ჩვე­ნი ქვეყ­ნის სა­გა­რეო ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბის­თვის დიპ­ლო­მა­ტი­უ­რი სკო­ლე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბა და გაძ­ლი­ე­რე­ბა უმ­ნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნე­სია რო­გორც პო­ლი­ტი­კუ­რი, ისე ეკო­ნო­მი­კუ­რი კუ­თხით. ამ პრო­ცეს­ში კი მნიშ­ვნე­ლო­ვან როლს ას­რუ­ლე­ბენ უნი­ვერ­სი­ტე­ტე­ბი, რომ­ლე­ბიც სა­ერ­თა­შო­რი­სო ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის პროგ­რა­მის დახ­ვე­წა­სა და თა­ნა­მედ­რო­ვე ტენ­დენ­ცი­ებ­ზე მორ­გე­ბულ სას­წავ­ლო პროგ­რა­მებს ქმნი­ან.

მათ შო­რის არის „ალტე უნი­ვერ­სი­ტე­ტის“ სა­ერ­თა­შო­რი­სო ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის სა­ბა­კა­ლავ­რო პროგ­რა­მა, რო­მე­ლიც სრუ­ლად გა­ნახ­ლდა და კი­დევ უფრო ორი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი გახ­და პრაქ­ტი­კულ და კვლე­ვით კომ­პო­ნენტზე. რო­გორ ვი­თარ­დე­ბა აღ­ნიშ­ნუ­ლი მი­მარ­თუ­ლე­ბა ჩვენს ქვე­ყა­ნა­ში, რა გა­მოწ­ვე­ვე­ბი არ­სე­ბობს და რო­გორ პა­სუ­ხობს მას სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო სექ­ტო­რი, ამის შე­სა­ხებ „ალტე უნი­ვერ­სი­ტე­ტის“ ლექ­ტორს, 2008-2011 წლებ­ში სა­ქარ­თვე­ლოს სა­გან­გე­ბო და სრუ­ლუფ­ლე­ბი­ან ელჩს აშშ-ში და ეროვ­ნუ­ლი და სა­ერ­თა­შო­რი­სო უსაფრ­თხო­ე­ბის მკვლე­ვარს, ბათუ ქუ­თე­ლი­ას ვე­სა­უბ­რეთ.

- რა­ტომ არის მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი ჩვენს ქვე­ყა­ნა­ში დიპ­ლო­მა­ტი­უ­რი სკო­ლე­ბის გაძ­ლი­ე­რე­ბა და რა მე­ქა­ნიზ­მე­ბით უნდა მოხ­დეს ეს?

გა­ნათ­ლე­ბის სფე­რო­ში პრი­ო­რი­ტე­ტე­ბი ფარ­თო კონ­ტექ­სტი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე­ობს: სად არის ჩვე­ნი სა­ხელ­მწი­ფო, რა მი­მარ­თუ­ლე­ბით ვი­თარ­დე­ბა, რა გა­მოწ­ვე­ვე­ბი აქვს გა­და­საჭ­რე­ლი და სხვა. საბ­ჭო­თა ოკუ­პა­ცი­ის შემ­დეგ, როცა და­მო­უ­კი­დებ­ლო­ბა მი­ვი­ღეთ, ვა­შე­ნებთ ახალ დე­მოკ­რა­ტი­ას და სა­ერ­თა­შო­რი­სო რუ­კა­ზე ჩვე­ნი ად­გი­ლის პოვ­ნას ვცდი­ლობთ. ამის­თვის კი აუ­ცი­ლე­ბე­ლია არა მარ­ტო მათ გა­ნა­ვი­თა­რონ დიპ­ლო­მა­ტი­უ­რი უნა­რე­ბი, ვინც სა­მო­მავ­ლო კა­რი­ე­რად ამ პრო­ფე­სი­ას ირ­ჩევს, არა­მედ ამას მი­ე­ცეს უფრო ფარ­თო სახე და სა­ერ­თა­შო­რი­სო ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბი ყვე­ლა პრო­ფე­სი­ის სწავ­ლე­ბის ნა­წი­ლი გახ­დეს. შე­დე­გად, ბიზ­ნეს­მე­ნებს, ეკო­ნო­მის­ტებს, ჟურ­ნა­ლის­ტებს თუ სხვა სფე­რო­ში მოღ­ვა­წე ადა­მი­ა­ნებს მსოფ­ლი­ო­ში მიმ­დი­ნა­რე პრო­ცე­სებ­ზე უფრო სიღ­რმი­სე­უ­ლი წარ­მოდ­გე­ნა შე­ექ­მნე­ბათ. ეს ჰო­ლის­ტი­კუ­რად, მთლი­ა­ნო­ბა­ში აი­სა­ხე­ბა იმა­ზე, თუ რა ად­გილს ვი­პო­ვით მსოფ­ლიო პო­ლი­ტი­კურ, გე­ო­პო­ლი­ტი­კურ და ლო­გის­ტი­კურ რუ­კა­ზე.

მი­მაჩ­ნია, რომ მიდ­გო­მა, რო­მე­ლიც „ალტე უნი­ვერ­სი­ტეტს“ ამ პრო­ცე­სე­ბი­სად­მი გა­აჩ­ნია, რაც მთლი­ა­ნი სუ­რა­თით და­ნა­ხულ დიპ­ლო­მა­ტი­ა­სა და სა­ერ­თა­შო­რი­სო ურ­თი­ერ­თო­ბებს გუ­ლის­ხმობს, მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია. ეს არის ის, რაც სა­ქარ­თვე­ლო­ში სჭირ­დე­ბათ ბა­კა­ლავ­რებს გა­ნათ­ლე­ბის კუ­თხით.

- რა გა­მოწ­ვე­ვე­ბის წი­ნა­შე დგას დღეს უმაღ­ლე­სი სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო სექ­ტო­რი პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლი კად­რე­ბის გაზ­რდის კუ­თხით და რო­გორ უნდა უპა­სუ­ხონ მათ?

იმ მო­ცე­მუ­ლო­ბით, სა­დაც დღეს არის ჩვე­ნი ქვე­ყა­ნა და მისი დე­მოკ­რა­ტი­უ­ლი გან­ვი­თა­რე­ბის ტრა­ექ­ტო­რია, გა­ნათ­ლე­ბა მთა­ვა­რი პრი­ო­რი­ტე­ტი უნდა იყოს.

უმაღ­ლე­სი გა­ნათ­ლე­ბის სექ­ტორ­ში გა­მოწ­ვე­ვა არის ის, რომ დღე­ვან­დელ მსოფ­ლი­ო­ში ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის მეშ­ვე­ო­ბით გა­ცი­ლე­ბით უფრო მეტი ინ­ფორ­მა­ცი­ი­სა და ცოდ­ნის გა­მო­ყე­ნე­ბა არის შე­საძ­ლე­ბე­ლი, ვიდ­რე მოძ­ვე­ლე­ბუ­ლი ნა­თარ­გმნი წიგ­ნე­ბით და მათი ჩა­ნაც­ვლე­ბა უნდა მოხ­დეს თა­ნა­მედ­რო­ვე სას­წავ­ლო პლატ­ფორ­მე­ბით. ასე­ვე, ენის ცოდ­ნა სტუ­დენ­ტებ­ში, რო­მელ­თაც დიპ­ლო­მა­ტი­უ­რი საქ­მი­ა­ნო­ბის არ­ჩე­ვა სურთ, ერთ-ერთი სე­რი­ო­ზუ­ლი პრობ­ლე­მაა. დიპ­ლო­მა­ტი­ის სწავ­ლა წარ­მო­უდ­გე­ნე­ლია უცხო ენის გა­რე­შე და ეს უნა­რე­ბი უკვე სკო­ლი­დან­ვე უნდა იყოს ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბუ­ლი.

ერ­თი­ა­ნო­ბა­ში, 1-დან მე-12 კლა­სამ­დე გა­ნათ­ლე­ბის სწო­რად მი­ღე­ბა და უკვე მომ­დევ­ნო სა­ფე­ხურ­ზე კომ­პლექ­სუ­რი საგ­ნე­ბის სწავ­ლა დიპ­ლო­მა­ტი­უ­რი უნარ-ჩვე­ვე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბის­თვის მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია.

- თქვე­ნი აზ­რით, რას ნიშ­ნავს სა­ერ­თა­შო­რი­სო ურ­თი­ერ­თო­ბებ­ში სირღმი­სე­უ­ლი ცოდ­ნა, რო­მე­ლიც პროგ­რა­მის კურსდამ­თავ­რე­ბულს უნდა ჰქონ­დეს?

იმ პრობ­ლე­მე­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, რაც ჩვენს ქვე­ყა­ნას აქვს - რთუ­ლი სა­მე­ზობ­ლო გა­რე­მო და კონ­ფლიქ­ტე­ბი - აუ­ცი­ლე­ბე­ლია: ის­ტო­რი­ის სიღ­რმი­სე­უ­ლად ცოდ­ნა, ანა­ლი­ზის უნა­რი, შემ­დეგ უკვე პო­ზი­ცი­ე­ბის კარ­გად ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბა და მათი დაც­ვა რო­გორც ის­ტო­რი­უ­ლი ფაქ­ტე­ბით, ისე მიმ­დი­ნა­რე სა­ერ­თა­შო­რი­სო ნორ­მე­ბი­სა და მოვ­ლე­ნე­ბის შე­სა­ხებ ინ­ფორ­მა­ცი­ის ქო­ნით. ასე­ვე, მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია იმ გა­მოწ­ვე­ვე­ბის კონ­კრე­ტუ­ლი თე­მა­ტუ­რი ცოდ­ნა, რაც თა­ნა­მედ­რო­ვე მსოფ­ლი­ოს უსაფრ­თხო­ე­ბის კუ­თხით აქვს: ტე­რო­რიზ­მი, კი­ბე­რუ­საფრ­თხო­ე­ბა, ჰიბ­რი­დუ­ლი ომი და სხვა. ერ­თი­ა­ნო­ბა­ში ეს ყვე­ლა­ფე­რი დიპ­ლო­მა­ტი­ის­თვის არის ინ­სტრუ­მენ­ტე­ბი, რომ­ლი­თაც თი­თო­ე­ულ­მა კურსდამ­თავ­რე­ბულ­მა აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა იხელ­მძღვა­ნე­ლოს.

- რო­გორ ფიქ­რობთ, რამ­დე­ნად სწო­რია სა­ერ­თა­შო­რი­სო ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის პროგ­რა­მი­სა და პრო­ფე­სი­ის აღ­ქმა სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში და რო­გორ შე­ა­ფა­სებთ ამას?

ხან­და­ხან გვხვდე­ბა დიპ­ლო­მა­ტი­ი­სა და ზო­გა­დად, სა­ერ­თა­შო­რი­სო ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის სტე­რე­ო­ტი­პუ­ლი გა­გე­ბა, რომ ეს არის ლა­მა­ზი შეხ­ვედ­რე­ბი, მი­ღე­ბე­ბი და ბან­კე­ტე­ბი, მაგ­რამ ამის უკან დგას ძა­ლი­ან მძი­მე შრო­მა, სიღ­რმი­სე­უ­ლი გა­აზ­რე­ბა, ბევ­რი სწავ­ლა და მუდ­მი­ვი გან­ვი­თა­რე­ბა.

სა­ერ­თა­შო­რი­სო ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბი - ეს არ არის სა­გა­ნი, რო­მელ­საც ერთხელ ის­წავ­ლი და და­ამ­თავ­რებ. პი­რი­ქით, რაც უფრო მეტი ვიწ­რო სპე­ცი­ა­ლი­ზა­ცია აქვს ან იგი­ვე ორ­მაგ დიპ­ლომს/ხა­რისხს ფლობ, იქ­ნე­ბა ეს სა­ერ­თა­შო­რი­სო ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბი და ეკო­ნო­მი­კა თუ სა­ერ­თა­შო­რი­სო ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბი და კი­ბე­რუ­საფრ­თხო­ე­ბა, კომ­ბი­ნა­ცი­ა­ში უფრო ეფექ­ტურ შე­დეგს მი­ი­ღებ პრო­ფე­სი­უ­ლი წრის თვალ­საზ­რი­სი­თაც და ეროვ­ნუ­ლი ინ­ტე­რე­სე­ბის კუ­თხი­თაც.

ჩვე­ნი ქვეყ­ნის პრობ­ლე­მე­ბი­დან და ყო­ველ­დღი­უ­რი ცხოვ­რე­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, ბო­ლომ­დე გა­აზ­რე­ბუ­ლიც რომ არ იყოს, მა­ინც ინ­ტუ­ი­ცი­უ­რად ვხვდე­ბით, რომ ახა­ლი დე­მოკ­რა­ტი­ის­თვის სა­ერ­თა­შო­რი­სო ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბი არის ის, რი­თაც ქვე­ყა­ნა იმ­კვიდ­რებს ად­გილს.

- რა არის ის უმ­თავ­რე­სი ცოდ­ნა, რა­საც „სა­ერ­თა­შო­რი­სო ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის“ სა­ბა­კა­ლავ­რო პროგ­რა­მის ფარ­გლებ­ში სტუ­დენ­ტე­ბი მი­ი­ღე­ბენ „ალტე უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში? და ამ ცოდ­ნის მეშ­ვე­ო­ბით რამ­დე­ნად აქვთ მათ პო­ტენ­ცი­ა­ლი, ჩვე­ნი ქვეყ­ნის სა­გა­რეო ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბი გა­ა­უმ­ჯო­ბე­სონ?

პო­ტენ­ცი­ა­ლი ნამ­დვი­ლად გვაქვს, რად­გან ავირ­ჩი­ეთ სტრა­ტე­გი­უ­ლი მი­მარ­თუ­ლე­ბა. ჩვენს სა­ხელ­მწი­ფოს უწე­რია დიდი მო­მა­ვა­ლი, რომ­ლის შექ­მნა­შიც ყო­ველ­დღი­ურ შრო­მას დე­ბენ ადა­მი­ა­ნე­ბი, რომ­ლე­ბიც სა­გა­რეო ფრონტზე იბ­რძვი­ან. შე­სა­ბა­მი­სად, რაც უფრო მეტი ინ­ტე­ლექ­ტუ­ა­ლი და კარ­გად მომ­ზა­დე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნი მოხ­ვდე­ბა ამ ფრონ­ტის ხაზ­ზე, მით უფრო გა­უმ­ჯო­ბეს­დე­ბა სა­გა­რეო ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბი.

რაც შე­ე­ხე­ბა ამ სფე­რო­ში „ალტე უნი­ვერ­სი­ტე­ტის“ ხედ­ვა­სა და ჩვენს პროგ­რა­მას, ის მორ­გე­ბუ­ლია თა­ნა­მედ­რო­ვე ტენ­დენ­ცი­ებს და მიგ­ვაჩ­ნია, რომ მხო­ლოდ თე­ო­რი­უ­ლი ცოდ­ნა არ არის საკ­მა­რი­სი, არა­მედ იგი უნდა იყოს კარ­გად გან­მტკი­ცე­ბუ­ლი პრაქ­ტი­კუ­ლი გა­მოც­დი­ლე­ბი­თა და კვლე­ვით კომ­პო­ნენ­ტში ჩარ­თუ­ლო­ბით.

პრაქ­ტი­კუ­ლი გა­მოც­დი­ლე­ბის კომ­პო­ნენ­ტში მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია თა­ნა­მედ­რო­ვე „ქე­ი­სე­ბით“ სწავ­ლე­ბის მე­თო­დი, რაც ახალ თა­ო­ბას სა­შუ­ა­ლე­ბას აძ­ლევს უფრო სწრა­ფად და ეფექ­ტუ­რად ადაპ­ტირ­დეს გა­რე­მოს­თან. შე­იძ­ლე­ბა თე­ო­რი­ას სიღ­რმი­სე­უ­ლად სწავ­ლობ, მაგ­რამ იმ­დე­ნად სწრა­ფად იც­ვლე­ბა გა­რე­მო, რომ წარ­მო­უდ­გე­ნე­ლია მხო­ლოდ აკა­დე­მი­უ­რი, სა­ბა­ზი­სო თე­ო­რი­უ­ლი ცოდ­ნით მი­აღ­წიო წარ­მა­ტე­ბას ან და­ე­წიო მიმ­დი­ნა­რე პრო­ცე­სებს.

ამ ყვე­ლაფ­რის გა­მოც­დი­ლე­ბით ჩვე­ნი შე­თა­ვა­ზე­ბა ასე­თია: სწავ­ლე­ბის პრო­ცეს­ში იყოს პრაქ­ტი­კუ­ლი და თე­ო­რი­უ­ლი ცოდ­ნის პრო­პორ­ცი­უ­ლი ნა­ზა­ვი, რათა სტუ­დენ­ტებ­მა უკვე გან­ვი­თა­რე­ბულ პრო­ცე­სებ­თან და­კავ­ში­რე­ბით მი­ი­ღონ სიღ­რმი­სე­უ­ლი ცოდ­ნა და, მე­ო­რე მხრივ, მიმ­დი­ნა­რე მოვ­ლე­ნებ­თან ჰქონ­დეთ მჭიდ­რო კავ­ში­რი, რაც პრაქ­ტი­კოს ლექ­ტო­რებ­თან კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის მეშ­ვე­ო­ბით ხდე­ბა.

- რო­გორც დიპ­ლო­მა­ტი, კონ­კრე­ტუ­ლად, რა გა­მოც­დი­ლე­ბას გა­უ­ზი­ა­რებთ სტუ­დენ­ტებს და რო­გო­რი იქ­ნე­ბა თქვე­ნი ძა­ლის­ხმე­ვა, რათა მათ მაქ­სი­მა­ლუ­რად სიღ­რმი­სე­უ­ლი ცოდ­ნა მი­ი­ღონ?

იმი­სათ­ვის, რომ სტუ­დენ­ტე­ბი უფრო მე­ტად და­ვა­ინ­ტე­რე­სოთ, ჩემი გა­მოც­დი­ლე­ბით, სა­უ­კე­თე­სო მე­თო­დი პრაქ­ტი­კუ­ლი ცოდ­ნის გა­ზი­ა­რე­ბაა, რად­გან ჩემი დიპ­ლო­მა­ტი­უ­რი კა­რი­ე­რაც ასე­თი უე­ცა­რი ცვლი­ლე­ბით და­ი­წყო. პირ­ვე­ლი გა­ნათ­ლე­ბა ფი­ზი­კის მი­მარ­თუ­ლე­ბით მაქვს მი­ღე­ბუ­ლი, ხოლო დიპ­ლო­მა­ტი­ა­ზე მას შემ­დეგ გა­და­ვერ­თე, რაც ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით სა­ქარ­თვე­ლო­ში მოქ­მე­დი ერთ-ერთი სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო და­წე­სე­ბუ­ლე­ბა და­ვას­რუ­ლე.

სა­ერ­თა­შო­რი­სო ურ­თი­ერ­თო­ბებ­ში ყვე­ლა­ფე­რი ერ­თად იყ­რის თავს: გლო­ბა­ლუ­რი კონ­ტექ­სტი, ის­ტო­რია, სა­ხელ­მწი­ფო მმარ­თვე­ლო­ბა, შიდა პო­ლი­ტი­კუ­რი ძალ­თა ბა­ლან­სი, სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი აზრი და მისი ამ კუ­თხი­დან და­ნახ­ვა უფრო სა­ინ­ტე­რე­სოა, ვიდ­რე სა­ერ­თა­შო­რი­სო სა­მარ­თლის მხო­ლოდ თე­ო­რი­უ­ლი სწავ­ლე­ბა. რა თქმა უნდა, ესეც პროგ­რა­მის ნა­წი­ლია, მაგ­რამ ჩემი, რო­გორც ლექ­ტო­რის, ამო­ცა­ნაა გლო­ბა­ლუ­რად და ფარ­თო ჭრილ­ში და­ვა­ნა­ხო სტუ­დენ­ტებს ქვე­ყა­ნა­ში თუ სა­ზღვრებს გა­რეთ მიმ­დი­ნა­რე სი­ტუ­ა­ცია.

- სა­ინ­ტე­რე­სოა, პრაქ­ტი­კუ­ლი კუ­თხით რა შე­საძ­ლებ­ლო­ბებს აძ­ლევს „ალტე უნი­ვერ­სი­ტე­ტის“ სა­ერ­თა­შო­რი­სო ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის პროგ­რა­მა სტუ­დენ­ტებს, იქ­ნე­ბა ეს სტა­ჟი­რე­ბის, და­საქ­მე­ბის თუ სხვა პროგ­რა­მე­ბი.

თა­ნა­მედ­რო­ვე უმაღ­ლე­სი გა­ნათ­ლე­ბის ერთ-ერთი მთა­ვა­რი ამო­ცა­ნა სწო­რედ სა­მუ­შაო გა­მოც­დი­ლე­ბის, სტა­ჟი­რე­ბის ეფექ­ტუ­რად გა­მო­ყე­ნე­ბაა. ჩვე­ნი გა­მოც­დი­ლე­ბი­თა და კონ­ტაქ­ტე­ბით სტუ­დენ­ტებს სხვა­დას­ხვა სფე­რო­ში ვუ­წევთ რე­კო­მენ­და­ცი­ებს, რაც ეხ­მა­რე­ბათ მათ კავ­ში­რე­ბის შექ­მნა­სა და პო­ტენ­ცი­უ­რი დამ­საქ­მებ­ლე­ბის და­ინ­ტე­რე­სე­ბა­ში.

აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ სა­ერ­თა­შო­რი­სო ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის ცოდ­ნა ძა­ლი­ან კარ­გად გა­მო­ად­გე­ბათ სტუ­დენ­ტებს, არა მხო­ლოდ სა­გა­რეო საქ­მე­თა სა­მი­ნის­ტრო­ში და­საქ­მე­ბა­ში, არა­მედ კერ­ძო სექ­ტორ­სა და სა­ერ­თა­შო­რი­სო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­ში და­საქ­მე­ბის­თვი­საც, ხოლო კავ­ში­რე­ბი, რომ­ლე­ბიც ჩვენ - ამ კურ­სის ლექ­ტო­რებს - გვაქვს, ბუ­ნებ­რი­ვია, მათ­თვის ხელ­მი­საწ­ვდო­მია და, მი­მაჩ­ნია, რომ ეს ძა­ლი­ან დიდი უპი­რა­ტე­სო­ბაა.

R