"ჩემთვის გამოცანად რჩება, რატომ გაუჩინარდა გახარია პოლიტიკური ველიდან" - რა არის პოლიტიკურ სპექტრსა და საზოგადოებას შორის გაუცხოების მიზეზები?
NDI-ს უკანასკნელი კვლევის შედეგებით გამოიკვეთა, რომ ამომრჩეველთა დიდი ნაწილი იდენტიფიცირებას ვერცერთ პოლიტიკურ ძალასთან ვერ ახერხებს, ეს მაშინ, როდესაც ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებიდან არცთუ დიდი დროა გასული.
AMBEBI. GE - ს ამ საკითხზე სოციოლოგი იაგო კაჭკაჭიშვილს ესაუბრება:
- უპირველესად, უნდა აღვნიშნოთ, რომ NDI-ს კვლევების პოლიტიკური ნაწილი პარტიული რეიტინგების განმსაზღვრელი არაა. ამას მაშინ ვიტყოდით, თუკი შეკითხვა სხვანაირად იქნებოდა ფორმულირებული, მაგალითად, ასე: ხვალ რომ საპარლამენტო არჩევნები გაიმართოს, ვის დაუჭერთ მხარს? კვლევის ამ ნაწილით ვიგებთ, თუ რომელი პოლიტიკური პარტია დგას ამომრჩევლებთან ყველაზე ახლოს. რა თქმა უნდა, ირიბად შეგვიძლია ამით რეიტინგებიც განვსაზღვროთ, თუმცა მის გამზომად მაინც ვერ განვიხილავთ. შესაძლოა, ამომრჩეველი მიიჩნევდეს, რომ მასთან ახლოს არცერთი პოლიტიკური სუბიექტი არ დგას, თუმცა პრაგმატული არჩევანი გააკეთოს და რომელიმე მათგანს მხარი მაინც დაუჭიროს და ეს ჩვეულებრივი ამბავია.
რა შედეგებიც გვაქვს, ამით შეგვიძლია ვიმსჯელოთ, რომ ამომრჩევლებს პარტიებთან გაუცხოვება აქვთ - როცა 40%-ზე მეტთან ახლოს არცერთი პარტია არ დგას, სწორედ მსგავსი დასკვნის საშუალებას გვაძლევს. უმეტესად, ეს მიანიშნებს ოპოზიციურად განწყობილ ამომრჩეველში არსებულ უნდობლობაზე, თუმცა მკვეთრი მხარდაჭერა არც მმართველ ძალას აქვს (24%). იკვეთება, რომ ამომრჩევლებში იმედგაცრუებამ დაისადგურა.
- მოქმედებს თუ არა კვლევის სანდოობაზე, როცა პანდემიური გარემოს გამო, ის სატელეფონოა?
- რა თქმა უნდა, როცა მოსახლეობის დიდ ნაწილში არის განცდა, რომ სუს-ი ყველაფერს ისმენს, ნდობა ნაკლებადაა. თუმცა პასუხს - "არ ვიცი“ ხშირად პირისპირ ინტერვიუს დროსაც პასუხობენ.
- თქვენ ოპოზიციურად განწყობილი ამომრჩევლების ნიჰილიზმს შეეხეთ, თქვენი მოსაზრებით, ამას ძირითადად, რა მიზეზები განაპირობებს?
- ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების შემდეგ, ოპოზიციური პარტიები, უპირველესად კი "ნაციონალური მოძრაობა“ დღის წესრიგს ვეღარ ქმნიან, საზოგადოებას ახალ ინიციატივებს ვერ სთავაზობენ. ისინი სოციალური აქტორის როლს ვერ თამაშობენ. ამის ერთ-ერთი მთავარი განმაპირობებელი სააკაშვილის ფაქტორის ირგვლივ სრული კონცენტრირებაცაა - სიმძიმის ცენტრი მისი პატიმრობისა თუ ჯანმრთელობის თემებზე გადავიდა, შესაბამისად, მოსახლეობის მთავარ მოთხოვნებთან აცდენა მივიღეთ.
"ნაციონალურმა მოძრაობამ“ ბოლო პერიოდში გარკვეულწილად გაიაზრა, რომ ამ თემიდან გარკვეული დისტანცირება უნდა შეძლოს, რითაც დრო და ენერგია სხვა საკითხებსაც დაუთმოს. საზოგადოება მეტ-ნაკლებად ერთიანი იყო, როცა, მაგალითად, საქმე პატიმარი სააკაშვილის ჯანმრთელობის უფლებას შეეხებოდა, თუმცა როცა საუბარი მასზე, როგორც უდანაშაულოზე იწყება, ეს ამომრჩეველთა დიდ ნაწილში ნეგატიურ როლს თამაშობს და ოპოზიციურ ერთიანობას საფრთხე ემუქრება.
- შეგვიძლია ვთქვათ, რომ არჩევნების შემდეგი პერიოდი და სააკაშვილის ფაქტორი "ქართულმა ოცნებამ“ კარგად გამოიყენა? - ერთი თემის ირგვლივ მობილიზებით გარკვეული საკითხები დღის წესრიგიდან გააქრო, თანაც მათ ყოფილ პრეზიდენტთან ოპონირება არ უჭირთ...
- რა თქმა უნდა, ხელისუფლებისთვის მომგებიანია, ამტკიცოს, რომ სააკაშვილი დამნაშავეა, ამას ის სასამართლო გადაწყვეტილებებითაც ასაბუთებს. საზოგადოებაში სანდრო გირგვლიანის მკვლელობისა თუ ვალერი გელაშვილის ცემის ფაქტების მიმართ დამოკიდებულება არ იცვლება. თუმცა, ვხედავთ რომ ხელისუფლების მაღალი რეიტინგისთვის ეს საკმარისი აღარ არის. ამას ბოლო არჩევნების შედეგებიც კარგად გვაჩვენებს.
ქვეყანაში უმძიმესი სოციალურ - ეკონომიკური ვითარებაა: სიღარიბე, უმუშევრობა თუ მაღალი ინფლაცია და ამას შესაბამისი რეაგირება სჭირდება. ხელისუფლება კი ამ დროს გასულ წელს 2020-ის პანდემიურ მონაცემებთან ადარებს და პროგრესზე ლაპარაკობს. ე.წ "ანტიმიშას“ ფაქტორი ძველებურად აღარ მოქმედებს, ეს ფაქტია.
- უკანასკნელ არჩევნებში გიორგი გახარიას ახლადშექმნილმა პარტიამ საკმაოდ დიდი მხარდაჭერა მოიპოვა, თუმცა ყოფილ პრემიერს, ფაქტობრივად, ვეღარ ვხედავთ. ამ ფაქტორმა მათ რეიტინგზე რამდენად იმოქმედა?
- გახარიას პარტიის მიმართ მხარდაჭერა უფრო მეტად ლიდერისადმი პერსონალურ განწყობაზე იყო დამოკიდებული - პარტიის დანარჩენი წევრები ყოფილი ჩინოსნები არიან, რომელთაც საზოგადოება ნაკლებად იცნობს, შესაბამისად, ჩემთვის გამოცანად რჩება, რატომ გაუჩინარდა ის პოლიტიკური ველიდან.
შეუძლებელია, ლიდერის ასეთმა ქცევამ მხარდამჭერებზე არ იმოქმედოს და ამას კვლევის შედეგებიც ადასტურებს.
- სხვა ოპოზიციურ პარტიებზე, იგივე "ლელოზე“ რა შეიძლება ითქვას?
- მათ 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგი ბოიკოტით ერთგვარი გამოცდილება მიიღეს, რომ "ნაციონალური მოძრაობის“ დღის წესრიგიდან დისტანცირება უნდა მოახერხონ, თუმცა ეს ნაკლებად გამოსდით...
- ოპოზიციის გარკვეული ნაწილი "ნაციონალებთან“ ურთიერთობის დამყარებას კოალიციურ რეჟიმში განიხილავს. ისინი კარგად იაზრებენ, რომ ამ კოოპერაციის გარეშე წარმატების მიღწევა რთული იქნება, ამაგვდროულად კი მათ ამ პარტიასთან გარკვეული დისტანცირება აუცილებლად სჭირდებათ. ოპოზიციურმა პარტიებმა უფრო თამამად უნდა იმოქმედონ და საკუთარი ინდივიდუალურობა გამოკვეთონ.
მესმის, რომ ისინი ფიქრობენ კოალიციაზე, სადაც "ნაციონალურ მოძრაობას“ სხვაზე დიდი "ნაჭერი“ შეიძლება ჰქონდეს. ფაქტია, მაგრამ ამომრჩეველი ამ იდეას სათანადოდ ვერ მოერგო.
ავტორი: ღვთისავარ ანთაძე