“ბლიც დენტალი - კახაბერ ხარებავას კლინიკის” თერაპევტი - მაკა გოშაძე კარიესის გამომწვევ მიზეზებსა და მის მკურნალობაზე

XXI საუკუნის ყველაზე გავრცელებული დაავადება პირდაპირ კავშირშია კბილებთან. სტატისტიკის თანახმად, მსოფლიოს მოსახლეობის უმრავლესობას, დაახლოებით 95%-ს უჩნდება კარიესი. ალბათ გაგიკვირდებათ იმის გაგება, რომ წინა ისტორიულ ეპოქებში, მედიცინის და ჰიგიენის განვითარების გაცილებით დაბალი დონის მიუხედავად, ადამიანები კარიესით შედარებით ნაკლებად იტანჯებოდნენ. ყველაფერი მე-18 საუკუნეში შეიცვალა, როდესაც ხალხმა ჭარხლისგან რაფინირებული შაქრის მიღება ისწავლა. „შაქრის ბუმთან“ ერთად, კარიესის ნამდვილი ეპიდემია გაჩნდა, რომელიც დღემდე გრძელდება.

რატომ ახდენს ასეთ ძლიერ გავლენას შაქარი კბილებზე? რა პროცესები იმალება ყველასათვის ნაცნობი სიტყვის - „კარიესის“ მიღმა? რატომ ჩნდება და როგორ უნდა ვუმკურნალოთ? - ამ და სხვა კითხვებზე „ბლიც დენტალი - კახაბერ ხარებავას კლინიკის“ სტომატოლოგი, თერაპევტი მაკა გოშაძე გვიპასუხებს.

ქალბატონო მაკა, რა არის კარიესი და რა იწვევს მას?

- ადამიანის პირის ღრუში ძალიან დიდი რაოდენობით მიკროორგანიზმია, რომლებიც ძალიან სწრაფად მრავლდებიან. კარიესის მიზეზი კბილის მაგარ ქსოვილებზე არსებული მიკროორგანიზმებია. ბაქტერიები, რომლებიც პირის ღრუში ცხოვრობენ - სტრეპტოკოკები, ლაქტობცილები და აქტინომიცეტები. როგორც წესი, ისინი დაბადებიდან, დედიდან „მემკვიდრეობით“ გადაეცემა ბავშვს და მათი მოშორება შეუძლებელია. კბილების გახეხვიდან რამდენიმე საათის შემდეგ, ბაქტერიების რიცხვი შეიძლება მილიონამდე გაიზარდოს. სტრეპტოკოკები გადაამუშავებენ ნახშირწყლებს, რომლებიც საკვებიდან მიიღება და სანაცვლოდ გამოყოფენ მჟავებს, რომლებიც აზიანებს კბილებს. ამ პროცესზე განსაკუთრებით საქაროზა მოქმედებს, რომელსაც რაფინირებული შაქარი და შესაბამისად, შაქრის შემცველი ნებისმიერი პროდუქტი შეიცავს. ნებისმიერი კარიესი იწყება იმით, რომ პირში იქმნება ბაქტერიების გამრავლებისთვის ხელსაყრელი პირობები. კარიესის განვითარებაზე გავლენას ახდენს მრავალ მიზეზთა ერთობლიობა: გარემო პირობები, მემკვიდრეობითი განწყობა, ცხოვრების გარკვეული წესი, სტრესი, მავნე ჩვევები, კვება, სასმელი წყალი და სხვა. არასრულფასოვანი ჰიგიენა იწვევს კბილის ქვების და ნადებების წარმოქმნას და მინანქრის დაზიანებას. იქმნება ხელსაყრელი პირობები მიკროორგანიზმების გამრავლებისათვის და კარიესის გაჩენისათვის.

კარიესის განვითარების რამდენი სტადია არსებობს?

- არსებობს კარიესის ოთხი სტადია: ლაქის სტადია, კარიესის განვითარების ყველაზე ადრეული სტადიაა, რომელიც მკურნალობას მარტივად ექვემდებარება. კბილის მინანქარი ზოგ ნაწილში რბილი ხდება და მასზე ჩნდება პიგმენტური ლაქა. პირველი სტადიის დროს, კბილის მინანქარში კალციუმის, ფოსფორის, ფტორის და სხვა მიკროელემენტების შემცველობა მცირდება. ზედაპირული კარიესის სტადიის დროს, დესტრუქციული პროცესები მხოლოდ მინანქარში მიმდინარეობს. საშუალო კარიესის შემთხვევაში, კბილის დაზიანება შედარებით ღრმაა, თუმცა არ ეხება ფესვს. ღრმა კარიესის დროს, ფესვამდე კბილის საღი ქსოვილის ძალიან თხელი ფენაღაა დარჩენილი.

როგორ ავიცილოთ თავიდან კარიესი?

- კბილის ჯანმრთელობის შენარჩუნებაში მნიშვნელოვანი როლი ენიჭება კარიესის პროფილაქტიკას. პროფილაქტიკა გულისხმობს კარიესის გამომწვევი ენდოგენური და ეგზოგენური ფაქტორების მოცილებას და კბილის ქსოვილის რეზისტენტობის გაზრდას. საპროფილაქტიკო ღონისძიებები მოიცავს ორგანიზმის გამოჯანმრთელებას, სწორი კვების რეჟიმის დაცვას, პირის ღრუს ჰიგიენას, ნერწყვის გამოყოფის ნორმალიზებას, ყბა-კბილთა ანომალიების და დეფორმაციების მოშორებას, კბილის ბუნებრივი ფისურების (ჩანაჭდევების) ჰერმეტიზაციას. პირველი წესი, პირის ღრუს ჰიგიენის დაცვაა. ბაქტერიების ჰაბიტატის - კბილის ნადების მოსაშორებლად, კბილები დღეში ორჯერ, დილით და საღამოს უნდა გაიხეხოთ. არ დაგავიწყდეთ ენის გაწმენდაც და სავლები სითხის გამოყენება. გამოიყენეთ კბილის ძაფი, კბილებს შორის დარჩენილი საჭმლის ნარჩენების მოსაშორებლად. მეორე წესი, სწორი კვებაა. შეამცირეთ რაციონში ნახშირწყლების რაოდენობა და განსაკუთრებით შაქარი. გაზიანი სასმელები, კანფეტები - კბილების მტერია. ყავა ორგანიზმიდან გამოდევნის კალციუმს და ცვლის კბილის ემალის ფერს. მესამე წესი, ფტორის შემცველი საშუალებების გამოყენებაა.ფტორი ამაგრებს კბილის ემალს. მეოთხე წესი კი სტომატოლოგთან რეგულარული ვიზიტია, პროფილაქტიკური გამოკვლევებისთვის. გაიარეთ კბილების პროფესიონალური გაწმენდის პროცედურა, რომელიც მოიცავს ნადების და ქვების ეფექტურ მოცილებას. ასევე, კბილების სპეციალური პრეპარატებით დაფარვას, რომელიც შეიცავს ფტორს და კალციუმს.

ბავშვების შემთხვევაში როდიდან უნდა მივიღოთ პროფილაქტიკის ზომები?

- ბავშვებში კარიესის პროფილაქტიკისათვის ზრუნვა დედამ ჯერ კიდევ ნაყოფის მუცლადყოფნის პერიოდიდან უნდა დაიწყოს, სპეციალური კვებითი დიეტის დაცვით და ქრონიკული ინფექციების დროული მკურნალობით. ბავშვს ადრეული ასაკიდან სჭირდება სწავლება პირის ღრუს ჰიგიენის შესახებ. სწორად შერჩეული პ. ღ. ჰიგიენის საშუალებებით, მინერალებით და ვიტამინებით ბალანსირებული კვებითა და ნახშირწყლოვანი საკვების შეზღუდვით თავიდან აიცილებთ მოსალოდნელ პრობლემებს. ექვს თვეში ერთხელ აუცილებელია საპროფილაქტიკო ვიზიტი ექიმ სპეციალისტთან, რომელიც დროულად გამოავლენს არსებულ პრობლემებს და დაგეგმავს მოქმედების შემდგომ სტრატეგიას.

რა პერიოდულობითაა რეკომენდებული კბილების გაწმენდა პროფესიონალურად?

- კარიესის პროფილაქტიკა არ შემოიფარგლება მხოლოდ სახლის პირობებში კბილების მოვლით. სტომატოლოგიაში არსებობს მთელი რიგი პროცედურებისა, რომელთა საშუალებითაც შესაძლებელია ეფექტურად დაძლიოთ გართულებები და აღადგინოთ კბილის გარსის ნორმალური მინერალური ბალანსი. კბილების გაწმენდის პროცედურის ჩატარება რეკომენდებულია წელიწადში ორჯერ, პროფილაქტიკის მიზნით. მაგრამ თუ პაციენტი ატარებს ორთოდონტულ კონსტრუქციას, ან მიდრეკილება აქვს ჭარბი რაოდენობით პიგმენტური ნადებისკენ, ჩაის, ყავის და სიგარეტის მოხმარების გამო, პროცედურის ჩატარება ამ შემთხვევაში, წელიწადში სამჯერაა რეკომენდებული.

„ბლიც დენტალი - კახაბერ ხარებავას კლინიკა“ - სტანდარტების უმაღლესი დაცვით მუშაობს, სტომატოლოგიური მკურნალობის დასაწყისიდან ბოლომდე უზრუნველყოფს მკურნალობის მაღალ ხარისხს. კლინიკა, მსოფლიოში წამყვანი გერმანული კომპანიის Dentsply Sirona-ს ოფიციალური წარმომადგენელია კავკასიის რეგიონში. რაც იმას ნიშნავს რომ, კლინიკა სრულად აღჭურვილია გერმანული ტექნოლოგიებით. „ბლიც დენტალი - კახაბერ ხარებავას კლინიკა“ გთავაზობთ თერაპიული, ქირურგიული, ორთოპედიული,ორთოდონტიული, ბავშვთა სტომატოლოგიური სერვისების სრულ სპექტრს.

გახსოვდეთ, კარიესის პროფილაქტიკა სხვა მრავალი დაავადების პროფილაქტიკას და პრევენციასაც მოიცავს და ზოგადი ჯანმრთელობის საწინდარია.

(R)