"სავაჭრო ცენტრში მისვლამდე ქალიშვილს შევხვდი და შევყოვნდი, უცებ აფეთქების ხმამ იქაურობა შეაზანზარა" - რას იხსენებს 11 სექტემბრის ტერაქტს გადარჩენილი ქართველი ემიგრანტი?
"დღეს, 11 სექტემბრის ტერაქტიდან 20 წელი გავიდა. ამერიკის ისტორიაში ყველაზე მასშტაბურ ტერაქტს 3000-მდე ადამიანი შეეწირა.
"მსოფლიო ვერასდროს იქნება ისეთი, როგორიც აქამდე იყო..." - ეს ფრაზა ტრაგედიის შემდეგ არაერთხელ გვსმენია და მას შემდეგ, მართლაც უამრავი რამ შეიცვალა.
ორი ათეული წელია ამ დღეს ამერიკა იხსენებს და ქვეყნის მასშტაბით, განსაკუთრებით კი იმ სამ ლოკაციაზე, სადაც თვითმფრინავები ჩამოვარდა სხვადასხვა სახის ღონისძიებები იგეგმება, რომელიც წესისამებრ 8:46 წუთზე იწყება, იმ დროს, როდესაც პირველი თვითმფრინავი მსოფლიო სავაჭრო ცენტრის ჩრდილოეთის შენობას შეეჯახა...
2001 წლის 11 სექტემბერს, ამერიკის თავდაცვის დეპარტამენტის, პენტაგონის შენობა თავდასხმის ერთ-ერთი სამიზნე იყო. ალ-ქაიდასთან დაკავშირებულმა ტერორისტებმა პენტაგონის შენობას ერთ-ერთი გატაცებული თვითმფრინავი, რეისი 77 შეაჯახეს. ბორტზე მყოფი ყველა ადამიანი და შენობის იმ ნაწილში მყოფი თანამშრომლები - სულ 184 ადამიანი დაიღუპა. 19-მა ტერორისტმა მთლიანობაში სულ 3 ტერაქტი განახორციელა.
ტერორისტებმა 2001 წლის 11 სექტემბერს დილით 4 თვითმფრინავი გაიტაცეს. პირველი 2 თვითმფრინავი ნიუ-იორკში, მანჰეტენში მდებარე მსოფლიო სავაჭრო ცენტრის “ტყუპების“ სახელით ცნობილ ცათამბჯენებს შეაჯახეს, მესამე კი პენტაგონს...
მეოთხე თვითმფრინავი კი, რომლის სამიზნეც ვაშინგტონი, სავარაუდოდ კი კონგრესის ან თეთრი სახლის შენობა იყო, პენსილვანიის შტატში მდებარე მინდორში, ქალაქ შნეკსვილის მახლობლად მას შემდეგ ჩამოვარდა, რაც მგზავრები მათ გეგმას მიუხვდნენ და ტერორისტებისთვის ხელის შეშლას შეეცადნენ. მათ თვითმფრინავი ვაშინგტონისკენ არ გაუშვეს.
ტერაქტების შედეგად დაიღუპა 2 977 ადამიანი. ათასობით დაშავდა...
ქართველი ემიგრანტი, რომელიც 20 წელზე მეტია ნიუ-იორკში ცხოვრობს,AMBEBI.GE-ს უყვება, როგორ სასწაულებრივად გადაურჩა 11 სექტემბრის ტერაქტს...
ნანა ჩიკვაიძე, ამერიკაში მცხოვრები ქართველი ემიგრანტი:
- ნიუ-იორკში სულ რამდენიმე თვის ჩასული ვიყავი. ერთ-ერთ ოჯახში დამხმარედ ვმუშაობდი, თან მოხუცს ვუვლიდი. ჩემი გოგონა იყო სასწავლო კურსით წამოსული და უფრო იმიტომ წამოვედი - შვილთან ახლოს ვიქნები-მეთქი. ნიუ-იორკში სულ ორი ადგილი ვიცოდი, სავაჭრო ცენტრი და სახლი, სადაც ვცხოვრობდი. ოჯახის დიასახლისმა დამიბარა დილით ადრე, პირველ შესვენებაზე, ჩემს სამსახურში, სავაჭრო ცენტრში მოდით, პროდუქტი და მოხუცისთვის საჭირო ნივთები უნდა გაგატანოთო.
გზად ჩემს ქალიშვილს შევხვდი და შევყოვნდი. ის ჩემზე ადრე მივიდა და რამდენიმე მესიჯი მომწერა, რომ მისამართზე ადვილად მივსულიყავი. ეს ენის არმცოდნეებისთვის აპრობირებული მეთოდი იყო, დამხმარე პერსონალს სმს-ს ვაჩვენებდით და ისინი ხელის მიმართულებით გვიჩვენებდნენ გზას... მაშინაც ასე ვაპირებდით, მაგრამ უეცრად აფეთქების ხმამ იქაურობა შეაზანზარა. მერე რაც მოხდა, მსოფლიომ გაიგო...
ჩემი დიასახლისის შვილი სახლში ვეღარ დაბრუნდა, შენობის ტერიტორიაზე იმყოფებოდა და აფეთქების შედეგად, მძიმე ინტოქსიკაცია მიიღო. რამდენიმე კვირაში გონზე მოუსვლელად გარდაიცვალა. მისი მოხუცი დედა მერე აღარ მინახავს, სახელმწიფომ აიყვანა მზრუნველობის ქვეშ. მე იმ დღეს სასწაულებრივად გადავრჩი... მაგრამ მის შემდეგ, ყველაფერი შეიცვალა, მოსახლეობა უფრო შეშინებული და აგრესიული გახდა, დაუცველობის განცდა ჰქონდათ. კარგა ხანს ახალჩასულებს მისი რელიგიის მიხედვით არჩევდნენ, ეკითხებოდნენ, რომელი აღმსარებლობის იყო. რაც მთავარია, ამერიკა ხომ ემიგრანტების ქვეყანაა და თავად მუსლიმებიც კი შეშინდნენ... ქალაქში საშინელი ტერაქტის კვალი დიდი ხნის განმავლობაში ვერ წაიშალა.
- მსოფლიო 11 სექტემბრის ტერაქტის შემდეგ...
იმ დღის შემდეგ, ტერორიზმის წინააღმდეგ საერთაშორისო ბრძოლისა და ალ-ქაიდასთან დაკავშირებული პირების დევნის, დაპატიმრებისა თუ ლიკვიდაციის ფაქტებმა იმატა. ამერიკის კვალდაკვალ სხვა სახელმწიფოებმა უსაფრთხოების ზომები გააძლიერეს.
კონგრესისადმი მიმართვის დროს ბუშმა თალიბანს რამდენიმე პირობა წაუყენა: ჩაებარებინა ამერიკისთვის ალ-ქაიდას ყველა ლიდერი, გაეთავისუფლებინა უკანონოდ დაკავებული ამერიკელი მოქალაქეები, დაეცვა უცხოელი დიპლომატები და ჟურნალისტები, დაეხურა მათ ტერიტორიაზე მდებარე ყველა ტერორისტული საწვრთნელი ბანაკი და ჩაებარებინა ყველა ტერორისტი შესაბამისი უწყებებისთვის.
ამის შემდეგ, ამერიკის მაშინდელმა პრეზიდენტმა ჯორჯ ბუშმა განაცხადა, რომ ან "თალიბანი" ამერიკას გადასცემდა ტერორისტებს, ან მათ ბედს გაიზიარებენ.
მალე ამერიკისა და NATO-ს გაერთიანებულმა ძალებმა ავღანეთის ტერიტორიაზე ალ-ქაიდასა და "თალიბანის" წინააღმდეგ სამხედრო შეტევა დაიწყეს. 20-წლიანი ომის შემდეგ, 31 აგვისტოს ავღანეთი უკანასკნელმა ამერიკელმა ჯარისკაცმა დატოვა, მაგრამ არა იმ შედეგებით, რაც ბუშსა და მის მაშინდელ თანამოაზრეებს ჰქონდათ დაგეგმილი... ავღანეთის სათავეში "თალიბანი" დაბრუნდა. ეს იყო შეცდომა თუ ამერიკის გონივრული გადაწყვტილება, ამის შესახებ საერთაშორისო სამხედრო სპეციალისტები ალბათ კიდევ დიდხანს იმსჯელებენ...