლება მკვეთრად შეიზღუდა.
მდიდარი მოქალაქეები და მსხვილი ბიზნესის ავტორები პირადი უსაფრთხოებისა და მაღალი გადასახადების შიშით ცდილობენ ცხოვრებაც და საქმიანობაც საზღვარგარეთ მოიწყონ, რადგან მსოფლიოს სიდიდით მეორე ეკონომიკის მომავლის ბევრს აღარ სჯერა.
ევროპელი ადვოკატი, დევიდ ლესპერანსი, რომელსაც ჰონგ - კონგსა და ჩინეთში მდიდარ ოჯახებთან მუშაობის გამოცდილება აქვს, ამბობს, რომ ძინპინის მმართველობის ვადით გახანგრძლივება მნიშვნელოვანი წერტილია ქვეყნის ბიზნეს ელიტისთვის, რომელიც ათწლეულების განმავლობაში ჩინეთის ეკონომიკის განვითარების მთავარი გარანტი იყო.
მან დასძინა, რომ ჰონგ-კონგი, რომელიც დიდი ხანია პოპულარული ადგილი იყო ჩინეთის მდიდარი და ელიტარული ოჯახებისთვის, ბოლო დროს სულ უფრო ნაკლებად მიმზიდველი ხდება, რადგან პეკინმა ამ ტერიტორიაზე კონტროლი გააძლიერა და ეს პირველ რიგში, სწორედ ამ ფენაზე აისახა.
ლესპერანსის თქმით, მისმა ბევრმა კლიენტმა წლები გაატარა ჩინეთიდან წასვლისთვის მზადებაში, ლეგალურად გადაიტანა კაპიტალი უსაფრთხო ოფშორულ იურისდიქციებში და თავისთვის და თავისი ოჯახებისთვის ალტერნატიული საცხოვრებელი და ახალი მოქალაქეობა ჩინეთის გარეთ მოძებნა.
- მათ უმეტესობას არა მხოლოდ აწუხებს სიმდიდრის ოფიციალური გადასახადის შემოღება, რომელიც არაფორმალურ "საერთო კეთილდღეობის“ შემოწირულობებს ჩაანაცვლებს, ისინი ასევე სულ უფრო მეტად ზრუნავენ თავიანთი პირადი უსაფრთხოებისთვის, თუნდაც ქვეყნიდან წასვლის შემდეგ.
ეს შიშები კი ბოლო წლებში უფრო გაღრმავდა, განსაკუთრებით კი "წონიანი“ ადამიანების ქვეყნიდან დროებითი ან გრძელვადიანი გაუჩინარების შემდეგ. მათ შორის არიან Alibaba-ს დამფუძნებელი ჯეკ მა, ჩოგბურთის ვარსკვლავი პენგ შუაი, ელიტარული ფინანსისტი სიაო ძიანშუა და უძრავი ქონების მაგნატი უიტნი დუანი.
შანხაისა და პეკინის საიმიგრაციო ფირმები კი იტყობინებიან, რომ მკვეთრად გაიზარდა განაცხადები ამერიკის "მწვანე ბარათებზე“...
ჩინეთს აქვს გიგანტური ზრდის რეზერვები. მაშინაც კი, თუ არსებული პრობლემები სწრაფად არ მოგვარდება, ეკონომისტები ვარაუდობენ, რომ ჩინეთი წელიწადში 4%-ით გაიზრდება. ამ ტემპით ის გაუსწრებს და გადააჭარბებს აშშ-ს ეკონომიკური ზომით მხოლოდ მომდევნო ათწლეულის შუა რიცხვებში.
ჩინეთი ცდილობს გააფართოვოს საკუთარი გავლენის სფერო და აქტიურად ახორციელებს ინვესტიციებს საზღვარგარეთ. მას აქვს მსოფლიოში ყველაზე დიდი ჯარი, ბირთვული იარაღი და ადგილი გაეროს უშიშროების საბჭოში.
თუმცა, მისთვის დასავლეთთან ეკონომიკური კონკურენცია მაინც რთულია. ჩინეთის მშპ დაახლოებით 20 ტრილიონი დოლარია, ანუ გლობალური ეკონომიკის დაახლოებით 20%. აშშ-ს აქვს 25%, ხოლო ზოგადად განვითარებულ ქვეყნებს - 60%.
”ეს კარგი ამბავია სი-სთვის, მაგრამ ცუდი ამბავი ჩინეთისთვის და დანარჩენი მსოფლიოსთვის” - განაცხადა ყრილობის შემდეგ სტივ ცანგმა, ლონდონის უნივერსიტეტის SOAS China-ს ინსტიტუტის დირექტორმა.
"ისტორია ძალიან ნათლად აჩვენებს, რომ პოლიტიკური მემკვიდრეობის პრობლემა ქმნის პოლიტიკურ არასტაბილურობას“, - ამბობს იორგენ მოლერი, დანიის ორჰუსის უნივერსიტეტის მემკვიდრეობის ექსპერტი.
"სი ძინპინს სურს ნათლად აჩვენოს, რომ ის არსად წავა და ხალხმა არ უნდა დახარჯოს დრო იმის ვარაუდში, თუ ვინ იქნება შემდეგი“, - ამის თაობაზე კი ოქსფორდის უნივერსიტეტის ისტორიკოსმა რანა მიტერმა ისაუბრა.
ძინპინს კი მხოლოდ ხუთი წელი აქვს ყველა ამ კითხვაზე პასუხის გასაცემად. კონსტიტუციის ცვლილება მას არ ჰპირდება უვადო მმართველობას. ხუთი წლის შემდეგ კიდევ ერთი ყრილობა და ისევ ფარული ბრძოლა გაიმართება, რომლის წარმატება პირდაპირ დამოკიდებულია იმაზე, თუ როგორ განვითარდება ქვეყანა.
ავტორი: ეკა დარჩიაშვილი