როგორ დავიცვათ ბავშვები კოღოებისა და მავნე მწერებისგან ზაფხულში?

ზაფხული სწორედ ის პერიოდია, როდესაც მწერები, განსაკუთრებით კი კოღოები აქტიურდებიან. ყველაზე მეტად მწერები თავს ესხმიან პატარებს, რომლებიც მეტად დაუცველნი არიან მათ მიმართ. რა გართულებები შეიძლება მოჰყვეს კოღოს ნაკბენს და როგორ დავიცვათ ჩვენი შვილები მათგან? აღნიშნულ საკითხზე გვესაუბრება პედიატრი, მედიცინის დოქტორი, ქ-ნი ინგა მამუჩიშვილი.

- ზაფხულის ცხელი დღეების დადგომასთან ერთად, განსაკუთრებით მატულობს მწერების, ყველაზე ხშირად კი კოღოს ნაკბენის პრობლემა. კოღოები, ისევე როგორც მწერების უმეტესობა, ცივსისხლიანები - ექტოთერმულნი არიან, ანუ, ჩვენგან განსხვავებით, მათი სხეულის ტემპერატურა და, შესაბამისად, სიცოცხლისუნარიანობა პირდაპირ არის დამოკიდებული მათ გარშემო არსებულ ტემპერატურაზე. სწორედ ამიტომ, კოღოების გამრავლებისა და მათი სასიცოცხლო ციკლის დაჩქარებისთვის, საუკეთესო პერიოდი ზაფხულია. კოღოებს განსაკუთრებით უყვართ სიცხე და ნესტი, შესაბამისად, ზაფხულში, მით უფრო, ისეთ გარემოში, სადაც მდინარე, ზღვა, ტბა ან წყალსაცავია ახლოს, მწერების სიმრავლე შეინიშნება.

ქ-ნო ინგა, რა საფრთხის შემცველია კოღოს ნაკბენი ბავშვისთვის?

- ბუნებაში კოღოს 3000-ზე მეტი სახეობა არსებობს. როგორც წესი, კბენისას მდედრი კოღოა საშიში, მას ხორთუმისებრი პირის აპარატი აქვს და ბავშვის ხორცს ჩაეჭიდება ხოლმე, ამიტომ შეიძლება, გაჩნდეს პაპულა, ჰიპერემიული უბანი და შიგნით განვითარდეს პატარა ჩირქოვანი თავი. ეს მიუთითებს იმაზე, რომ ბავშვის იმუნური სისტემა გააქტიურდა იმ ტოქსინის მიმართ, რომელიც ბავშვის ორგანიზმში კოღომ შეუშვა. კოღოს ნაკბენის ადგილზე ინტენსიური, ძლიერი ქავილი ხშირად იწვევს ჭრილობის დაინფიცირებასაც. პირველ რიგში, კოღოს ნაკბენისას უნდა დავაკვირდეთ, როგორი რეაქცია აქვს ორგანიზმს. შეიძლება, იყოს ადგილობრივი რეაქცია, რომელიც ჰიპერემიითა და ქავილით გამოიხატება, ან უფრო მძიმე შედეგი მოყვეს და ანაფილაქსიით გამოიხატოს. ერთი შეხედვით, კოღოს პატარა, უმნიშვნელო ნაკბენი შეიძლება, ალერგიული დერმატიტის მაპროვოცირებელიც აღმოჩნდეს. არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ არსებობს კოღოების სახეობები, რომლებიც ხშირად ავრცელებენ ლეიშმანიოზს, მალარიას, ზიკას ვირუსსა და სხვა ინფექციებს.

ქ-ნო ინგა, როგორ დავიცვათ პატარები ზაფხულში კოღოებისაგან?

- პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია იმ გარემოში, რომელშიც პატარები გვყავს, მაქსიმალურად დავიცვათ სანიტარულ-ჰიგიენური ნორმები; ფანჯრებსა და კარებზე გამოვიყენოთ მწერების საწინააღმდეგო ბადეები; უსაფრთხოა ე.წ. ელექტრომოწყობილობები, რომელთა გარშემოც მწერები ვერ ჩერდებიან. კოღოებისა და მათი ნაკბენის გართულებებისაგან დასაცავად მნიშვნელოვანია, ხშირად დავბანოთ პატარას ხელები ნაკბენის ქავილისას ინფექციის შეჭრის თავიდან არიდების მიზნით; საღამოს საათებში, როცა განსაკუთრებით აქტიურდებიან კოღოები, პატარას ჩავაცვათ თხელი, გრძელმკლავიანი სამოსი. ასევე არსებობს მცენარეები, რომელთა ეთერზეთებისგან გამოყოფილ სურნელს განსაკუთრებით უფრთხიან მწერები, კოღოები. აშშ-ს დაავადებათა კონტროლის სააგენტოს მიერ გამოქვეყნებულია იმ მცენარეთა ნუსხა, რომლებიც რეკომენდებულია როგორც მწერების საწინააღმდეგო საშუალებები, მათ შორისაა ისეთი ცნობილი მცენარეების ეთერზეთები, როგორებიცაა: ევკალიპტი, როზმარინი, პიტნა, ფიჭვი, ფორთოხალი...

ქ-ნო ინგა, როგორ გამოვიყენოთ ეთერზეთები პატარებისთვის? რას გვირჩევთ?

- დავიწყოთ იმით, რომ ეთერზეთებით არომათერაპია საუკუნეების განმავლობაში აპრობირებული და აღიარებული მიდგომაა როგორც სხვადასხვა დაავადების პროფილაქტიკისა და მკურნალობისთვის, ასევე მწერებთან ბრძოლის მხრივ. მცენარეული ეთერზეთები ხასიათდება მკვეთრი სურნელითა და ისეთი ნივთიერებების შემცველობით, რომელთა მიმართ მწერებს, განსაკუთრებით კოღოებს, უარყოფითი დამოკიდებულება აქვთ და ერიდებიან მათ არომატს. განზავების გარეშე, პირდაპირ, ეთერზეთების გამოყენება არ არის რეკომენდებული, რადგან შესაძლოა, კანის გაღიზიანება ან ალერგიული რეაქცია გამოიწვიოს.

ამ მხრივ, სრულიად უსაფრთხო და ეფექტურია სპეციალური აპლიკანტების გამოყენება. საქართველოში ხელმისაწვდომია ევროპული ფარმაცევტული კომპანია „ვალმარკის“ ცნობილი ბრენდის, „სინულანის“ სპეციალურად პატარებისთვის შექმნილი არომატული პატჩები „სინულან ფორტე არომას“ სახელწოდებით. თითოეული პატჩი, რომელიც უნდა მიმაგრდეს ბავშვის ტანისამოსის (ან საღამურის) ზედაპირზე, გულმკერდის მიდამოში ან იმ საწოლზე, რომელშიც ბავშვს სძინავს, შეიცავს სწორედ ევკალიპტის, როზმარინის, ფიჭვის, პიტნისა და ფორთოხლის 100%-ით ნატურალურ, მცენარეულ ეთერზეთებს და არომატს აფრქვევს 8 საათის განმავლობაში. მარტივად რომ ავხსნათ, წარმოიდგინეთ, ვამაგრებთ პატარას საწოლს ან ტანისამოსს „სინულან ფორტე არომას“ პატჩს და 8 საათის განმავლობაში მინიმუმამდე დაგვყავს შემაწუხებელი მწერებისა და,მათ შორის, კოღოების იერიში.

სხვადასხვა კლინიკური კვლევით დასტურდება, რომ „სინულან ფორტე არომას“ პატჩებში შემავალი მცენარეული ეთერზეთების კომბინაცია 88-95%-იან ეფექტს ავლენს კოღოების წინააღმდეგ. გარდა ამისა, „სინულან ფორტე არომას“ გააჩნია დამამშვიდებელი და ანტიალერგიული მოქმედება, რაც ერთი მხრივ, ამცირებს ბავშვებში ღამით კოღოს ნაკბენის ქავილით გამოწვეულ გაღიზიანებასა და უძილობას, მეორე მხრივ, იცავს პატარას შესაძლო ალერგიული რეაქციებისაგან. მნიშვნელოვანია ის ფაქტი, რომ შემადგენლობაში შემავალ თოთოეულ კომპონენტს გააჩნია FDA/EMA-ს რეკომენდაცია, რაც კიდევ უფრო სანდოს ხდის „სინულან ფორტე არომას“ უსაფრთხოების პროფილს.

ქ-ნო ინგა, რა ასაკიდან არის რეკომენდებული და რა სიხშირით „სინულან ფორტე არომას“ პატჩის გამოყენება?

- 18 თვიდან ნებისმიერი ასაკის პატარისთვის სრულიად უსაფრთხოა და რეკომენდებულია „სინულან ფორტე არომას“ პატჩების გამოყენება. რაც შეეხება სიხშირეს, შეგვიძლია, დილით და საღამოს გამოვიყენოთ, რათა, როგორც დღისით, ასევე ღამით დავიცვათ პატარები, ან გამოვიყენოთ მხოლოდ საღამოს, როცა განსაკუთრებით მაღალია კოღოებისა და მწერების კბენის რისკი. ეს ის პროდუქტია, რომელიც ზაფხულის პერიოდში თამამად შეიძლება, გახდეს ჩვენი შვილების საუკეთესო დამცავი საშუალება კოღოებისა და ზოგადად, მავნებელი მწერების მიმართ.

R