სა­სურ­სა­თო უსაფრ­თხო­ე­ბა სამ­ხედ­რო შე­ი­ა­რა­ღე­ბა­სა და ენერ­გე­ტი­კულ და­მო­უ­კი­დებ­ლო­ბას­თან ერ­თად, სა­ხელ­მწი­ფოს­თვის უპირ­ვე­ლე­სი პრი­ო­რი­ტე­ტია. "სამ­წუ­ხა­როდ, დღეს ჩვენს ქვე­ყა­ნა­ში არ არ­სე­ბობს სა­სურ­სა­თო უსაფრ­თხო­ე­ბის კა­ნონპ­რო­ექ­ტი,“ - გვე­უბ­ნე­ბა ნინო თევ­დო­რაშ­ვი­ლი, ხინ­კლის სახ­ლი "ივე­რო­ნის“ დამ­ფუძ­ნე­ბე­ლი და დი­რექ­ტო­რი, რო­მე­ლიც პრო­ფე­სი­ით იუ­რის­ტი და ეკო­ნო­მის­ტია.

ამ­ჯე­რად ის სწო­რედ სურ­სა­თის უსაფრ­თხო­ე­ბის სა­კითხს ჩვენ­თან ვრცლად გა­ნი­ხი­ლავს სა­რეს­ტორ­ნე დარგთან მი­მარ­თე­ბა­ში.

ქალ­ბა­ტო­ნი ნინო 13 აგ­ვის­ტოს "თბი­ლი­სი მე­რი­ოტ­ში“ გა­მარ­თულ კონ­ფე­რენ­ცი­ა­შიც მო­ნა­წი­ლე­ობ­და, რო­მე­ლიც სა­სურ­სა­თო უსაფრ­თხო­ე­ბას მი­ე­ძღვნა. კონ­ფე­რენ­ცია ორ­გა­ნი­ზა­ცია "ერი და სა­ხელ­მწი­ფოს“ და მისი ხელ­მძღვა­ნე­ლის ბა­ტონ ზვი­ად ტო­მა­რა­ძის ინი­ცი­ა­ტი­ვით გა­ი­მარ­თა. მათი მი­ზა­ნია, სა­ქარ­თვე­ლო გახ­დეს თვითკმა­რი სა­ხელ­მწი­ფო და მი­ღე­ბუ­ლი იქ­ნას კა­ნო­ნი სა­სურ­სა­თო უსაფრ­თხო­ე­ბის შე­სა­ხებ.

რო­გორც ჩვე­ნი რეს­პონ­დენ­ტი ამ­ბობს, სექ­ტემ­ბრის მე­ო­რე ნა­ხე­ვარ­ში მოხ­დე­ბა ფარ­თო აუ­დი­ტო­რი­ა­ში აკა­დე­მი­კოს ბა­ტონ მი­ხე­ილ ჯი­ბუ­ტის მიერ მომ­ზა­დე­ბუ­ლი კა­ნონპ­რო­ექ­ტის გა­ხილ­ვა. ორ­გა­ნი­ზა­ცია - "ერი და სა­ხელ­მწი­ფო“ უზ­რუნ­ველ­ყოფს 25.000 ხელ­მო­წე­რის შეგ­რო­ვე­ბას და კა­ნონპ­რო­ექ­ტის პარ­ლა­მენ­ტში შე­ტა­ნას შემ­დგო­მი გან­ხილ­ვის­თვის. ხელ­მო­წე­რე­ბის შეგ­რო­ვე­ბა კა­ნონ­მდებ­ლო­ბის მი­ხედ­ვით, ერთ თვე­სა და ერთი კვი­რა­ში უნდა დას­რულ­დეს.

"ეს არ არის მარ­ტი­ვი პრო­ცე­სი, ამი­ტომ დიდი მნიშ­ვნე­ლო­ბა ექ­ნე­ბა სა­ზო­გა­დო­ე­ბის აქ­ტი­ურ ჩარ­თუ­ლო­ბას. მე, რო­გორც ერთი რი­გი­თი მო­ქა­ლა­ქე და სამ­შობ­ლოს ჭი­რი­სუ­ფა­ლი აქ­ტი­უ­რად ჩა­ვერ­თე კონ­ფე­რენ­ცი­ა­ში და ჩემი დარ­გი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე (სა­რეს­ტორ­ნე ბიზ­ნე­სი) თემა "სა­გა­და­სა­ხა­დო პრობ­ლე­მე­ბი, მათი გა­დაჭ­რის გზე­ბი და სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ო­ბის პრო­დუქ­ტე­ბის რე­ა­ლი­ზა­ცი­ის გაზ­რდა“ მო­ვამ­ზა­დე,“ - აღ­ნიშ­ნავს ნინო თევ­დო­რაშ­ვი­ლი.

მისი თქმით, სა­რეს­ტორ­ნო ბიზ­ნე­სის სფე­რო მნიშ­ვნე­ლო­ვან როლს ას­რუ­ლებს ქვეყ­ნის ეკო­ნო­მი­კურ ზრდა­ზე და მის წი­ნა­შე არ­სე­ბუ­ლი სო­ცი­ალ-ეკო­ნო­მი­კუ­რი პრობ­ლე­მე­ბის მოგ­ვა­რე­ბა­ზე. ზო­გა­დად კვე­ბის და მათ შო­რის, სა­რეს­ტორ­ნე ინ­დუსტრია ეკო­ნო­მი­კის დი­ნა­მი­კუ­რად გან­ვი­თა­რე­ბა­დი სექ­ტო­რია. ის გავ­ლე­ნას ახ­დენს ქვეყ­ნის მთე­ლი მო­სახ­ლე­ო­ბის ინ­ტე­რე­სებ­ზე. მჭიდ­როდ არის გა­და­ჯაჭ­ვუ­ლი გას­ტრო­ნო­მი­ულ ტუ­რიზ­მთან, რო­მე­ლიც დღე­ი­სათ­ვის მსოფ­ლი­ო­ში მზარდ ტენ­დენ­ცი­ას წარ­მო­ად­გენს.

გა­ე­როს მსოფ­ლიო ტუ­რიზ­მის სტა­ტის­ტი­კის თა­ნახ­მად, ტუ­რის­ტე­ბის და­ახ­ლო­ე­ბით 40%-ის მოგ­ზა­უ­რო­ბის მთა­ვარ მი­ზანს ეროვ­ნუ­ლი სამ­ზა­რე­უ­ლოს გაც­ნო­ბა წარ­მო­ად­გენს. ამას­თან, ტუ­რის­ტუ­ლი ბი­უ­ჯე­ტის თით­ქმის 30%-ზე მეტი, სწო­რედ გას­ტრო­ნო­მი­ულ სერ­ვი­სებ­ში იხარ­ჯე­ბა. ეს ეფექ­ტი­ა­ნი ინ­სტრუ­მენ­ტია და ზოგ შემ­თხვე­ვა­ში, ლო­კო­მო­ტი­ვიც კი, ტუ­რიზ­მის ბა­ზარ­ზე ქვეყ­ნის პო­პუ­ლა­რი­ზა­ცი­ი­სათ­ვის.

სა­ქარ­თვე­ლოს გას­ტრო­ნო­მი­უ­ლი ტუ­რიზ­მის გან­ვი­თა­რე­ბას დიდი პო­ტენ­ცი­ა­ლი აქვს. ჩვე­ნი ქვე­ყა­ნა მრა­ვა­ლე­რო­ვა­ნი, მულ­ტი­კულ­ტუ­რუ­ლი სა­ხელ­მწი­ფოა. გვაქვს სხვა­დას­ხვა კლი­მა­ტუ­რი და ბუ­ნებ­რი­ვი ზო­ნე­ბი, მდი­და­რი კულ­ტუ­რუ­ლი და ის­ტო­რი­უ­ლი მემ­კვიდ­რე­ო­ბა. ქარ­თველ ხალ­ხს უძ­ვე­ლე­სი გას­ტრო­ნო­მი­უ­ლი ტრა­დი­ცი­ე­ბი აქვს, რო­მელ­საც მთელ მსოფ­ლი­ო­ში ანა­ლო­გი არ გა­აჩ­ნია. რო­გორც სო­ცი­ა­ლუ­რი სფე­როს ნა­წი­ლი, სა­რეს­ტორ­ნე ინ­დუსტრია დიდ­წი­ლად მრა­ვა­ლი სო­ცი­ა­ლუ­რი პრობ­ლე­მე­ბის გა­დაჭ­რა­ში მო­ნა­წი­ლე­ობს. ის აკ­მა­ყო­ფი­ლებს ვი­ზი­ტი­ორ­თა არა მხო­ლოდ ძი­რი­თად სა­ჭი­რო­ე­ბებს, არა­მედ კო­მუ­ნი­კა­ცი­ურ მო­თხოვ­ნი­ლე­ბებ­საც. ასე­ვე დას­ვე­ნე­ბის გარ­კვე­ულ ფორ­მებს და გარ­კვე­უ­ლი სარ­გებ­ლო­ბის მი­ღე­ბას. სა­რეს­ტორ­ნე ინ­დუსტრია მნიშ­ვნე­ლო­ვან როლს ას­რუ­ლებს და­საქ­მე­ბის პრობ­ლე­მე­ბის გა­დაჭ­რა­ში. შე­იძ­ლე­ბა ით­ქვას, რომ ეს არის მისი ერთ-ერთი სო­ცი­ა­ლუ­რი ფუნ­ქცია.

"კო­ვიდ­პან­დე­მი­ამ­დე სა­რეს­ტორ­ნე სფე­რო­ში თით­ქმის 300.000 ადა­მი­ა­ნი იყო და­საქ­მე­ბუ­ლი. ხინ­კლის სახლ "ივე­რონ­ში“ მუდ­მი­ვად, 80-100 ადა­მი­ა­ნი მუ­შა­ობ­და. დღეს კი და­საქ­მე­ბუ­ლია 43... ეს დიდი ციფ­რია. კა­ტას­ტრო­ფუ­ლად მა­ღა­ლია მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, მიგ­რა­ცი­ის მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი. მის შე­სა­ჩე­რებ­ლად, სა­ხელ­მწი­ფოს მხრი­დან ყვე­ლა ღო­ნის­ძი­ე­ბა უნდა გა­ტარ­დეს. ეს შე­საძ­ლე­ბე­ლი იქ­ნე­ბა მა­ღა­ლი ანა­ზღა­უ­რე­ბის შე­თა­ვა­ზე­ბით, რაც სა­გა­და­სა­ხა­დო ტვირ­თის შემ­სუ­ბუ­ქე­ბით და ფუ­ლა­დი რე­სურ­სე­ბის გა­მო­თა­ვი­სუფ­ლე­ბით მი­იღ­წე­ვა.

სა­რეს­ტორ­ნე დარ­გი მა­ღა­ლი კა­ბა­ლუ­რი გა­და­სა­ხა­დე­ბის ქვეშ არის მოქ­ცე­უ­ლი. ამ სფე­როს შე­ნა­ტა­ნებს ბი­უ­ჯეტ­ში დიდი წილი უჭი­რავს. მხო­ლოდ ერთი რეს­ტორ­ნის ხინ­კლის სახ­ლი "ივე­რო­ნი­დან“ ბი­უ­ჯეტ­ში თით­ქმის 7.000.000 ლა­რია შე­ტა­ნი­ლი. რო­გორც მთე­ლი ქვეყ­ნის ეკო­ნო­მი­კის ეფექ­ტი­ა­ნი და გა­მარ­თუ­ლი ფუნ­ქცი­ო­ნი­რე­ბა, ისე ნე­ბის­მი­ე­რი ბიზ­ნე­სის ეფექ­ტი­ა­ნო­ბა და­მო­კი­დე­ბუ­ლია სა­ხელ­მწი­ფოს მიერ გა­ტა­რე­ბულ რა­ცი­ო­ნა­ლურ სა­გა­და­სა­ხა­დო პო­ლი­ტი­კა­სა და სა­გა­და­სა­ხა­დო სის­ტე­მის ეფექ­ტი­ან მუ­შა­ო­ბა­ზე.

ამი­ტომ, სა­კა­ნონ­მდებ­ლო ცვლი­ლე­ბის დროს, გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი უნდა იყოს სა­გა­და­სა­ხა­დო ტვირ­თის გა­ნა­წი­ლე­ბის სა­მარ­თლი­ა­ნო­ბა და სის­წო­რე,“ - გვე­უბ­ნე­ბა ნინო თევ­დო­რაშ­ვი­ლი.

მი­სი­ვე თქმით, სა­გა­და­სა­ხა­დო შე­ღა­ვა­თებს გარ­კვე­უ­ლი დარ­გის გან­თა­ვი­სუფ­ლე­ბას და­ბეგ­ვრი­სა­გან, ან სხვა რო­მე­ლი­მე ხელ­საყ­რე­ლი სა­გა­და­სა­ხა­დო რე­ჟი­მის შე­თა­ვა­ზე­ბას სხვა­დას­ხვა ქვეყ­ნის მთავ­რო­ბე­ბი ხში­რად მი­მარ­თა­ვენ გარ­კვე­უ­ლი ეკო­ნო­მი­უ­რი, სო­ცი­ა­ლუ­რი და სხვა პო­ლი­ტი­კუ­რი მიზ­ნე­ბის მი­საღ­წე­ვად. ასე­ვე უცხო­უ­რი ინ­ვეს­ტი­ცი­ე­ბის მო­სა­ზი­დად და იმ დარ­გე­ბის გან­სა­ვი­თა­რებ­ლად, რაც ქვეყ­ნის მდგრა­დი გან­ვი­თა­რე­ბის­თვის გან­სა­კუთ­რე­ბით მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია. მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, ად­გი­ლობ­რი­ვი სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ო­ბის დარ­გი გან­თა­ვი­სუფ­ლე­ბუ­ლია დღგ-ს გა­და­სა­ხა­დი­სა­გან და ეს ასეც უნდა იყოს.

"რად­გან ეს ფაქ­ტო­რი მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, ად­გი­ლობ­რი­ვი სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ო­ბის გან­ვი­თა­რე­ბი­სათ­ვის, მაგ­რამ ნა­ხეთ, რა ხდე­ბა ჩვენს შემ­თხვე­ვა­ში? სა­სოფ­ლო-სა­მე­ურ­ნეო პრო­დუქ­ტე­ბის დიდი შემ­სყიდ­ვე­ლია გას­ტრო­ნო­მი­უ­ლი ბიზ­ნე­სი, რო­მე­ლიც ვერ ით­ვლის დღგ-ს ამ ნა­წილ­ში. ეს მძი­მე ტვირ­თად აწევს დარ­გს და დიდი პრობ­ლე­მას უქ­მნის. სა­რეს­ტორ­ნე ბიზ­ნე­სი იძუ­ლე­ბუ­ლი ხდე­ბა, შე­ის­ყი­დოს უცხო­ე­თი­დან შე­მო­ტა­ნი­ლი პრო­დუქ­ტი, სა­ი­და­ნაც დღგ-ს ჩა­ით­ვლის. ეს კი მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად ამ­ცი­რებს ქარ­თუ­ლი პრო­დუქ­ცი­ის გა­ყიდ­ვას. გო­ნივ­რუ­ლი იქ­ნე­ბო­და, დარ­გის გან­თა­ვი­სუფ­ლე­ბა დღგ-სგან სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ო­ბის პრო­დუქ­ტე­ბის­გან წარ­მო­ე­ბუ­ლი პრო­დუქ­ცი­ის რე­ა­ლი­ზა­ცი­ის ნა­წილ­ში.

სა­ქარ­თვე­ლომ, რო­გორც ცნო­ბი­ლია, 2014 წელს ხელი მო­ე­წე­რა ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბას ევ­რო­კავ­შირ­თან ასო­ცი­რე­ბულ წევ­რო­ბა­სა და თა­ვი­სუ­ფალ ვაჭ­რო­ბა­ზე. ევ­რო­კავ­ში­რის ქვეყ­ნებ­ში გა­და­სა­ხა­დე­ბით და­ბეგ­ვრის სის­ტე­მა, თა­ნა­მედ­რო­ვე ეტაპ­ზე, სა­ქარ­თვე­ლო­ში სა­გა­და­სა­ხა­დო სის­ტე­მის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბი­სა და რე­ფორ­მე­ბის აუ­ცი­ლებ­ლად გა­სათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბე­ლი რე­ა­ლო­ბაა, რა­მე­თუ სა­მარ­თლებ­რი­ვი გა­რე­მოს და­ახ­ლო­ე­ბა აღ­ნიშ­ნუ­ლი ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბი­თაა გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი.

თვით ევ­რო­კავ­ში­რის ქვეყ­ნებს შე­უძ­ლი­ათ, გა­მო­ი­ყე­ნონ შემ­ცი­რე­ბუ­ლი დღგ-ს გა­ნაკ­ვე­თე­ბი ზო­გი­ერთ სექ­ტორ­ში და სფე­რო­ებ­ში, მათ შო­რის, სა­რეს­ტორ­ნე ინ­დუსტრი­ა­ში (ევ­რო­საბ­ჭოს დი­რექ­ტი­ვა 2006 წ. 112 EC) შემ­ცი­რე­ბუ­ლი დღგ-ს გა­ნაკ­ვე­თი სა­რეს­ტორ­ნე ბიზ­ნეს­ში გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა ევ­რო­კავ­ში­რის 16 ქვე­ყა­ნა­ში, ასე­ვე მსოფ­ლი­ოს მთელ რიგ ქვეყ­ნებ­ში. არ­სე­ბობს სტან­დარ­ტუ­ლი და შემ­ცი­რე­ბუ­ლი დღგ-ს გა­ნაკ­ვე­თიც. ჩვენ­თან კი ყვე­ლა დარ­გის­თვის ერთი ციფ­რია მა­შინ, რო­დე­საც ევ­რო­პის ქვეყ­ნებ­ში დღგ-ს გა­და­სა­ხა­დი დარ­გე­ბის მი­ხედ­ვით არის დი­ფე­რენ­ცი­რე­ბუ­ლი. მა­გა­ლი­თად, ავ­სტრი­ა­ში სტან­დარ­ტუ­ლი არის 20% დღგ, ხოლო სა­რეს­ტორ­ნე ბიზ­ნე­სის­თვის - 10%; ბელ­გი­ა­ში - 21%-ია, სა­რეს­ტორ­ნე -12%; ირ­ლან­დი­ა­ში - 23 %-ია სტან­დარ­ტუ­ლი, სა­რეს­ტორ­ნეს­თვის - 9%; იტა­ლი­ა­ში - 22%-ია, სა­რეს­ტორ­ნე - 10%; პო­ლო­ნეთ­ში -30%, სა­რეს­ტორ­ნეს­თვის - 8%; ეს­პა­ნეთ­ში - 21%, სა­რეს­ტორ­ნე­ში არის - 10%.

სა­ერ­თოდ ნუ­ლო­ვა­ნია დღგ-ს გა­და­სა­ხა­დი გიბ­რალ­ტარ­ში, ავ­ღა­ნეთ­ში, კა­ტარ­ში, ქუ­ვე­ით­ში, ასე­ვე აშშ-სა და კა­ნა­და­ში. სინ­გა­პურ­ში არის 5%, ტა­ი­ლან­დში - 7%, შვე­ი­ცა­რია-ია­პო­ნი­ა­ში არის 8%... უამ­რავ ქვე­ყა­ნა­ში დღგ-ს გა­და­სა­ხა­დი გო­ნივ­რუ­ლად, დარ­გის სპე­ცი­ფი­კი­დან გა­მომ­დი­ნა­რეა და­ნერ­გი­ლი“ - გან­მარ­ტავს რეს­პონ­დენ­ტი.

მი­სი­ვე თქმით, სა­რეს­ტორ­ნო მომ­სა­ხუ­რე­ბა ერთ-ერთი მო­თხოვ­ნა­დი ტუ­რის­ტუ­ლი პრო­დუქ­ცი­აა, რო­მელ­საც ფა­სი­სა და ხა­რის­ხის თვალ­საზ­რი­სით, მა­ღა­ლი კონ­კუ­რენ­ცია აქვს. სა­შე­მო­სავ­ლო და და­მა­ტე­ბი­თი ღი­რე­ბუ­ლე­ბის გა­და­სა­ხა­დი, პირ­და­პირ გავ­ლე­ნას ახ­დენს სა­რეს­ტორ­ნე მომ­სა­ხუ­რე­ბის სა­ბო­ლოო ფას­ზე. პრო­დუქ­ცი­ის ფა­სებ­მა კა­ტას­ტრო­ფუ­ლად მო­ი­მა­ტა, სა­გა­და­სა­ხა­დო ტვირ­თი - კა­ბა­ლუ­რი, ლოკ­და­უ­ნის უმ­ძი­მე­სი რე­გუ­ლა­ცი­ე­ბი, რო­მელ­მაც სა­რეს­ტორ­ნე სფე­როს გან­სა­კუთ­რე­ბით და­არ­ტყა. არ­ნა­ხუ­ლი შრო­მი­თი მიგ­რა­ცია - ყვე­ლა ეს ფაქ­ტო­რი რეს­ტორ­ნებს ჩრდი­ლო­ვან ეკო­ნო­მი­კა­ში მოქ­მე­დე­ბის­კენ უბიძ­გებს, რათა მათი ფა­სე­ბი უფრო და­ბა­ლი იყოს.

სა­შე­მო­სავ­ლო და­ნა­კარ­გე­ბი, უმე­ტეს შემ­თხვე­ვა­ში, გა­და­სა­ხა­დე­ბი­სა­გან თა­ვის არი­დე­ბის და ეკო­ნო­მი­კუ­რი საქ­მი­ა­ნო­ბის და­ფარ­ვის შე­დე­გია.

"გა­და­სა­ხა­დე­ბის­გან თა­ვის არი­დე­ბის პრობ­ლე­მა არ­სე­ბობ­და ყველ­გან და ყო­ველ­თვის, მაგ­რამ გა­და­სა­ხა­დე­ბის დიდი სიმ­ძი­მე ყვე­ლა­ზე მე­ტად მწვა­ვედ დგას სა­რეს­ტორ­ნე ინ­დუსტრი­ა­ში.

არ­სე­ბობს კვლე­ვა, რომ და­მა­ტე­ბი­თი ღი­რე­ბუ­ლე­ბის გა­და­სა­ხა­დი უარ­ყო­ფით გავ­ლე­ნას ახ­დენს შრო­მა­ტე­ვად კომ­პა­ნი­ებ­ში, რად­გან დღგ პრო­პორ­ცი­უ­ლად ნაკ­ლე­ბია ჩათ­ვლი­ლი და პირ­და­პირ მომ­სა­ხუ­რე­ო­ბი­დან იქ­ვი­თე­ბა. აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, სა­რეს­ტორ­ნე ბიზ­ნესს აქვს დღგ-ს უფრო მა­ღა­ლი მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი, ვიდ­რე სხვა შრო­მის ნაკ­ლე­ბად ტე­ვად ინ­დუსტრი­ებს

სა­რეს­ტორ­ნე ბიზ­ნესს აქვს შრო­მის და­ნა­ხარ­ჯე­ბის მა­ღა­ლი წილი ოპე­რი­რე­ბის შე­მო­სა­ვალ­ში. ეს იმას ეფუძ­ნე­ბა, რომ რეს­ტორ­ნის მომ­სა­ხუ­რე­ბის ხარ­ჯე­ბი ძი­რი­თა­დად ხე­ლით შრო­მას­თან არის და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი. და­საქ­მე­ბულ­თა რა­ო­დე­ნო­ბა კი ზრდის შრო­მის ანა­ზღა­უ­რე­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბულ ხარ­ჯებს. რამ­დე­ნა­დაც სტუ­მარ­მას­პინ­ძლო­ბის სფე­რო შრო­მა­ტე­ვა­დი ინ­დუსტრი­აა და ვე­რა­ნა­ი­რი ტექ­ნი­კუ­რი პროგ­რე­სი ვერ ცვლის ადა­მი­ა­ნურ რე­სურსს, ერ­თნა­ი­რი ბრუნ­ვის კომ­პა­ნი­ებს, დღგ-ს ტვირ­თი სხვა­დას­ხვა აქვს და სა­რეს­ტორ­ნე ბიზ­ნე­სის­თვის ყო­ველ­თვის მა­ღა­ლია ვიდ­რე სხვა დარ­გე­ბის­თვის.

მი­უ­ხე­და­ვად ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბი­სა, ადა­მი­ა­ნუ­რი ფაქ­ტო­რი სა­ზო­გა­დო­ებ­რივ კვე­ბა­ში და სა­რეს­ტორ­ნე მომ­სა­ხუ­რე­ბა­ში მა­ინც უც­ვლე­ლი რჩე­ბა. ვე­რა­ნა­ი­რი ტექ­ნი­კუ­რი პროგ­რე­სი ადა­მი­ა­ნურ რე­სურსს ვერ ათა­ვი­სუფ­ლებს. კო­ვი­დამ­დე ხინ­კლის სახლ "ივე­რონ­ში“ მომ­სა­ხუ­რე პერ­სო­ნა­ლის სა­ხელ­ფა­სო ბი­უ­ჯე­ტი ყო­ველ­თვი­უ­რად 60.000-80.000 ლარს შე­ად­გენ­და. ეს დიდი წი­ლია ბრუნ­ვი­დან, ლე­გა­ლუ­რი მუ­შა­ო­ბის ფონ­ზე,“ - გან­მარ­ტავს ქალ­ბა­ტო­ნი ნინო.

ის ასე­ვე წუხს იმა­ზე, რომ კო­ვიდ­პან­დე­მი­ის დროს და­წე­სე­ბუ­ლი რე­გუ­ლა­ცი­ე­ბი ყვე­ლა­ზე გა­მა­ნად­გუ­რებ­ლად ქვეყ­ნის ეკო­ნო­მი­კის ერთ-ერთ წამ­ყვან დარ­გს, სა­რეს­ტორ­ნე სფე­როს შე­ე­ხეო. იყო მთავ­რო­ბის მხრი­დან უმ­ნიშ­ვნე­ლო შე­ღა­ვა­თე­ბი. 2021 წლის 14 ივ­ნისს იბი­არ­დი­სა და მთავ­რო­ბის მიერ და­ფუძ­ნე­ბულ ინ­ვეს­ტორ­თა საბ­ჭოს სამ­დივ­ნომ გა­მო­აქ­ვეყ­ნა კვლე­ვა, სა­დაც გან­ხი­ლუ­ლია ის სა­ბი­უ­ჯე­ტო ეკო­ნო­მი­უ­რი ეფექ­ტი, რო­მე­ლიც კონ­კრე­ტუ­ლი გა­და­სა­ხა­დე­ბის მო­ცუ­ლო­ბის შემ­ცი­რე­ბას ეხე­ბა.

"კვლე­ვის თა­ნახ­მად, გა­და­სა­ხა­დის შემ­ცი­რე­ბას ეკო­ნო­მი­ურ ზრდა­ზე და­დე­ბი­თი შე­დე­გი აქვს. სა­რეს­ტორ­ნე ბიზ­ნე­სის­თვის თუ დღგ 18%-დან 10 %-მდე შემ­ცირ­დე­ბა, ის ეკო­ნო­მი­ურ ზრდას 0,027%-ით გაზ­რდის, ხოლო სა­შე­მო­სავ­ლო გა­და­სა­ხა­დის 20%-დან 0%-მდე შემ­ცი­რე­ბა ეკო­ნო­მი­ურ ზრდას 0,4%-ით გაზ­რდის. ეს კვლე­ვა თვით პრე­მი­ერ­თან არ­სე­ბულ­მა სა­ინ­ვეს­ტი­ციო საბ­ჭომ გა­მო­აქ­ვეყ­ნა. სა­გა­და­სა­ხა­დო ად­მი­ნის­ტრი­რე­ბის კა­ნონ­მდებ­ლო­ბო­ბის სრუ­ლი დაც­ვით, სა­მარ­თლი­ა­ნი სა­გა­და­სა­ხა­დო ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბის არ­სე­ბო­ბის შემ­თხვე­ვა­ში, ბი­უ­ჯეტ­ში გა­ცი­ლე­ბით მეტი თან­ხა შევა, ვიდ­რე დღეს შე­დის. ეს მიდ­გო­მაა ევ­რო­კავ­ში­რის და მსოფ­ლი­ოს ძა­ლი­ან ბევრ ქვე­ყა­ნა­ში სა­გა­და­სა­ხა­დო კა­ნონ­მდებ­ლო­ბის შე­მუ­შა­ვე­ბის პრო­ცეს­ში.

ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი და აუ­ცი­ლე­ბე­ლია დღგ-ს გა­უქ­მე­ბა სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ო­ბის პრო­დუქ­ტე­ბის­გან წარ­მო­ე­ბუ­ლი პრო­დუქ­ცი­ის რე­ა­ლი­ზა­ცი­ის ნა­წილ­ში. ეს მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად გაზ­რდის ად­გი­ლობ­რი­ვი სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ო­ბის პრო­დუქ­ტე­ბის რე­ა­ლი­ზა­ცი­ას, დარ­გს გა­მო­უ­თა­ვი­სუფ­ლებს ფი­ნან­სებს, გა­იზ­რდე­ბა და­საქ­მე­ბულ­თა რა­ო­დე­ნო­ბა, ხელ­ფა­სე­ბი, შემ­ცირ­დე­ბა შრო­მი­თი მიგ­რა­ცია და გა­იზ­რდე­ბა ბი­უ­ჯეტ­ში შე­სუ­ლი ფი­ნან­სე­ბი. ეს არის სა­ხელ­მწი­ფო­ებ­რი­ვი, რა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მიდ­გო­მა რამ­დე­ნი­მე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი სა­კი­თხის მი­მართ. და ყვე­ლა­ზე მთა­ვა­რი, არის სა­სურ­სა­თო უსაფრ­თხო­ე­ბის შე­მად­გე­ნე­ლი ნა­წი­ლი, რა­მე­თუ მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად შე­უ­წყობს ხელს ად­გი­ლობ­რი­ვი სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ო­ბის პრო­დუქ­ტე­ბის გა­ყიდ­ვას,“ - გვე­უბ­ნე­ბა დარ­გის სპე­ცი­ა­ლის­ტი.

მისი მო­თხოვ­ნაა, - დარ­გი რომ არ და­ი­ღუ­პოს, შე­ჩერ­დეს შრო­მი­თი მიგ­რა­ცია, აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა გა­თა­ვი­სუფ­ლდეს სა­რეს­ტორ­ნე ბიზ­ნე­სი სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ო­ბის პრო­დუქ­ტე­ბით წარ­მო­ე­ბუ­ლი კვე­ბის პრო­დუქ­ტე­ბის რე­ა­ლი­ზა­ცი­ის ნა­წილ­ში დღგ-სგან.

R