"სამი დღის განმავლობაში ვაგროვეთ ოქრო და მშობლები, ას-ასი გრამი ოქროთი გამოვისყიდეთ" - რას ჰყვება დევნილი რეჟისორი ომზე და ქართულ-აფხაზურ ურთიერთობებზე

უკვე მესამე წელია, რაც ლიეტუვაში ცხოვრობს და მუშაობს, როგორც საქართველოდან მიწვეული თეატრის საერთაშორისო ექსპერტი, პარალელურად კი წამყავნ თეატრებში სადადგმო რეჟისორობასაც ასწრებს. დღეს უკვე შემდგარი, გამორჩეულად ნიჭიერი ადამიანის, ბადრი წერედიანის ცხოვრება ჩვეულ რიტმში მიდის, თუმცა, მას აქამდე მოსასვლელად ბევრი სირთულის გადალახვა მოუწია. მას ინტერვიუსთვის ლიეტუვაში დავუკავშირდით.

- მოგეხსენებათ, რა მოვლენებიც ვითარდება უკრაინაში. ამ ამბებმა, ქართველებს საკუთარი ტკივილი - აფხაზეთი გაგვახსენა...

- ისეთი შეგრძნება მაქვს, თითქოს ზღაპარში ვართ... აფხაზეთი სულ ჩემთან არის, ადრე ძალიან ხშირად მესიზმრებოდა ჩემი სახლი. სადაც არ უნდა წავიდე, მე აფხაზეთიდან, კერძოდ, გაგრიდან ვარ. ამაზე ბევრს ვლაპარაკობ აქაც.

- როგორც ვიცი, ადგილი, სადაც თქვენ ცხოვრობდით, იყო ინტერნაციონალური, მაგრამ ამავდროულად თბილი და სამაგალითოც კი...

- გაგრაში იყო ასეთი მშვენიერი დასახლება "იფნარი“, სადაც ვცხოვრობდით. ეს იყო ზუსტად გაგრის შესასვლელთან. ის აგრეთვე ერთ-ერთი გამორჩეული ადგილი იყო თავისი ინტერნაციონალური მაცხოვრებლებით. სომეხი, რუსი, აფხაზი, ქართველი... ვინ აღარ ცხოვრობდა აქ.

სოხუმში დავიბადე, მაგრამ გავიზარდე გაგრაში, სადაც ჩემი საუკეთესო წლები გავატარე. გვიან გავაცნობიერე, რამხელა ბედნიერება იყო ბავშვობა და რამდენად კარგ ადგილას ვცხოვრობდი. ერთი აფხაზი ბიჭი, ჩვენი ოჯახის მეგობარი, როგორც კი ომი დაიწყო, რუსეთში წავიდა, თქვა, - მე ქართველებს იარაღს ვერ ვესვრი, ამას მირჩევნია, საერთოდ დავტოვო ჩემი კუთხეო... ასევე მოიქცა ჩემი სომეხი მეზობელი, რომელსაც აიძულებდნენ იარაღი აეღო ხელში და ეომა... უფრო მეტსაც გეტყვით, ჩვენ გვყავდა მეზობლად აფხაზების ოჯახი, რომლის წევრებიც პირადად ჩემთვის მეორე ოჯახივით იყვნენ. მათ ორჯერ გადაარჩინეს ჩემი მშობლები სიკვდილს, საკუთარი სიცოცხლის რისკის ფასად. დღემდე მაქვს ურთიერთობა ამ ხალხთან. სამწუხაროდ, ოჯახის უფროსი გარდაიცვალა, ახლა მის შვილთან ვურთიერთობ.

- რამდენი წლის იყავით, ომი რომ დაიწყო?

- 12 - ის. ბავშვები სოხუმში ბებია-ბაბუებთან ვიყავით და მეორე დღეს მივდიოდით გაგრაში, მაგრამ ზუსტად წინა დღეს დაიწყო ომი და ისე მოხდა, რომ ჩვენი მშობლები ნახევარი წელი ჩარჩნენ გაგრაში. ის ჩვენი მეზობელი აფხაზი მოვიდა ერთ დღეს მამასთან და უთხრა, - სიტუაცია რთულდება და შევეცდები გაგიყვანო აქედან, მეშინია, რომ ვეღარ დაგიცვა და რამე დაგმართონო... ამის შემდეგ სამი დღის განმავლობაში ვაგროვეთ ოქრო და მშობლები, ას-ას გრამ ოქროდ გამოვისყიდეთ...

- ეგ როგორ?

- მაშინ იყო ასეთი შემთხვევები, როცა აფხაზები იღებდნენ ოქროს, ქართველების უვნებლად გადმოსაყვანად. მაგრამ ასევე იყო შემთხვევები, როდესაც ოქროს იღებდნენ და არ გამოჰყავდათ... ჩვენ შემთხვევაში ვიპოვეთ სანდო აფხაზი კაცი. მაგრამ იქაც ინციდენტი მოხდა. ერთი აფხაზი - ჩვენი მეზობელი ხომ გვეხმარებოდა და მეორე, რომელიც ჩვენს ოჯახში ნამყოფიც კი იყო, პრობლემებს უქმნიდა... ამ ყველაფრის მიუხედავად, მშობლები მშვიდობიანად დაგვიბრუნდნენ.

ომი საშინელებაა, ანგრევს ყველაფერს. ჩვენი აფხაზი მეზობლის ცოლს გარდაეცვალა ომში ძმა და მოასვენეს სახლში. მშობლების მონაყოლიდან ვიცი, რომ ძალიან უჭირდათ სამძიმარზე მისვლა, მაგრამ მაინც მივიდნენ, მიუხედავად იმისა, რომ იცოდნენ, იქ უამრავი აფხაზი მეომარიც იქნებოდა. და მოხდა ასეთი რამ - წარმოიდგინეთ, შედიან ოთახში და ამ დროს ჭირისუფალი ქალი მიუტრიალდა დედას და ძმას ასე დაატირა: - მოვიდნენ, დაგვაფასეს, ჩვენი უსაყვარლესი ხალხი, ჩვენი უახლოესი მეზობლებიო... მაშინ დედას უთქვამს, - ჩვენ პირველივე დღეს გვინდოდა მოსვლა, მაგრამ მოგვერიდა, არ გვინდოდა უხერხული მდგომარეობა შეგვექმნაო. რაზეც აფხაზმა ქალმა თქვა თურმე, - რას ლაპარაკობთ, ჩვენ როგორც და-ძმები ისე ვართ. რას იზამ, ეს ომია! ომში ხალხი კვდებაო... არცერთ აფხაზს, ვინც იქ იყო, სიტყვაც კი არ დაუძრავს.

- ამის შემდეგ როგორ წარიმართა თქვენი ცხოვრება?

- ამის შემდეგ, გარკვეული პერიოდი ვცხოვრობდით ნათესავებთან. შემდეგ შეგვიშვეს, როგორც სხვები, მიტოვებულ, დანგრეულ შენობაში, სადაც მხოლოდ კედლები იყო და მამამ თავისი ხელით გააკეთა იქაურობა და გაალამაზა. მეზობლებსაც კი ეხმარებოდა. იყო ძალიან ბევრი სირთულე, მაგრამ მაინც შევძელით ცხოვრება გაგვეგრძელებინა. ქალაქში ხშირად, კილომეტრებით ფეხით წავსულვარ, რადგან ტრანსპორტის ფულიც კი არ მქონდა. იყო ასეთი დროც, მაგრამ იმდენად მიყვარდა ჩემი საქმე, რეჟისურა, თეატრი, რომ მაგას აღარ ვაქცევდი ყურადღებას... ღმერთმა შემახვედრა ქართული თეატრის მეტრს, მაესტრო ბატონ თემურ ჩხეიძეს და მის მეუღლეს, ქალბატონ ნანი ჩიქვინიძეს, რომელთა ამაგსაც ვერასოდეს გადავიხდი ალბათ.

ეს ის ადამიანია, რომელიც ღმერთმა, მამაჩემის მერე გამომიგზავნა. მასთან ურთიერთობა იყო და არის ბედის საჩუქარი. პირველი სერიოზული ნამუშევარი ბატონ თემურთან ერთად იყო, ლეგენდარული სპექტაკლი: ‘ზღვა, რომელიც შორია“, რომელზეც მუშაობისას მე ბატონი თემურის ასისტენტი ვიყავი. ეს იყო ჩემთვის უდიდესი გამოცდილება, რის შემდეგაც ჩემი ცხოვრება წინ და წინ წავიდა. დღეს მე თუ აქ ვარ ლიეტუვაში, ასე დამოუკიდებელი, შემდგარი და პროფესიონალი, ეს ყველაფერი ბატონი თემურის დამსახურებაა.

- ბადრი, აუცილებლად უნდა გკითხოთ იმ ვითარებაზე, რაც დღეს ხდება უკრაინაში...

- ეს ყველაფერი ძალიან ჰგავს იმას, რაც აფხაზეთში ხდებოდა. ჩვენთვის ეს არახალია, სამწუხაროდ. ჩემი აზრით, რასაც უკრაინელები აკეთებენ დღეს, ეს სამაგალითო ბრძოლაა არა მხოლოდ საკუთარი ქვეყნისთვის, არამედ საქართველოსა და დანარჩენი სამყაროსთვისაც... დღეს მათ ისტორიული ფუნქცია აქვთ დაკისრებული. ეს ადამიანები არიან გმირები და მათ მთელ მსოფლიოს დაანახეს, როგორ შეიძლება უყვარდეს ერს თავისი ქვეყანა, თავისუფლება და როგორ შეიძლება იქცე გმირად ამ თავისუფლების დასაცავად!

ავტორი: რუსუდან შაიშმელაშვილი