"კრემლში ეშინიათ, რომ შეიარაღებული არარუსი ხალხი რუსეთს დაუპირისპირდება. ეს აუცილებლად მოხდება" - ექსპერტი კავკასიაში არსებულ ვითარებას აფასებს

"უკრაინა არ დასხმია რუსეთს, რუსეთი დაესხა უკრაინას! არა ომს!“ - ამ ლოზუნგით დაღესტანში მოსახლეობა რუსეთის პრეზიდენტის ვლადიმერ პუტინის მიერ გამოცხადებულ ნაწილობრივ მობილიზაციას აპროტესტებს. მომიტინგეები ცდილობენ გამოიხსნან მობილიზაციის მიზნით დაკავებული ადამიანები. რამდენიმე უკვე დაიხსნეს.

განსაკუთრებით აქტიურობენ დაღესტნელი ქალები, რომლებიც მობილიზაციის გარდა ომსაც აპროტესტებენ. დასავლურ მედიაში გავრცელდა ინფორმაცია, რომ დაღესტანში ნაწილობრივი მობილიზაციის საწინააღმდეგო აქციაზე შეკრებილებსა და სამართალდამცავებს შორის შეტაკებები მოხდა. დაღესტანი, რუსეთის ფედერაციაში შემავალ სუბიექტებს შორის ერთადერთი არ არის, სადაც პუტინის გადაწყვეტილებამ - მობილიზაციის გამოცხადების თაობაზე ხალხის პროტესტი გამოიწვია.

• როგორ შეიძლება განვითარდეს პროცესები რეგიონში, კერძოდ კი კავკასიაში, ამის შესახებ უსაფრთხოების ექსპერტი მამუკა არეშიძე გვესაუბრება:

- რუსეთ-უკრაინის ომში დაღუპულთა სტატისტიკას თუ გადავხედავთ, ვნახავთ, რომ დაღესტანმა ყველაზე მეტად იზარალა, ბურიატიის შემდეგ. ზოგადად, ამ ომში, კავკასიელები დიდი დოზით არიან წარმოდგენილნი, მოხალისეების დონეზე. ცალკე საკითხია ჩეჩნური დაჯგუფებები, რომლებიც ოფიციალურ სტრუქტურებს წარმოადგენენ, მაგრამ ძირითადად "როსგვარდიაში“ არიან გაერთიანებულნი.

ეს იყო კადიროვის ინიციატივა. კავკასიელები რუსეთის ჯარში ყოველთვის სიამოვნებით მიდიოდნენ, იმიტომ რომ ჯარის გარეშე მათი კარიერული წინსვლა გამორიცხული იყო. აქედან გამომდინარე, ვიდრე რუსეთ-უკრაინის ომში კავკასიელები თავიანთი ნებით მიდიოდნენ, მანამდე პროტესტი არავის არ გამოუთქვამს. თუ არ ჩავთვლით რეგიონიდან ევროპაში წასულ ემიგრაციას.

მობილიზაციის შემდეგ ვითარება რადიკალურად შეიცვალა. პირველი აფეთქება დაიწყო დაღესტანში, რომელმაც ამ ომის გამო ყველაზე დიდი დარტყმა მიიღო. აღსანიშნავია, რომ ნაწილობრივი მობილიზაციის გამოცხადების შემდეგ, კავკასიიდან გასული ახალგაზრდების რიცხვი მნიშვნელოვნად გაიზარდა. ეს ძალიან კარგად ეტყობა საქართველო-რუსეთის საზღვარს. ზოგს ჰგონია, რომ ლარსის გამშვებ პუნქტთან მომწყდარი ხალხი მხოლოდ რუსები არიან. პირადად მე მომიწია დავხმარებოდი არაერთ კავკასიელს, რათა საქართველოში შემოსულიყვნენ. ბოლო ორი დღის განმავლობაში ორმოცამდე ოჯახი დამიკავშირდა. აქედან დიდ ნაწილს წარმოადგენდნენ ჩერქეზები, ადიღელები და ყაბარდოელები. ასევ იყვნენ ინგუშები და დაღესტნელები. ჩეჩნებს მხოლოდ ორი ოჯახი წარმოადგენდა. სხვათა შორის, ზოგიერთმა მათგანმა, მათ შორის ორმა ჩეჩენმა - 24 და 25 წლის ბიჭებმა საქართველოს საზღვრის გადმოლახვა ვერ შეძლეს.

- ბოლო დროს გავრცელებულია ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ ლარსის გამშვები პუნქტიდან საქართველოს მიმართულებით ჩრდილო კავკასიელებს არ უშვებენ. საინტერესოა, რა მიზეზით?

- კი, ვიღაცები არ შემოუშვეს. ზუსტად არ ვიცი რა მიზეზით არ უშვებენ ჩრდილოეთ კავკასიელებს, ერთ-ერთი მიზეზი ვიცი, ეს აფხაზეთში და ცხინვალში ყოფნაა. მაგალითად ერთი ყაბარდოული ოჯახი - ახალგაზრდა ცოლ-ქმარი, რომლებიც მე დამიკავშირდნენ დახმარებისთვის, არ შემოუშვეს. მიზეზი რომ ვიკითხე, აღმოჩნდა, რომ ცოლი აფხაზეთში იყო ნამყოფი. შეიძლება სხვა მიზეზებიც იყოს, მათ შორის რელიგიური ექსტრემიზმი. არ არის გამორიცხული, რომ რიგ შემთხვევაში მესაზღვრეც უშვებდეს შეცდომას. მე ამ თემაზე საუბარი იმიტომ წამოვიწყე, მინდოდა მეთქვა, რომ რეგიონებში, სადაც ომში წასასვლელად მოხალისეების შეგროვება არ ჭირდა, მობილიზაციის სურვილი არავის არ აღმოაჩნდა.

- თქვენი შეხედულებით, დაღესტანში დაწყებული პროცესი გახდება თუ არა შეუქცევადი?

- ზოგადად, მობილიზაციის გამოცხადება უკვე არის ძალიან სახიფათო რუსეთისთვის. ჩვენ გვახსოვს, მეორე მსოფლიო ომის დროს, როგორ შეუბრუნეს იარაღი რუსებს ნაციონალურმა ბატალიონებმა. მთელი რიგი რაზმები იქმნებოდა, ტყეებში იმალებოდნენ და პარტიზანულ ბრძოლებს აწარმოებდნენ, რუსეთის წინააღმდეგ. მოსკოვში არ გამორიცხავენ, რომ ასეთი რამ ისევ შეიძლება მოხდეს. რუსეთში ნამდვილად ეშინიათ იმის, რომ შეიარაღებული არარუსი ხალხი ერთ დღეს რუსეთს დაუპირისპირდება. ეს აუცილებლად მოხდება, თუ რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის.... განაგრძეთ კითხვა