23 დე­კემ­ბერს მე­დი­ის გან­ვი­თა­რე­ბის ფონდმა (MDF) მე­დი­ა­წიგ­ნი­ე­რე­ბის პროგ­რა­მის წლის შე­მა­ჯა­მე­ბე­ლი ღო­ნის­ძი­ე­ბა გა­მარ­თა და 2021 წელს სკო­ლებ­ში მე­დი­ა­წიგ­ნი­ე­რე­ბის პო­პუ­ლა­რი­ზა­ცი­ის­თვის პე­და­გო­გე­ბი და­ა­ჯილ­დო­ვა. ღო­ნის­ძი­ე­ბა­ზე შიდა ქარ­თლი­დან, კა­ხე­თი­დან, ქვე­მო ქარ­თლი­დან, აჭა­რი­დან, სა­მეგ­რე­ლო­დან, რა­ჭი­დან და თბი­ლი­სი­დან მოწ­ვე­უ­ლი მას­წავ­ლებ­ლე­ბი მე­დი­ა­წიგ­ნი­ე­რე­ბის მი­მარ­თუ­ლე­ბი მათ მიერ გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბუ­ლი პრო­ექ­ტე­ბის­თვის და­ჯილ­დოვ­დნენ.

მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, რომ ამ მას­წავ­ლებ­ლი­დან თი­თო­ე­ულს გავ­ლი­ლი აქვს MDF-ის მე­დი­ა­წიგ­ნი­ე­რე­ბის ტრე­ნინ­გი, ჯამ­ში კი ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით მე­დი­ის გან­ვი­თა­რე­ბის ფონდმა მთე­ლი სა­ქარ­თვე­ლოს მას­შტა­ბით 635 პე­და­გო­გი და­ატ­რე­ნინ­გა. ღო­ნის­ძი­ე­ბა­ზე და­ჯილ­დო­ე­ბულ მას­წავ­ლებ­ლებს შო­რის რამ­დე­ნი­მე შე­ვარ­ჩი­ეთ, რომ­ლებ­მაც გვი­ამ­ბეს, რა კუ­თხით გა­მო­ი­ყე­ნეს ტრე­ნინ­გე­ბი­დან მი­ღე­ბუ­ლი ცოდ­ნა, კონ­კრე­ტუ­ლად, რა პრო­ექ­ტე­ბი გა­ნა­ხორ­ცი­ე­ლეს და რა მი­ზანს ემ­სა­ხუ­რე­ბო­და ისი­ნი.

მათი თქმით, მე­დი­ა­წიგ­ნი­ე­რე­ბა მოს­წავ­ლე­ებ­ში აუ­ცი­ლე­ბელ უნა­რებს ავი­თა­რებს და მი­ღე­ბუ­ლი შე­დე­გე­ბით კმა­ყო­ფი­ლე­ბი არი­ან. სა­ინ­ტე­რე­სოა ასე­ვე, რა რე­სურ­სე­ბი გა­მო­ი­ყე­ნეს პრო­ექ­ტზე მუ­შა­ო­ბი­სას. ამ სა­კი­თხებ­ზე კი რამ­დე­ნი­მე მათ­გა­ნი „ამ­ბე­ბი.გე“-ს გა­ე­სა­უბ­რა

იზოლ­და ბო­ჭო­რიშ­ვი­ლი, ლა­გო­დე­ხის მუ­ნი­ცი­პა­ლი­ტე­ტის, სო­ფელ ჰე­რე­თის კა­რის, სა­ჯა­რო სკო­ლის და­წყე­ბი­თი კლა­სე­ბის მას­წავ­ლე­ბე­ლი:

_ წლე­ბია, მე­დი­ის გან­ვი­თა­რე­ბის ფონდთან ვთა­ნამ­შრომ­ლობ. გა­სულ წელს ყვე­ლა­ზე მე­დი­ა­წიგ­ნი­ე­რი სკო­ლის გა­მოვ­ლე­ნის კონ­კურ­სში ჩემ­მა მოს­წავ­ლე­ებ­მა მე­სა­მე საპ­რი­ზო ად­გი­ლი და­ი­კა­ვეს. მე­დი­ა­წიგ­ნი­ე­რე­ბის მი­მარ­თუ­ლე­ბით სი­ძულ­ვი­ლის ენის კვლე­ვა­ზე სა­ინ­ტე­რე­სო პრო­ექ­ტი წარ­მო­ად­გი­ნეს.

ვფიქ­რობ, რომ სა­ინ­ტე­რე­სო პრო­ექ­ტია, რო­გორც სკო­ლის მოს­წავ­ლე­ე­ბის­თვის, ასე­ვე მთლი­ა­ნად სა­ზო­გა­დო­ე­ბის­თვის. ბოლო დროს ყვე­ლა­ნი ხომ მე­დი­ა­წიგ­ნი­ე­რე­ბად, მე­დი­ის შე­მად­გე­ნელ ნა­წი­ლად ვი­ქე­ცით. ამი­ტომ, სა­ჭი­როა, ვი­ცო­დეთ, სწო­რად რო­გორ მო­ვიხ­მა­როთ მე­დი­აპ­რო­დუქ­ტე­ბი. ამას სა­ფუძ­ვე­ლი და­წყე­ბით კლა­სებ­ში უნდა ჩა­ე­ყა­როს, მა­შინ, რო­დე­საც ისი­ნი სამ­ყა­როს ეც­ნო­ბი­ან, ერ­თმა­ნე­თის­გან უნდა შეძ­ლონ ყალ­ბის და ნამ­დვი­ლის გარ­ჩე­ვა. აქვე ის­წავ­ლონ, რო­გორ შექ­მნან ინ­ფორ­მა­ცია, რა ხერ­ხე­ბით და­იც­ვან თავი დე­ზინ­ფორ­მა­ცი­უ­ლი ნა­კა­დე­ბის­გან... ამა­ში მას­წავ­ლებ­ლე­ბი მოს­წავ­ლე­ებს ამ პრო­ექ­ტის დახ­მა­რე­ბით მაქ­სი­მა­ლუ­რად ვეხ­მა­რე­ბით. აქვე თვი­თო­ნაც ვსწავ­ლობთ და ეს ყვე­ლაფ­რი პე­და­გო­გის­თვი­საც ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სო სი­ახ­ლეა.

_ ე.ი. ტრე­ნინ­გით კმა­ყო­ფი­ლი ხართ?

_ ამ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ტრე­ნინგზე ძა­ლი­ან მკა­ფი­ოდ, ზუს­ტად და პრაქ­ტი­კუ­ლი სა­მუ­შა­ო­ე­ბით გა­ვი­ა­რეთ ყალ­ბი ინ­ფორ­მა­ცი­ე­ბის გა­და­მოწ­მე­ბის გზე­ბი. ნამ­დვი­ლად არ ვი­ცო­დი, თუ შე­მეძ­ლო, სა­ჩი­ვა­რი წარ­მედ­გი­ნა ვინ­მეს­თვის სო­ცი­ა­ლურ ქსელ­ში სი­ძულ­ვი­ლის შემ­ცვე­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ის გამო. ახლა ვიცი, რო­გორ და­ვა­რე­პორ­ტო ასე­თი ტი­პის ინ­ფორ­მა­ცია. თუ ჩემ­ნა­ი­რი ინ­ტერ­ნეტ­მომ­ხმა­რე­ბე­ლი ბევ­რი იქ­ნე­ბა, რო­მე­ლიც დე­ზინ­ფორ­მა­ცი­ის გა­მოკ­ვლე­ვას შეძ­ლებს, მერე სა­ზო­გა­დო­ე­ბის და შე­სა­ბა­მი­სი სტრუქ­ტუ­რე­ბის საქ­მის კურ­სში ჩა­ყე­ნე­ბას, ბევ­რის­თვის გახ­დე­ბა მათ შე­სა­ხებ ცნო­ბი­ლი. სა­ბო­ლო­ოდ კი სო­ცი­ა­ლუ­რი სივ­რცე ამ ყვე­ლაფ­რის­გან ნელ-ნელა გა­იწ­მინ­დე­ბა.

_ მოს­წავ­ლე­ებს ამას რო­გორ ას­წავ­ლით?

_ მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ მე­ო­რეკ­ლა­სე­ლე­ბი წერა-კი­თხვას ახლა ეუფ­ლე­ბი­ან, მათ­თან მქონ­და ასე­თი პრო­ექ­ტი - „ჩვენ მო­მა­ვა­ლი ჟურ­ნა­ლის­ტე­ბი“. ვცდი­ლობ, ვას­წავ­ლო, რა არის ინ­ფორ­მა­ცია, რო­გორ მო­ვი­ძი­ოთ და რო­გორ გად­მოვ­ცეთ. ეს რომ ეცო­დი­ნე­ბათ, მი­ღე­ბუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ის სწო­რად გად­მო­ცე­მას ად­ვი­ლად შეძ­ლე­ბენ. სწავ­ლო­ბენ ასე­ვე რა არის ინ­ტერ­ვიუ, რე­პორ­ტა­ჟი, რო­გორ უნდა და­ი­წე­როს სტა­ტია - რა თქმა უნდა, ყვე­ლა­ფე­რი მათ ასაკ­ზეა გათ­ვლი­ლი და სა­თა­მა­შო მიკრო­ფო­ნე­ბით ვმუ­შა­ობთ. სა­ფუძ­ველს ასე ნელ-ნელა ვუყ­რით.

მა­ღალ კლა­სებ­ში უკვე სე­რი­ო­ზუ­ლი პრო­ექ­ტი გვქონ­და, რო­დე­საც კი­ბერ­ბუ­ლინგზე ვი­მუ­შა­ვეთ. ვას­წავ­ლეთ მე­თო­დო­ლო­გია, თუ რო­გორ და­იც­ვან თავი კი­ბერ­ბუ­ლინ­გის­გან. ინ­ტერ­ნეტ­ში რო­გორ უნდა და­ამ­ყა­რონ კონ­ტაქ­ტი უცხო ადა­მი­ან­თან, რო­გორ და­იც­ვან პი­რა­დი ინ­ფორ­მა­ცია. მოკ­ლედ, რო­გორც ვთქვი, ეს პრო­ექ­ტი მას­წავ­ლებ­ლე­ბის­თვი­საც სე­რი­ო­ზუ­ლი გზამ­კვლე­ვია - სა­შუ­ა­ლე­ბას გაძ­ლევს, მოს­წავ­ლე­ებ­თან პირ­ნათ­ლად წარვდგეთ და ვას­წავ­ლოთ ისე, რო­გორც სა­ჭი­როა.

ირმა ჯო­ჯუა, მარ­ტვი­ლის მუ­ნი­ცი­პა­ლი­ტე­ტის სო­ფელ მუ­ხურ­ჩის სა­ჯა­რო სკო­ლის მა­თე­მა­ტი­კის მას­წავ­ლე­ბე­ლი:

_ ჩემ­თვის მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, მოს­წავ­ლე­ებ­ში გან­ვა­ვი­თა­რო მე­დი­ა­წიგ­ნი­ე­რე­ბის დონე. 21-ე სა­უ­კუ­ნე ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის სა­უ­კუ­ნეა, ეს პან­დე­მი­ამ კი­დევ გა­აძ­ლი­ე­რა. ფაქ­ტია, რომ ინ­ფორ­მა­ცი­ას სწრა­ფად ვი­ღებთ და ვავ­რცე­ლებთ. ამი­ტომ, მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია მი­ღე­ბუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ის გა­აზ­რე­ბა, მის­და­მი კრი­ტი­კუ­ლი მიდ­გო­მა, რათა შემ­დგომ მის­მა გავ­რცე­ლე­ბამ უარ­ყო­ფი­თი შე­დე­გე­ბი არ გა­მო­იწ­ვი­ოს.

ამ პრო­ექ­ტში სი­ა­მოვ­ნე­ბით ჩა­ვერ­თე - რამ­დე­ნი­მე აქ­ტი­ვო­ბაც მქონ­და, მა­გა­ლი­თად, „გა­ფუ­ჭე­ბუ­ლი ტე­ლე­ფო­ნის“ მი­ზა­ნი იყო მოს­წავ­ლე­ე­ბის­თვის მეჩ­ვე­ნე­ბი­ნა, რო­გორ სწრა­ფად ვრცელ­დე­ბა ინ­ფორ­მა­ცია და ბოლო გა­მავ­რცე­ლე­ბე­ლი მას უკვე რო­გორ სხვა სა­ხით იღებს, ანუ გავ­რცე­ლე­ბის პრო­ცეს­ში რა ეტაპს გა­დის. გვქონ­და აქ­ტი­ვო­ბა - „რა გავ­ლე­ნას ახ­დენს ჩვენ­ზე რეკ­ლა­მა“, შემ­დეგ ვი­მუ­შა­ვეთ ტრო­ლე­ბის მი­მარ­თუ­ლე­ბით - რო­გორ გა­ვარ­ჩი­ოთ ყალ­ბი ნამ­დვი­ლის­გან. სუ­რა­თე­ბის გა­და­მოწ­მე­ბა­ში „ბე­ბოს ალ­ბო­მი“ გა­მო­ვი­ყე­ნეთ.

ჩემი მი­ზა­ნია, მოს­წავ­ლე­ებ­მა შეძ­ლონ იმ ინ­ფორ­მა­ცი­ის კრი­ტი­კუ­ლი ანა­ლი­ზი, რა­საც კი­თხუ­ლო­ბენ და გა­და­უ­მოწ­მებ­ლად არა­ფე­რი მი­ი­ღონ, მით უფრო, არ გა­ავ­რცე­ლონ.

მო­მა­ვალ­ში ვა­პი­რებ მუ­შა­ო­ბის გაგ­რძე­ლე­ბას და მინ­და, კი­ბერ­ბუ­ლინგს შე­ვე­ხო. ამის­თვის შერ­ჩე­უ­ლი მაქვს ორი ქარ­თუ­ლი მოკ­ლე­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი ფილ­მი, რომ­ლე­ბიც მოს­წავ­ლე­ე­ბის ცხოვ­რე­ბა­სა და ბუ­ლინგს ეხე­ბა.

თე­ო­ნა შე­რა­ზა­დიშ­ვი­ლი, ონის მუ­ნი­ცი­პა­ლი­ტე­ტის სო­ფელ ღა­რის სა­ჯა­რო სკო­ლის ქარ­თუ­ლი ენი­სა და ლი­ტე­რა­ტუ­რის მას­წავ­ლე­ბე­ლი:

_ პრო­ექ­ტზე ონ­ლა­ინ დავ­რე­გის­ტრირ­დი და ონ­ლა­ინ და­ვეს­წა­რი ტრე­ნინ­გებ­საც. მი­ვი­ღე სა­ინ­ტე­რე­სო ინ­ფორ­მა­ცია და მივ­ხვდი, რომ სწავ­ლე­ბა­ში არ­სე­ბობს „შავი ხვრე­ლი“, რო­მელ­საც მე­დი­ა­წიგ­ნი­ე­რე­ბის თვალ­საზ­რი­სით ამოვ­სე­ბა უნდა.

რო­დე­საც ვამ­ბობთ, რომ ეს არის „გამ­ჭო­ლი კომ­პე­ტენ­ცია,“ ეროვ­ნუ­ლი სას­წავ­ლო გეგ­მის მი­ხედ­ვით, ყვე­ლა სა­გა­ნი ამ უნა­რის გან­ვი­თა­რე­ბა­ზე უნდა მუ­შა­ობ­დეს. თუმ­ცა ალ­ბათ სკო­ლა­ში ამ თვალ­საზ­რი­სით მი­ნი­მა­ლუ­რი კეთ­დე­ბა იმი­ტომ, რომ თვი­თონ მას­წავ­ლებ­ლებს ამ უნარ­ზე ნაკ­ლე­ბი წარ­მოდ­გე­ნა აქვთ. შემ­დე­გი ის არის, მოს­წავ­ლე­ებ­ში გა­ნა­ვი­თა­რო ეს უნა­რი. სკო­ლა­ში მქონ­და ასე­თი პრო­ექ­ტი - ავი­ღე მოსე ზამ­თა­რა­ძის ნა­ამ­ბო­ბი (რო­მა­ნი­დან "დათა თუ­თაშ­ხია") იმის­თვის, რომ ლი­ტე­რა­ტუ­რი­სა და მე­დი­ა­წიგ­ნი­ე­რე­ბის კავ­ში­რი და­მემ­ყა­რე­ბი­ნა. ტექ­სტი მხატ­ვრუ­ლად და­ვა­მუ­შა­ვეთ, შემ­დეგ პერ­სო­ნა­ჟე­ბი გა­ვა­ცო­ცხლეთ, გა­ვა­თა­ნა­მედ­რო­ვეთ, მათი სო­ცი­ა­ლუ­რი პრო­ფი­ლე­ბი შევ­ქმე­ნით. და­ვინ­ტე­რეს­დით იმით, რე­ა­ლუ­რე­ბი რომ ყო­ფი­ლიყ­ვნენ, რა მოხ­დე­ბო­და, დრო­ში ვა­მოგ­ზა­უ­რეთ. შემ­დეგ კი გა­ვე­ცა­ნით იმას, თუ რა არის მე­დი­ა­წიგ­ნი­ე­რე­ბა. ამ მე­თო­დით უკე­თე­სად ის­წავ­ლეს, და­ი­ნა­ხეს, დას­კვნე­ბი გა­ა­კე­თეს და შე­ა­ჯა­მეს. აღ­ნიშ­ნეს, რას არ უკ­ვირ­დე­ბოდ­ნენ აქამ­დე, რო­დე­საც რა­ღაც კონ­კრე­ტულ ინ­ფორ­მა­ცი­ას ეც­ნო­ბოდ­ნენ, რა ქვე­ტექ­სტე­ბი შე­იძ­ლე­ბა მო­ძებ­ნონ და ამო­იც­ნონ კონ­კრე­ტუ­ლი მე­დი­აგ­ზავ­ნი­ლებ­ში.

_ ამ პრო­ექ­ტში პი­რა­დად თქვენ­თვის აღ­მო­ჩე­ნა რა იყო?

_ მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ არ მქონ­და გავ­ლი­ლი მე­დი­ა­წიგ­ნი­ე­რე­ბის ტრე­ნინ­გი, აღ­მო­ვა­ჩი­ნე, რომ მე­დი­ა­წიგ­ნი­ე­რი ვყო­ფილ­ვარ. თურ­მე კარ­გად შე­მიძ­ლია ინ­ფორ­მა­ცი­ის გა­ფილ­ტვრა. მე­გო­ნა, რომ ეს ბუ­ნებ­რი­ვია და ამას ყვე­ლა ახერ­ხებს, მაგ­რამ შემ­დეგ გა­ვი­გე, რომ ეს თურ­მე უნდა ის­წავ­ლო. აღ­მო­ვა­ჩი­ნე ისიც, რომ სკო­ლა­ში ეს ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, უბ­რა­ლოდ, არ მქონ­და ამის­თვის ინ­სტრუ­მენ­ტე­ბი, რი­თაც შე­მეძ­ლო, მე­მუ­შა­ვა. მოკ­ლედ, ტრე­ნინ­გე­ბის შემ­დეგ, მოს­წავ­ლე­ებ­თან მუ­შა­ო­ბის შემ­დეგ ყვე­ლა­ფე­რი ერ­თად შე­იკ­რა. არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი იქ­ნე­ბა, მე­დი­ა­წიგ­ნი­ე­რე­ბა, რო­გორც „გამ­ჭო­ლი კომ­პე­ტენ­ცია“ სკო­ლა­ში ცალ­კე საგ­ნად იქ­ნე­ბა და თუნ­დაც მისი ერ­თწ­ლი­ა­ნი სწავ­ლე­ბა და­ი­ნერ­გე­ბა მე­ა­თე კლას­ში. ეს, რაც მთა­ვა­რია, მოგ­ვცემ­და კარგ სა­მო­ქა­ლა­ქო სა­ზო­გა­დო­ე­ბას.

* * *

მე­დი­ა­წიგ­ნი­ე­რე­ბა, უპირ­ვე­ლეს ყოვ­ლი­სა, კრი­ტი­კუ­ლი აზ­როვ­ნე­ბაა. „იკ­ვლიე, მოს­ჩხრი­კე“ - ილია ჭავ­ჭა­ვა­ძის ეს სი­ტყვე­ბი MDF-ის მე­დი­ა­წიგ­ნი­ე­რე­ბის პროგ­რა­მის მთა­ვა­რი სლო­გა­ნია, რო­მელ­საც MDF-ის ახალ კლიპ­ში აშშ-ის ელ­ჩის მო­ად­გი­ლე, რა­ი­ან ჰა­რი­სი ქარ­თუ­ლად კი­თხუ­ლობს.

მე­დი­ის გან­ვი­თა­რე­ბის ფონ­დი წამ­ყვა­ნი არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­აა სა­ქარ­თვე­ლო­ში ფაქ­ტე­ბის გა­და­მოწ­მე­ბი­სა და მე­დი­ა­წიგ­ნი­ე­რე­ბის ხელ­შე­წყო­ბის მი­მარ­თუ­ლე­ბით და მიზ­ნად ისა­ხავს, მე­დი­ა­მომ­ხმა­რე­ბელ­ში კრი­ტი­კუ­ლი აზ­როვ­ნე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბას და გაც­ნო­ბი­ე­რე­ბუ­ლი მე­დი­ა­მოხ­მა­რე­ბის ხელ­შე­წყო­ბას - ტრე­ნინ­გე­ბის, სე­მი­ნა­რე­ბის, ფო­რუ­მე­ბის, მე­დი­ა­წიგ­ნი­ე­რე­ბის სკო­ლე­ბი­სა თუ ონ­ლა­ინ რე­სურ­სე­ბის შე­თა­ვა­ზე­ბის გზით. MDF-ის მე­დია და ინ­ფორ­მა­ცი­უ­ლი წიგ­ნი­ე­რე­ბის რე­სურ­სე­ბის ბაზა www.millab.ge აერ­თი­ა­ნებს სას­წავ­ლო მა­სა­ლებს, თა­მა­შებს, სა­ვარ­ჯი­შო­ებს, მა­გა­ლი­თებს მე­დი­აპ­რაქ­ტი­კი­დან, რომ­ლე­ბიც მე­დი­ა­ში­ნა­არ­სის კრი­ტი­კუ­ლი ანა­ლი­ზის, ინ­ფორ­მა­ცი­ის მო­პო­ვე­ბის და გა­და­მოწ­მე­ბის, ყალ­ბი ინ­ფორ­მა­ცი­ის დე­კონ­სტრუ­ი­რე­ბის უნა­რებს ავი­თა­რებს.

R